Ruby/C2/Arithmetic-and-Relational-Operators/Marathi

Title of script: Arithmetic-and-Relational-Operators

Author: Manali Ranade

Keywords: Ruby

Time	Narration
00:01	रुबीमधील Arithmetic आणि Relational Operators वरील पाठात आपले स्वागत.
00:06	या पाठात शिकणार आहोत,
00:08	ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स
00:10	ऑपरेटर्सचा प्राधान्यक्रम
00:12	रिलेशनल ऑपरेटर्स
00:14	येथे उबंटु लिनक्स वर्जन 12.04 आणि रुबी 1.9.3 वापरणार आहोत.
00:23	या पाठासाठी तुम्हाला लिनक्स टर्मिनल आणि टेक्स्ट एडिटरचे ज्ञान असावे.
00:28	तसेच irb चा परिचय असावा.
00:31	नसल्यास संबंधित पाठासाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.
00:34	आता ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स बद्दल जाणून घेऊ.
00:38	रुबीमधील ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स असे आहेत.
00:42	+ एडिशन: उदाहरणार्थ. a+b.
00:45	- सब्ट्रैक्शन: उदाहरणार्थ. a-b.
00:48	/ डिवीज़न: उदाहरणार्थ. a/b.
00:51	* मल्टिप्लिकेशन: उदाहरणार्थ. a*b.
00:55	% मॉड्युलस: उदाहरणार्थ. a%b.
00:59	** एक्सपोनेंट: उदाहरणार्थ a**b
01:04	irb द्वारे ही ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स वापरून बघू .
01:08	Ctrl, Alt आणि T एकत्रित दाबून टर्मिनल उघडा.
01:14	स्क्रीनवर टर्मिनल विंडो उघडेल.
01:17	इंटरऍक्टीव्ह रुबी उघडण्यासाठी टाईप करा irb आणि एंटर दाबा.
01:21	टाईप करा 10 प्लस 20 आणि एंटर दाबा.
01:25	बेरजेची क्रिया होऊन 30 उत्तर मिळाले.
01:31	तसेच वजाबाकी आणि गुणाकार ह्या क्रिया करता येतात.
01:35	भागाकार करून बघू.
01:38	टाईप करा 10 स्लॅश 4
01:40	आणि एंटर दाबा.
01:42	येथे दिसेल की अपूर्णांकाचा भाग कापून 2 असे पूर्णांकात उत्तर मिळाले.
01:47	अधिक अचूक उत्तर मिळण्यासाठी एक संख्या float म्हणून देणे आवश्यक आहे.
01:52	टाईप करा 10.0 स्लॅश 4
01:56	आणि एंटर दाबा.
01:58	2.5 असे उत्तर मिळेल.
02:01	आता modulus ऑपरेटर वापरून बघू.
02:05	modulus ऑपरेटर आऊटपुट म्हणून बाकी देतो.
02:09	टाईप करा 12 पर्सेंटेज साइन 5 आणि एंटर दाबा.
02:15	येथे 12 ला 5 ने भागले जाईल आणि 2 ही बाकी मिळेल.
02:21	आता घातांक वापरून बघू.
02:24	2, नंतर दोन वेळा asterisk चे चिन्ह आणि 5 टाईप करा. एंटर दाबा.
02:32	याचा अर्थ 2 चा पाचवा घात 5.
02:36	आपल्याला 32 हे आऊटपुट मिळेल.
02:39	पुढे ऑपरेटर प्राधान्यक्रमाबद्दल जाणून घेऊ.
02:44	पदावलीमधे अनेक गणिती क्रिया असल्यास,
02:47	प्रत्येक भागाचे वेगळे मूल्यमापन होते,
02:50	आणि उत्तर काढण्यासाठी पूर्वी ठरवलेल्या प्राधान्यक्रम वापरतात.
02:56	ह्याचा अर्थ सर्वाधिक प्राधान्य असलेला ऑपरेटर सर्वप्रथम कार्यान्वित होतो.
