Avogadro/C2/Edit-molecules/Sanskrit

Time	Narration
00:01	Edit molecules इति स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रति स्वागतम् ।
00:08	अस्मिन् पाठे वयं – परमाणूनां संयोजनं निष्कासनञ्च,
00:14	बोण्ड्स् इत्येतेषां संयोजनं निष्कासनञ्च,
00:16	बोण्ड्स् इत्येतेषां परिभ्रामणम्,
00:18	बोण्ड् इत्यस्य दैर्ग्यपरिवर्तनम्,
00:20	हैड्रोजन् इतीदं 'मीथैल् ग्रुप्' इत्यस्मै परिवर्तनम्,
00:23	रचनानां कोपि-करणं, पेस्ट्-करणं, संयोजनम् – इत्येतान् विषयान् ज्ञास्यामः ।
00:27	अहमत्र : Ubuntu Linux OS 14.04 आवृत्तिः, Avogadro 1.1.1 आवृत्तिः – अनयोरुपयोगं करोमि ।
00:37	पाठस्यास्य अनुसरणाय भवन्तः Avogadro इण्टर्फ़ेस् इतीदं सम्यग् जानीयुः ।
00:43	न चेत् तत्सम्बद्धपाठार्थम् अस्माकं जालपुटं पश्यन्तु ।
00:49	अत्र 'टर्मिनल्' उपयुज्य, Avogadro इतीदं कथमुद्घाटनीयमिति अहं दर्शयामि ।
00:55	टर्मिनल् इत्यस्योद्घाटनाय, CTRL, ALT तथा T कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
01:03	प्रोम्ट् मध्ये avogadro इति टङ्कयित्वा , Enter नुदन्तु ।
01:08	Avogadro एप्लिकेशन् विण्डो उद्घट्यते ।
01:12	विवरणार्थमहं, Fragment लैब्ररी तः, n-ब्यूटेन् इत्यस्याणुं प्रदर्शयामि ।
01:19	Build मेन्यू इत्यस्योपरि नुत्वा, अनुक्रमम् Insert >> Fragment प्रति च गच्छन्तु ।
01:25	Insert fragment डैलाग् बोक्स् उद्घट्यते ।
01:29	फ़्रेग्मेण्ट् इत्येतेषाम् आवल्यां, alkanes सञ्चयम् उद्घाटयितुं तदुपरि द्विवारं नुदन्तु ।
01:35	अधुना दृश्यमाने ड्रोप्-डौन्-लिस्ट् मध्ये, butane.cml इतीदं चिन्वन्तु ।
01:41	Insert गण्डं नुदन्तु ।Insert Fragment संवादपेटिकायाः पिधानार्थं, X (क्लोस्) इतीदं नुदन्तु ।
01:49	नीलवर्णेन हैलेट् कृतं 'ब्यूटेन्' अणुः पेनल् उपरि दृश्यते ।
01:54	हैलैट् निष्कासयितुं , Ctrl, Shift तथा A कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
02:02	सम्यक्कर्तुं, Navigation टूल् उपयुज्य रचनां परिभ्रामयन्तु ।
02:09	अधुना अणवे परमाणुसंयोजनं कथमिति वयं ज्ञास्यामः ।
02:14	टूल् बार् मध्ये, Draw Tool ऐकान् नुदन्तु ।
02:18	अन्तिमस्य Carbon परमाणोरुपरि क्लिक् कृत्वा पेनल् इत्यस्योपरि कर्षयन्नानयन्तु ।
02:23	आवश्यकेन हैड्रोजन् इत्यनेन सह कार्बन् परमाणुः संयोजितः वर्तते ।
02:27	वयमधुना पेनल् मध्ये पेण्टेन् इत्यस्य अणुं प्राप्तवन्तः ।
02:32	एवमेव, भवन्तः अल्केन्स् इत्येतेषां ततिं रचयितुं, Draw Tool इतीदमुपयुज्य, परमाणुं संयोजितुं शक्नुवन्ति ।
02:39	एकं नूतनं गवाक्षम् उद्घाटयन्तु । Draw Tool इतीदमुपयुज्य प्रोपेन् इतीदं रचयन्तु ।
02:45	अधुना 'ईथेन्' इत्यस्याणुं प्राप्तुं, अन्तिमं कार्बन्-परमाणुं हैड्रोजन् इत्यनेन सह डिलीट् कुर्मः ।
