LaTeX/C2/Tables-and-Figures/Sanskrit
From Script | Spoken-Tutorial
Revision as of 12:52, 14 August 2014 by Vasudeva ahitanal (Talk | contribs)
Time | Narration |
00:00 | टेबल्स्, आकृतीनां च विषयके अस्मिन् प्रशिक्षणे भवतां स्वागतम् । |
00:05 | अस्य प्रशिक्षणस्य उद्देश्यद्वयम् अस्ति । |
00:08 | प्रथमं तावत् ट्याब्युलर् परिवेशम् उपयुज्य टेबल्स् कथं निर्मातव्यम् इति विवरणम् । द्वितीयं च टेबल् परिवेशम् उपयुज्य लेटेक् डाक्युमेण्ट् मध्ये टेबल्स् कथं योजनीयम् इति विवरणम् । |
00:22 | आकृतीनां संयोजनाय अपि एतत् एव तन्त्रम् उपयोक्तुं शक्यते । |
00:27 | शीर्षकपृष्टं (Title page) कथं निर्मातव्यम् इति अस्माभिः दृष्टम् । |
00:32 | समीकरणविषयके प्रशिक्षणे यथा विवृतं, तथा इदमपि शीर्षकं, लेखकविषयिणी सूचना, क्रियेटिव् कामन्स्, Copy right चैभिः विषयैः अन्तर्गतम् अस्ति ।--- |
00:45 | एतेन आदेशेन निर्मितः दिनाङ्कः अन्तिमे स्तम्भे (Column) दृश्यते । |
00:51 | द्वितीयं पृष्टं गच्छाम । |
00:58 | इदानीम् अहं टेबल् कथं निर्मातव्यम् इति क्रमेण विवृणोमि । |
01:05 | एकेन स्वच्छपृष्टेन आरम्भं करवाम । |
01:08 | अहम् एतम् आदेशं निष्कासयामि । |
01:19 | अहम् एतत् सङ्कलय्य नूतनपृष्टे आरम्भं करोमि । |
01:29 | begin tabular तथा end tabular आदेशम् उपयुज्य टेब्युलर् परिवेशः निर्मितः अस्ति । |
01:38 | एतत् अत्र करोमि । |
02:03 | बिगिन् टेब्युलर् पार्श्वे विद्यमानस्य braces अन्तः विद्यमाने ‘r r’ अक्षरे स्तम्भद्वयं, (कालम् -द्वयम्) तयोः दक्षिणभागे उपस्थितिं च सूचयतः । |
02:14 | प्रथमपङ्क्तौ mango, mixed इति च लिखितम् अस्ति । |
02:20 | रिवर्स् स्ल्याष् द्वयम् अग्रिमां पङ्क्तिं निर्दिशति । |
02:24 | अहम् अग्रिमां पङ्क्तिम् लिखामि । |
02:28 | Jackfruit |
02:32 | Kolli Hills |
02:37 | Banana. |
02:40 | Green. |
02:42 | एतं टेब्युलर्- परिवेशं समापयामि । |
02:47 | सङ्कलनं करोमि । |
02:51 | एतत् अत्र दृश्यते । |
02:56 | इदानीं वयं 3 बै 2 टेबल् प्राप्नुमः । तत्र पङ्क्तित्रयं स्तम्भत्रयं च वर्तते । |
03:02 | r r अक्षराभ्यां यथा सूचितं तथा स्तम्भद्वयं दक्षिणतः अलैन् जातम् अस्ति । |
03:09 | द्वयोः स्तम्भयोः पृथक्करणाय वयं कालम् (column) अलैन्मेण्ट्अक्षराणां मध्ये काञ्चित् लम्ब-रेखां (Vertical line) परिचाययामः । |
03:20 | अतः अहम् अत्र लम्बरेखां लिखामि । |
03:23 | रक्षतु । |
03:24 | सङ्कलयतु । |
03:28 | पश्यन्तु, एका लम्बरेखा आगता अस्ति । |
03:31 | अन्ते अपि लम्बस्तम्भाः यदि अपेक्ष्यन्ते, तर्हि तत् अत्र युक्ते स्थाने लिख्यताम् । |
03:42 | इदानीम् अहम् एतत्सर्वम् अपि अत्र स्थापयामि । रक्षामि सङ्कलयामि च । |
