Difference between revisions of "PhET/C3/Projectile-Motion/Marathi"
From Script | Spoken-Tutorial
(First Upload) |
m |
||
| Line 641: | Line 641: | ||
|- | |- | ||
|| 14:16 | || 14:16 | ||
| − | || स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्ट टीम, स्पोकन ट्युटोरियलच्या सहाय्याने कार्यशाळा चालवते. ऑनलाईन परीक्षा | + | || स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्ट टीम, स्पोकन ट्युटोरियलच्या सहाय्याने कार्यशाळा चालवते. ऑनलाईन परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्र देते. |
|- | |- | ||
Revision as of 15:23, 9 January 2020
| Time | Narration |
| 00:01 | Projectile motion वरील पाठात आपले स्वागत. |
| 00:05 | या पाठात आपण, Projectile Motion या PhET सिम्युलेशनचे प्रात्यक्षिक बघणार आहोत. |
| 00:11 | हा पाठ समजण्यासाठी, माध्यमिक शाळेतील भौतिकशास्त्राचे प्राथमिक ज्ञान असावे.
|
| 00:18 | या पाठासाठी मी:
उबंटु लिनक्स ऑपरेटिंग सिस्टीम वर्जन 14.04, जावा वर्जन 1.7, |
| 00:26 | फायरफॉक्स वेब ब्राउजर वर्जन 53.02.2 वापरत आहे. |
| 00:31 | हे सिम्युलेशन वापरून आपण पाहणार आहोत,
1. प्रत्येक पॅरामीटर पदार्थाच्या गतिमार्गाला कसा प्रभावित करतो ते पाहणे. |
| 00:39 | 2. पदार्थाची प्रारंभिक परिस्थिती दिली असता तो कोठे पडेल याचा अंदाज बांधणे. |
| 00:45 | 3. गतीचे क्षितीजाला समांतर(आडवे) व लंब रेषेतील (उभे) घटक स्वतंत्र आहेत हे पाहणे. |
| 00:51 | 4. ड्रॅग फोर्सवर परिणाम करणारे व्हेरिएबल्स शोधणे. |
| 00:56 | 5. वेग आणि त्वरण यांच्यावर ड्रॅग फोर्सचा होणारा परिणाम तपासणे. |
| 01:02 | प्रोजेक्टाईलची व्याख्या करू. |
| 01:05 | प्रोजेक्टाईल म्हणजे प्रक्षेपित केलेली, उडवलेली, किंवा फेकलेली एखादी वस्तू. |
| 01:11 | प्रोजेक्टाईलच्या मार्गाला गतीमार्ग असे नाव आहे. |
| 01:15 | प्रोजेक्टाइल गती हा गतीचा असा प्रकार आहे की ज्यात पृथ्वीच्या पृष्ठभागाजवळ पदार्थ प्रक्षेपित केलेला असतो. |
| 01:22 | गुरुत्वाकर्षणाच्या प्रभावाखाली प्रोजेक्टाईलचा मार्ग वक्राकार होतो. |
| 01:27 | प्रोजेक्टाईलवर गुरुत्व बल खालच्या दिशेने कार्य करत असते. |
| 01:32 | गुरुत्व बल पदार्थाच्या उभ्या गतीवर परिणाम करत असल्याने त्याचा पथ पॅराबोलिक होतो. |
| 01:39 | प्रोजेक्टाईल गतीची काही उदाहरणे- फेकलेला बेसबॉलचा चेंडू. |
| 01:46 | बंदुकीतून उडवलेली गोळी. |
| 01:51 | दिलेली लिंक वापरून सिम्युलेशन डाऊनलोड करू.
