Xfig/C2/Simple-block-diagram/Sanskrit

Timing	Narration
00:00	Xfig उपयुज्य, block diagram creation विषयके अस्मिन् 'अनुशिक्षणे' भवतां स्वागतम् ।
00:07	अस्मिन् अनुशिक्षणे वयं, अधः दत्तानि ब्लाक् डयाग्राम्स् कथं रचनीयम् इति विवरीष्यामः ।
00:17	एतदर्थम् अपेक्षितानि टूल्स् वयं पश्यामः :
00:19	अहं Xfig इत्याख्यं कञ्चन ब्लाक्-डयाग्रं म्यानिपुलेषन् टूल् उपयोगं करोमि ।
00:24	3.2 तमीम् आवृत्तिं, patch level 5 च उपयोगं कुर्वन् अस्मि ।
00:29	'टर्मिनल्', 'pdf' ब्रौसर् इत्यनयोश्च उपयोगम् अपि करिष्यामि ।
00:37	अहं Mac OS X द्वारा एतस्य अनुशिक्षणस्य निर्माणं कुर्वन् अस्मि ।
00:41	Xfig, Linux, Windows इत्येतेषु अपि एतत् कार्यं करोति ।
00:45	लिनक्स् इत्यत्र अवारोपणम् अत्यन्तं सरलम् अस्ति ।
00:50	Xfig इत्यस्य उपयोगरीतिः, त्रिषु अपि समाना अस्ति ।
00:56	Xfig निमित्तं, बटन्-त्रययुक्तस्य मौस्-यन्त्रस्य उपयोगः कर्तुम् उचितः ।
01:00	किन्तु, एतस्य कार्यस्य निमित्तं, एकम् अथवा बटन्-द्वययुक्तं मौस् अपि कान्फिगर् कर्तुं शक्यते ।
01:07	Xfig निमित्तं 'यूसर् म्यान्युयल्' (उपयोक्तृ-पुस्तिका), अन्तर्जाले उपलभ्यते ।
01:16	वयं तत् पश्यामः । अस्मिन् पुटे, Xfig विषये प्रस्तावनां द्रष्टुं शक्नुमः ।
01:23	अस्याः परिचयपुस्तिकायाः Table of Contents अत्र वयं द्रष्टुं शक्नुमः ।
01:28	अस्योपरि क्लिक् कुर्मः ।
01:31	अत्र, Xfig इत्यस्य रचयितॄणां नामानि वयं द्रष्टुं शक्नुमः ।
01:36	वयम् एतत् पुटं पश्यामः ।
01:40	अहमिदानीम् अस्य अनुशिक्षणस्य निमित्तं, 'स्क्रीन् कान्फिगरेषन्' इत्येतत् विवृणोमि ।
01:46	एतत् स्लैड्स्, Xfig, इण्टर्नेट् ब्रौसर्-फैर्-फाक्स्, टर्मिनल्-युक्तं च अस्ति ।
01:58	म्याक् द्वारा Xfig आरब्धुम्, अहमेतत् कमाण्ड् उपयोगं करोमि ।
02:04	एकस्मात् अन्यं प्रति सरलतया यथा परिवर्तयितुं शक्यं स्यात्, तथा एकस्योपरि अन्यस्य योजनं कृतमस्ति ।
02:10	श्रोतृभिः परिवर्तनं सरलतया द्रष्टुं शक्यम्, ऊहनीयं नास्ति ।
02:17	Xfig तः आरभामहे ।
02:20	Xfig वर्क्-शीट् वामभागः, drawing मोड् प्यानल्-युक्तः अस्ति ।
02:26	अस्मिन् प्यानल्-मध्ये, उपरितन-अर्धभागे विद्यमान-बटन्स्, विविधानि आब्जेक्ट्स् रचयितुम् उपयोक्तुं शक्यते ।
02:33	तैः सह कार्यं कर्तुम्, अधस्तन-बटन्स् उपयुज्यन्ते ।
02:39	उपरितन-बटन्स् उपयुज्य, File, Edit कार्याणि च कर्तुं शक्यन्ते ।
02:46	मध्ये विद्यमानं स्थलं 'क्यान्वास्' इति वदामः ।
02:50	अत्रैव आकृतयः रचयितुं शक्याः ।
02:53	इदानीं वयं ड्रा कर्तुम् आरभामहे ।
02:55	मया क्रियमाणं प्रथमं कार्यं, क्यान्वास् उपरि ग्रिड् लेखनम् एव ।
