PERL/C3/Referencing-and-Dereferencing/Punjabi

Time	Narration
00:01	Perl ਵਿੱਚ Referencing and Dereferencing ਉੱਤੇ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲਸ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਸਵਾਗਤ ਹੈ।
00:07	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਿਆਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸਿਖਾਂਗੇ: Scalar References Array References Hash References Dereferences ਅਤੇ ਐਰੇ/ਹੈਸ਼ ਰੈਫਰੈਂਸਸ ਦੇ ਐਲੀਮੈਂਟਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਜੋੜਦੇ, ਹਟਾਉਂਦੇ, ਐਕਸੈਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।
00:22	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦੇ ਲਈ, ਮੈਂ ਵਰਤੋ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ: ਉਬੰਟੁ ਲਿਨਕਸ 12.04 ਆਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ Perl 5.14.2 gedit ਟੈਕਸਟ ਐਡੀਟਰ
00:33	ਤੁਸੀ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਟੈਕਸਟ ਐਡੀਟਰ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
00:37	ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਿਆਂ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ: Perl ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ Array ਫੰਕਸ਼ੰਸ ਅਤੇ Hash ਫੰਕਸ਼ੰਸ
00:43	ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਸ ਵੈਬਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਸੰਬੰਧਿਤ Perl ਟਿਊਟੋਰਿਅਲਸ ਨੂੰ ਵੇਖੋ।
00:49	Reference ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
00:51	ਇੱਕ reference, ਇੱਕ variable, array, hash ਜਾਂ ਇੱਕ subroutine ਦਾ ਪੁਆਇੰਟਰ ਜਾਂ ਐਡਰੇਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
00:58	ਇਹ ਸਿੱਧੇ ਹੀ ਡੇਟਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
01:01	Reference ਇੱਕ ਆਸਾਨ, ਕੰਪੈਕਟ ਸਕੇਲਰ ਵੈਲਿਊ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
01:05	Reference, ਪਰਲ ਕੋਡ ਦੀ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰੇਗਾ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀ ਵੱਡੇ ਡੇਟਾ-ਸਟਰਕਟਰਸ ਨੂੰ ਕਾਲ ਜਾਂ ਰਿਟਰਨ ਕਰਦੇ ਹੋ।
01:12	ਇਹ ਮੈਮਰੀ ਸੇਵ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਵੈਲਿਊ ਕਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਹ ਸਬਰੂਟੀਨ ਉੱਤੇ ਰੈਫਰੈਂਸ ਕਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
01:18	ਪਰਲ ਇੱਕ ਮੁਸ਼ਕਲ ਡੇਟਾ ਸਟਰਕਚਰਸ ਦਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
01:22	ਹੁਣ ਸਿਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇੱਕ reference ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
01:25	ਅਸੀ ਇਸਦੇ ਅੱਗੇ ਇੱਕ ਬੈਕਸਲੈਸ਼ ਲਗਾਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੇਰੀਏਬਲ, ਸਬ-ਰੂਟੀਨ ਜਾਂ ਵੈਲਿਊ ਲਈ ਰੈਫਰੈਂਸ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
01:33	ਇੱਕ ਸਕੇਲਰ ਵੇਰੀਏਬਲ, ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਏ ਹੋਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੈਕਸਲੈਸ਼ ਅਤੇ ਡਾਲਰ ਸਾਇਨ ਦੁਆਰਾ ਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
01:39	ਇੱਕ ਐਰੇ ਵੇਰੀਏਬਲ ਬੈਕਸਲੈਸ਼ ਅਤੇ at the rate (@) ਸਿੰਬਲ ਦੁਆਰਾ ਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
01:45	ਇੱਕ ਹੈਸ਼ ਵੇਰੀਏਬਲ ਇੱਥੇ ਉਦਾਹਰਣ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਏ ਹੋਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੈਕਸਲੈਸ਼ ਅਤੇ ਪਰਸੈਂਟੇਜ (%) ਸਿੰਬਲ ਦੁਆਰਾ ਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
01:53	dereference ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
01:55	ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਰੈਫਰੈਂਸ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸਲੀ ਵੈਲਿਊ ਰਿਟਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
02:00	Dereference, ਰੈਫਰੈਂਸ ਵੇਰੀਏਬਲ ਨੂੰ ਕਰਲੀ ਬਰੈਕੇਟ ਵਿੱਚ ਨੱਥੀ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