03:48 | अतः एतत्सर्वम् अधुना अत्र आगतम् । |
03:50 | वस्तुतः वयम् अत्र इतोपि लम्बरेखाः रचयितुं शक्नुमः । |
03:54 | अहं पुनरपि एकां लम्बरेखां आरम्भे लिखामि । |
04:02 | इदानीं तत्र द्वितीया रेखा आगता अस्ति । |
04:07 | पश्यन्तु, तत्र लम्बरेखाद्वयम् अस्ति । |
04:11 | इदानीं वयम् अन्यप्रकारकम् अलैन्मेण्ट् कर्तुं प्रयतामहे । |
04:15 | द्वितीय कालं, मध्ये आनयनाय (centre align कर्तुं ) वयम् अत्र ‘c’ इति लिखाम । |
04:27 | इदानीम् एतत् मध्ये (सेण्टर् ) अलैन् जातम् अस्ति । |
04:30 | इदानीं प्रथमस्तम्भं वामतः अलैन् करवाम । |
04:34 | इदानीं यत् यत् दक्षिणतः अलैन् अस्ति, तत्सर्वमपि वामतः अलैन् करवाम । |
04:40 | L, |
04:41 | रक्षतु । |
04:43 | सङ्कलनं करोतु । |
04:46 | इदानीम् एतत् वामतः अलैन् अभवत् । |
04:50 | इदानीं वयं समतलरेखाद्वारा (Horizontal) पङ्क्तीः पृथक्कुर्मः । |
04:56 | अत्र एकम् hline लिखाम । |
05:00 | इदानीं किं भविष्यति इति पश्याम । |
05:04 | एतत् उपरि ( टाप् लैन् ) रेखां निर्माति । |
05:07 | अहम् अत्र अपरां hline लिखामि चेत्, |
05:16 | पश्यन्तु, अपरा रेखा आगता अस्ति । |
05:17 | अहम् एतत् समापयामि । |
05:19 | hline लिखामि । |
05:22 | अत्र मया reverse slash-द्वयं, तेन सह break line, h-line च लेखनीयम् । |
05:30 | वाक्यस्य आरम्भात् hline आरप्स्यते । |
05:36 | इदानीम् अहं समतलरेखाः सम्पूर्णम् अकरवम् । |
05:42 | इदानीं वयं स्तम्भत्रयं (कालं त्रयं), एकां पङ्क्तिं च योजयाम । |
05:49 | इदानीमहं किं करोमि इत्युक्ते, अहम् अत्रागत्य, C , C, R. |
06:01 | अहं स्तम्भत्रयं योजितवान् अस्मि । तेषु आदिमं स्तम्भद्वयं मध्ये (सेण्टर्) अलैन् जातम् अस्ति । अन्तिमं च दक्षिणतः (रैट्) अलैन् जातम् अस्ति । |
06:08 | एतदनन्तरम् अहम् अत्र वक्तुमिच्छामि : |
06:15 | Fruit |
06:19 | type |
06:22 | No of units. |
06:26 | cost/unit |
06:30 | cost rupees |
06:38 | h -line |
06:41 | mixed |
06:43 | 20 (विंशतिः) |
06:45 | 75 (पञ्चसप्ततिः ) |
06:47 | 1500 (पञ्चशताधिकं सहस्रम् ) |
06:51 | Jackfruit |
06:54 | तेषु दश । |
06:57 | 50 Rs (पञ्चाशत् रूप्यकाणि ) |
06:59 | 500 (पञ्चशतं रूप्यकाणि ) |
07:01 | Banana green. |
07:05 | दश डजन् । |
07:07 | द्वादशानां विंशतिः रूप्यकाणि, आहत्य (संहत्य) द्विशतं रूप्यकाणि । |
07:12 | इदानीं पश्याम, अस्य सङ्कलनं साध्यं किम् इति । |
07:20 | अनेन एकं टेबल् निर्मितम् अस्ति । |
07:25 | दक्षिणतः अलैन्मेण्ट् आवश्यकतां परिशीलयन्तु । एतेन एव एताः सङ्ख्याः योजयितुं शक्याः । |
07:34 | स्तम्भः द्विधा विभक्तव्यः इति चिन्तयाम । |
