BOSS-Linux/C2/Basics-of-System-Administration/Gujarati

Linux – Basics of System Administration

Time	Narration
00:02	Linux સાથે સિસ્ટમ એડમીનીસ્ટરેશન બેઝિક્સ પરના મૌખિક ટયુટોરિઅલમાં તમારું સ્વાગત છે.
00:09	આ ટયુટોરિઅલમાં આપણે નીચેનું શીખીશું.
00:13	adduser, su
00:16	usermod, userdel
00:18	id, du
00:20	df
00:22	આ ટ્યુટોરીયલમાં હું લીનક્સ નો ઉપયોગ કરી રહી છું.
00:27	પૂર્વજરૂરિયાત તરીકે “General Purpose Utilities in Linux” પરના મૌખિક ટ્યુટોરીયલ મારફતે જવા માટે વિનંતી છે.
00:35	જે આ વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ છે.
00:39	બતાવેલ આદેશો ચલાવવા માટે તમારી પાસે એડમીન એક્સેસ હોવો જરૂરી છે.
00:47	ચાલો પ્રથમ શીખીએ કે નવા યુઝર કેવી રીતે બનાવવા.
00:53	"adduser" આદેશ આપણા માટે નવું પ્રમાણિત યુઝર લોગીન બનાવશે.
01:01	"sudo" આદેશ ની મદદથી, આપણે કોઇપણ યુઝર નું એકાઉન્ટ ઉમેરી શકીએ છીએ.
01:06	ચાલો હું તમને "sudo" આદેશ વિશે સંક્ષિપ્ત સમજૂતી આપું.
01:11	Sudo આદેશ એડમીનીસ્તરેટીવ યુઝર ને સુપર યુઝર તરીકે આદેશ ચલાવવા માટેની પરવાનગી આપે છે.
01:19	sudo આદેશ ને ઘણા વિકલ્પો છે. જેમ આ ટ્યુટોરીયલ માં આપણે આગળ વધીશું તેમ તેના વિકલ્પો વિશે જાણીશું.
01:27	હવે ચાલો જાણીએ કે કેવી રીતે "New User" બનાવવું.
01:32	મેં અહીં પહેલેથી જ "Terminal" ખોલ્યું છે.
01:36	અહીં "sudo space adduser" આદેશ લખો અને Enter દબાવો.
01:45	તમે પાસવર્ડ માટે પૂછવામાં આવશે.
01:48	અહીં હું "Admin" પાસવર્ડ આપીશ અને Enter દબાવો.
01:54	ટર્મિનલ પર લખેલ પાસવર્ડ દૃશ્યમાન નથી.
01:58	તેથી આપણે પાસવર્ડ કાળજીપૂર્વક લખવું પડશે.
02:03	તે થયા બાદ, “adduser : Only one or two names allowed” સંદેશ પ્રદર્શિત થાય છે.
02:14	તેથી ચાલો "duck" નામનું એક નવું યુઝર અકઉન્ટ બનાવીએ.
02:21	આદેશ લખો:
02:23	sudo space adduser space duck, અને Enter કી દબાવો.
02:33	આપણે "duck" નામનું એક નવું યુઝર બનાવી લીધું છે.
02:36	નવા યુઝર બનાવવાની પ્રક્રિયામાં, તે યુઝર માટે એક અલગ "Home" ડિરેક્ટરી પણ બનાવવામાં આવે છે.
02:46	નોંધ લો કે આપણને યુઝર "duck" માટે નવો પાસવર્ડ પૂછવામાં આવે છે.
02:52	તમારા પસંદગીનો પાસવર્ડ દાખલ કરો, મારા કિસ્સામાં હું પાસવર્ડ તરીકે "duck" દાખલ કરીશ અને Enter કળ દબાવીશ.
03:04	નવો પાસવર્ડ ફરીથી લખો.
03:07	પાસવર્ડ સુરક્ષા ના કારણો અને ખાતરી માટે બે વખત પૂછવામાં આવે છે.
03:13	હવે નવા યુઝર માટે પાસવર્ડ બદલાઈ ગયેલ છે.
03:18	આપણને બીજી વિગતો માટે પણ પૂછવામાં આવશે.
03:22	પરંતુ થોડા સમય માટે, હું "duck" તરીકે માત્ર "Full Name" દાખલ કરીશ અને બાકીની વિગતો ખાલી છોડી દો અને Enter કળ દબાવો.
