C-and-Cpp/C2/Scope-Of-Variables/Sanskrit

Time	Narration
00:01	Scope of variables in C and C++ इति विषयकस्य स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रति स्वागतम् ।
00:08	अस्मिन् पाठे वयम् इमान् विषयान् ज्ञास्यामः,
00:11	किं नाम Scope of variable?
00:13	किं नाम Global variable?
00:16	किं नाम Local variable?
00:19	कानिचन उदाहरणानि च ।
00:22	अपि च वयं कांश्चन-सामान्यदोषान् तत्परिहारञ्च ज्ञास्यामः ।
00:27	पाठस्यास्य ध्वन्यङ्कनायाहम्,
00:30	Ubuntu Operating System इत्यस्य 11.04 तमा आवृत्तिः, gcc तथा g++ Compiler इत्यस्य 4.6.1 तमा अवृत्तिः, एतेषामुपयोगं करोमि ।
00:41	वेरियेबल् इत्यस्य स्कोप् विषयकस्य पीठिकया सह प्रारभामहे ।
00:47	इदं कोड् इत्यस्य रीज़न् वर्तते यस्मिन्, वेरियेबल् इत्यस्य एक्सेस् करणं साध्यमस्ति ।
00:54	एतस्य डिक्लरेशन् इत्यस्य विधं स्थानञ्चानुसृत्य इदं द्विप्रकारकं वर्तते :
00:59	ग्लोबल् वेरियेबल्(Global Variable) तथा
01:02	लोकल् वेरियेबल् (Local Variable).
01:05	अधुना वयमेकम् उदाहरणं पश्याम ।
01:07	अहं एडिटर् मध्ये प्रोग्राम् लिखितवानस्मि ।
01:10	तदुद्घाटयामि । .
01:14	स्मरन्तु यत् अस्माकं फ़ैल् नेम् scope.c. इत्यस्ति ।
01:19	अहमधुना कोड् विवृणोमि । .
01:23	इदमस्माकं हेडर् फ़ैल् वर्तते ।
01:26	वयं a तथा b इति द्वे ग्लोबल् वेरियेबल्स् डिक्लेर् कृतवन्तः ।
01:32	अपि च वयं 5 तथा 2 इति मूल्यदानेन तान् इनिशियलैस्ड् कृतवन्तः ।
01:39	एकं ग्लोबल् वेरियेबल् इतीदं, भवतां प्रोग्राम् मध्ये सर्वेभ्यः फ़ङ्क्षन्स् इत्येतेभ्यः उपलभ्यं भवति ।
01:44	इमानि फ़ङ्क्षन्स् इत्यस्य बहिः तथ main() फ़ङ्क्षन् इत्यस्योपरि डिक्लेर् क्रियन्ते ।
01:51	इमानि global scope प्राप्तवन्ती सन्ति ।
01:53	वयं add इति फ़ङ्क्षन्, विना ओर्ग्यूमेण्ट्स् डिक्लेर् कृतवन्तः ।
01:59	अत्र 'sum' इतीदं लोकल् वेरियेबल् वर्तते । इदं add फ़ङ्क्षन् इत्यस्यान्तः डिक्लेर् कृतं वर्तते ।
02:07	एकं लोकल् वेरियेबल्, यस्मिन् फ़ङ्क्षन् मध्ये डिक्लेर् कृतं तस्मै फ़ङ्क्षन् इत्यस्मै तल्लभयमस्ति ।
02:13	इमानि वेरियेबल्स्, एकस्मिन् ब्लोक् मध्ये डिक्लेर् कृतं भवति ।
02:16	इमानि local scope प्राप्तवन्ती सन्ति ।
02:19	पश्चात् a तथा b अनयोर् आहरणमौल्यं 'sum' इति वेरियेबल् मध्ये स्टोर् क्रियते । अत्र वयं sum इतीदं मुद्रापयाम ।
02:29	इदमस्माकं main() फ़ङ्क्षन् वर्तते ।
02:33	add फ़ङ्क्षन् काल् जायते तथा एक्सिक्यूट् जायते ।
02:38	अपि चेदमस्माकं return स्टेट्मेण्ट् वर्तते ।
02:40	अधुना Save नुदन्तु ।
02:43	अधुना प्रोग्राम् एक्सिक्यूट् कुर्मः ।
02:45	Ctrl, Alt तथा T कीलकानि युगपन्नुत्वा टर्मिनल् उद्घाटयन्तु ।
02:55	कम्पैल् कर्तुं gcc space scope.c space hyphen o space sco इति टङ्कयित्वा Enter नुदन्तु ।
03:05	एक्सिक्यूट् कर्तुं, ./sco (dot slash sco), इति टङ्कयित्वा Enter नुदन्तु।
03:10	औट्पुट् एवं प्रदर्श्यते ।
03:13	Sum of a and b is 7.