02:06	ਅਤੇ ਕਰਲੀ ਬਰੈਕੇਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਰੈਫਰੈਂਸ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੱਸਣ ਵਾਲਾ ਕੈਰੇਕਟਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
02:12	ਹੁਣ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਵੇਰੀਏਬਲਸ ਨੂੰ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
02:16	ਇੱਕ ਸਕੇਲਰ ਵੇਰੀਏਬਲ ਡਾਲਰ ਸਾਇਨ ਅਤੇ ਕਰਲੀ ਬਰੈਕੇਟਸ ਦੁਆਰਾ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
02:21	ਇੱਕ ਐਰੇ ਵੇਰੀਏਬਲ at the rate (@) ਸਿੰਬਲ ਅਤੇ ਕਰਲੀ ਬਰੈਕੇਟਸ ਦੁਆਰਾ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
02:27	ਇੱਕ ਹੈਸ਼ ਵੇਰੀਏਬਲ ਪਰਸੈਂਟੇਜ (%) ਸਿੰਬਲ ਅਤੇ ਕਰਲੀ ਬਰੈਕੇਟਸ ਦੁਆਰਾ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
02:33	ਹੁਣ ਸਕੇਲਰ ਰੈਫਰੈਂਸ ਅਤੇ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸਰਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ।
02:38	ਹੁਣ ਮੈਂ gedit ਟੈਕਸਟ ਐਡੀਟਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੈਂਪਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹਾਂ।
02:43	ਟਰਮੀਨਲ ਖੋਲੋ ਅਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: gedit scalarRef ਡਾਟ pl ampersand ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
02:50	ਸਕਰੀਨ ਉੱਤੇ ਦਿਖਾਏ ਹੋਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤਾ ਕੋਡ ਟਾਈਪ ਕਰੋ।
02:55	ਹੁਣ ਮੈਂ ਕੋਡ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹਾਂ।
02:57	ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ ਇੱਕ ਸਕੇਲਰ ਵੇਰੀਏਬਲ $a ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 10 ਨਾਲ ਇਨਿਸ਼ਿਅਲਾਇਜ ਕਰਦੀ ਹੈ।
03:03	ਪਹਿਲਾਂ ਦੱਸੇ ਗਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਕੇਲਰ ਵੇਰੀਏਬਲ ਬੈਕਸਲੈਸ਼ ਅਤੇ ਡਾਲਰ ਸਾਇਨ ਦੁਆਰਾ ਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
03:10	ਇਹ ਲਾਈਨ ਵੇਰੀਏਬਲ ਦਾ ਮੇਮਰੀ ਐਡਰੇਸ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੇਗੀ ਜੋ ਰੈਫਰੈਂਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
03:16	ਅਸਲੀ ਵੈਲਿਊ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ, ਵੇਰੀਏਬਲ ਕਰਲੀ ਬਰੈਕੇਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ $ ਸਿੰਬਲ ਲਗਾਕੇ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
03:23	ਇੱਥੇ ref ( ) ਫੰਕਸ਼ਨ reference type ਜਿਵੇਂ ਸਕੇਲਰ ਜਾਂ ਐਰੇ ਜਾਂ ਹੈਸ਼ ਰਿਟਰਨ ਕਰੇਗਾ।
03:30	ਹੁਣ, ਫਾਇਲ ਸੇਵ ਕਰਨ ਲਈ Ctrl + S ਦਬਾਓ।
03:34	ਹੁਣ ਮੈਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹਾਂ।
03:36	ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ ਜਾਓ ਅਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: perl scalarRef ਡਾਟ pl ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
03:43	ਆਊਟਪੁੱਟ ਦਰਸ਼ਾਏ ਗਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਸਦਾ ਹੈ।
03:46	ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ ਮੇਮਰੀ ਐਡਰੇਸ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵੈਲਿਊ 10 ਸਟੋਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
03:51	ਦੂਜੀ ਲਾਈਨ ਅਸਲੀ ਵੈਲਿਊ 10 ਰਿਟਰਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
03:55	Ref ( ) ਫੰਕਸ਼ਨ ਆਊਟਪੁੱਟ ਵਿੱਚ SCALAR ਰਿਟਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
03:59	ਅੱਗੇ, ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇੱਕ ਸੈਂਪਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਰੈਫਰੈਂਸ ਅਤੇ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਐਰੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
04:07	ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸੈਂਪਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ gedit ਟੈਕਸਟ ਐਡੀਟਰ ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹਾਂ।
04:13	ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: gedit arrayRef ਡਾਟ pl ampersand ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
04:20	arrayRef ਡਾਟ pl ਫਾਇਲ ਵਿੱਚ ਸਕਰੀਨ ਉੱਤੇ ਦਿਖਾਏ ਹੋਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤਾ ਕੋਡ ਟਾਈਪ ਕਰੋ।