03:33	Enter. હું "y" દાખલ કરી આ ખાતરી કરીશ.
03:39	આ એ ખાતરી કરવા માટે છે કે બધી માહિતી સાચી છે.
03:43	ચાલો હવે ચેક કરીએ જો યુઝર અકાઉન્ટ બની ગયેલ હોય.
03:48	આ કરવા માટે, command prompt ઉપર ટાઇપ કરો.
03:51	“ls space /(slash) home”
03:56	અને Enter દબાવો.
03:58	Home ફોલ્ડર માં યુઝરો ની યાદી બતાવવા માટે "ls" આદેશ નો ઉપયોગ થાય છે.
04:05	અને અહીં આપણું નવું બનાવેલ યુઝર "duck" છે.
04:10	ચાલો હું સ્લાઇડ્સ પર ફરીથી જાઉં.
04:13	હવે આગળ નો આદેશ "su" છે.
04:18	"su" નો matlab "Switch User" છે.
04:21	આ આદેશ વર્તમાન યુઝર થી બીજા યુઝર માં બદલવા માટે ઉપયોગી છે.
04:26	ચાલો હવે Terminal ઉપર જઈએ.
04:30	આદેશ દાખલ કરો,"Terminal" ઉપર “su space hyphen space duck” લખો અને Enter દબાવો.
04:41	તમને પાસવર્ડ માટે પૂછવામાં આવશે.
04:44	હું અહિયાં યુઝર "duck" માટે પાસવર્ડ દાખલ કરીશ, યાદ કરો કે તે પોતે "duck" હતું.
05:51	નોંધ લો કે, ટર્મિનલ પહેલાંના યુઝર જે આ ઉદાહરણ માં "duck" છે , તેને નવા યુઝરમાં બદલાય જશે.
05:02	આ યુઝર માંથી લૉગઆઉટ કરવા માટે, ટાઇપ કરો,"logout" લખો અને Enter દબાવો.
05:10	હવે ટર્મિનલ વર્તમાન યુઝર "duck" માંથી લોગઆઉટ થાય છે અને પહેલાના યુઝર અકાઉન્ટ માં પાછું આવે છે, જે આપણા કિસ્સા માં "vinhai" છે.
05:18	ચાલો હવે "usermod" આદેશ વિશે શીખીએ.
05:23	“usermod” આદેશ સુપર યુઝર અથવા રુટ યુઝર ને બીજા યુઝર અકાઉન્ટ ના સુયોજનો બદલવા માટે સક્રિય કરે છે, જેમ કે
05:33	પાસવર્ડને કોઈ પણ પાસવર્ડ નહી અથવા ખાલી પાસવર્ડ ધ્વારા બદલો.
05:37	તારીખ કે જે પર યુઝર અકાઉન્ટ નિષ્ક્રિય છે તે બતાવો.
05:42	ચાલો આ આદેશ નો પ્રયાસ કરીએ અને જોઈએ.
05:44	ચાલો હવે ટર્મિનલ પર જઈએ.
05:46	ચાલો હું તમને યુઝર અકાઉન્ટ "duck" માટે સમાપ્તિ ની તારીખ કેવી રીતે સુયોજિત કરવું તે બતાઉ.
05:52	અહીં command prompt ઉપર, ટાઇપ કરો
05:56	sudo space usermod space -(hyphen)e space 2012-(hyphen)12-(hyphen)27 space duck
06:21	અને Enter ડબાઓ
06:25	યુઝર અકાઉન્ટ ની સમાપ્તિ તારીખ અહીં આદેશમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે "-e" વિકલ્પની મદદથી સુયોજિત થયેલ છે.
06:34	હવે તમે યુઝર અકાઉન્ટ"duck" માટે સમાપ્તિ તારીખ સુયોજિત કરો.
06:39	ચાલો હવે "UID" અને "gid" આદેશો વિશે ચર્ચા કરીએ.
06:45	"ID - command" બધા યુઝરો અને ગ્રુપો ની ઓળખ ચકાસવા માટે ઉપયોગ થાય છે
06:51	યુઝરોની ઓળખ વિશે જાણવા માટે, આપણે “id space -(hyphen)u” વાપરીશું.