07:39 | यथा - अत्र स्तम्भद्वये फ्रूट्-विवरणम् अस्ति । त्रिषु स्तम्भेषु मूल्यगणना (कास्ट् क्याल्कुलेषन्) अस्ति । |
07:48 | मल्टि कालं आदेशस्य साहाय्येन एतत् कार्यं साधितम् । |
07:55 | एतत् एवं करोमि । |
07:59 | multi colum (मल्टि कालम् ) |
08:04 | 2 (द्वयं स्वीकरोतु) |
08:06 | center aligned |
08:10 | fruit details |
08:12 | प्रथमौ द्वौ यदा पूर्णौ भवतः, तदनन्तरम् अहम् अग्रिमं स्तम्भं सूचयितुम् एकं tab स्थापयामि । |
08:19 | अग्रिमं लैन् प्रति गत्वा, |
08:24 | multi column, three, centre aligned. |
08:29 | ब्रेसस् अन्तः Cost calculations (कास्ट् क्याल्क्युलेशन्स् ) |
08:37 | स्ल्याष् - hline । |
08:44 | परिणामं (फलितांशं) पश्यन्तु । |
08:46 | आदिमयोः द्वयोः टैटल्-फ्रूट् डीटेल्स्, अग्रिमेषु त्रिषु टैटल्-कास्ट् क्याल्कुलेषन्स् च सन्ति । |
08:52 | अत्र लम्बरेखाः न सन्ति, यतो हि मया latex प्रति सा सूचना न दत्ता । इदानीं तां सूचनां दद्मः । |
08:59 | अत्र मह्यं लम्बरेखाद्वयम् आवश्यकम् । अत्र एका लम्बरेखा आवश्यकी । |
09:05 | प्रथमतः एव अत्र एका रेखा अस्ति, अतः अत्र एतां स्थापयामि । |
09:11 | किं भविष्यति इति पश्यन्तु । |
09:16 | इदानीं लम्बरेखाः अपि आगताः सन्ति । |
09:24 | यतः एतत् 2, 3 च सिङ्गल् क्यारेक्टर् आर्ग्युमेण्ट् इत्यतः एतयोः लेखनं ब्रेसस् विनापि शक्यते । |
09:40 | अस्तु, एतदेव कार्यं करोति । |
09:42 | कदाचित् केषाञ्चन स्तम्भानां मध्ये समतलरेखा करणीया भवति । |
09:52 | अतः, वयम् एतत् एवं वदामः । |
09:54 | एतत् म्याङ्गो (Mango) पृथक्करोमि । मिक्सेड् परतया मलगोवा (Malgoa) इति वदामि । |
10:05 | ततः 18 kilogram. |
10:13 | 50 kilogram. |
10:17 | एतत् निष्कासयामि । |
10:23 | अस्तु । |
10:24 | अत्र अहम् alphanso इति वदामि । |
10:33 | 2 डजन् |
10:35 | 300 रूप्यकाणि डजन् कृते । आहत्य 1500. |
10:44 | एतत् यदा रक्ष्यते तदा किं भविष्यति इति पश्याम । सङ्कलयाम । |
10:50 | एतत् मया प्राप्तम् । एषा रेखा अत्र आगता । अपि च एतद्द्वयं मह्यं न आवश्यकम् । एतस्य समीकरणीय समतलरेखा न आवश्यकी । अपि तु c -लैन् आवश्यकम् 2 तथा 3 स्तम्भयोः मध्ये । |
11:19 | एतत् मया अत्र करणीयम् आसीत् । |
11:22 | पुनः तत् अत्र प्रतिष्ठापयामि । |
11:27 | अत्र hline. |
11:30 | c-line 2 तः 4. |
11:40 | भवतु, अत्र 2, 4 स्तम्भयोः मध्ये एका रेखा अस्ति । |
11:52 | एषा मध्यस्था रेखा भारतस्य प्रसिद्धानाम् आम्राणां विभागद्वयम् अकरोत् । |
11:58 | अन्तिमपङ्क्त्या (row) सह एतत् टेबल् योजयित्वा, एतत् उदाहरणं समापयामि । |
12:04 | एवं सङ्कलयामि । |
12:11 | multi-colum - चत्वारि । |
12:14 | 2 vertical lines, दक्षिणतः aligned. |
12:20 | वर्टिकल् सेपरेटर् । |
