Avogadro/C3/General-Features-in-Avogadro/Sanskrit

Time	Narration
00:01	General Features in Avogadro इति स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रति भवद्भ्यः स्वागतम् ।
00:08	पाठेऽस्मिन् वयं, pH मूल्यानि परिवर्त्य, संयुक्तवस्तुषु प्रोटान् स्थानान्तरकरणम्,
00:16	क्रिस्टल् रचनायाः लोड् करणम्,
00:19	नाना Miller plane इत्येतेषां प्रदर्शनम्,
00:22	सूपर् सेल् इत्यस्य रचना,
00:24	'को-ओर्डिनेशन् कम्पौण्ड्' (coordination compounds) इत्येतेषु ज्यामित्याः प्रदर्शनम् अपि च नेनो ट्यूब् इत्यस्य रचनां च ज्ञास्यामः ।
00:31	अहमत्र, Ubuntu Linux OS, इत्यस्य 14.04 आवृत्तिः,
00:37	Avogadro इत्यस्य 1.1.1. अवृत्तिः अनयोरुपयोगं करोमि ।
00:41	पाठस्यास्य अनुसरणाय भवद्भ्यः, Avogadro इण्टर्फ़ेस् इत्यस्य सम्यग् ज्ञानमावश्यकम् ।
00:47	न चेत् तत्सम्बद्धपाठार्थम् अस्माकं जालपुटं पश्यन्तु ।
00:52	ट्युटोरियल् मध्ये उपयुक्तानाम् उदाहरणानां सञ्चिकाः कोड् फ़ैल्स् रूपेण दत्ताः ।
00:58	अहमेकं नूतनं Avogadro विण्डो उद्घाटितवानस्मि ।
01:01	अहं pH value इतीमानि परिवर्त्य संयुक्तेषु प्रोटान् इत्यस्य स्थानान्तरं विवृणोमि ।
01:07	तदर्थं, Fragment library इत्यस्मात् एमिनो एसिड्स् लोड् करोमि ।
01:12	Build मेन्यू उपयुज्य, Fragment library प्रति गच्छन्तु ।
01:16	Fragment library मध्ये, Amino acids इति सञ्चयं द्विवारं नुदन्तु ।
01:21	D-alanine.cml (डि-अलनैन् डोट् सि एम् एल्) इतीदं चिन्वन्तु तथा Insert इत्यस्योपरि नुदन्तु ।
01:26	Insert Fragment डैलाग्-बोक्स् इत्यस्य पिधानं कुर्वन्तु ।
01:30	रचनां डी-सेलेक्ट् कर्तुं, CTRL, SHIFT तथा A कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
01:34	रचनां सम्यक्कर्तुं, Navigation टूल् उपयुज्य तद् भ्रामयन्तु ।
01:39	अहं pH इतीदमुपयुज्य, एमिनो एसिड्स् मध्ये प्रोटोन्स् इत्येतेषां स्थानान्तरं दर्शयामि ।
01:46	Build मेन्यू गत्वा Add Hydrogens for pH विकल्पं नुदन्तु ।
01:51	Add Hydrogens for pH इति टेक्स्ट् बोक्स् उद्घट्यते । अत्र, औत्सर्गिकमूल्यं,7.4 वर्तते ।
01:57	अस्मिन् टेक्स्ट् बोक्स् मध्ये, pH value मूल्यं 7.0 इति परिवर्त्य OK नुदन्तु ।
02:04	रचना अवलोक्यताम् । कार्बोक्सिलिक् ग्रुप् (COOH), कोर्बोक्सिलेट् अयान् रूपेण परिवर्तितम् ।
02:11	अमिनो ग्रुप् (NH2), 'प्रोटोनेट्' (NH3+) वर्तते ।
02:15	Build मेन्यू गत्वा, Add Hydrogens for pH इतीदं चिन्वन्तु ।
02:20	टेक्स्ट् बोक्स् मध्ये, pH इतीदं 2.0 इति परिवर्तयित्वा, Ok इतीदं नुदन्तु ।
02:26	कोर्बोक्सिलेट् अयान्, कोर्बोक्सिलिक् ग्रुप् भूत्वा परिवर्तितम् ।