|
| 01:55 | मी डाऊनलोड्स फोल्डरमधे Projectile Motion हे PhET सिम्युलेशन आधीच डाऊनलोड केले आहे. |
| 02:02 | सिम्युलेशन उघडण्यासाठी, projectile-motion_en.html या फाईलवर राईट क्लिक करा. |
| 02:10 | Open With Firefox Web Browser पर्याय निवडा. |
| 02:15 | हा Projectile Motion या PhET सिम्युलेशनचा इंटरफेस आहे. |
| 02:20 | इंटरफेसमधे चार स्क्रीन्स आहेत:
Intro, |
| 02:25 | Vectors, |
| 02:27 | Drag , |
| 02:29 | आणि Lab. |
| 02:31 | Intro स्क्रीनवर क्लिक करा. |
| 02:34 | या स्क्रीनच्या सहाय्याने प्रोजेक्टाईलच्या गतीमार्गावर परिणाम करणाऱ्या घटकांचा अभ्यास करूया. |
| 02:40 | Intro स्क्रीनमधे एका चौथऱ्यावर एक तोफ बसवलेली आहे. |
| 02:45 | डीफॉल्ट रूपात चौथऱ्याची उंची 10 m आहे. |
| 02:49 | उंची ऍडजस्ट केल्यावर Height चे लेबल दिसेनासे होईल. |
| 02:53 | आपण चौथऱ्याची उंची शून्यापासून ते 15 m पर्यंत बदलू शकतो. |
| 02:59 | सिम्युलेशन रिसेट करण्यासाठी Reset बटणावर क्लिक करा. |
| 03:03 | डीफॉल्ट रूपात, तोफेचा कोन शून्य अंशावर आहे. |
| 03:08 | तोफेचा कोन वजा 90 अंशांपासून ते 90 अंशांपर्यंत बदलता येऊ शकतो. |
| 03:14 | ड्रॅग करून तोफेचा कोन शून्य अंश करा. |
| 03:18 | स्क्रीनच्या खालील भागात प्रारंभिक वेग बदलण्यासाठी स्लायडर, |
| 03:23 | गतिमार्ग खोडण्यासाठी पिवळ्या खोडरबराचा आयकॉन,
|
| 03:27 | प्रोजेक्टाईल प्रक्षेपित करण्यासाठी लाल रंगाचा Launch Projectile आयकॉन, |
| 03:32 | Play/Pause आणि Step ही बटणे, |
| 03:36 | ऍनिमेशनचा वेग बदलण्यासाठी Normal आणि Slow ही रेडिओ बटणे आहेत. |
| 03:41 | तसेच स्क्रीनवरील चित्र झूम करण्यासाठी डाव्या कोपऱ्यात वरती Zoom in आणि Zoom out ही बटणे आहेत. |
| 03:48 | उजवीकडील कोपऱ्यात वरती एका पांढऱ्या रंगाच्या बॉक्समधे probe आणि मोजपट्टीचा समावेश आहे. |
| 03:56 | प्रोबचा उपयोग गतिमार्गाची वेळ, पल्ला आणि उंची मोजण्यासाठी केला जातो. |
| 04:02 | प्रोजक्टाईल निवडण्यासाठी एक ड्रॉपडाऊन सूची दिली आहे. |
| 04:06 | डीफॉल्ट रूपात, Pumpkin हे प्रोजेक्टाईल म्हणून निवडले आहे. |
| 04:10 | निवडलेल्या प्रोजेक्टाईलचे वस्तुमान आणि व्यास खाली सूचीत दिसेल. |
| 04:16 | पुढे Drag Coefficient सहित Air Resistance समाविष्ट करण्यासाठी चेकबॉक्स आहे. |
| 04:22 | आपल्याकडे वेग आणि त्वरण या सदिशांसाठी चेकबॉक्सेस आहेत. |
| 04:28 | सूचीतून Human प्रोजेक्टाईल निवडू. Human projectile चे वस्तुमान आणि व्यास यांची नोंद घ्या. |
| 04:38 | लाल रंगाच्या Launch आयकॉनवर क्लिक करा. गतीमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 04:44 | पुढे तोफेचा कोन बदलून 10 अंश करा. |
| 04:49 | प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 04:54 | तोफेचा कोन बदलल्यामुळे प्रोजेक्टाईलच्या नव्या गतिमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 04:59 | सर्वोच्च बिंदू हिरव्या रंगाने दाखवला आहे. |
| 05:03 | ड्रॅग करून प्रोब गतीमार्गाच्या सर्वोच्च बिंदूवर न्या. |
| 05:07 | सर्वोच्च बिंदूपाशी वेळ, पल्ला व उंची यांची नोंद घ्या. |
| 05:12 | एका तक्त्यात तोफेचा कोन, वेळ, पल्ला आणि उंची यांचे कॉलम तयार करा. |
| 05:19 | मी 10 अंश कोनासाठी व्हॅल्यूज भरत आहे. |
| 05:27 | प्रोब ड्रॅग करून परत त्याच्या जागेवर आणा. |
| 05:30 | आता मी तोफेचा कोन 20 अंश करत आहे. |
| 05:35 | प्रोजेक्टाईल लाँच करून गतिमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 05:40 | प्रोब गतीमार्गाच्या सर्वोच्च बिंदूवर ठेवू. |
| 05:44 | वेळ, पल्ला आणि उंची यांच्या व्हॅल्यूजची तक्त्यात नोंद करा.