04:26	ਹੁਣ ਮੈਂ ਕੋਡ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹਾਂ।
04:28	ਇੱਥੇ ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ, ਮੈਂ @color ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਐਰੇ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਤਿੰਨ ਵੈਲਿਊਜ ਦੇ ਨਾਲ ਇਨਿਸ਼ਿਅਲਾਇਜ ਕੀਤਾ ਹੈ ।
04:35	ਇਹ ਬੈਕਸਲੈਸ਼ @color ਦੁਆਰਾ ਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਐਰੇ ਨੇਮ ਹੈ ਅਤੇ $ colorRef ਨੂੰ ਅਸਾਇਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
04:42	print ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਰੈਫਰੈਂਸ ਵੈਲਿਊ ਅਤੇ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸਡ ਵੈਲਿਊ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੇਗਾ ।
04:47	ਹੁਣ ਫਾਇਲ ਨੂੰ ਸੇਵ ਕਰਨ ਲਈ Ctrl + S ਦਬਾਓ।
04:51	ਹੁਣ ਅਸੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ।
04:53	ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਓ ਅਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: perl arrayRef ਡਾਟ pl ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
05:00	ਆਊਟਪੁੱਟ ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਏ ਹੋਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਸਦਾ ਹੈ।
05:04	ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ ਵੇਰੀਏਬਲ ਦੇ ਮੈਮਰੀ ਐਡਰੇਸ ਦਾ ਆਊਟਪੁੱਟ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਰੈਫਰੈਂਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
05:10	ਦੂਜੀ ਲਾਈਨ ਅਸਲੀ ਵੈਲਿਊ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
05:16	ਅੱਗੇ, ਅਸੀ ਵੇਖਾਂਗੇ ਕਿ ਇੱਕ ਐਰੇ ਲਈ ਡਾਇਰੇਕਟ ਰੈਫਰੈਂਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
05:21	ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉੱਤੇ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹਾਂ।
05:24	ਮੈਂ ਇੱਕ ਐਰੇ ਦੇ direct reference ਨੂੰ ਵਿਖਾਉਣ ਲਈ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
05:29	ਤੁਸੀ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟਸ [ ] ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਐਰੇ ਲਈ direct reference ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
05:35	ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਕਰਨ ਲਈ ਐਰੋ ਆਪਰੇਟਰ (->) ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰੋ।
05:39	print ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਆਊਟਪੁੱਟ ਦੀ ਤਰਫ Green ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੇਗਾ।
05:43	ਇੱਥੇ, ਪ੍ਰਿੰਟ ਸਟੇਟਮੇਂਟ ਇੰਡੇਕਸ ਆਫ [1] ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ Green ਹੈ।
05:50	ਫਾਇਲ ਨੂੰ ਸੇਵ ਕਰਨ ਲਈ Ctrl+S ਦਬਾਓ।
05:54	ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਓ ਅਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: perl arrayRef ਡਾਟ pl ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਪਾਦਨ ਲਈ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
06:03	ਮੈਂ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿਖਾਵਾਂਗਾ ਕਿ ਸਮਾਨ ਕੋਡ ਫਾਇਲ ਵਿੱਚ direct hash reference ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੋ, gedit 'ਤੇ ਜਾਓ।
06:11	ਤੁਸੀ ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਏ ਹੋਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਲੀ ਬਰੈਕੇਟ { } ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਹੈਸ਼ ਉੱਤੇ direct reference ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
06:18	ਇਸਨੂੰ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਕਰਨ ਲਈ ਐਰੋ ਆਪਰੇਟਰ (->) ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰੋ। Name ਹੈਸ਼ ਕੀ (key) ਹੈ।
06:24	ਕੋਡ ਦੇ ਇਸ ਬਲਾਕ ਦੇ ਨਿਸ਼ਪਾਦਨ ਉੱਤੇ ਦੋਨੋਂ ਪ੍ਰਿੰਟ ਸਟੇਟਮੈਂਟਸ ਆਊਟਪੁੱਟ ਵਿੱਚ Sunil ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਨਗੀਆਂ।
06:31	ਅੱਗੇ ਅਸੀ ਵੇਖਾਂਗੇ ਕਿ ਸੈਂਪਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਐਰੇ ਰੈਫਰੈਂਸ ਉੱਤੇ ਐਲੀਮੈਂਟਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਜੋੜਦੇ, ਮਿਟਾਉਂਦੇ, ਐਕਸੈਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