02:31	Build मेन्यू गत्वा, Add Hydrogens for pH इतीदं चिन्वन्तु ।
02:35	टेक्स्ट् बोक्स् मध्ये, pH इतीदं 10.0 इति परिवर्तयन्तु । Ok नुदन्तु च ।
02:41	कोर्बोक्सिलिक् ग्रुप्, कोर्बोक्सिलेट् अयान् भूत्वा परिवर्तितम् ।
02:46	'अमिनो ग्रुप्' (NH2), 'डि प्रोटोनेट्' वर्तते ।
02:49	रचनां निष्कासितुं , Delete कीलकं नुदन्तु ।
02:52	अधुनाहं, pH इतीदं परिवर्त्य, अमैन्स् मध्ये प्रोटोन्स् इत्येतेषां परिवर्तनं दर्शयामि ।
02:58	तदर्थमहं Fragment library इत्यस्मात् ethylamine (ईथैलमैन्) रचनां लोड् करोमि ।
03:05	Insert Fragment संवादपेटिकां निष्कासयन्तु ।
03:09	रचनां डीसेलेक्ट् कर्तुं, CTRL, SHIFT तथा A कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
03:13	रचनां सम्यक्कर्तुं , Navigation टूल् इतीदमुपयुज्य तद्भ्रामयन्तु ।
03:18	Build मेन्यू गत्वा Add Hydrogens for pH इतीदं नुदन्तु ।
03:23	Add Hydrogens for pH टेक्स्ट्-बोक्स् उद्घट्यते ।
03:27	टेक्स्ट् बोक्स् मध्ये, pH मूल्यं 7.0 इति परिवर्त्य, OK इतीदं नुदन्तु ।
03:34	रचना अवलोक्यताम् । 'अमिनो ग्रुप्' इतीदं, 'प्रोटोनेट्' अभवत् ।
03:39	Build मेन्यू गत्वा, Add Hydrogens for pH इतीदं नुदन्तु ।
03:43	टेक्स्ट् बोक्स् मध्ये, pH इतीदं 2.0 इति परिवर्त्य OK नुदन्तु ।
03:49	वयमत्र रचनायां यत्किमपि परिवर्तनं न पश्यामः ।
03:53	ईथैलमैन्, केवलं प्रत्याम्लमाध्यमे प्रोटोन् स्थानान्तरं दर्शयति ।
03:59	Build मेन्यू गत्वा, Add Hydrogens for pH इतीदं नुदन्तु ।
04:03	टेक्स्ट् बोक्स् मध्ये, pH इतीदं 10.0 इति परिवर्त्य OK नुदन्तु ।
04:09	'अमिनो ग्रुप्' इतीदं, 'डि प्रोटोनेट्' अभवत् ।
04:12	अहमधुना Crystal Library इत्यस्मात् क्रिस्टल् रचनायाः लोड् करणम् अपि च कानिचन क्रिस्टल्स्-लक्षणानि दर्शयामि ।
04:20	एकं नूतनं गवाक्षम् उद्घाटयितुं, टूल् बार् मध्ये New ऐकान् नुदन्तु ।
04:25	क्रमेण File मेन्यू >> Import >> Crystal गत्वा, Crystal इतीदं चिन्वन्तु ।
04:30	Insert Crystal इति संवादपेटिका उद्घट्यते ।
04:34	वयमत्र नाना सञ्चयान् पश्यामः ।
04:37	halides (हेलैड्स्) सञ्चयं डबल् क्लिक् कुर्वन्तु ।
04:40	NaCl-Halite.cif (एन् ए सि एल् हेलैड् डोट् सि ऐ एफ़्) सञ्चिकां चित्वा Insert उपरि नुदन्तु ।
04:47	Insert Crystal संवादपेटिकायाः पिधानं कुर्वन्तु ।
04:51	सम्यग् दृष्टुम् अत्र Tool Settings अपि च Display Settings इतीमानि क्लोस् कुर्वन्तु ।
04:58	सोडियम् क्लोरैड् इत्यस्य क्रिस्टल् रचना, पेनल् उपरि दर्शिता ।
05:02	रचनया सह, तस्याः सेल् पेरामीटर्स् च दर्श्यते ।