मी नोंद केली आहे. |
| 05:55 | असाईनमेंट म्हणून:
तोफेचा कोन बदलून तक्त्यातील नोंदी पूर्ण करा. |
| 06:04 | सिम्युलेशन रिसेट करण्यासाठी Reset बटणावर क्लिक करा. |
| 06:08 | प्रोजेक्टाईल लाँच करून गतीमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 06:13 | संदर्भ रेषेवर टारगेट (लक्ष्य) अशा ठिकाणी हलवा की प्रोजेक्टाईल टारगेटवर पडेल. |
| 06:19 | प्रोजेक्टाईल लाँच करून गतीमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 06:23 | प्रोजेक्टाईल टारगेट भेदत असताना निर्माण झालेल्या ताऱ्यांचे निरीक्षण करा. |
| 06:27 | डीफॉल्ट रूपात, slider 15 मीटर प्रति सेकंद या प्रारंभिक वेगावर आहे. |
| 06:33 | आपण प्रारंभिक वेग 0 ते 30 मीटर प्रति सेकंद एवढा बदलू शकतो. |
| 06:39 | प्रारंभिक वेगाचा स्लायडर 20 मीटर प्रति सेकंदावर न्या. प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 06:49 | लक्षात घ्या की आता, प्रोजेक्टाईल अधिक वेगाने जात असून संदर्भ रेषेवर जास्त दूर पडेल. |
| 06:56 | Slow या रेडिओ बटणावर क्लिक करून प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 07:01 | प्रोजेक्टाईलची गती कमी झाल्याचे दिसेल. |
| 07:05 | Slow हे रेडिओ बटण निवडल्यामुळे ऍनिमेशनचा वेग कमी होईल. |
| 07:10 | यामुळे प्रोजेक्टाईलचा वेग कमी झालेला नाही. |
| 07:14 | आधीचे गतीमार्ग खोडून टाकण्यासाठी पिवळ्या eraser च्या आयकॉनवर क्लिक करा. |
| 07:20 | तोफेचा कोन वजा 10 अंश आणि प्रारंभिक वेग 25 मीटर प्रति सेकंद करा. |
| 07:28 | प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 07:34 | प्रोजेक्टाईलचा गतीमार्ग आणि त्याने कापलेले अंतर पहा. |
| 07:38 | Velocity Vector खालील Total आणि Components या चेकबॉक्सेसवर क्लिक करा. |
| 07:45 | प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 07:48 | गतीमार्गावरील Velocity vector आणि त्यांचे घटक यांची नोंद घ्या. |
| 07:54 | चेकबॉक्सेस अनचेक करा. |
| 07:57 | Acceleration Vectors' खालील Total आणि Components या चेकबॉक्सेसवर क्लिक करा. |
| 08:03 | प्रोजेक्टाईल लाँच करून गतीमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 08:11 | असाईनमेंट म्हणून,
1. विविध प्रोजेक्टाईल्स निवडून, 2. आणि प्रारंभिक वेग आणि चौथऱ्याची उंची बदलून, प्रोजेक्टाईल गतींचे निरीक्षण करा. |
| 08:23 | आता आपण Vectors स्क्रीनवर जाऊ. |
| 08:27 | Vectors स्क्रीनवर क्लिक करा. |
| 08:30 | हवेच्या रोधामुळे वेग, त्वरण आणि बल यावरील परिणाम या स्क्रीनवर आपण पाहू. |
| 08:39 | Vectors स्क्रीनवरही जवळपास Intro स्क्रीनप्रमाणे टूल्स आहेत. |