03:01	नंतर प्राधान्य क्रमानुसार पुढील ऑपरेटर कार्यान्वित होतो.
03:07	सर्वाधिक पासून सर्वात कमी प्राधान्य असलेल्या सर्व ऑपरेटर्सची सूची ह्या स्लाईडवर आहे.
03:13	उदाहरणार्थ 3 + 4 * 5 आपल्याला 23 उत्तर देईल 35 नाही.
03:23	गुणाकाराच्या (*) क्रियेला बेरजेच्या (+) क्रियेपेक्षा अधिक प्राधान्य आहे.
03:29	त्यामुळे ते प्रथम कार्यान्वित होईल.
03:32	त्यामुळे चार गुणिले पाच बरोबर 20 आणि नंतर त्यात तीन मिळवले गेले आणि 23 हे आऊटपुट मिळाले.
03:42	ऑपरेटरला प्राधान्य देण्यावर आधारित असलेली आणखी काही उदाहरणे पाहू.
03:47	टर्मिनलवर जा.
03:50	Crtl आणि L एकत्रित दाबून irb कन्सोल क्लियर करा.
03:56	टाईप करा 7 माइनस 2 मल्टिप्लाइ बाइ 3
04:03	आणि एंटर दाबा.
04:05	आपल्याला 1 हे उत्तर मिळेल.
04:08	येथे ऍस्टेरिक चिन्हाला वजाच्या चिन्हापेक्षा अधिक प्राधान्य आहे.
04:13	त्यामुळे प्रथम गुणाकार आणि नंतर वजाबाकीची क्रिया केली जाईल.
04:20	दुसरे उदाहरण पाहू.
04:22	टाईप करा कंसात 10 प्लस 2 स्लॅश 4
04:29	आणि एंटर दाबा.
04:30	आपल्याला 3 हे उत्तर मिळेल.
04:33	येथे भागाकार (स्लॅश) पेक्षा () कंसाला अधिक प्राधान्य आहे.
04:39	कंसाच्या आतील बेरजेची क्रिया प्रथम केली जाईल.
04:44	नंतर भागाकार केला जाईल.
04:47	आता रिलेशनल ऑपरेटर्स बद्दल जाणून घेऊ.
04:51	स्लाईडसवर जाऊ.
04:54	रिलेशनल ऑपरेटर्सना कंपॅरिझन ऑपरेटर्स असेही नाव आहे.
04:59	रिलेशनल ऑपरेटर्स असलेल्या पदावली boolean व्हॅल्यूज देतात.
05:04	रुबीतील रिलेशनल ऑपरेटर्स असे आहेत.
05:07	== Equals to उदाहरणार्थ a==b
05:14	dot eql question mark उदाहरणार्थ a.eql?b
05:21	!= Not equals to उदाहरणार्थ a exclamation equal b
05:28	< Less than उदाहरणार्थ a < b
05:32	Greater than उदाहरणार्थ a > b
05:37	<= Lesser than or equal to उदाहरणार्थ a less than arrow equal b
05:44	>= Greater than or equal to उदाहरणार्थa greater than arrow equal b
05:49	<=> Combined comparison उदाहरणार्थ a less than arrow equal greater than arrow b
05:56	ह्यापैकी काही ऑपरेटर्स वापरून पाहू.
06:00	टर्मिनलवर जा.
06:02	ctrl, L एकत्रितपणे दाबून irb कंसोल क्लियर करा.
06:09	equals to ऑपरेटर वापरून पाहू.
06:11	टाईप करा 10 equals equals 10
06:16	आणि एंटर दाबा.
06:17	true असे आऊटपुट मिळेल.
06:20	.eql? हा ऑपरेटर equals to ऑपरेटर प्रमाणेच आहे.
06:24	वापरून पाहू.
06:25	टाईप करा 10 .eql?10 आणि एंटर दाबा.
06:33	true असे आऊटपुट मिळेल.
06:35	not equal to ऑपरेटर वापरून पाहू.
06:39	टाईप करा 10 not equal 10
06:44	आणि एंटर दाबा.
