LaTeX/C2/LaTeX-on-Windows-using-TeXworks/Sanskrit

Time	Narration
00:01	भो मित्राणि, “LaTeX on Windows using TeXworks” इति नामके Spoken Tutorial इत्यस्मिन् पाठे स्वागतम्।
00:06	पाठेऽस्मिन् वयं कथं MikTeX इत्येतत् अवचित्य कथं इन्स्टाल् करणीयम् इति अवगच्छामः।
00:12	TeXworks इति उपयुज्य कथं प्राथमिकः LaTeX लेखः (document) लेखनीयः।
00:15	MikTeX इत्येतत् उपयुज्य अनुपलब्धसम्पुटान् (missing packages) अवचेतुं कथं Configure इति करणीयम्।
00:19	पाठममुं सज्जीकर्तुमहं Windows7 अपि च MikTeX 2.9 इति संविधे उपयुज्यमानः अस्मि।
00:27	TeXworks इत्यस्य मुख्यलक्षणानि पश्यामः।
00:31	इदं वेदिकास्वतन्त्रं विद्यते।
00:34	अस्मिन् pdf reader (पाठकं) इति निहितसंविधा वर्तते।
00:36	इदं भारतीयभाषालेखनम् उपष्टम्भते।
00:40	TeXworks इत्यस्य आरम्भात् प्राक् अस्माभिः MikTeX इतीदं प्रतिष्ठापनीयम्।
00:45	MikTeX इतीदम् TeX/LaTeX अपि च Windows इति सम्बद्धतन्त्रांशानाम् आधुनिकं परिपालनं विद्यते।
00:52	इदं Windows इत्यस्मिन् LaTeX इत्यस्य प्राथमिकलेखान् सज्जीकर्तुं अपेक्षितसम्पुटैः युक्तं वर्तते। अपि च TeXworks इतीदं MikTeX इत्यस्य उपलभ्यमानपूर्वन्यस्तसम्पादिका वर्तते।
01:04	www.miktex.org इदं जालपुटं गच्छन्तु।
01:10	पूजितं MikTeX इत्यस्य प्रतिष्ठापकं प्राप्तुं download इत्यत्र नुदन्तु। एतेन MikTeX इत्यस्य प्रतिष्ठापकम् अवचीयते।
01:19	इदम् अवचित्य भवतां Desktop इत्यस्मिन् रक्षन्तु।
01:22	इयमेका 154 mega bytes परिमिता बृहत् सञ्चिका वर्तते। अतः अवचेतुं समयः स्वीक्रियते।
01:28	मया एतावता इयं सञ्चिका अवचिता। अत्र वर्तते।
01:32	प्रतिष्ठापनार्थम् अस्याः उपरि द्विवारं नुदन्तु।
01:36	अङ्कनपेटिकाम् अङ्कयन्तु अपि च Next इति नुदन्तु।
01:40	सर्वान् पूर्वन्यस्तविकल्पान् चिन्वन्तु।
01:44	प्रतिष्ठापनं सामान्यतः पञ्चतः दशनिमेषान् स्वीकरोति।
01:47	मया एतावता MikTeX इतीदं मम संविधायां प्रतिष्ठापितम्। अतः पुनः प्रतिष्ठानं न करोमि।
01:55	भवतां संविधायां यशस्वीरूपेण MikTeX इत्यस्य प्रतिष्ठापनानन्तरं,
01:58	TeXworks सम्पादिका या MikTeX इत्यनेन सह आगच्छति सा कथम् उपयोज्या इति पश्यामः।
2:04	Windows start इति कीलकं नुदन्तु।
02:07	All Programs इतीदं नुदन्तु।
02:10	MikTeX2.9 इतीदं नुदन्तु।
02:12	TeXworks इतीदं नुदन्तु।
02:15	TeXworks इति सम्पादिका उद्घटते।
02:18	एतावता विद्यमानं LaTeX लेखम् उद्घाटयामि।
02:22	अहं File इतीदं नुदामि, पश्चात् Open इति नुत्वा directory इतीदं चिनोमि। पश्चादहं hello.tex इति सञ्चिकाम् उद्घाटयामि।
02:33	भवन्तः द्रष्टुं शक्नुवन्ति यत् सञ्चिकायां लिखितः पाठः वर्णयुक्तः अस्ति।
02:38	इदं syntax highlighting इत कथ्यतेि। इदम् उपयोक्त्रे पाठस्य अपि च LaTeX इत्यस्य विध्यादेशस्य च मध्ये अवकलनं कर्तुं सहकुरुते।