| 08:44 | या स्क्रीनवर चौथऱ्याची उंची 0 मीटर आणि तोफेचा कोन 80 अंश आहे. |
| 08:52 | तोफेचा कोन 70 अंश करून प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 09:03 | येथे आपल्याकडे तोफगोळा हे एकच प्रोजेक्टाईल आहे. |
| 09:07 | ड्रॅग करून त्याचा व्यास आणि वस्तुमान बदलू शकतो. |
| 09:14 | Air Resistance चेकबॉक्स अनचेक करून प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 09:27 | हवेचा रोध नसताना, प्रोजेक्टाईल जास्त उंचीवर आणि जास्त लांब जाते . |
| 09:34 | आता पुढील चेकबॉक्सेसवर क्लिक करा- Velocity Vectors, |
| 09:40 | Acceleration Vectors, |
| 09:42 | Force Vectors. |
| 09:44 | प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 09:46 | तुम्हाला गतीमार्गावर सदिश घटक दिसतील. |
| 09:51 | आता आपण Drag स्क्रीनवर जाऊ. |
| 09:54 | इंटरफेसच्या तळाशी असलेल्या Drag स्क्रीनवर क्लिक करा. |
| 09:59 | या स्क्रीनवर आपण drag force वर परिणाम करणारे घटक शोधू, |
| 10:05 | drag force आणि वेगातील संबंध पाहू. |
| 10:10 | शिवाय या स्क्रीनवर Drag Coefficient आणि Altitude स्लायडर्स आहेत. |
| 10:16 | आता Drag Coefficient स्लायडर हलवून 0.04 पर्यंत न्या. |
| 10:21 | प्रोजेक्टाईलच्या आकाराचे निरीक्षण करा. हे पाण्याच्या थेंबासारखे दिसत आहे. |
| 10:27 | प्रोजेक्टाईल लाँच करून गतीमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 10:37 | drag coefficient लहान असल्यास प्रोजेक्टाईल जास्त उंची गाठते आणि जास्त लांब जाते. |
| 10:45 | प्रोब ड्रॅग करून तो सर्वोच्च बिंदूवर ठेवा. |
| 10:49 | प्रोब प्रोजेक्टाईलचा वेळ, पल्ला आणि उंची दाखवेल. |
| 10:54 | प्रोब ड्रॅग करून त्याच्या मूळ जागेवर नेऊन ठेवा. |
| 10:57 | प्रारंभिक वेग बदलून 14 मीटर प्रति सेकंद करा आणि Drag Coefficient बदलून 0.45 करा. |
| 11:06 | झूम करून बघण्यासाठी Zoom In बटणावर क्लिक करा. |
| 11:11 | प्रोजेक्टाईल लाँच करून गतीमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 11:17 | पुन्हा नॉर्मल व्ह्यूसाठी Zoom Out बटणावर क्लिक करा. |
| 11:21 | आता Drag coefficient स्लायडर हलवून 0.50 वर न्या. |
| 11:27 | प्रारंभिक वेग बदलून 24 मीटर प्रति सेकंद करा. |
| 11:32 | Altitude स्लायडर ड्रॅग करून 1700 मीटरवर न्या आणि प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 11:45 | गतीमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 11:50 | मोजपट्टीचा वापर करून प्रोजेक्टाईलने किती अंतर कापले ते पहा. |
| 12:06 | आता Lab स्क्रीनवर जाऊया. |
| 12:09 | Lab स्क्रीनवर क्लिक करा. |