05:07	पेनल् इत्यस्य उपरि वामपार्श्वे भवन्तः, सोडियम् क्लोरैड् क्रिस्टल् इत्यस्य : Lattice Type (लेटिस् टैप्), Spacegroup (स्पेस् ग्रुप्) तथा Unit cell volume इतीमानि दृष्टुं शक्नुवन्ति ।
05:18	अधुना क्रिस्टल् इत्यस्यार्थं Miller plane इतीमानि विवृणोमि ।
05:22	तत्पूर्वं, मिल्लर् ईण्डसिस् विषयं सङ्क्षेपेण विवृणोमि ।
05:28	Miller Indices, सङ्ख्यात्रयस्य एकः समाहारः (hkl) वर्तते ।
05:34	क्रिस्टल् सिस्टम् मध्ये दिशः तथा अन्तस्थानि प्लेन्स् सूचनार्थम् इदमुपयुज्यते ।
05:41	अधुना सोडियम् क्लोरैड् क्रिस्टल् मध्ये मिल्लर् प्लेन्स् पश्याम ।
05:45	View मेन्यू गत्वा, Crystal View Options इतीदं नुदन्तु ।
05:51	Crystal View Options मेन्यू, दक्षिणपार्श्वे लोड् जायते ।
05:56	Miller Indices इति रेडियो बटन् नुदन्तु ।
06:00	अहं 'h', 'k', 'l' इत्येतेषां मूल्यानि, 2, 3, 2 इति परिवर्तयामि ।
06:07	क्रिस्टल् मध्ये प्लेन्स् इत्येतेषु, परमाणूनां स्थानेषु च परिवर्तनं पश्यन्तु ।
06:13	अधुना सूपर् सेल् इत्यस्य रचना कथमिति विवृणोमि ।
06:17	Build मेन्यू गत्वा, Super Cell Builder इतीदं चिन्वन्तु ।
06:22	Super Cell Parameters इति डैलाग् बोक्स् उद्घट्यते ।
06:26	Super Cell Option इत्येतेषु, यूनिट् सेल् पेरामीटर्स् इतीमानि 'A', 'B' तथा 'C' च वयं परिवर्तयितुं शक्नुमः ।
06:34	अहं 'A', 'B' अपि च 'C' फ़ील्ड्स् इत्येतेषां मूल्यानि '2', '2', '2' इति परिवर्तयामि ।
06:43	पश्चात् Generate cell इतीदं नुदन्तु । संवादपेटिकायाः पिधानाय Close इतीदं नुदन्तु ।
06:50	सम्यग् दृष्टुं रचनां ज़ूम् कुर्वन्तु ।
06:55	पेनल् मध्ये, क्रिस्टल् लेटिस् इतीदं दर्शितम् ।
06:59	अहमधुना Miller Indices इतीदं 3, 2, 3 इति परिवर्तयामि ।
07:05	Navigation टूल् उपयुज्य सेल् इतीदं परिभ्रामयन्तु ।
07:09	अत्र बिन्दुभिः रचिता आकृतिः, प्लेन् इतीदं दर्शयति ।
07:13	भवन्तः 'h', 'k', 'l' इत्यस्य मूल्यानि परिवर्तयित्वा नाना प्लेन्स् दृष्टुं शक्नुवन्ति ।
07:20	अहमधुना हेक्सामैन् कोबाल्ट् थ्री इत्यस्मै, ओक्टाहैड्रल् रेखाचित्रं रचयामि ।
07:26	एकं नूतनं गवाक्षम् उद्घाटयितुं, टूल् बार् मध्ये New ऐकान् नुदन्तु ।
07:31	हेक्सामैन् कोबोल्ट् थ्री इतीदं रचयितुं, Draw Tool ऐकान् नुदन्तु ।
07:37	Element इति ड्रोप् डौन् मध्ये, Other इतीदं चिन्वन्तु ।
07:41	Periodic table विण्डो उद्घट्यते ।
07:44	टेबल् मध्ये Cobalt इतीदं चिन्वन्तु ।
07:47	Periodic table विण्डो इत्यस्य पिधानं कुर्वन्तु ।
07:50	पेनल् इत्यस्योपरि नुदन्तु । Element ड्रोप डौन् तः, Nitrogen इतीदं चिन्वन्तु ।
07:56	कोबाल्ट् परमाणोरुपरि, षट् बोण्ड्स् रचयितुं क्लिक् कृत्वा कर्षयन्तु ।
08:03	प्रत्येकस्मै नैट्रोजन् इत्यस्मै, द्वे हैड्रोजन्स् आश्लिष्यतः इति ज्ञायते ।