02:52	परमाणूनां निष्कासनार्थं, टूल्-बार् मध्यस्थस्य Selection tool ऐकान् इत्यस्योपरि नुदन्तु ।
02:57	चयनं कर्तुं, अन्तिमस्य कार्बन् परमाणोरुपरि नुत्वा कर्षयन्तु ।
03:02	चिताः परमाणवः, नीलवर्णे दृश्यन्ते ।
03:06	निष्कासनाय, Backspace नुदन्तु अथवा Edit मेन्यू मध्ये clear विकल्पमपि भवन्तः उपयोक्तुमर्हन्ति ।
03:14	redo कर्तुं , Ctrl तथा Z कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
03:20	अणौ बोण्ड्स् संयोजनं निष्कासनं च कथमिति वयं दर्शयामः ।
03:26	बोण्ड्स् संयोजितुं, टूल् बार् मध्यस्थं Draw Tool ऐकान् नुदन्तु ।
03:31	वामभागे, Draw Settings मेन्यू उद्घट्यते ।
03:35	उत्सर्गतया, Element ड्रोप् डौन् लिस्ट् मध्ये, Carbon चितमस्ति ।
03:40	डबल् बोण्ड् संयोजितुं, Bond Order ड्रोप् डौन् मध्ये, Double इतीदं चिन्वन्तु ।
03:46	C-1 तथा C-2 अनयोः मध्यस्थं बोण्ड् इतीदं, डबल् बोण्ड् कर्तुं, तदुपरि नुदन्तु ।
03:52	डबल् बोण्ड् इतीदं ट्रिपल् बोण्ड् कर्तुं , Bond Order इत्यस्मात् Triple चित्वा बोण्ड् इत्यस्योपरि नुदन्तु ।
03:59	बोण्ड्स् निष्कासयितुं, मौस् इत्यस्य दक्षिणगण्डं नुत्वा बोण्ड्स् उपरि नुदन्तु ।
04:04	अनेन द्वौ अन्यौ अणौ सञ्जायेते ।
04:08	अधुना इमान् परमाणून् पुनः संयोजयाम ।
04:11	एकस्य अणोः कार्बन्-उपरि नुदन्नेव, अन्यस्य अणोः कार्बन् उपरि कर्षयित्वा क्लिक् कुर्वन्तु ।
04:18	Bond Centric Manipulation टूल् उपयुज्य, वयं बोण्ड्स् इतीमानि भ्रामयितुं शक्नुमः तथा बोण्ड् इत्यस्य दैर्घ्यं परिवर्तयितुं शक्नुमः ।
04:24	टूल्-बार् मध्ये, Bond Centric Manipulation tool इत्यस्योपरि नुदन्तु ।
04:29	वामपार्श्वे, Bond Centric Manipulate settings इत्येतेषां मेन्यू उदघट्यते ।
04:34	उत्सर्गतया, Show Angles तथा Snap-to Bonds विकल्पानि चेक् कृतानि ।
04:39	Snap-to Threshold (स्नेप् टु थ्रेशोल्ड्), 10 डिग्री इति सेट् जातम् ।
04:43	उपयोक्तारः, तेषाम् आवश्यकतानुसारेण सेट्टिङ्ग्स् कर्तुं शक्नुवन्ति ।
04:49	कोणान् दर्शयितुं, द्वयोः परमाणोः मध्यस्थं बोण्ड् इतीदं नुदन्तु ।
04:55	अस्माभिः बोण्ड्स् इत्येतेषां रोटेशन् इत्यस्य प्लेन् इतीदं निर्णीतव्यम् ।
04:59	भवदभीष्टं प्लेन् निश्चेतुं, बोण्ड् इत्यस्योपरि नुदन्तु तथा उपरि अधो वा कर्षन्तु ।
05:05	परमाणूनां मध्ये प्लेन् इतीदं नीलवर्णेन पीतवर्णेन वा दृश्यते ।
05:11	भ्रामयितुं, परमाणुषु एकं नुत्वा चालयन्तु ।
05:16	संयुक्तं बोण्ड् इतीदं, परमाणुभिः सह निर्दिष्टे समतले भ्रामितं भवति ।
05:21	बोण्ड् इत्यस्य दैर्घ्यपरिवर्तनाय, मौस् इत्यस्य दक्षिणगण्डं नुदन्नेव कर्षयन्तु ।
05:27	अधुना हैड्रोजन् इतीमानि ,मिथैल् ग्रूप् रूपेण कथं परिवर्तनीयमिति वयं दर्शयामः ।
