Difference between revisions of "Avogadro/C2/Hydrogen-Bonding/Sanskrit"
From Script | Spoken-Tutorial
NaveenBhat (Talk | contribs) (Created page with "{| border=1 |'''Time''' |'''Narration''' |- | 00:01 | '''Hydrogen bonding in molecules''' विषयस्य स्पोकन् ट्युटोइयल् प्र...") |
Sandhya.np14 (Talk | contribs) |
||
| Line 136: | Line 136: | ||
|- | |- | ||
|03:30 | |03:30 | ||
| − | | सर्वाणि '''Display | + | | सर्वाणि '''Display Types''' इतीमानि सक्रियाणि कर्तुं, '''Plugins''' प्रति गच्छन्तु । |
|- | |- | ||
|03:33 | |03:33 | ||
Latest revision as of 10:29, 13 December 2019
| Time | Narration |
| 00:01 | Hydrogen bonding in molecules विषयस्य स्पोकन् ट्युटोइयल् प्रति भवद्भ्यः स्वागतम् । |
| 00:07 | पाठेऽस्मिन् वयम्, अवोगोड्रो इत्यस्य कोन्फ़िगर् कर्तुम्, |
| 00:11 | अणुषु हैड्रोजन् बोण्डिङ्ग् दर्शयितुम्, |
| 00:14 | हैड्रोजन् बोण्डिङ्ग्स् इत्येतेषां दैर्घ्यमापनं कर्तुम्, |
| 00:16 | फ़ोर्स् डिस्प्ले इत्यस्य प्रकारान् तथा अणुषु डैपोल् मोमेण्ट्स् दर्शयितुञ्च ज्ञास्यामः । |
| 00:22 | वयमत्र Ubuntu Linux OS 14.04 आवृत्तिः, |
| 00:27 | Avogadro 1.1.1 आवृत्तिः अपि च अन्तर्जालसम्पर्कः इत्येतान् उपयुञ्ज्महे । |
| 00:34 | पाठस्यास्य अनुसरणाय भवन्तः Avogadro इण्टर्फ़ेस् इत्यस्योपयोगं जानीयुः । |
| 00:40 | न चेत्, तत्सम्बद्धपाठार्थं, अस्माकं जालपुटं पश्यन्तु । |
| 00:45 | पाठेऽस्मिन् उपयुक्ताः रचनाः , कोड् फ़ैल्स् मध्ये दत्ताः । भवन्तः ताः उपयोक्तुमर्हन्ति । |
| 00:52 | अहं नूतनम् Avogadro गवाक्षम् उद्घाटितवानस्मि । |
| 00:56 | Draw Tool ऐकान् उपरि तथा पेनल् उपरि च नुदन्तु । |
| 01:01 | पेनल् उपरि मिथेन् रचितमस्ति । |
| 01:04 | वयमधुना Avogadro इतीदं कोन्फ़िफ़र् कर्तुं जानाम । |
| 01:08 | Settings मेन्यु गत्वा Configure Avogadro इत्यस्योपरि नुदन्तु । |
| 01:13 | Settings इति डैलाग् बोक्स् उद्घाट्यते । |
| 01:16 | डैलाग् बोक्स् इत्यस्य पार्श्वे -
General, Plugins, Project tree इति त्रीणि ऐटम्स् युतं मेन्यू वर्तते । |
| 01:24 | उत्सर्गतया, General इति मेन्यू चितं वर्तते । |
| 01:28 | General मेन्यू इतीदं, Quality तथा Fog इति द्वे स्लैडर्स् प्राप्तवदस्ति । |
| 01:34 | स्लैडर् इतीदं Low तः High प्रति यदा कर्षयामः तदा, कथनस्य गुणं वर्धयति । |
| 01:41 | Quality स्लैडर् इतीदं Low प्रति कर्षयित्वा Apply गण्डस्योपरि नुदन्तु । |
| 01:47 | रचना सम्यङ् न व्याख्यातमिति जानन्तु । |
| 01:51 | Quality स्लैडर् इतीदं Highप्रति कर्षयतु तथा Apply गण्डस्योपरि नुदन्तु । |