07:00	ગ્રુપ યુઝર ની ઓળખ વિશે જાણવા માટે “id space -(hyphen)g” છે.
07:08	હવે ચાલો આ ઉપર કામ કરીએ.
07:10	ટર્મિનલ પર, ચાલો ટાઇપ કરીએ,“id” અને Enter ડબાઓ.
07:17	હવે આપણે વાપરી રહ્યા છીએ તે સિસ્ટમ ઉપર User IDs અને Group IDs જોઈ શકીએ છીએ.
07:25	માત્ર user ID મેળવવા માટે, આપણે "- (Hyphen) u" વિકલ્પ ઉપયોગ માં લઈશું.
07:30	ચાલો આદેશ લખીએ, "ID space - (Hyphen) u"
07:36	અને Enter ડબાઓ.
07:38	હવે આપણે યુઝરો ની માત્ર ID જ જોઈ શકીએ છીએ.
07:42	પરંતુ જો આપણે યુઝરો ના નામ જાણવાની જરૂર હોય તો શું?
07:47	તે શોધવા માટે, આપણે ટાઈપ કરીશું
07:50	“id space -(hyphen)n space -(hyphen)u” અહીં ટર્મિનલ ઉપર અને Enter ડબાઓ.
08:00	હવે આપણે તેમના ID ને બદલે યુઝરોના નામ જોઈ શકીએ છીએ.
08:08	ચાલો હવે Group ID માટેના આદેશો શીખીએ.
08:12	ચાલો લખીએ “ id space -(hyphen)g”.
08:17	અહીં આપણે group IDs જોઈ શકીએ છીએ.
08:20	જો આપણે બધા વર્તમાન યુઝરો ની group ID જોવી હોય તો, ટાઈપ કરો
08:26	“id space -(hyphen) (capital)G” અને Enter ડબાઓ.
08:32	નોંધ લો કે મેં કેપિટલ અક્ષરમાં G ટાઇપ કર્યો છે.
08:38	તમારા માટેના પરિણામ જુઓ.
08:40	હવે ચાલો શીખીએ કે યુઝર અકાઉન્ટ કેવી રીતે રદ કરવું.
08:44	આ માટે આપણે "userdel" આદેશ વાપરીશું.
08:48	આપણે "userdel" આદેશ ની મદદ થી યુઝરનું અકાઉન્ટ કાયમ માટે રદ કરી શકીએ છીએ.
08:54	ચાલો ટર્મિનલ પર આ પ્રયાસ કરીએ.
08:56	અહીં ટાઈપ કરો “sudo space userdel space -(hyphen)r space duck”.
09:09	મેં -(Hyphen)r વિકલ્પ નો ઉપયોગ કર્યો છે.
09:12	આ યુઝરને તેની home ડિરેક્ટરી સાથે રદ કરે છે.
09:17	ચાલો Enter દબાવીએ અને જોઈએ કે શું થાય છે.
09:21	હવે યુઝર "duck" રદ થઇ ગયેલ છે.
09:25	આ ટાઇપ કરી ચકાસો.
09:28	“ls space /(slash)home” અને Enter ડબાઓ.
09:35	આપણે જોશું કે , યુઝર અકાઉન્ટ "duck" રદ થયેલ છે.
09:40	ચાલો હું ફરીથી સ્લાઇડ્સ ઉપર પાછી જાઉં.
09:43	Linux સિસ્ટમ સંચાલન માં કેટલાક ઉપયોગી આદેશો “df” અને “du” છે
09:50	"df " આદેશ ડિસ્ક પર ઉપલબ્ધ ખાલી જગ્યા પર રીપોર્ટ આપે છે.
09:55	અને "du" આદેશ કેટલી જગ્યા ફાઇલ એ લીધેલ છે તે પર રીપોર્ટ આપે છે.
10:00	આ બે આદેશો નો પ્રયાસ કરો અને અસાઇનમેન્ટ તરીકે તમારી જાતે આઉટપુટ શોધો.
10:06	ચાલો ટર્મિનલ ઉપર જઈએ, હું તમને "df" આદેશ સાથે વાપરતા અમુક મદદરૂપ વિકલ્પો બતાવીશ.
10:13	ટાઈપ કરો df space -(hyphen)h અને Enter કળ દબાવો.