08:08	'हेक्सामैन् कोबाल्ट् थ्री' रचनायां, प्रत्येकस्मै नैट्रोजन् इत्यस्मै, त्रीणि हैड्रोजन्स् आश्लिष्यन्ति ।
08:15	Element ड्रोप् डौन् तः, Hydrogen इतीदं चिन्वन्तु ।
08:19	सर्वेषां नैट्रोजन् परमाणूनाम् उपरि नुत्वा कर्षयन्तु ।
08:25	पेनल् इत्यस्योपरि, 'हेक्सामैन् कोबोल्ट् थ्री' रचना सिद्धा अस्ति ।
08:29	Display Settings मेन्यू उद्घाटयितुं, Display Settings गण्डस्योपरि नुदन्तु ।
08:36	अहमधुना 'हेक्सामैन् कोबाल्ट् थ्री' रचनां, ओक्टाहैड्रल् रेखाचित्रं दर्शयामि ।
08:42	तदर्थमहं Polygon Display Type इतीदमुपयुञ्जे ।
08:46	Polygon Display Type इतीदं सक्रियं नास्ति चेत्, Add गण्डं नुदन्तु ।
08:52	Polygon Display Type चेक् बोक्स् नुदन्तु ।
08:56	ओप्टिमैस् कर्तुम्, टूल्-बार् मध्ये Auto Optimization Tool इतीदं चिन्वन्तु ।
09:01	Force Field ड्रोप् डौन् मध्ये, UFF इतीदं चिन्वन्तु ।
09:06	ओप्टिमैज़् कर्तुम्, Start गण्डं नुदन्तु ।
09:11	Auto optimization क्रियायै विरामं दातुं, Stop नुदन्तु ।
09:16	ओक्टाहैड्रल् रेखाचित्रं दृष्टुं , Navigation टूल् उपयुज्य रचनां भ्रामयन्तु ।
09:22	एवमेवेदम्, 'अयोडिन् हेप्टाफ़्लोरैड्' इत्यस्य, 'पेण्टागोनल् बै पिरामिडल्' रेखाचित्रमस्ति ।
09:29	वयमधुना Build मेन्यू मध्ये, Nanotube builder इत्येकम् अन्यं विशेषं पश्यामः ।
09:35	'नेनो ट्यूब्' इतीदं, 'नेनो मीटर् स्केल् ट्यूब्' सदृशा रचना वर्तते ।
09:40	Boron carbon nitrogen , Boron carbon अपि च Carbon इमानि नाना नेनो-ट्यूब्स् इत्येतेषाम् उदाहरणानि सन्ति ।
09:50	कार्बन् नेनो ट्यूब् इतीदं, दण्डगोलाकारस्य, कार्बन् रचनायाः एकं लघुप्रतिरूपमस्ति । इदम् अश्रौ षड्भुजाकारस्य ग्राफ़ैट् अणुं प्राप्तवदस्ति ।
10:01	एकं नूतनं गवाक्षमुद्घाटयितुं, टूल्-बार् मध्ये New ऐकान् नुदन्तु ।
10:06	नेनो ट्यूब् सम्यग् दृष्टुं, अहं बेक्-ग्रौण्ड् इतीदं नीलवर्णाय परिवर्तयामि ।
10:12	View प्रति, पश्चात् Set Background Color प्रति गच्छन्तु ।
10:17	Select Color इति डैलाग् बोक्स् उद्घट्यते ।
10:21	मञ्जूषायां, नीलवर्णं विनोतु । Ok इतीदं नुदन्तु ।
10:26	Build मेन्यू गत्वा, Nanotube Builder इतीदं चिन्वन्तु ।
10:30	पेनल् इत्यस्याधः, Nanotube Builder मेन्यू उद्घट्यते ।
10:35	Nanotube Builder मेन्यू दृष्टुमहम्, Avogadro गवाक्षं रीसैस् करोमि ।
10:40	नेनो ट्यूब् इत्यस्य प्रकारान् अभिज्ञातुं, भवन्तः 'कैरालिटि इण्डेक्स्' n, m इतीमानि संयोजितुम् अर्हन्ति ।
10:47	अहम् इण्डेक्स् मूल्यम् n तथा m इतीमानि, 4 तथा 4 इति ददामि ।
10:53	Length इतीदं 4.00 इत्यस्मै परिवर्तयन्तु ।(four point zero and zero).