| 01:56 | अणुः, उत्तमरीत्या दीप्यते इत्यवलोक्यताम् । |
| 02:02 | इमेजस् मुद्रापयितुं पब्लिश् कर्तुं च “है क्वेलिटि रेण्डरिङ्ग्” उपयुज्यते । |
| 02:07 | इदमधिकं CPU सामर्थ्यम् उपयुनक्ति । |
| 02:11 | Quality स्लैडर् इतीदं Medium प्रति कर्षयित्वा Apply गण्डस्योपरि नुदन्तु । |
| 02:16 | सामान्येक्षणाय , मध्यमं क्वेलिटि सेट्टिङ्ग् सम्यगस्ति । |
| 02:21 | अधुना Fog स्लैडर् इतीदं पश्याम । |
| 02:24 | Fog स्लैडर् इतीदं Lots प्रति कर्षयित्वा Apply गण्डस्योपरि नुदन्तु । |
| 02:28 | रचना मन्दा वर्तते इति ज्ञायते । |
| 02:32 | Fog स्लैडर् इतीदं Some प्रति कर्षयित्वा Apply गण्डस्योपरि नुदन्तु । रचना स्पष्टा वर्तते । |
| 02:40 | पश्चात् Plugins मेन्यू इतीदं पश्याम । |
| 02:43 | Display Types इति ड्रोप् डौन् मेन्यू दृश्यते । |
| 02:46 | सर्वाणि Display Types चेक्-बोक्सस्, चेक् जातानि इत्यवलोक्यताम् । |
| 02:51 | Axes (एक्सिस्) इत्यस्योपरि नुदन्तु । 'Axes' इति डिस्प्ले सम्बद्धानि विवरणानि, Details इति टेक्स्ट्-बोक्स् मध्ये दर्शितानि । |
| 02:59 | एवमेव, भवन्तः अन्यानि Display Types विवरणानि पश्यन्ति । |
| 03:04 | अहं सर्वाणि चेक्-बोक्सस् अन्-चेक् कृत्वा Apply गण्डं नुदामि । |
| 03:11 | Display Types मेन्यू मध्ये, केवलं Ball and Stick चेक्-बोक्स् दृश्यते । |
| 03:16 | Ball and Stick इति Display Type चेक्-बोक्स् इतीदम् अन्-चेक् कुर्वन्तु । |
| 03:20 | Ball and Stick इतीदं निष्क्रियं क्रियते चेत् अणुः पेनल् तः तिरो भवति । |
| 03:26 | डिस्प्ले इतीदं सक्रियं कर्तुं , Ball and Stick चेक् बोक्स् नुदन्तु । |
| 03:30 | सर्वाणि Display Types इतीमानि सक्रियाणि कर्तुं, Plugins प्रति गच्छन्तु । |
| 03:33 | Display Types ड्रोप्-डौन् मध्ये सर्वाणि चेक् बोक्स् इतीमानि चेक् कुर्वन्तु । |
| 03:39 | Apply गण्डस्योपरि नुदन्तु । |
| 03:41 | Display Types ड्रोप् डौन् मध्ये, सर्वाणि डिस्प्ले टैप्स् दृश्यन्ते । |
| 03:46 | Settings डैलोग् बोक्स् इत्यस्य पिधानाय OK नुदन्तु । |
| 03:50 | Display Types मेन्यू मध्ये, यत्किमपि डिस्प्ले टैप् सक्रियं नास्ति चेत्, Add गण्डं नुदन्तु । |
| 03:58 | Add Display Type इति डैलाग् बोक्स् दृश्यते । |
| 04:02 | Types इति ड्रोप् डौन् इत्यस्योपरि नुत्वा,भवदभीष्टं Display Type चिन्वन्तु । |
| 04:07 | अहं Hydrogen Bond इतीदं चित्वा OK नुदन्तु । |
| 04:11 | Display Types मेन्यू मध्ये, Hydrogen Bond इति डिस्प्ले टैप् दृश्यते । |