12:24 | टोटल् कास्ट् (Total cost) |
12:27 | Rs |
12:32 | एतत् close करोतु । |
12:35 | अग्रिमं tab. |
12:38 | 2200 |
12:42 | h-line. |
12:48 | भवन्तः अत्र सन्ति । |
12:50 | अस्य प्रशिक्षणस्य आरम्भे अस्माभिः आरब्धं टेबल् एतत् । |
12:59 | tabular परिवेशद्वारा अस्माभिः निर्मितैः टेबल्स्-द्वारा कथं कार्यं करणीयम् ? |
13:04 | latex अवगच्छति यत् टेब्युलर् परिवेषद्वारा निर्मितं टेबल् कश्चन पदार्थः इति । |
13:10 | उदाहरणार्थं भवन्तः, |
13:17 | this is |
13:24 | an |
13:27 | example |
13:39 | this is an example table. |
13:47 | एतत् टेबल् एतयोः अन्तराले तिष्ठति । Example table-इत्यस्य एतत् उदाहरणम् । |
13:56 | एतत् टेबल् वाक्यस्य मध्ये अस्ति । |
14:01 | centre परिवेशद्वारा टेबल्स् योजयितुं शक्यते । |
14:05 | अन्येन केनचित् सामान्यरूपेण टेबल्-परिवेशे एतत् योजयितुं शक्यते । इदानीं वयं दर्शयामः । |
14:18 | begin |
14:21 | table |
14:25 | close करोतु । |
14:33 | इदानीं किं भवति इत्युक्ते ‘this is an example table’. |
14:36 | एतत् वाक्यम् अन्यथा भवति, begin तथा च end टेबल्-द्वयोः मध्ये यत् दृश्यते तत् अन्यदेव टेबल्-रूपेण परिणमते । |
14:50 | अथवा, टेबल् टेक्स्ट् यद्यपि मध्ये दृश्यते, तथापि तत् पृथक् स्थापितम् अस्ति । |
14:57 | एतत् सेण्टर् न जातम् । |
14:59 | मया किं कर्तुं शक्यम् इत्युक्ते ‘centering’ इति आदेशः दातुं शक्यः । |
15:08 | डाक्युमेण्ट् मध्ये एतस्य स्थापनाय, |
15:17 | इदानीम् एकं caption सज्जीकरवाम । |
15:20 | टेबल्-तः पूर्वं टेबल् क्याप्षन् स्थापनीयम् । |
15:23 | अहम् अत्र एकं caption स्थापयामि । |
15:31 | caption-cost of fruits in india. |
15:42 | caption आगतम् । |
15:44 | एतत् अतीव समीपे अस्ति । अतः लघु space ददामि । |
15:47 | vspace आदेशस्य 1ex द्वारा एतत् करोमि । |
15:57 | एतत् space ‘x’ क्यारेक्टर् समम् अस्ति । |
16:01 | एतत् वर्टिकल् space त्यक्तम् अस्ति । |
16:04 | इदानीं सुष्ठु दृश्यते । |
16:06 | उत्सर्गरूपेण लेटेक् पृष्टस्य आरम्भे टेबल्स् स्थापयति । |
16:11 | एतत् प्लेस्मेण्ट् (Placement) सहजतया जातम् अस्ति । |
16:14 | एतत् टेबल् अग्रे लप्स्यमानस्य स्लाट् (slot)-समीपे फ्लोट्(float) भवति । |
16:18 | एतस्य विवरणाय अधोभागे विद्यमानं किञ्चित् टेक्स्ट् स्वीकृत्य copy, paste करोमि । |
16:25 | एतत् निष्कासयामि । |
16:28 | एतत् निष्कासयामि । |
16:38 | अस्तु । |
16:43 | अत्र फलानां विषये किञ्चित् विवरणम् अस्ति । |
16:49 | अस्य ऊर्ध्वभागं गच्छाम । |
16:55 | अत्र paste करवाम । |
16:58 | सङ्कलयाम । |
17:01 | पूर्ववत् टेबल् अस्य पृष्टस्य उपरिभागे आगतम् । |