10:57	Unit फ़ील्ड् इतीदं, Periodic units इति सेट् कुर्वन्तु ।
11:01	नेनो ट्यूब् मध्ये, डबल् बोण्ड्स् दर्शयितुं, Find double bonds इति चेक्बोक्स् नुदन्तु ।
11:08	पश्चात् Build इत्यस्योपरि नुदन्तु ।
11:10	रचनां डीसेलेक्ट् कर्तुं, CTRL + SHIFT + A कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
11:15	सम्यग् दृष्टुं , Navigation टूल् उपयुज्य नेनो ट्यूब् इतीदं भ्रामयित्वा ज़ूम् कुर्वन्तु ।
11:21	पश्चात्, 6,6 इण्डेक्स् मूल्ययुतम् एकं नेनो-ट्यूब् रचयामि ।
11:27	Build मेन्यू गत्वा, Nanotube Builder इतीदं चिन्वन्तु ।
11:31	n तथा m मूल्यानि 6 तथा 6 इति परिवर्तयन्तु । पश्चात् Build इत्यस्योपरि नुदन्तु ।
11:40	एकस्योपरि अन्यम् विद्यमाने द्वे नेनो ट्यूब्स् अवलोक्येताम् ।
11:44	नेनो ट्यूब्स् ओप्टिमैस् कर्तुम् , Auto Optimization Tool इतीदं नुदन्तु ।
11:50	Force Field ड्रोप् डौन् मध्ये, MMFF94 इतीदं चिन्वन्तु ।
11:56	ओप्टिमैस् कर्तुम्, Start गण्डं नुदन्तु ।
12:02	auto optimization क्रियायै विरामं दातुम्, Stop इतीदं नुदन्तु ।
12:07	रचनां डीसेलेक्ट् कर्तुम्, CTRL + SHIFT + A कीलकानि युगपन्नुदन्तु ।
12:11	पेनल् इत्यस्योपरि, भित्तिद्वययुतम् एकं नेनो ट्यूब् दर्शितम् ।
12:16	सम्यग् दृष्टुं, Navigation tool इतीदमुपयुज्य नेनो ट्यूब् भ्रामयन्तु ।
12:21	अधुना नेनो ट्यूब् मध्ये, कोर्बन् हेक्सोगोन् रिङ्ग्स् दर्शयामि ।
12:26	Display Types मेन्यू मध्ये, Ring चेक् बोक्स् चिन्वन्तु ।
12:31	'कोर्बन् हेक्सागोन्स्' दृष्टुं, Navigation टूल् उपयुज्य 'नेनो ट्यूब्' इतीदं भ्रामयन्तु ।
12:38	सङ्क्षेपेण,
12:40	पाठेऽस्मिन् वयं  :
12:43	pH मूल्यानि परिवर्त्य, संयुक्तवस्तुषु प्रोटोन् स्थानान्तरकरणम्,
12:48	'क्रिस्टल् लैब्ररि' तः क्रिस्टल् रचनाः लोड् कर्तुम्,
12:51	नाना मिल्लर् प्लेन्स् दर्शयितुम्,
12:54	सूपर् सेल्स् रचयितुम् ,
12:56	'को-ओर्डिनेशन् कम्पौण्ड्स्' इत्येतेषु, ज्यामित्याः प्रदर्शनं तथा नेनो ट्यूब्स् रचना – इमान् विषयान् ज्ञातवन्तः ।
13:03	अत्र पाठनियोजनम्  : सिल्वर् क्लोरैड् (AgCl) क्रिस्टल् स्ट्रक्चर् इतीदं लोड् कृत्वा तस्य मिल्लर् प्लेन्स् दर्शयन्तु ।
13:09	'को-ओर्डिनेशन् लैब्ररि' इत्यस्मात् स्ट्रक्चर्स् लोड् कृत्वा तस्य ज्यामितिं प्रदर्शयन्तु ।
13:14	'कैरालिटि इण्डेक्स्' 9,9 इत्यनेन सह नेनो-ट्यूब् रचयन्तु ।
13:19	स्पोकन् ट्युटोरियल् विषये अधिकविवरणं प्राप्तुं लिङ्क् मध्यस्थं चलच्चित्रं पश्यन्तु । अवचित्यापि दृष्टुं शक्यते तत् ।
13:27	स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रकल्पगणः कार्यशालां चालयति , अन्तर्जालीयपरीक्षायाम् उत्तीर्णेभ्यः प्रमाणपत्रं च यच्छति । अधिकविवरणं प्राप्तुं अधस्तन पर्चन्यै लिखन्तु ।
13:34	स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रकल्पः, राष्ट्रिय साक्षरता मिशन्, ICT, MHRD द्वारा भारतसर्वकारस्य अनुदानं प्राप्तवानस्ति ।
13:41	अनुवादकः प्रवाचकश्च श्री नवीनभट्टः उप्पिनपट्टणम् । धन्यवादाः ।

Contributors and Content Editors

NaveenBhat