| 04:16 | अहमधुना polar methanol (पोलार् मिथनाल्) अणौ, हैड्रोजन् बोण्डिङ्ग् इतीदं विवृणोमि । |
| 04:22 | पेनल् मध्ये, एतावदेव मिथेन् अणुरस्ति । |
| 04:26 | विवरणार्थं मह्यं मिथेन्-अणूनां समूहः आवश्यकः । |
| 04:31 | मीथेन् अणुं रचयितुं, Draw toolइत्यस्योपयोगः सुखकरः वर्तते । |
| 04:36 | उत्सर्गतया, Draw Settings मेन्यू, Element इतीदं Carbon इति, Bond Order इतीदं Single इत्यपि प्राप्तवदस्ति । |
| 04:43 | पेनल् इत्यस्योपरि नुदन्तु । |
| 04:46 | Element इति ड्रोप्-डौन् नुत्वा Oxygen इतीदं चिन्वन्तु । |
| 04:50 | पश्चात् मिथेन् अणौ यत्किमपि हैड्रोजन् नुदन्तु । |
| 04:56 | अधुना वयं पेनल् मध्ये, मिथनोल्(Methanol) अणूनां एकं समूहं प्राप्तवन्तः । |
| 05:00 | Display Types मध्ये Hydrogen Bond इति चेक् बोक्स् नुदन्तु । |
| 05:04 | सम्यग् ओरियेण्टेशन् प्राप्तुं, अणून् ओप्टिमैस् कुर्मः । |
| 05:08 | टूल् बार् मध्ये Auto Optimization Tool इतीदं नुदन्तु । |
| 05:12 | वामभागे , Auto Optimization Settings मेन्यू दृश्यते । |
| 05:17 | Force Field इति ड्रोप्-डौन् मध्ये, MMFF94 इतीदं चिन्वन्तु । |
| 05:22 | ओप्टिमैस् कर्तुम्, Start गण्डं नुदन्तु । |
| 05:26 | भवन्तः हैड्रोजन् बोण्ड् रचनां, पीतवर्णस्य रेखारूपेण दृष्टुमर्हन्ति । |
| 05:31 | इमाः रेखाः, एकस्य अणोः हैड्रोजन् तथा अन्यस्य अणोः ओक्सिजन् अनयोर्मध्ये रचितमस्ति । |
| 05:38 | 'अटो ओप्टिमैसेशन्' समापयितुं, Stop इत्यस्योपरि नुदन्तु । |
| 05:42 | अहमधुना आर्थो नैट्रोपिनाल् मध्ये, इण्ट्रामोलिक्युलार् हैड्रोजन् बोण्डिङ्ग् इत्यस्य विवरणं ददामि । |
| 05:48 | अतोऽहम्, Chemical structure database इत्यस्मात् अणुं प्राप्नोमि । |
| 05:54 | पूर्वम् उद्घाटितानि सर्वाणि विण्डोस् पिधाय नूतनं विण्डो उद्घाटयन्तु । |
| 05:59 | क्रमेण File मेन्यू >> Import >> Fetch by Chemical name गत्वा नुदन्तु । |
| 06:06 | Chemical Name इति टेक्स्ट् बोक्स् दृश्यते । |
| 06:09 | लोवर् केस् मध्ये, ortho-nitrophenol इति टङ्कयन्तु । OK गण्डं नुदन्तु । |
| 06:15 | पेनल् इत्यस्योपरि, Ortho-nitrophenol (आर्थो नैट्रोफ़ेनाल्) अणुर्दृश्यते । |
| 06:19 | हैड्रोजन् बोण्डिङ्ग् दर्शयितुं, पेनल् मध्ये आर्थो नैट्रोफ़िनाल् अणूनाम् एकः समूहः आवश्यकः । |
| 06:26 | पेनल् मध्येऽहं, अणून् कोपि कृत्वा पेस्ट् कृतवानस्मि । |
| 06:30 | selection tool उपयुज्य अणुं चिन्वन्तु । |
| 06:34 | कोपि कर्तुं CTRL + C,पेस्ट् कर्तुं CTRL + V च नुदन्तु । |
| 06:39 | Hydrogen Bond इति चेक्-बोक्स् उपरि नुदन्तु । |
| 06:42 | आवश्यकञ्चेत् सम्यग् ओरियेण्टेशन् प्राप्तुम् अणून् ओप्टिमैस् कुर्वन्तु । |