| 12:12 | या स्क्रीनवर आपल्याकडे प्रोजेक्टाईल्सची सूची आहे. |
| 12:16 | प्रोजेक्टाईल म्हणून Custom हा पर्याय निवडा. |
| 12:20 | येथे आपण Mass ची व्हॅल्यू, |
| 12:24 | तसेच Diameter, |
| 12:26 | Gravity, |
| 12:28 | Altitude आणि Drag Coefficient स्वतः बदलू शकतो. |
| 12:33 | प्रत्येक attribute च्या शेजारी असलेले पिवळ्या रंगाचे edit बटण दिसेल. |
| 12:38 | या बटणांच्या सहाय्याने तुम्ही स्वतः त्यांच्या किंमती बदलू शकता. |
| 12:43 | आता मी Gravity ची किंमत बदलणार आहे. |
| 12:46 | Gravityशी संबंधित असलेल्या edit बटणावर क्लिक करा. |
| 12:50 | की पॅड उघडेल. |
| 12:53 | 15 हा पर्याय निवडून एंटर दाबा. |
| 12:59 | Air Resistance हा चेक बॉक्स निवडा. |
| 13:03 | एडीट बटणाच्या सहाय्याने Altitude ची व्हॅल्यू बदलून 2000 मीटर करा. |
| 13:11 | प्रोजेक्टाईल लाँच करून गतीमार्गाचे निरीक्षण करा. |
| 13:17 | प्रोजेक्टाईलचा सर्वोच्च बिंदू मोजण्यासाठी प्रोब ड्रॅग करून त्यावर ठेवा. |
| 13:22 | असाईनमेंट म्हणून, विविध कस्टम पॅरामीटर्स बदला आणि प्रोजेक्टाईल लाँच करा. |
| 13:29 | थोडक्यात,
|
| 13:31 | या पाठात आपण, Projectile Motion या PhET सिम्युलेशनचे प्रात्यक्षिक बघितले. |
| 13:37 | हे सिम्युलेशन वापरून आपण पाहिले:
1. प्रत्येक पॅरामीटरचा पदार्थाच्या गतिमार्गावरील प्रभाव.
|
| 13:45 | 2. पदार्थाची प्रारंभिक परिस्थिती दिली असता तो कोठे पडेल याचा अंदाज.
|
| 13:51 | 3. गतीचे क्षितिजाला समांतर(आडवे) व लंब रेषेतील (उभे) घटकांचे एकमेकांवर अवलंबित्व नसणे.
|
| 13:58 | 4. ड्रॅग फोर्सवर परिणाम करणारे व्हेरिएबल्स.
|
| 14:03 | 5. वेग आणि त्वरण यांच्यावर ड्रॅग फोर्सचा होणारा परिणाम.
|
| 14:09 | दिलेल्या लिंकवरील व्हिडिओमधे स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्टचा सारांश मिळेल. हा व्हिडिओ डाऊनलोड करूनही पाहू शकता. |
| 14:16 | स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्ट टीम, स्पोकन ट्युटोरियलच्या सहाय्याने कार्यशाळा चालवते. ऑनलाईन परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्र देते. |
| 14:26 | अधिक माहितीसाठी कृपया येथे लिहा.
कृपया या फोरममध्ये आपल्या टाईम क्वेरीज पोस्ट करा.
|
| 14:33 | या प्रकल्पाला पंडित मदन मोहन मालवीय नॅशनल मिशन ऑन टीचर्स अँड टिचिंग यांनी अंशतः अनुदान दिले आहे. |
| 14:41 | या प्रोजेक्टसाठी अर्थसहाय्य NMEICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे. अधिक माहिती या लिंकवर उपलब्ध आहे.
|
| 14:52 | ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज --- यांचा आहे.
सहभागासाठी धन्यवाद. |