03:16	अधुना वयम् इदमेव प्रोग्राम् C++ मध्ये एक्सिक्यूट् कर्तुं जानाम ।
03:20	अस्माकं प्रोग्राम् प्रति आगच्छन्तु । Shift, Ctrl तथा S कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
03:31	अधुना फ़ैल् इतीदं .cpp (dot cpp) एक्स्टेन्शन् द्वारा रक्षितुं Save नुदन्तु ।
03:41	हेडर् फ़ैल् इतीदम् iostream इत्यस्मै परिवर्तयन्तु ।
03:47	अधुना using स्टेट्मेण्ट् संयोजयन्तु । save नुदन्तु ।
03:58	C++ मध्ये ग्लोबल् वेरियेबल् तथा लोकल् वेरियेबल् डिक्लरेशन् समानं वर्तते ।
04:03	अतः परिवर्तनस्यावश्यकता नास्ति ।
04:07	अधुना printf स्टेट्मेण्ट् इतीदं cout इति परिवर्तयन्तु ।
04:13	फ़ोर्मेट् स्पेसिफ़ैयर् तथा '\n' च निष्कासयन्तु ।
04:17	अधुना कोमा इतीदं निष्कासयन्तु ।
04:19	द्वे ओपनिङ्ग् एङ्गल् ब्रेकेट्स् टङ्कयन्तु ।
04:22	क्लोसिङ्ग् ब्रेकेट् निष्कासयन्तु । पुनः द्वे ओपनिङ्ग् एङ्गल् ब्रेकेट्स् टङ्कयन्तु ।
04:26	अपि च डबल् कोट्स् इत्यस्यान्तः बेक्-स्लेश् n टङ्कयन्तु । अधुना Save नुदन्तु ।
04:35	अधुना प्रोग्राम् इतीदम् एक्सिक्यूट् कुर्मः ।
04:39	टर्मिनल् प्रति आगच्छन्तु ।
04:42	कम्पैल् कर्तुं, g++ space scope dot cpp space -o space sco1 इति टङ्कयन्तु ।
04:52	वयमत्र sco1 प्राप्तवन्तः, यतो हि वयम् 'scope.c' इत्यस्मै sco इति औट्पुट् पेरामीटर् ओवर्रैट् कर्तुं नेच्छामः ।
05:04	अधुना Enter नुदन्तु ।
05:07	एक्सिक्यूट् कर्तुं ./sco1 इति टङ्कयित्वा Enter नुदन्तु ।
05:14	औट्पुट् एवं प्रदर्शितम् Sum of a and b is 7.
