Health-and-Nutrition/C2/Nipple-conditions/Gujarati

Time	Narration
00:01	ધવડાવનાર માતાઓમાં ડીંટડીની પરિસ્થિતિ પરનાં આ Spoken Tutorial માં સ્વાગત છે.
00:06	આ ટ્યુટોરીયલમાં, આપણે આપેલ વિશે શીખીશું- પીડાદાયક કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડી અને
00:11	સપાટ અથવા ઊંધી વળેલી ડીંટડીઓ.
00:15	પહેલી ડીંટડીની પરિસ્થિતિ છે- પીડાદાયક કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડી
00:20	આ એક એવી સ્થિતી છે જ્યાં માતાને ડીંટડીમાં ચિરાડની સમસ્યા અથવા લોહી નીકળે છે.
00:26	આનાથી ડીંટડીમાં ખંજવાળ આવે છે અને તે સુકી બને છે.
00:30	હવે ચાલો પીડાદાયક કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડી થવાના વિવિધ કારણોની ચર્ચા કરીએ જે છે-
00:36	ડીંટડીથી ધવડાવવું,
00:38	ફૂગ અથવા જીવાણું નો ચેપ,
00:41	દરેક ધાવણ બાદ ડીંટડીઓને સાફ કરવાની ટેવ અને
00:45	ચોટેલી જીભ ધરાવનાર બાળક.
00:47	ચાલો શરુ કરીએ ડીંટડીનાં ધવડાવવાથી
00:50	ડીંટડીથી ધવડાવવું એ પીડાદાયક કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડીનું પ્રથમ અને મહત્વ કારણ છે.
00:56	ડીંટડીથી ધવડાવતા દરમ્યાન- ડીંટડી બાળકના મોઢાના સખત તાળવા પર ઘસાય છે.
01:03	બાળક સખત તાળવા અને જીભ વચ્ચે આ ડીંટડીને દબાવી રાખે છે.
01:08	આ રીતે દબાવવાથી ધવડાવવું દુઃખદાયક બને છે અને આને કારણે ડીંટડી ચિરાડ પડેલી અને પીડાદાયક બને છે.
01:17	બાળકના મોઢાના અયોગ્ય પકડથી ફક્ત ડીંટડી મોઢામાં જાય છે.
01:20	તેથી ડીંટડીથી ધવડાવવાના લીધે સોજો કે ચિરાડ પડેલી સમસ્યા ટાળવા માટે યોગ્ય રીતે ધવડાવવું એ મહત્વનો ભાગ ભજવે છે.
01:29	નોંધ લો, આપણે સમાન બીજા અન્ય ટ્યુટોરીયલમાં યોગ્ય ધવડાવવાની રીતની ચર્ચા કરી છે.
01:37	યાદ રાખો, યોગ્ય રીતે ધવડાવતી રીતે સોજાયેલી છાતી કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડીને લીધે કદાચિત દુખાવો થાય છે.
01:43	માતા જો યોગ્ય rite ધવડાવવાનું ચાલુ રાખે તો ધીમે ધીમે આ દુખાવો બંધ થાય છે.
01:51	આગળ આવે છે ફંગલ (ફૂગ) અથવા (જીવાણુને લગતો) ચેપ.
01:56	માતાને જો ફંગલ (ફૂગ) અથવા બેક્ટેરીયલ (જીવાણુને લગતું) ચેપ હોય તો તેણે ડોક્ટરસલાહ લેવી જોઈએ.
02:03	આગળ, અમુક માતાઓને દરેક ધવડાવતાં પહેલા ડીંટડીઓને સાફ કરવાની ટેવ હોય છે.
02:09	આનાથી ડીંટડીઓ સૂકી પડે છે.
02:13	તેથી આ કરવું ટાળવું જોઈએ.
02:16	યાદ રાખો, માતા નહાતી વખતે એક વાર ડીંટડીઓને સાફ કરી શકે છે.
02:21	જો કે, ચિરાડ પડેલી ડીંટડી થાય તો દરેક ધવડાવ્યા બાદ માતાએ ડીટડીને સાફ કરવી જોઈએ.
02:28	સાફ કર્યા બાદ, માતાએ ઘા પર પછીથી આવતું ઘટ્ટદૂધ લગાડવું જોઈએ.
02:32	કારણ કે પછીથી આવતા ઘટ્ટ દૂધ એવા પદાર્થો છે જે રૂઝ વાળવામાં અને ચેપથી લડવામાં સહાય કરે છે.
02:39	આમ, બાળકના મોઢામાંથી જીવાણુઓ ડીંટડીની ચિરાડમાં પસરતા અટકાવે છે.