03:01	अधः विद्यमानस्य Grid Mode बटन् क्लिक् कृत्वा अहम् एतत् करोमि ।
03:05	वयं विविध-ग्रिड् सैज् चेतुं शक्नुमः । अहं मध्ये विद्यमानं चिनोमि ।
03:11	अस्माभिः योजितानि आब्जेक्ट्स् संयोजयितुं, ग्रिड्स् साहाय्यं कुर्वन्ति ।
03:16	अस्मिन् अनुशिक्षणे, क्लिक् कुर्वन्तु इत्युक्ते, मौस् इत्यस्य वाम-बटन् गृहीत्वा तदनन्तरं त्यागः इत्यर्थः ।
03:21	एवमेव, बटन्-चयनं नाम, भवतां वाम-मौस्-बटन् उपयुज्य क्लिक्-करणम् इत्यर्थः ।
03:29	यदि अकस्मात् अन्यत् कार्यं भवितव्यम् अस्ति, अहं तत् पृथक् वदामि ।
03:34	अस्माकं डैग्राम्-कृते बाक्स् अपेक्षितम् इत्यतः, वाम-प्यानल्-तः वयं तीक्ष्ण-कोणयुक्तं Box चिह्नं चिनुमः ।
03:43	बाक्स् यत्र स्थापनीयं, तत् स्थानं प्रति गच्छामः ।
03:50	वयं मौस् अत्र क्लिक् कुर्मः ।
03:53	एतत् बाक्स् वायव्यदिशं चिनोति ।
03:57	बाक्स्, यावत्पर्यन्तम्, अस्मदपेक्षितं सैज् न प्राप्नोति, तावत्, मौस् विरुद्धदिशि चालयन्तु ।
04:12	समीचीन-सैज् बाक्स् यदा रचितं भवति, तदनन्तरं वयं मौस् पुनरपि क्लिक् कर्तुं शक्नुमः ।
04:16	इदानीं बाक्स् रचितम् अस्ति ।
04:18	इदानीं, Xfig मध्ये Edit इत्येतत् कथम् उपयोक्तव्यम् इति वयं विवृणुमः । एतदुपयुज्य, बाक्स् स्थौल्यं वयं वर्धयामः ।
04:26	वामभागस्य प्यानल्-मध्ये विद्यमानं Edit बटन् नुदामः ।
04:31	बाक्स् इत्यस्य सर्वे मुख्यांशाः प्रदर्शिताः इति वयं द्रष्टुं शक्नुमः ।
04:36	अत्र यत्किञ्चित् पायिण्ट् क्लिक् कृत्वा, बाक्स् चिनुमः ।
04:41	किञ्चन डयलाग् बाक्स् उद्घाटितं भवति ।
04:43	वयं मौस् Width बाक्स् प्रति नयामः ।
04:47	मौस्-पायिण्टर्, बाक्स् अन्तः अस्तीति निश्चिन्वन्तु ।
04:51	डिफाल्ट् व्याल्यू, 1 इत्येतत् डिलिट् कुर्मः ।
04:55	मौस्, बाक्स् अन्तः नास्ति चेत्, बाक्स् अन्तः विद्यमानं परिवर्तयितुं न शक्यते ।
05:01	बाक्स् मध्ये लेखनावसरे, मौस् बहिः गतं चेत्, कृपया अन्तः आनीय, टङ्कनम् अनुवर्तयन्तु ।
05:07	इदानीं 2 इति टङ्कनं कुर्मः ।
05:13	वयं Done इत्येतत् क्लिक् कुर्मः । अहमेतत् भवद्भ्यः दर्शयामि ।
05:17	Done इत्येतत् क्लिक् कृत्वा डयलाग् बाक्स् तः बहिरागच्छन्तु ।
05:20	बाक्स् इत्यस्य स्थौल्यम् अधिकम् जातम् अस्तीति वयं पश्यामः ।
05:24	बाणचिह्नयुक्ताः रेखाः अस्माभिः योजनीयाः ।
05:28	वामभागस्थ-प्यानल्-तः POLYLINE इति बटन् चिनुमः ।
05:34	अधः विद्यमानं प्यानल्, 'अट्रिब्यूट्स् प्यानल्' (Attributes panel) इति ।
05:40	अस्मिन् प्यानल्-मध्ये, लभ्यानि बटन्स् उपयुज्य प्रत्येकं आब्जेक्ट् प्यारामीटर् परिवर्तयितुं शक्यते ।