17:06 | इतोऽपि किञ्चित् text अहम् अत्र स्थापयामि । |
17:12 | 4 copies. |
17:16 | इदानीं किं जातम् इत्युक्ते, |
17:26 | एतत् टेबल् अग्रिमपृष्टं प्रति गतम् अस्ति । |
17:31 | अत्र किमपि नास्ति । अतः एतत् पृष्टस्य मध्ये आगतम् अस्ति । |
17:35 | अहम् अस्य अपरां प्रतिं(copy) स्थापयामि, पुनः किञ्चित् टेक्स्ट् । |
17:43 | इदानीं किं जातम् इत्युक्ते |
17:49 | एतत् टैटल् पेज्, एतत् टेक्स्ट् पेज्, एतत् टेबल् पृष्ठस्य ऊर्ध्वभागे गतम् अस्ति । |
18:01 | समीकरणे (ईक्वेषन्स्) यथा अस्ति, तद्वत् वयं टेबल्स् निर्मातुं शक्नुमः, तान् सन्दर्भानुसारम् उपयोक्तुं च शक्नुमः । |
18:06 | उदाहरणार्थं |
18:12 | एतम् आदेशं क्याप्षन् आदेशस्य अधः ददातु । |
18:15 | क्याप्षन् आदेशस्य अधः एव एषः आदेशः दातव्यः । यतः क्याप्षन् आदेशात् टेबल् सङ्ख्या जायते । |
18:21 | उदाहरणार्थम् - एतस्मात् क्याप्षन् - आदेशात् टेबल् 1 स्वयम् एव सिद्धम् अभवत् । |
18:26 | एतस्य पुरतः लेबल् स्थापयामश्चेत्, एतत् लेबल्-क्याप्षन् आदेशात् जातां सङ्ख्यां सूचयति । |
18:33 | label |
18:40 | Fruits |
18:43 | अस्मात् पूर्वं गत्वा |
18:48 | अत्र अन्याम् अपि रेखां लिखामि । |
18:53 | the cost of these fruits is shown in table reference अत्र भवद्भिः लेबल् दातव्यम् । एतदपि तद्वत् एव भवेत् । |
19:08 | tab : fruits |
19:12 | सङ्कलयाम । |
19:16 | फलितांशः आगतः अस्ति । |
19:17 | आदौ यदा सङ्कलनं कृतं तदा variable सूचयितुं न शक्तम् । |
19:22 | इदानीं पुनः सङ्कलयाम । फलितांशः लब्धः । |
19:28 | टेबल् सूचीं स्वयं निर्मातुं शक्यते । |
19:33 | वयम् इदानीं विवरणं कुर्मः । |
19:37 | make title अनन्तरं list of tables आवश्यकता अस्ति चेत् एकेन पदेन आदेशः दातव्यः भवति । |
19:50 | इदानीं किं जातम् इत्युक्ते , |
19:53 | एतेन एका टेबल्-सूची (list) निर्मिता अस्ति । |
19:57 | सहजतया द्विवारं सङ्कलनं करणीयं, टेबल्-सूची सम्यक् अस्ति वा इति ज्ञातुम् । |
20:03 | एतत् अत्र आगच्छति, टेबल् एतस्याः सूच्याः अनुसारं द्वितीये पृष्टे अस्ति । किन्तु वयं जानीमः यत् एतत् तृतीये पृष्टे अस्ति इति । |
20:13 | एतत् तृतीये पृष्टे अस्ति । |
20:15 | पृष्टतः गच्छाम, पुनरेकवारं सङ्कलयाम च । |
20:20 | भवन्तः पश्यन्तः सन्ति, एतत् तृतीयं पृष्टम् । |
20:26 | एतत् पूर्ववत् एव विवृतम् अस्ति । |
20:29 | अस्तु, यत्र अस्माभिः टेबल्स् विवृतं, तस्य भागस्य अन्ते एतत् आगच्छति । |
20:36 | इदानीं वयं ‘include graphics’ आदेशम् उपयुज्य आकृतीनां निर्माणं कथम् इति विवृण्मः । |
20:48 | एतस्य अत्र ‘graphicx’ इति प्याकेज् योजनस्य आवश्यकता अस्ति । |
21:00 | अस्तु, यदि अहम् एतस्य अधोभागं गत्वा, |