06:46	false असे आऊटपुट मिळेल.
06:48	कारण दोन्ही अंक एकच आहेत.
06:51	ctrl, L एकत्रितपणे दाबून irb कंसोल क्लियर करा.
06:56	आता less than ऑपरेटर वापरून पाहू.
07:00	टाईप करा 10 less than 5 आणि एंटर दाबा.
07:05	येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान असेल तरtrue आऊटपुट मिळेल.
07:10	अन्यथा false आऊटपुट मिळेल.
07:14	false आऊटपुट मिळाले कारण 10 हे 5 पेक्षा लहान नाहीत.
07:19	आता greater than वापरून पाहू.
07:22	टाईप करा 5 greater than 2
07:26	येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा मोठा असेल तर true आऊटपुट मिळेल.
07:31	अन्यथा false आऊटपुट मिळेल.
07:34	एंटर दाबा.
07:36	True आऊटपुट मिळाले कारण 5 हा 2 पेक्षा मोठा आहे.
07:42	ctrl, L एकत्रितपणे दाबून irb कंसोल क्लियर करा.
07:47	आता less than equal to ऑपरेटर वापरून पाहू.
07:51	टाईप करा 12 less than equal 12
07:56	आणि एंटर दाबा.
07:59	येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान किंवा तेवढाच असेल तर true आऊटपुट मिळेल.
08:04	अन्यथा false आऊटपुट मिळेल.
08:07	True आऊटपुट मिळाले कारण 12 बरोबर 12 आहेत.
08:11	तुम्ही greater than or equal to वापरून पाहू शकता.
08:15	आता कंबाईंड कँपॅरिझन ऑपरेटर पाहू .
08:19	ह्या operator चे उत्तर,
08:21	पहिला ऑपरंड दुस-याबरोबर असल्यास, 0 येईल,
08:24	पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा मोठा असल्यास, 1 येईल,
08:29	पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान असल्यास, -1 येईल.
08:34	उदाहरणाद्वारे याचे कार्य पाहू.
08:36	टाईप करा 3 less than equals greater than 3
08:41	आणि एंटर दाबा.
08:43	0 आऊटपुट मिळाले.
08:45	कारण दोन्ही ऑपरंड समान म्हणजे 3 आहेत.
08:50	आता एक ऑपरंड बदलून 4 करू.
08:53	टाईप करा 4 less than equals greater than 3
08:58	आणि एंटर दाबा.
08:59	1 आऊटपुट मिळाले.
09:01	कारण4 हे 3 पेक्षा मोठे आहेत.
09:04	आता पुन्हा एकदा बदल करू.
09:07	टाईप करा 4 less than equals greater than 7
09:11	आणि एंटर दाबा.
09:13	-1 आऊटपुट मिळाले.
09:14	कारण 4 हे 7 पेक्षा लहान आहेत.
09:17	आता असाईनमेंट.
09:19	irb वापरून पुढील उदाहरणे सोडवा. आऊटपुट तपासा.
09:24	10 + bracket 2 astreisk 5 bracket 8 slash 2
09:32	4 astreisk 5 slash 2 plus 7
09:37	तसेच मेथडद्वारे ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स वापरून बघा.
09:42	आपण पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत.
09:45	थोडक्यात,
09:47	या पाठात आपण ,
09:49	बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार, भागाकारासाठी वापरली जाणारी अधिक, वजा, ऍस्टेरिक, स्लॅश ही ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स ,
09:59	ऑपरेटर्सचा प्राधान्यक्रम,
10:01	आणि रिलेशनल ऑपरेटर्स
10:04	उदाहरणाद्वारे समजून घेतले.
10:06	स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा.
10:10	ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल.
10:14	जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता.
10:18	स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम,
10:20	Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.
10:23	परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
10:26	अधिक माहितीसाठी कृपया contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा
10:32	"स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
10:36	यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
10:43	यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे.
10:51	ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते .
10:57	सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Manali, Ranjana