02:47	यदि LaTeX इत्यस्मिन् विध्यादेशः (syntax) नोद्वर्णितः तर्हि इदं कुर्वन्तु।
02:52	TeXworks इति सम्पादिकायां Format इति कीलकं नुदन्तु यत् Menu bar इत्यत्र उपलभ्यते।
02:59	Syntax Colouring इति चिन्वन्तु, पश्चात् LaTeX इति नुदन्तु।
03:03	यदि TeXworks इतीदं सर्वदा LaTeX लेखेषु syntax highlighting इति कुर्यात् तर्हि इदं कुर्वन्तु।
03:11	Menu bar इत्यस्मिन् Edit इति नुदन्तु अपि च पश्चात् Preferences इत्यत्र नुदन्तु।
03:16	Editor इत्यस्मिन् पतत्सूचीस्थकीलकं नुदन्तु यत् Syntax Colouring इति विकल्पं ददाति।
03:22	LaTeX इति चित्वा Ok इत्यत्र नुदन्तु।
03:27	एवं रूपेण, syntax highlighting इतीदं भविष्ये निर्मीयमानेषु सर्वेषु लेखेषु प्रयुक्तं भवति।
03:33	वयमिदानीम् अस्माकं LaTeX लेखं सङ्कलयितुं सिद्धाः।
03:37	सङ्कलनम् आरब्धुं Ctrl अपि च t इति पिञ्जौ सहैव नुदन्तु।
03:43	लेखस्य दोषरहितसङ्कलनानन्तरं pdf फलितं उद्घटते।
03:49	अवधेयताम् यत् अयं pdf पाठकः (reader) TeXworks इत्यनेन सह आगच्छति।
03:53	सङ्कलितान् pdf लेखान् प्रदर्शितुम् अयं पूर्वन्यस्तः pdf पाठकः वर्तते यः TeXworks इत्यनेन उपयुज्यते।
04:00	अस्माभिः LaTeX इत्यस्य प्राथमिकप्रतिष्ठापनं समापितम्।
04:04	इदम् अधिकांशतः प्रारूपणापेक्षाः पूरयति।
04:07	भवन्तः पाठममुं त्यक्तुं शक्नुवन्ति। LaTeX इत्यस्मिन् अवशिष्टपाठान् अभ्यसितुं शक्नुवन्ति।
04:14	अग्रिमपाठानाम् अभ्यासकाले कदाचित् दोषसूचनाः आगच्छेयुः - “The required file ABC is missing. It is a part of the following package: XYZ” इत्येवम्।
04:25	अत्र ABC इति सञ्चिका XYZ इत्यस्मिन् सम्पुटे वर्तते।
04:29	ABC अपि च XYZ भवतां सन्दर्भे विशिष्टं भवेत्।
04:33	यदा एवं दोषसूचना आगच्छति अस्य पाठस्य अग्रिमभागं पश्यन्तु।
04:38	द्विधा सा समस्या परिहर्तुं शक्या यत् अस्मिन् अवशिष्टे पाठे निरूपितम्। तत्र अन्यतरं समाधानं ददाति।
04:46	पुनर्मिलामः।
04:48	भवन्तः ईदृशसमस्याः कथं परिहार्याः इति ज्ञातुमिच्छन्ति वा? तर्हि अवशिष्टपाठं दृष्ट्वा मया सह अभ्यसन्तु।
04:56	इदानीं Beamer इति लेखं सङ्कलयामः।
04:59	Beamer इति सम्पुटः MikTeX इत्यस्मिन् न पूर्वन्यस्तः, अर्थात् अस्माभिः न प्रतिष्ठापितम्।
05:05	अस्यार्थः, अस्माभिः इदमेकस्मात् मूलात् अवचित्य वर्तमानकालीने MikTeX distribution इत्यस्मिन् योजनीयम् इति।
05:12	तत्र अस्ति मार्गद्वयम् अनुपलब्धसम्पुटस्य प्रतिष्ठापनार्थम्।
05:16	एकः मार्गः - LaTeX लेखस्य सङ्कलनकाले एव प्रतिष्ठापनम्।
05:21	अयं LaTeX लेखः सामान्यतः एकं सम्पुटम् अपेक्षते यः MikTeX distribution इत्यत्र नोपलभ्यते।
05:28	अपरः मार्गः - MikTeX इत्यस्य Package Manager इतीदमुपयुज्य स्वहस्ततः सम्पुटस्य चयनं प्रतिष्ठापनं च।
05:35	प्रथममार्गं पश्यामः।
05:37	वयमेकं LaTeX लेखमुद्घाट्य सङ्कलयामः, यः MikTeX इदीदम् अन्तर्जालात् सम्पुटं प्रतिष्ठापयितुं वदति।