| 06:46 | ओप्टिमैसेशन् क्रियायाम्, अणुषु 'इण्ट्रा मोलिक्युलार् हैड्रोजन् बोण्ड्' सम्भवति । |
| 06:54 | अणौ, nitro समूहस्य ओक्सिजन् तथा Hydroxy समूहस्य हैड्रोजन् मध्ये, हैड्रोजन् बोण्ड् सञ्जातम् । |
| 07:02 | वयमधुना, अस्य हैड्रोजन् बोण्ड् इत्यस्य दैर्घ्यस्य मापनं कुर्मः । |
| 07:06 | टूल् बार् मध्ये Click to Measure ऐकान् नुदन्तु । |
| 07:10 | हैड्रोजन् तथा ओक्सिजन् परमाणूनाम् उपरि नुदन्तु । |
| 07:14 | पेनल् इत्यस्य अधोभागे, हैड्रोजन् बोण्ड् इत्यस्य दैर्घ्यं प्रदर्श्यते । |
| 07:19 | इदं स्लैड्, हैड्रोजन् बोण्ड् इत्यस्य प्राजल्भ्यं दर्शयति । |
| 07:23 | हैड्रोजन् बोण्ड्स् इतीमानि – जलस्य अनन्यद्रावकसामर्थ्यं दृढीकुर्वन्ति तथा हिमस्फ़टिकरचनां स्थीरीकुर्वन्ति । |
| 07:32 | DNA इत्यस्य पूरकानि स्ट्रेण्ड्स् इतीमानि एकत्र धारयति । |
| 07:36 | प्रोटीन्स् इत्येतेषां तथा न्यूक्लिक् एसिड्स् इत्येतेषां रचनां निश्चिनोति स्थिरं करोति च । |
| 07:41 | एंज़ैम् केटलिसिस् क्रियायां भागं वहन्ति । |
| 07:46 | एकं पाठनियोजनम् – एतेषु हैड्रोजन् बोण्डिङ्ग्स् प्रदर्शयन्तु :
1. प्यारा-हैड्रोक्सि बेंज़ोयिक् आसिड् 2. न्यूक्लियोबेसिस्–अडिनैन् तथा युरासिल् |
| 07:56 | भवताम् पाठनियोजनम् एवं दृश्येत । |
| 08:00 | प्यारा-हैड्रोक्सि बेंज़ोयिक् आसिड् इत्यस्य अणुषु अपि च अडिनैन् तथा युरासिल् अणुषु 'इण्टर् मोलेक्युलार् हैड्रोजन् बोण्डिङ्ग्' इतीदम् अवलोक्यताम् । |
| 08:10 | अणुभ्यः बलं प्रदर्शयितुं , Display Types मध्ये वयं विकल्पं प्राप्तवन्तः । |
| 08:15 | कैश्चन जलाणुभिः सह, अहमेकं नूतनं गवाक्षम् उद्घाटयामि । |
| 08:19 | Display Types मध्ये, Force नाम्नः चेक्-बोक्स् नुदन्तु । |
| 08:23 | Hydrogen Bond इति चेक्-बोक्स् नुदन्तु । |
| 08:26 | टूल् बार् मध्ये, Auto Optimization Tool ऐकान् नुदन्तु । |
| 08:30 | MMFF94 Force Field इतीदं चित्वा Start बटन् नुदन्तु । |
| 08:36 | ओप्टिमैसेशन् क्रियायाः सन्दर्भे, Force इति डिस्प्ले टैप्, प्रत्येकस्य परमाणोः उपरि जायमानं बलप्रयोगं, हरिद्वर्णस्य बाणचिह्नेन दर्शयति । |
| 08:45 | बाणचिह्नानि, बलप्रयोगस्य दिक् तथा तत्परिमाणञ्च दर्शयन्ति । |
| 08:49 | अणुः ओप्टिमैसेशन् जाते सति, बाणचिह्नानि सूक्ष्मानि भूत्वा पश्चात् अदृश्यानि भवन्ति । |
| 08:55 | अधुना, अणोः 'डैपोल् मोमेण्ट्'(dipole moment) विषयं ज्ञास्यामः । |
| 08:59 | पोलार् अणुषु, चार्ज् इत्यस्य विभजनेन डैपोल् मोमेण्ट् सञ्जायते । |
| 09:04 | Dipole moment(μ) = charge(Q) times distance of separation(r)