05:45	चितस्य आब्जेक्ट् अनुगुणं, बटन् सङ्ख्या भिन्ना भवति ।
05:52	'अट्रिब्यूट्स् प्यानल्'तः, Arrow Mode इति बटन् चिनुमः ।
05:57	डयलाग्-बाक्स् मध्ये विद्यमानं द्वितीयं आप्षन् चिनुमः । एतत्, रेखायाः अन्ते बाणस्य चिह्नं ददाति ।
06:04	वयं Arrow Type बटन् क्लिक् कुर्मः ।
06:08	इदानीं दृश्यमान-विण्डो मध्ये, अस्मदपेक्षितम् आरोहेड् वयं चिनुमः ।
06:14	रेखा यत्र आरब्धुम् अस्माभिः उद्दिष्टा, तत्र क्लिक् कुर्मः ।
06:23	अस्याः रेखायाः अन्तिमबिन्दुसमीपे मौस् नयामः ।
06:31	तत्र, मध्यम-मौस्-बटन् क्लिक् कुर्मः ।
06:36	बाणचिह्नेन सह रेखा रचिता अस्ति ।
06:39	स्मरन्तु, आरो पूरयितुं भवद्भिः मध्यम-बटन् नोदनीयम् ।
06:43	वाम अथवा दक्षिण-बटन् न ।
06:45	यदि दोषः कृतः स्यात्, कृपया Edit इत्येतत् क्लिक् कृत्वा Undo इत्येतत् नुदन्तु ।
06:52	कापि (copy) करणद्वारा, बाक्स् इत्यस्य औट्पुट्-मध्ये वयम् अन्यां रेखां रचयामः ।
06:59	वामभागस्य प्यानल्-तः, COPY बटन् चिन्वन्तु ।
07:05	रेखां चिन्वन्तु ।
07:09	भवद्भिः यत्र रेखा अपेक्षिता, तत्र मौस् नीत्वा क्लिक् कुर्वन्तु ।
07:15	एषा रेखा कापि कृता अस्ति ।
07:18	इदानीं किञ्चित् टेक्स्ट् योजयाम ।
07:21	वामभागस्य प्यानल्-तः, T द्वारा सूचितं टेक्स्ट्-बाक्स् क्लिक् कुर्मः ।
07:29	टेक्स्ट् इत्यस्य फाण्ट् सैज् चिनुमः ।
07:35	'अट्रिब्यूट्स् प्यानल्' तः Text Size बटन् क्लिक् कुर्मः । किञ्चन डयलाग् विण्डो लभ्यते ।
07:41	मौस् व्याल्यू बाक्स् अन्तः नीत्वा तत्रैव स्थापयामः ।
07:46	डिफाल्ट् व्याल्यू 12 डिलिट् कृत्वा, 16 इत्येतत् योजयामः ।
07:52	Set इत्येतत् बटन् चिनुमः ।
07:56	डयलाग् बाक्स् पिहितं भवति । 'अट्रिब्यूट्स् प्यानल्' मध्ये इदानीं Text Size 16 इति च दर्शयति ।
08:05	टेक्स्ट् सेण्टर् अलैन् कुर्मः ।
08:08	'अट्रिब्यूट्स् प्यानल्' मध्ये विद्यमानं Text Just बटन् क्लिक् कुर्मः ।
08:13	किञ्चन डयलाग् बाक्स् उद्घाटितं भवति ।
08:15	सेण्टर् अलैन् कर्तुं, मध्ये विद्यमानं चिनुमः ।
08:21	बाक्स् मध्यभागे क्लिक् कुर्मः ।
08:29	अहं Plant इति टैप् कृत्वा मौस् क्लिक् करोमि ।
08:36	टेक्स्ट् रचितम् अस्ति ।
08:38	आवश्यकं चेत्, वामभागस्य प्यानल् मध्ये विद्यमानं Move की उपयुज्य, अहं टेक्स्ट् अपसारयितुं शक्नोमि ।
08:50	एताम् आकृतिं वयं सेव् कुर्मः ।
08:52	Xfig इत्यस्य उपरितन-वामकोणे विद्यमानं File बटन् क्लिक् कुर्वन्तु । मौस् नोदनं कृत्वा Save पर्यन्तम् आनीय ततः त्यजन्तु ।
09:04	एतत् प्रथमवारम् इत्यतः, Xfig, फैल् नाम पृच्छति ।
09:09	अस्माभिः डैरेक्टरि, ततः सञ्चिकायाः नाम चेतुं शक्यते ।