21:08 | एवं वदामि, एते आदेशाः एवं सन्ति Begin, figure, |
21:14 | include graphics, |
21:19 | width equals. |
21:29 | iitb.pdf इति file मम समीपे अस्ति । |
21:36 | अत्र पश्यन्तु । |
21:38 | अहम् एतत् अत्र योजयामि । आकृतेः विड्त्, लैन् विड्त् (line width) समं स्यात् । |
21:51 | अहम् एताम् आकृतिं समापयामि । |
21:55 | सङ्कलयाम । |
22:01 | भवन्तः पश्यन्तः सन्ति । |
22:04 | एतत् पृष्टस्य आरम्भेऽपि स्थापितम् अस्ति । |
22:09 | अस्तु, इदानीम् अहं किं करोमि इत्युक्ते, यदि अहं सम्पूर्णं लैन् विड्त् उपयोक्तुम् इच्छामि चेत्, |
22:17 | यदि अहं 0.5 उपयोगं करोमि, तर्हि तत् लैन् वैशाल्यस्य अर्धं, |
22:26 | पुनः एतत् लघ्वीकृतम् अस्ति । |
22:29 | अपि च तत् वामतः अलैन् जातम् अस्ति इति पश्यन्तु । |
22:32 | टेबल्-मध्ये यथा अस्ति, तद्वत् ‘centering’ इति वदामश्चेत्, |
22:38 | मध्यभागे तत् सेण्टर् करिष्यति । |
22:49 | मया एकं caption कर्तुं शक्यते, आकृतेः योजनानन्तरं फिगर् क्याप्षन् सिद्धम् अभवत् । |
23:00 | Golden jubilee logo of IIT Bombay |
23:13 | अस्तु, पूर्ववत् अहम् एकं टेबल् निर्मातुं शक्नोमि, ‘ref’ आदेशम् उपयुज्य तस्य सन्दर्भं सूचयितुं शक्यते । |
23:28 | अहं टेबल्-सूच्या (list of tables) सह आकृतीनां सूचीम् (list of figures) अपि निर्मातुं शक्नोमि । |
23:36 | अतः यदि मया आकृतीनां सूची (list of figures) अपि अपेक्षते, |
23:45 | सङ्कलयामि । |
23:48 | अहं द्विवारम् एतत् सङ्कलयामि । |
23:51 | अपि च भवन्तः पश्यन्तः सन्ति, आकृतीनां सूची अपि स्वयमेव आगच्छति । |
23:56 | सर्वासाम् आकृतीनां क्याप्षन्स् अत्र दृश्यन्ते । |
24:08 | मया भवद्भ्यः दर्शनीयः अन्तिमः विषयः कश्चन अस्ति । |
24:11 | तत् किम् इत्युक्ते एतस्याः आकृतेः रोटेट् (Rotate) कथं करणीयम् इति । |
24:15 | एतत् angle option द्वारा कृतम् । |
24:21 | यदि angle 90 डिग्रीपर्यन्तं रोटेट् क्रियते, |
24:25 | अस्याः आकृतेः पर्यन्तं गन्तुं शक्यते । |
24:29 | सङ्कलयाम । |
24:32 | एतत् 90 डिग्रीपर्यन्तं रोटेट् जातम् अस्ति । |
24:37 | एतत् - 90 डिग्री रोटेट् करोतु । |
24:42 | अस्तु, आकृतीनां संयोजनाय एषः एव क्रमः । |
24:48 | iitb.pdf लभ्यते इति अहं चिन्तयामि । |
24:53 | इदानीं वयं प्रशिक्षणस्य अन्तिमघट्टं प्रति आगताः स्मः । |
24:55 | ऐदम्प्राथम्येन ये लेटेक् अध्ययनं कुर्वन्ति, ते सोर्स् डाक्युमेण्ट् मध्ये लघु परिवर्तनं क्रियते चेदपि तस्य सङ्कलनं कुर्युः । अपि च यत् लिखितं (Enter कृतं), तत् शुद्धम् अस्ति उत न इति परिशीलनीयम् । |
25:05 | अस्य पाठस्य अनुवादकी बेंगलूरुतः नागरत्ना हेगडे, प्रवाचकः ऐ ऐ टी बांबेतः वासुदेवः । धन्यवादाः । |