05:44	प्रतमं TeXworks सम्पादिकां पिदध्मः।
05:48	इदमनिवार्यं यत् अस्माभिः tex सञ्चिका व्यवस्थापकाधिकारेण उद्घाटनीया।
05:53	Start कीलकं नुदन्तु। पश्चात् All programs इत्यत्र नुदन्तु। MikTeX2.9 इत्यत्र नुदन्तु।
06:02	TeXworks इत्यत्र दक्षिणनोदनं कृत्वा Run as Administrator इति चिन्वन्तु।
06:08	अनेन TeXworks सम्पादिका व्यवस्थपकाधिकारेण सह उद्घटते।
06:13	इदानीं File इत्यत्र नुदन्तु। पश्चात् Open इत्यत्र नुदन्तु। beamer.tex इति सञ्चिकां चिन्वन्तु।
06:21	सङ्कलनमारब्धुं Ctrl अपि च t इति सहैव नुदन्तु।
06:26	Package Installation इति संवादपेटिका उद्घटते।
06:30	beamer.cls इति अनुपस्थितसम्पुटं प्रतिष्ठापयितुं पृच्छति।
06:35	संवादपेटिकायां Change इति कीलकं नुदन्तु।
06:40	Change Package Repository इति संवादपेटिका उद्घटते।
06:44	Packages shall be installed from the internet इति विकल्पं चिन्वन्तु।
06:49	Connection Settings इत्यत्र नुदन्तु।
06:52	proxy settings परिवर्तयितुमिदं सूचयति।
06:56	यदि भवन्तः proxy network इत्यस्य उपयोगं न कुर्वन्तः सन्ति तर्हि Use proxy server checkbox अचितमेव त्यजन्तु।
07:03	यतः अहं proxy network इत्यस्मिन्नस्मि, अहमिमं विलल्पं चिनोमि।
07:09	अहं proxy सङ्केतं निवेशयामि।
07:13	अहं proxy इत्यस्य port सङ्ख्यां निवेशयामि।
07:16	तत्संवाद्यङ्कपेटिकाचयनपूर्वकम् अहं Authentication required इति विकल्पं चिनोमि ।
07:23	Ok इत्यत्र नुत्वा Next इति नुदन्तु।
07:27	proxy username अपि च password पृछ्येते।
07:31	अहं सूच्यांशं निवेश्य OK इति नुदामि।
07:36	विविधसम्पुटकोशानाम् आवलिः उद्घट्यते।
07:41	आवल्यामेकं चित्वा Finish इति नुदन्तु।
07:45	Install इति नुदन्तु।
07:48	beamer.cls इति सम्पुटः प्रतिष्ठाप्यते।
07:52	पुनरपि Package Installation इति संवादपेटिका उद्घटते।
07:57	अनुपस्थितसम्पुटं pgfcore.sty इति प्रतिष्ठापयितुं सूचयति।
08:03	भवन्तः Always show this dialog before installing packages इति विकल्पं न चेतुमपि शक्नुवन्ति।
08:09	यदि एवं क्रियते तर्हि MikTeX इतीदं अनुपस्थितसम्पुटे विद्यमाने सति पुनः सूचनां न ददाति।
08:16	Install इत्यत्र नुदन्तु।
08:18	यदि तत्र अनुपस्थितसम्पुटाः सन्ति तर्हि भवताम् अनुमतिं विना स्वयमेव प्रतिष्ठापनं करोति।
08:28	प्रतिष्ठापनानन्तरं सङ्कलनं करोति अपि च pdf फलितम् उद्घाटयति।
08:35	वयं द्रष्टुं शक्नुमः यत् वयं यशस्वीरूपेण Beamer लेखं सङ्कलितवन्तः।
08:39	अनुपस्थितसम्पुटानां प्रतिष्ठापनार्थम् इदानीं द्वितीयं मार्गं पश्यामः।
08:44	Windows इत्यस्य start इति कीलकं नुदन्तु।
08:47	All Programs इति नुदन्तु।
08:49	MikTeX2.9 इति नुदन्तु।
08:52	Maintenance (Admin) इति नुदन्तु।
08:55	Package Manager (Admin) इतीदं नुदन्तु।
09:00	विविधाः उपलभ्यमानसम्पुटाः दृश्यन्ते।