09:12	नाम "block" इति टङ्कित्वा, Save इति चिनुमः ।
09:27	सञ्चिका, "block.fig" इति सेव् भवति ।
09:30	भवद्भिः एतन्नाम उपरितनकोणे द्रष्टुं शक्यते ।
09:34	इदानीं वयम् एतत् फैल् एक्स्पोर्ट् कुर्मः ।
09:36	पुनः File बटन् क्लिक् कुर्वन्तु । मौस् गृहीत्वा Export पर्यन्तम् आनयन्तु ।
09:47	Language पार्श्वे विद्यमानं बटन् क्लिक् कुर्वन्तु । PDF Format चेतुं, मौस् गृहीत्वा PDF समीपे आनीय त्यज्यन्तु ।
09:59	इदानीं Export बटन् क्लिक् कुर्वन्तु । वयं "block.pdf" सञ्चिकां प्राप्नुमः ।
10:05	टर्मिनल्-तः, open block.pdf कमाण्ड्-द्वारा सञ्चिकाम् उद्घाटयामः ।
10:18	अस्मदपेक्षितं ब्लाक् डैग्राम् अस्माभिः प्राप्तम् अस्ति ।
10:21	अस्माकम् उद्देशः अस्माभिः पूरितः अस्ति । अस्मदपेक्षिता आकृतिः अस्माभिः प्राप्ता अस्ति ।
10:30	भवद्भ्यः अत्र किञ्चन गृहकार्यम् अस्ति ।
10:33	बाक्स् परतया अन्यानि आब्जेक्ट्स् उपयुज्यताम् ।
10:36	Polyline उपयुज्य किञ्चन आयतं रचयन्तु । आकृतौ विद्यमानस्य बाणस्य चिह्नं दिशां च परिवर्तयन्तु ।
10:43	टेक्स्ट्, रेखा, बाक्स् एतेषां स्थलपरिवर्तनं कुर्वन्तु ।
10:48	सञ्चिकां 'eps' फार्म्याट् द्वारा एक्स्पोर्ट् कृत्वा तत् पश्यन्तु ।
10:51	एडिटर् मध्ये, "block.fig" सञ्चिकां पश्यन्तु, विभिन्नानि घटकानि अभिजानन्तु ।
10:58	सम्पूर्णतया विभिन्नं ब्लाक् डैग्रां रचयन्तु ।
11:02	वयम् इदानीम् अनुशिक्षणस्य अन्त्यं प्राप्तवन्तः।
11:06	स्पोकन् ट्युटोरियल् योजना, टाक् टु ए टीचर् योजनायाः कश्चन भागः । इदं ICT, MHRD द्वारा भारतसर्वकारस्य राष्ट्रिय साक्षरता मिशन् आधारीकृतम् अस्ति ।
11:18	एतद् मिषन् विषये अधिकं विवरणम्, अधोनिर्दिष्टायां पर्चन्यां लभ्यते: http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro
11:28	अहम् इतोपि कतिचन अन्तर्जाल-पुटानि डौन्लोड् कृतवान् अस्मि ।
11:38	स्पोकन् ट्युटोरियल् योजनायाः जालपुटम् एवम् अस्ति: http://spoken-tutorial.org/
11:48	“What is a Spoken Tutorial” इत्यस्यां पर्चन्यां, अस्य प्रकल्पस्य विषये विवृतं वीडियो लभ्यते ।
11:57	अस्मिन् spoken-tutorial.org/wiki पुटे, अस्माकं प्रकल्पाधारितं FOSS टूल्स् आवली अस्माभिः कृता अस्ति ।
12:12	वयं Xfig इत्येतत्-सम्बद्धं पुटम् अपि पश्यामः ।
12:27	भवतां सहभागित्वं, सूचनाश्च वयं स्वागतीकुर्मः । इदम् अनुशिक्षणं, आचार्यस्य कण्णन् मौद्गल्यवर्यस्य योगदानम् । अस्य अनुशिक्षणस्य अनुवादकः डा. उदयन हेगडे, ध्वनिः श्री नवीनभट्टः उप्पिनपट्टणम् । धन्यवादः ।

Contributors and Content Editors

NaveenBhat, PoojaMoolya, Udayana