06:39	ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਸੈਂਪਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ gedit ਟੈਕਸਟ ਐਡੀਟਰ ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹਾਂ।
06:45	ਟਰਮੀਨਲ ਖੋਲੋ ਅਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: gedit arrayRefadd ਡਾਟ pl ampersand ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
06:54	arrayRefadd.pl ਫਾਇਲ ਹੁਣ gedit ਵਿੱਚ ਖੁਲਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਫਾਇਲ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਏ ਹੋਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੋਡ ਟਾਈਪ ਕਰੋ।
07:02	ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ ਐਰੇ ਨੂੰ ਇਨਿਸ਼ਿਅਲਾਇਜ ਕਰਦੀ ਹੈ ।
07:06	ਅਸੀਂ backslash@numarray ਦੇ ਨਾਲ ਐਰੇ ਨੂੰ ਰੈਫਰੈਂਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ $ref ਨੂੰ ਅਸਾਇਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
07:13	ਹੁਣ, ਅਸੀ ਵੇਖਾਂਗੇ ਕਿ ਐਰੇ ਰੈਫਰੈਂਸ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਐਲੀਮੈਂਟ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਐਕਸੈਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।
07:19	ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵੈਲਿਊ ਨੂੰ ਐਕਸੈਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ [ ] ਵਿੱਚ ਐਰੇ ਇੰਡੈਕਸ ਨੂੰ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਕਰਨ ਲਈ ਐਰੋ ਆਪਰੇਟਰ (“- > ”) ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ।
07:28	ਪ੍ਰਿੰਟ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਇੰਡੈਕਸ ਆਫ ਜੀਰੋ [0] ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੇਗਾ।
07:32	Push ( ) ਫੰਕਸ਼ਨ ਐਰੇ ਰੈਫਰੈਂਸ ਦੇ ਅੰਤਮ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਐਲੀਮੈਂਟਸ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਐਰੇ 1, 2, 3, 4 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 5, 6, 7 ਜੋੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
07:47	ਇਹ ਪ੍ਰਿੰਟ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਐਰੇ ਰੈਫਰੈਂਸ ਉੱਤੇ ਜੋੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਊਟਪੁੱਟ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।
07:53	Pop ( ) ਫੰਕਸ਼ਨ ਐਰੇ ਰੈਫਰੈਂਸ ਦੇ ਅੰਤਮ ਸਥਾਨ ਉੱਤੋਂ ਐਲੀਮੈਂਟ ਨੂੰ ਹਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।
07:58	ਸਾਡੇ ਉਦਾਹਰਣ ਵਿੱਚ, 7 ਮੌਜੂਦਾ ਐਰੇ ਰੈਫਰੈਂਸ ਵਿਚੋਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ।
08:03	ਐਰੇ ਰੈਫਰੈਂਸ ਵਿਚੋਂ ਮਿਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਿੰਟ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਆਊਟਪੁੱਟ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।
08:08	ਹੁਣ, ਫਾਇਲ ਨੂੰ ਸੇਵ ਕਰਨ ਲਈ Ctrl + S ਦਬਾਓ।
08:11	ਹੁਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਪਾਦਿਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
08:14	ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ ਜਾਓ ਅਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: perl arrayRefadd ਡਾਟ pl ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
08:22	ਆਊਟਪੁੱਟ ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਏ ਹੋਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈ।
08:26	ਹੁਣ, ਹੈਸ਼ ਰੈਫਰੈਂਸ ਦੇ ਐਲੀਮੈਂਟਸ ਨੂੰ ਜੋੜਨ, ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਐਕਸੈਸ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸੈਂਪਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ।
08:34	ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ, ਟਾਈਪ ਕਰੋ: gedit hashRefadd ਡਾਟ pl ampersand ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
08:42	ਇਹ gedit ਵਿੱਚ ਫਾਇਲ hashRefadd.pl ਖੋਲੇਗਾ।
08:47	ਹੁਣ ਮੈਂ ਸੈਂਪਲ ਪ੍ਰੋਗਾਮ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹਾਂ।