(डैपोल् मोमेण्ट् इस् इक्वल् टु चार्ज् टैम्स् डिस्टेन्स् ओफ़् सपरेशन् ) |
| 09:09 | डैपोल् मोमेण्ट् इतीदं, 'डिबै' युनिट् द्वारा सूच्यते । |
| 09:13 | अहमधुना, हैड्रोजन् सयनैड्(HCN) अपि च जलस्य अणुषु डैपोल् मोमेण्ट् दर्शयामि । |
| 09:20 | एकं नूतनगवाक्षम् उद्घाटयन्तु ।
Draw tool उपयुज्य, पेनल् मध्ये हैड्रोजन् सयनैड् इत्यस्य (HCN) अणुं रचयन्तु । |
| 09:27 | हैड्रोजन् चित्वा, कार्बन् इत्यस्मै एकं बोण्ड् रचयन्तु । |
| 09:31 | Nitrogen इतीदं चिन्वन्तु । Bond Order इतीदं triple इति चिन्वन्तु । अत्र यथा दर्शितं तथा एकं बोण्ड् रचयन्तु । |
| 09:38 | MMFF94 Force Field उपयुज्य, इमां रचनाम् ओप्टिमैस् कुर्वन्तु । |
| 09:44 | 'डैपोल् मोमेण्ट्' दर्शयितुं, Display Types मध्ये Dipole इति चेक्-बोक्स् नुदन्तु । |
| 09:50 | Dipole इतीदं, रक्तवर्णस्य बाणचिह्नेन दर्शितमस्ति । |
| 09:54 | आगणितं डैपोल् मोमेण्ट् ईक्षितुं, View मेन्यू गच्छन्तु । |
| 09:57 | Properties गत्वा, Molecule Properties इतीदं चिन्वन्तु । Molecule Properties इति विण्डो उद्घट्यते । |
| 10:05 | इदं विण्डो, हैड्रोजन् सयनैड् इत्यस्य estimated dipole momentइतीदं 0.396D इति दर्शयति । |
| 10:13 | एवमेव जलस्य estimated dipole moment इतीदं, 0.245D वर्तते । |
| 10:21 | सङ्क्षेपेण, |
| 10:23 | पाठेऽस्मिन् वयं, अवोगोड्रो इत्यस्य कोन्फ़िगर् करणम्, |
| 10:27 | मिथनाल् मध्ये इण्टर् मोलेक्युलार् हैड्रोजन् बोण्डिङ्ग् दर्शयितुम्, |
| 10:31 | आर्तो नैट्रो फ़िनाल् मध्ये इन्ट्रा मोलेक्युलार् हैड्रोजन् बोण्डिङ्ग् दर्शयितुम्, |
| 10:35 | हैड्रोजन् बोण्ड्स् इत्येतेषां दैर्घ्यमापनम्, |
| 10:38 | जलस्य अणुषु 'फ़ोर्स् डिस्प्ले टैप्' इत्यस्य दर्शनम्, |
| 10:42 | HCN अपि च जलस्य अणुषु, डैपोल् मोमेण्ट् दर्शयितुं च ज्ञातवन्तः । |
| 10:48 | भवद्भ्यः पाठनियोजनम् अस्ति ।
1. कार्बन् डै आक्सैड् तथा मिथैल् क्लोरैड् अणुषु डैपोल् मोमेण्ट् दर्शयन्तु । 2. अमोनिया अणुभ्यः, Forceडिस्प्ले टैप् दर्शयन्तु । |
| 10:59 | स्पोकन् ट्युटोरियल् विषये अधिकविवरणं प्राप्तुं लिङ्क् मध्यस्थं चलच्चित्रं पश्यन्तु । अवचित्यापि दृष्टुं शक्यते तत् । |
| 11:06 | स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रकल्पगणः कार्यशालां चालयति अपि च , अन्तर्जालीयपरीक्षायाम् उत्तीर्णेभ्यः प्रमाणपत्रं च यच्छति । |
| 11:12 | स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रकल्पः, राष्ट्रिय साक्षरता मिशन्, ICT, MHRD द्वारा भारतसर्वकारस्य अनुदानं प्राप्तवानस्ति । |
| 11:18 | अनुवादकः प्रवाचकश्च श्री नवीनभट्टः उप्पिनपट्टणम् । धन्यवादाः । |