05:32	Build मेन्यू इत्यस्योपरि, पश्चात् Change H To Methyl इत्यस्योपरि च नुदन्तु ।
05:38	अधुनात्र सर्वेषां Hydrogen इत्येतेषां स्थाने 'मिथैल् ग्रूप्स्' सन्ति ।
05:43	परिवर्तनानि undo कर्तुं, CTRL तथा Z कीलके युगपन्नुदन्तु ।
05:49	वयं निर्दिष्टमेकं 'हैड्रोजन्' परमाणुं चित्वा तत् ' मिथैल् ग्रूप्' रूपेण परिवर्तयितुं शक्नुमः ।
05:55	टूल् बार् मध्यस्थं Selection tool ऐकान् नुदन्तु ।
05:59	चयनं कर्तुं, अन्तिमेन कार्बन्-परमाणुना सह संयुक्तं 'हैड्रोजन्' नुदन्तु ।
06:04	Build मेन्यू गत्वा , Change H to Methyl इत्यस्योपरि नुदन्तु ।
06:10	चितानि 'हैड्रोजन्', 'मिथैल् ग्रूप्' इत्यनेन परिवर्त्यते ।
06:15	डीसेलेक्ट् कर्तुम्, Ctrl, Shift तथा A कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
06:22	अधुना, रचनायाः कोपि पेस्ट् करणं संयोजनं च कथमिति पश्याम ।
06:28	एकं नूतनं गवाक्षम् उद्घाटयितुं, File >> New इतीमे नुदन्तु ।
06:33	वयमेकं माल्टोस् अणोः रचनां जानाम ।
06:37	माल्टोस् इतीदं, द्वाभ्यां ग्लुकोस् अणुभ्यां रचितमस्ति ।
06:41	एकं ग्लुकोस् अणुं संयोजितुं, Build मेन्यू इत्यस्योपरि नुदन्तु ।
06:46	अधः स्क्रोल् कृत्वा, Insert >> Fragment अनयोरुपरि नुदन्तु ।
06:51	Insert Fragment डैलाग् बोक्स् दृश्यते ।
06:55	अस्याः आवल्याः अधः स्क्रोल् कृत्वा, Cyclic sugars (सैक्लिक् शुगर्स्) इति सञ्चयं नुदन्तु ।
07:01	एकं सब्-मेन्यू दृश्यते ।
07:04	अधः गत्वा beta-d-glucopyranose.cml (बीटा-डि-ग्लूकोपैरानोस् डोट् सि एम् एल्)इतीदं चिनोतु ।
07:10	Insert गण्डण् नुत्वा संवादपेटिकायाः पिधानं कुर्वन्तु ।
07:16	पेनल् मध्ये beta-D-glucopyranose.cml (बीटा-डि-ग्लूकोपैरानोस् डोट् सि एम् एल्) नीलवर्णे हैलेट् जातमिति दृश्यते ।
07:24	hand टूल् उपयुज्य, इदं मध्यभागे ट्रान्स्लेट् कुर्वन्तु ।
07:28	अधुना अन्यं ग्लुकोस् अणुं कोपि कृत्वा, पेस्ट् कुर्मः ।
07:33	मेन्यू बार् मध्ये Edit मेन्यू नुदन्तु ।
07:36	Copy इत्यस्योपरि नुदन्तु । पुनः Edit मेन्यू मध्ये अधः कर्षयन्तु । Paste नुदन्तु च ।
07:44	कृपया अवलोक्यतां : कोपि-पेस्ट् करणे सति, विण्डो एकवारं मन्दं भूत्वा पश्चात् सम्यग्जायते ।
07:51	पेनल् मध्ये, पूर्वं विद्यमानस्य अणोरुपरि एकं नूतनम् अणुं कोपि कृत्वा पेस्ट् कृतं वर्तते ।
07:58	कर्सर् एकं हस्तवत् प्रतिभासते ।
08:01	मूलाणुना, प्रतिकृताणुं कर्षयन्तु ।
08:06	अधुना पेनल् मध्ये द्वे अणू स्तः ।
08:10	डीसेलेक्ट् कर्तुं, Ctrl, Shift तथा A कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
08:17	वयमधुना अणुभ्यः लेबल् कुर्मः । अनेन सर्वेषां परमाणूनां स्थानज्ञानाय साहाय्यं भविष्यति ।