08:50	ਮੈਂ direct hash reference ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਸਕੇਲਰ ਵੇਰੀਏਬਲ $weektemp ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
08:57	ਮੈਂ ਹੈਸ਼ ਰੈਫਰੈਂਸ ਨੂੰ ਵਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਰਲੀ ਬਰੈਕੇਟ ਅਤੇ ਡੀਰੈਫਰੈਂਸ ਲਈ ਐਰੋ ਆਪਰੇਟਰ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ।
09:04	ਇਹ ਕੋਡ ਮੰਡੇ ਤੋਂ ਫਰਾਈਡੇ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਵੈਲਿਊਜ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
09:09	ਮੈਂ ਹੈਸ਼ ਕੀਜ ਦੁਆਰਾ ਲੂਪ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਜ ਬਿਲਟ-ਇਨ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
09:15	ਪ੍ਰਿੰਟ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਹੈਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਇੱਕ ਐਲੀਮੈਂਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੇਗਾ।
09:19	ਅਸੀ ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਏ ਹੋਏ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਐਲੀਮੈਂਟ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵੈਲਿਊ ਨੂੰ ਐਕਸੈਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
09:25	ਪ੍ਰਿੰਟ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਮੰਡੇ ਦਾ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੇਗਾ ।
09:29	ਹੁਣ ਫਾਇਲ ਨੂੰ ਸੇਵ ਕਰੋ।
09:32	ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ ਜਾਓ ਅਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: perl hashRefadd ਡਾਟ pl ਅਤੇ ਆਊਟਪੁੱਟ ਦੇਖਣ ਲਈ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
09:41	ਹੈਸ਼ ਕੀਜ ਅਤੇ ਹੈਸ਼ ਵੈਲਿਊਜ ਰੈਂਡਮ ਆਰਡਰ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
09:46	ਦਿਖਾਇਆ ਹੋਇਆ ਆਊਟਪੁੱਟ ਉਸ ਕ੍ਰਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਜੋੜੇ ਗਏ ਸਨ।
09:52	ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਅਸੀ ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਚਲੋ ਇਸਦਾ ਸਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
09:57	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਿਆਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ: Scalar References, Array References, Hash References, Dereferences ਅਤੇ ਐਰੇ/(ਅਤੇ)ਹੈਸ਼ ਰੈਫਰੈਂਸਸ ਦੇ ਐਲੀਮੈਂਟਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਜੋੜਦੇ, ਹਟਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਐਕਸੈਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।
10:14	ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਇੱਕ ਅਸਾਈਨਮੈਂਟ ਹੈ। ਸਾਡੀ hashRefadd dot pl file ਵਿੱਚ, weektemp ਹੈਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਕੀਜ Saturday ਅਤੇ Sunday ਜੋੜੋ।
10:24	ਅੰਤ ਵਿੱਚ Saturday ਕੀ ਮਿਟਾਓ।
10:27	ਹੈਸ਼ weektemp ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੋ ।
10:30	ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸੇਵ ਅਤੇ ਚਲਾਓ । ਹੁਣ ਨਤੀਜਾ ਚੈੱਕ ਕਰੋ ।
10:35	ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ‘ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਵੀਡੀਓ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਸਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸਨੂੰ ਡਾਊਂਲੋਡ ਕਰੋ ਅਤੇ ਵੇਖੋ।
10:42	ਅਸੀਂ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਨਲਾਇਨ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ । ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਲਿਖੋ।
10:51	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ MHRD ਦੇ NMEICT ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਸ ਲਿੰਕ ‘ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ।
11:02	ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ.ਬੰਬੇ ਤੋਂ ਮੈਂ ਅਮਰਜੀਤ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ । ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ।

Contributors and Content Editors

Harmeet, PoojaMoolya