10:20	અહીં તે ફાઇલ સિસ્ટમ નું માપ બતાવે છે, અને જગ્યા જે વપરાયેલ છે.
10:25	તે માઉન્ટ થયેલ જગ્યા પણ માનવ વાંચનીય બંધારણમાં બતાવે છે.
10:34	ચાલો હવે "du" આદેશ સાથે કેટલાક વિકલ્પો પ્રયાસ કરીએ.
10:37	હું અહીં ધારું છું કે તમે તમાર હોમ ફોલ્ડરમાં અમુક ટેક્સ્ટ ફાઈલો બનાવી છે.
10:44	જો ન બનાવેલ હો તો "General Purpose Utilities in Linux" પરના ટ્યુટોરીયલ સંદર્ભ લો.
10:51	મેં પહેલેથી જ મારી હોમ ડિરેક્ટરીમાં અમુક ટેક્સ્ટ ફાઈલો આદેશો રન કરવા માટે બનાવી છે.
10:58	ટર્મિનલ પર આ ટાઇપ કરી "હોમ ફોલ્ડર" ઉપર જાઓ.
11:03	“cd space /(slash) home” અને Enter ડબાઓ.
11:07	પછી લખો du space -(hyphen)s space *. (astrix dot) txt અને Enter ડબાઓ.
11:21	આ આદેશ તમને ડિરેક્ટરીમાં ઉપલબ્ધ txt ફાઈલો no રીપોર્ટ તેના કદ સાથે આપશે.
11:30	અસાઇનમેન્ટ તરીકે, command prompt ઉપર ટાઇપ કરો
11:35	“du space -(hyphen)ch space *.(astrix dot)txt” અને જુઓ શું થાય છે
11:46	ચાલો હું ફરીથી સ્લાઇડ્સ પર પાછી જાઉં.
11:48	સારાંશ માટે, આપણે શીખ્યા:
11:51	નવું યુઝર બનાવવા માટે “adduser” આદેશ.
11:53	એક યુઝર થી અન્ય યુઝર ઉપર ફેરબદલી કરવા માટે "su" આદેશ.
11:56	યુઝર એકાઉન્ટ સુયોજનો બદલવા માટે "usermod" આદેશ.
12:00	યુઝર એકાઉન્ટ રદ કરવા માટે "userdel" આદેશ.
12:03	user id અને group id ID વિશે માહિતી જાણવા માટે id આદેશ.
12:07	ફાઈલ સિસ્ટમ નું માપ અને તેની ઉપલબ્ધતા ચકાસવા માટે "df" આદેશ.
12:11	ફાઈલ દ્વારા લીધેલ જગ્યા ચકાસવા માટે "du" આદેશ.
12:15	અહીં "સિસ્ટમ સંચાલનના બેઝિક્સ" ઉપર ના આ ટ્યુટોરીયલ સમાપ્ત થાય છે.
12.20	આ URL પર ઉપલબ્ધ વિડિયો,
12:24	મૌખિક ટ્યુટોરીયલ યોજના માટે સારાંશ આપે છે
12:27	જો તમારી પાસે સારી બેન્ડવિડ્થ ન હોય, તો તમે તે ડાઉનલોડ કરી જોઈ શકો છો.
12:31	મૌખિક ટ્યુટોરિયલોનું જૂથ ,મૌખિક ટ્યુટોરિયલોની મદદથી વર્કશોપ આયોજિત કરે છે. જેઓ ઓનલાઇન ટેસ્ટ પાસ કરે છે તેમને પ્રમાણપત્રો પણ આપીએ છીએ. વધુ વિગતો માટે અમને સંપર્ક કરો.
12:41	મૌખિક ટ્યુટોરીયલ યોજના એ ટોક ટુ અ ટીચર યોજનાનો ભાગ છે, જે આઇસીટી,એમએચઆરડી,ભારત સરકાર દ્વારા શિક્ષણ પર નેશનલ મિશન દ્વારા આધારભૂત છે.
12:50	આ મિશન વિશે વધુ જાણકારી આ લિંક ઉપર ઉપલબ્ધ છે.
12:55	IIT -Bombay તરફ થી ભાષાંતર કરનાર હું કૃપાલી પરમાર વિદાય લઉં છું ,જોડવા બદલ આભાર

Contributors and Content Editors

Jyotisolanki, PoojaMoolya