05:19	पश्यामः यत् इदं C कोड् वदेव वर्तते ।
05:27	वयमधुना कांश्चन सामान्यदोषान् पश्यामः ।
05:31	अस्माकं प्रोग्राम् प्रति आगच्छन्तु । अहमत्र a इति वेरियेबल् डिक्लेर् पुनः डिक्लेर् कुर्मः ।
05:41	int a तथा सेमिकोलन् च टङ्कयन्तु ।
05:45	Save नुदन्तु । वयं main() फ़ङ्क्षन् इत्यस्योपरि add फ़्ङ्क्षन् इत्यस्यानन्तरं 'a' इति वेरियेबल् डिक्लेर् कृतवन्तः ।
05:55	किं भविष्यतीति पश्यामः ।
05:57	टर्मिनल् प्रति आगच्छन्तु ।
06:01	पूर्ववत् कम्पैल् कुर्मः ।
06:05	वयं, redefinition of 'int a' , 'int a' previously defined here. इति दोषं पश्यामः । प्रोग्राम् प्रति आगच्छन्तु ।
06:18	a इतीदं ग्लोबल् वेरियेबल् वर्तते ।
06:20	इदमेकं global scope.(ग्लोबल् स्कोप्) प्राप्तवदस्ति ।
06:22	वयम् एकं वेरियेबल् द्विवारं डिक्लेर् कर्तुं न शक्नुमः, यतो हि वयं ग्लोबल्-वेरियेबल् रूपेण तत् डिक्लेर् कृतवन्तः ।
06:27	वयं केवलं लोकल् वेरियेबल् रूपेण वेरियेबल् डिक्लेर् कर्तुं शक्नुमः ।
06:34	दोषपरिमार्जनं कुर्मः ।
06:36	इदं डिलीट् कुर्मः ।
06:39	Save नुदन्तु ।
06:41	पुनः एक्सिक्यूट् कर्तुं टर्मिनल् प्रति आगच्छन्तु ।
06:45	अधुना पूर्ववत् कम्पैल् कृत्वा, एक्सिक्यूट् कुर्वन्तु ।
06:49	आम्, इदं कार्यं करोति ।
06:52	अनेन वयं पाठस्यान्तमागतवन्तः ।
06:56	सारं पश्यामः ।
06:58	अस्मिन् पाठे वयम्,
07:00	वेरियेबल् इत्यस्य स्कोप् (Scope),
07:02	ग्लोबल् वेरियेबल् (Global variable), तद्यथा : int a=5 &
07:07	अपि च लोकल् वेरियेबल् (local variable ), तद्यथा :int sum
07:12	एकं पाठनियोजनम्,
07:14	द्वयोः सङ्ख्ययोः व्यत्यासं गणयितुम् एकं प्रोग्रम् लिखन्तु ।
07:19	अधस्तन लिङ्क् मध्यस्थं वीडियो पश्यन्तु ।
07:22	इदं स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रोजेक्ट् इत्यस्य विवरणं यच्छति ।
07:25	उत्तमं बेण्ड् विड्त् नास्ति चेत् डौन्लोड् कृत्वा पश्यन्तु ।
07:30	स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रोजेक्ट् गणः,
07:32	स्पोकन् ट्युटोरियल्उपयुज्य कार्यशालां चालयति ।
07:35	ओन्लैन् परीक्षायाम् उत्तीर्णेभ्यः प्रमाणपत्रञ्च यच्छति ।
07:40	अधिकविवरणार्थं , contact@spoken-tutorial.org इत्यस्मै लिखन्तु ।
07:47	स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रकल्पः, टोक् टु ए टीचर् प्रोजेक्ट् इत्यस्य भागोऽस्ति ।
07:52	इदं राष्ट्रिय साक्षरता मिशन् ICT, MHRD भारतसर्वकारस्य अनुदानं प्राप्तवदस्ति ।
08:00	अधिकविवरणं spoken-tutorial.org/nmeict-intro इत्यत्रोपलभ्यते ।
08:04	पाठस्यास्य अनुवादकः प्रवाचकश्च श्री नवीनभट्टः उप्पिनपट्टणम् ।
08:08	धन्यवादाः ।

Contributors and Content Editors

NaveenBhat, Sandhya.np14