02:46	આગળ છે બાળકના ચોટેલી જીભની સમસ્યા.
02:50	ચોટેલી જીભની એક અવસ્થા છે- જેમાં બાળકના જીભની ટોચ મોંના નીચેના તળિયાના ભાગ સાથે જોડાયેલી હોય છે.
02:58	આ અવસ્થા બોઉ જોવા મળતી નથી.
03:01	સામાન્ય રીતે ચોંટાયેલી જીભ ધરાવતું બાળક ડીટડીથી ધાવે છે.
03:06	બાળકને જો ચોટેલી જીભની સમસ્યા હોય તો- માત્ર યોગ્ય ધવડાવવાનીરીત પૂરતી નથી અને શસ્ત્રક્રિયાની જરૂરી પડે છે.
03:16	આમ આવા કિસ્સાઓમાં, માતાએ હંમેશા ડોક્ટર સલાહ લેવી જોઈએ.
03:22	હવે ચાલો સોજાયેલી કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડી માટેની સારવાર ચર્ચા કરીએ.
03:27	માતાને જો સોજાયેલી કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડીની સમસ્યા હોય તો, સ્વાસ્થ્ય કાર્યકરે - માતાની છાતીની અને ડીંટડીની તપાસ કરવી જોઈએ,
03:37	માતાને ધવડાવતા પહેલા પોતાના હાથેથી છાથી માંથી થોડું દૂધ કાઢવા માટે કહેવું જોઈએ.
03:42	તેનાથી છાતી નરમ થશે અને બાળક સરળતાથી જોડાશે.
03:47	આ દૂધના નિકાલથી ચેપનું જોખમ, ડીંટડીના ચીરા અને પીડાદાયક ગાંઠની સમસ્યા પણ ઘટશે.
03:55	ત્યારબાદ, માતાને તેના બાળકને છાતીથી યોગ્ય રીતે જોડાણ કરાવવા માટે માર્ગદર્શન આપવું જોઈએ.
04:01	વારેઘડીએ ધવડાવાની પક્રિયા એ છાતીના દૂધનો પુરવઠો નક્કી કરે છે.
04:09	તેથી, માતાએ ધવડાવવાનું રોકવું ન જોઈએ.
04:13	ધવડાવતી વખતે- માતાએ ઓછા દુખાવાવાળી છાતીના બાજુએથી ધવડાવવાનું શરુ કરવું જોઈએ.
04:20	ધવડાવવું હજી પણ પીડાકારક હોય તો- તે પોતાના હાથ વડે દૂધ નીકાળી શકે છે અને બાળકને ચમચી અથવા કપ વડે તે પીવડાવી શકે છે.
04:32	એ સાથે જ, જેમ અગાઉ ચર્ચા કરી હતી, દરેક ધાવણ બાદ અસરગ્રસ્ત ભાગ પર પછીથી નીકળતું ઘટ્ટ દૂધ લગાવો.
04:42	યાદ રાખો, સોજાયેલી કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડીઓ પર તેમજ તંદુરસ્ત ડીંટડીઓ પર પણ દર્શાવેલી વસ્તુઓ ન લગાવો-
04:49	સાબુ, તેલ, લોશન, બામ અને અત્તર.
04:54	તેમાં બળતરાયુક્ત પદાર્થો હોઈ શકે છે.
04:57	માતાને જો સોજાયેલી કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડીની સમસ્યા હોય તો તેની સ્થિતિ વધુ ખરાબ થશે.
05:03	ગંભીર પરિસ્થિતિઓમાં, માતાએ doktn અથવા આરોગ્ય કાર્યકરનો સંપર્ક કરવો જોઇએ.
05:09	સોજાયેલી કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડીની સમસ્યાને રોકવા માટે, બાળકના જન્મ બાદ તુરત ધવડાવવાનું શરુ કરવું
05:15	ધવડાવતી વખતે હંમેશા ખાતરી કરો કે બાળક ઊંડાણપૂર્વક જોડાયેલુ હોય.
05:22	ડીંટડીની અવસ્થા જે આપણે આગળ ચર્ચા કરીશું તે છે- સપાટ અથવા ઊંધી વળેલી ડીંટડીઓ.
05:28	સપાટ ડીંટડીઓ એરીઓલાના સ્તરથી બહાર નીકળેલી હોતી નથી.
05:33	જ્યારે કે, ઊંધી વળેલી ડીંટડીઓ સામાન્ય રીતે અંદરની બાજુએ વળેલી હોય છે.
05:38	માતા માટે એ હકીકત સમજવી ખૂબ મહત્વની છે કે - ધાવણ માટે સપાટ અથવા ઊંધી વળેલી ડીંટડીઓ એ અડચણ નથી.