09:04	इदानिम् आवलिं पश्यामः।
09:07	तत्र आवल्यां षट् स्तम्भाः सन्ति।
09:10	ते Name, Category, Size, Packaged date, Installed on date इति Title सन्ति।
09:18	Installed on इति स्तम्भः अस्मत् कृते बहु प्रमुखः।
09:22	यस्य सम्पुटस्य स्तम्भः रिक्तः वर्तते तस्यार्थः सः सम्पुटः नैतावता प्रतिष्ठापितः इति।
09:29	पश्यामः कथम् अपेक्षितसम्पुटः प्रतिष्ठापनीयः इति।
09:33	उदाहरणार्थम् abc इति सम्पुटं चिनुमः।
09:38	पश्यन्तु यत् यदा अहं सम्पुटं चिनोमि तदा plus इति कीलकं सशक्तं भवति।
09:45	plus इति कीलकं प्रतिष्ठापनकीलकम्। अतः plus इति कीलकं नुदन्तु।
09:50	एका संवादपेटिका उद्घटये यत्र सम्पुटानामावलिः दृश्यते प्रतिष्ठापनाय अथवा अप्रतिष्ठापनाय च चयनावसरः मिलति।
09:58	Proceed इत्यत्र नुदन्तु।
10:01	यतः मया proxy network उपयुज्यते अतः proxy username अपि च password प्रदातुं सूचयति।
10:08	अहं username अपि च password निवेशयामि।
10:11	Ok इति नुदन्तु।
10:13	एका संवादपेटिका उद्घटये यत्र चितस्य सम्पुटस्य प्रतिष्ठापनप्रगतिः दृश्यते।
10:20	कदाचित् प्रार्थितसम्पुटस्य अवचययनम् असफलं भवेत् remote server connectivity इति समस्याकारणात्।
10:26	तस्मिन् सन्दर्भे, सम्पुटकोशं परिवर्त्य पुनः प्रयतताम्।
10:31	वयं द्रष्टुं शक्नुमः यत् चितसम्पुटस्य प्रतिष्ठापनं समाप्तम्।
10:36	Close इत्यत्र नुदन्तु।
10:38	सम्पुटावलिः नवीकृता भवति।
10:41	पश्यन्तु यत् 11 September 2013 इति दिनाङ्कः abc इति सम्पुटस्य Installed on इति स्तम्भे दृश्यते।
10:49	अनेन अस्य LaTeX on Windows using TeXworks इति पाठस्य समाप्तिः भवति।
10:54	पाठेऽस्मिन् वयमभ्यस्तवन्तः कथं MikTeX इतीदम् अवचित्य प्रतिष्ठापनीयमिति।
10:59	TeXworks इतीदमुपयुज्य LaTeX इत्यस्मिन् प्राथमिकलेखस्य लेखनम्।
11:03	अनुपस्थितसम्पुटान् अवचेतुं MikTeX इत्यस्य विन्यासः मार्गद्वयेन कथं करणीयः इति।
11:08	http://spoken-tutorial.org/What_is_a_Spoken_Tutorial अत्र उपलभ्यमानं चलच्चित्रं पश्यन्तु।
11:12	इदं Spoken Tutorial Project इत्यस्य सारांशं ददाति। यदि भवतां सविधे समीचीनं bandwidth इति नास्ति तर्हि इदमवचित्य द्रष्टुं शक्नुवन्ति।
11:18	Spoken Tutorial Project इत्यस्य गणः Spoken Tutorials इति पाठान् उपयुज्य कार्यशालाः चालयति अपि च प्रमाणपत्राणि ददाति ये साङ्गणिकपरीक्षायाम् उत्तीर्णाः भवन्ति।।
11:28	अधिकविचाराय contact@spoken-tutorial.org इत्यत्र अस्मान् सम्पर्कयन्तु।
11:33	Spoken Tutorial Project इतीदं Talk to a Teacher Project इत्यस्य भागः। इदं National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India इत्यनेन अनुदानितम्।
11:45	अस्य निगमस्य विषये अधिकाः विचारः spoken-tutorial.org /NMEICT-Intro इत्यत्र उपलभ्यते।
11:56	धन्यवादः।

Contributors and Content Editors

NaveenBhat, Sandhya.np14, Vasudeva ahitanal