08:25	लेबल् कर्तुं, Display Types ड्रोप् डौन् मध्ये, Label इति चेक् बोक्स् नुदन्तु ।
08:32	'माल्टोस्' इतीदं प्राप्तुं, जलस्य एकस्य अणोः निष्कासनम् आवश्यकम् ।
08:37	आदिमस्य अणोः C-1 उपरितन OH गणं तथा द्वितीयाणोः C-9 उपरितन हैड्रोजन् इतीदञ्च निष्कासयन्तु ।
08:46	Draw tool settings अणौ, Carbon इतीदं निष्कासयन्तु ।
08:50	Bond Order मध्ये, Single इतीदं चिन्वन्तु ।
08:54	Adjust Hydrogens इति चेक्-बोक्स्, अन्चेक् क्रियताम् ।
08:58	oxygen परमाणु-द्वारा, प्रथमाणोः C-1 तथा द्वितीयाणोः C-9 इतीमे संयोजितुं नुदन्नेव कर्षयन्तु ।
09:07	वयमधुना ज्यामित्याः ओप्टिमैसेशन् कुर्याम ।
09:11	Auto Optimization tool इतीदं चिन्वन्तु ।
09:15	वामभागे, Auto Optimization settings मेन्यू दृश्यते ।
09:20	MMFF94 फ़ोर्स् फ़ील्ड् चित्वा Start गण्डस्योपरि नुदन्तु ।
09:27	ओप्टिमैसेशन् क्रियायाः समापनाय कानिचन सेकेण्ड्स् आवश्यकानि । भवन्तः लेबल्स् निष्कासितुं शक्नुवन्ति ।
09:35	अधुना पेनल् मध्ये, ओप्टिमैस् जातस्य 'माल्टोस्' इत्यस्य रचनां वयं प्राप्तवन्तः ।
09:40	सङ्क्षेपेण पाठेऽस्मिन् वयम् : परमाणूनां संयोजनं निष्कासनम् च,
09:47	बोण्ड्स् इत्येतेषां संयोजनं निष्कासनम्,
09:50	बोण्ड्स् इत्येतेषां परिभ्रामणम्,
09:52	बोण्ड् इत्यस्य दैर्घ्यपरिवर्तनम्,
09:54	हैड्रोजन् इतीदं मिथैल्-ग्रुप् इत्यस्मै परिवर्तयितुम्,
09:56	रचनायाः कोपि करणं पेस्ट् करणं संयोजनम् – एतान् विषयान् ज्ञातवन्तः ।
10:00	एकं पाठनियोजनम् : Draw Tool इतीदमुपयुज्य, ब्यूटेन् अणुं रचयन्तु ।
10:06	इदं 2,3 dimethyl Butane(2,3 डैमीथेल् ब्यूटेन्) रूपेण परिवर्तयन्तु ।
10:10	बोण्ड्स् इतीमानि भ्रामयित्वा , बोण्ड् इत्यस्य दैर्घ्यानि परिवर्तयन्तु ।
10:14	सेल्युलोस् इत्यस्य एकमणुं रचयन्तु । (सूचना : Insert fragment library मध्ये, D- glucose monomer उपलभ्यमस्ति )
10:22	UFF फ़ोर्स् फ़ील्ड् इतीदमुपयुज्य, ज्यामित्याः ओप्टिमैसेशन् कुर्वन्तु ।
10:27	स्पोकन् ट्युटोरियल् विषये अधिकविवरणं प्राप्तुं लिङ्क् मध्यस्थं चलच्चित्रं पश्यन्तु । उत्तमबेण्ड्-विड्त् नास्ति चेत् अवचित्यापि दृष्टुं शक्यते तत् ।
10:36	स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रकल्पगणः कार्यशालां चालयति अपि च , अन्तर्जालीयपरीक्षायाम् उत्तीर्णेभ्यः प्रमाणपत्रं च यच्छति । अधिकविवरणं प्राप्तुं अधस्तन पर्चन्यै लिखन्तु ।
10:44	स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रकल्पः, राष्ट्रिय साक्षरता मिशन्, NMEICT, MHRD द्वारा भारतसर्वकारस्य अनुदानं प्राप्तवानस्ति ।
10:52	अनुवादकः प्रवाचकश्च श्री नवीनभट्टः उप्पिनपट्टणम् । धन्यवादाः ।

Contributors and Content Editors

NaveenBhat