05:48	જો કે, યોગ્ય ધાવણ કરતી વખતે બાળક એરીઓલાથી ધાવે છે ન કે ડીંટડીઓથી.
05:56	નોંધ લો, સપાટ અથવા ઊંધી વળેલી ડીંટડીઓના કિસ્સામાં- પ્રસુતિના પહેલા અઠવાડિયામાં માતાને મદદની જરૂર છે.
06:03	આ સમયગાળા દરમ્યાન- સ્વાસ્થ્ય કાર્યકરે માતાને યોગ્ય ધવડાવવાની રીતવિશે માર્ગદર્શન આપવું જોઈએ.
06:08	તેનાથી તેનો આત્મવિશ્વાસ વધશે.
06:11	યાદ રાખો, માતાને જો સપાટ અથવા ઊંધી વળેલી ડીંટડીઓ હોય તો અસરકારક જોડાણ માટે શ્રેષ્ઠ પકડ છે-ક્રોસ ક્રેડલ પકડ
06:22	ફૂટબોલ પકડ અને અર્ધ-ટેકાવાળી સ્થિતી.
06:26	અગાઉનાં ટ્યુટોરીયલમાં સમજાવ્યા મુજબ, કોઈપણ પકડમાં, આ અત્યંત મહત્વનું છે કે- માતાએ છાતીને યોગ્ય રીતે પકડી રાખવી જોઈએ,
06:37	જ્યાં બાળકનાં હોંઠ અને માતાની આંગળીઓ સમાન દિશામાં રહેશે.
06:42	નોંધ લો, અયોગ્ય ધવડાવવા નીરીત ના કારણે સોજાયેલી ડીંટડીની સમસ્યા થશે.
06:47	યાદ રાખો- દૂધની બાટલી અથવા ડીંટડીનાં કવચનો ઉપયોગ કરવો નહી.
06:52	આનાથી બાળકને સપાટ અથવા ઊંધી વળેલી ડીંટડીવાળી છાતીથી ધાવવામાં મુશ્કેલી રહેશે.
07:00	માતાએ બાળક સાથે ભરપુર ચામડીથી ચામડીનો સંપર્ક સાધવો જોઈએ.
07:04	આનાથી માતામાં ઓક્સીટોસીન હોર્મોન વધવામાં મદદ મળે છે અને છાતીનું દૂધ સરળતાથી બહાર આવે છે.
07:12	હંમેશા યાદ રાખો, યોગ્ય રીતે ધવડદાવવાની રીત એ મોટાભાગની આવી ડીંટડીની સ્થિતિ ટાળવા માટે મહત્વ ની વાત છે.
07:19	ધાવણ કરાવનારી માતાઓમાં ડીંટડીની સ્થિતિ પરનાં આ ટ્યુટોરીયલનો અહીં અંત થાય છે.
07:26	આ ટ્યુટોરીયલમાં, આપણે આપેલ વિશે શીખ્યા- ઉઝરડાવાળી (છોલાયેલી) કે ચિરાડ પડેલી ડીંટડી અને
07:31	સપાટ અથવા ઊંધી વળેલી ડીંટડીઓ
07:34	આ ટ્યુટોરીયલનું યોગદાન સ્પોકન ટ્યુટોરીયલ પ્રોજેક્ટ, આઈઆઈટી બોમ્બે દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે
07:40	Spoken Tutorial Project ને ફાળો NMEICT, MHRD, Government of India દ્વારા આપવામાં આવ્યો છે.
07:47	આ મિશન પર વધુ માહિતી આ લીંક પર ઉપલબ્ધ છે.
07:52	WHEELS Global Foundation તરફથી ઉદાર યોગદાન દ્વારા આ ટ્યુટોરીયલને આંશિક ફાળો અપાયો છે.
07:59	આ ટ્યુટોરીયલ એ “Maa aur Shishu Poshan Project” નો એક ભાગ છે.
08:04	આ ટ્યુટોરીયલ માટે ડોમેઈન રીવ્યુઅર છે - Dr. Rupal Dalal, એમડી બાળરોગતજ્ઞ અને Dr. Taru Jindal, એમએસ પ્રસૂતિશાસ્ત્રજ્ઞ અને સ્ત્રીરોગતજ્ઞ. એનિમેશન બનાવનાર Arthi Anbalagan અને આહારશાસ્ત્રી Rajani Sawant સાથે IIT Bombay તરફથી ભાષાંતર અને રેકોર્ડીંગ કરનાર હું, જ્યોતિ સોલંકી વિદાય લઉં છું. જોડાવાબદ્દલ આભાર.

Contributors and Content Editors

Debosmita, Jyotisolanki