Difference between revisions of "GChemPaint/C3/Aromatic-Molecular-Structures/Marathi"

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
(Created page with "Title of script: Aromatic-Molecular-Structures Author: Manali Ranade Keywords: Add a six membered cycle, Add a four membered cycle, Add a bond or change the multiplicity o...")
 
 
(4 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
−
Title of script: Aromatic-Molecular-Structures
+
{| border = 1
−
 
+
|'''Time'''
−
Author: Manali Ranade
+
|'''Narration'''
−
 
+
−
Keywords: Add a six membered cycle, Add a four membered cycle, Add a bond or change the multiplicity of the existing one, Add or modify a group of atoms, Eraser, Merge two molecules, Display symbol, Benzene, fluoro(F), methyl(CH3), nitro(NO2), hydroxy(OH), carboxy, Video tutorial.
+
−
 
+
−
 
+
−
 
+
−
{| border=1  
+
−
!Time  
+
−
!Narration  
+
−
 
+
  
 
|-  
 
|-  
 
| 00:01  
 
| 00:01  
−
| नमस्कार.  
+
| नमस्कार. '''GChemPaint''' मधील '''Aromatic Molecular Structures''' वरील पाठात आपले स्वागत.
−
 
+
−
|-
+
−
| 00:02
+
−
| '''GChemPaintमधील Aromatic Molecular Structures''' '''वरील पाठात आपले स्वागत.'''
+
  
 
|-  
 
|-  
Line 34: Line 21:
 
|-  
 
|-  
 
| 00:16  
 
| 00:16  
−
| '''बेंझिन रिंग''' मधील '''हायड्रोजनच्या जागी इतर '''अणू वापरणे.  
+
| '''बेंझिन रिंग''' मधील हायड्रोजनच्या जागी इतर अणू वापरणे.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 00:20  
 
| 00:20  
−
| '''बेंझिन रिंगमधील हायड्रोजनच्या जागी अणूंचा '''ग्रुप वापरणे.  
+
| बेंझिन रिंगमधील हायड्रोजनच्या जागी अणूंचा ग्रुप वापरणे.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 46: Line 33:
 
|-  
 
|-  
 
| 00:26  
 
| 00:26  
−
| '''आपण, '''
+
| आपण,  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 00:28  
 
| 00:28  
−
| '''उबंटु लिनक्स '''OS वर्जन 12.04 आणि  
+
| '''उबंटु लिनक्स''' OS वर्जन 12.04 आणि  
  
 
|-  
 
|-  
Line 70: Line 57:
 
|-  
 
|-  
 
| 00:50  
 
| 00:50  
−
| मी नवे '''GChemPaint '''अॅप्लिकेशन उघडले आहे.  
+
| मी नवे '''GChemPaint''' अॅप्लिकेशन उघडले आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 00:54  
 
| 00:54  
−
| प्रथम '''डिस्प्ले एरियामधे six membered cycleसमाविष्ट करू'''.  
+
| प्रथम डिस्प्ले एरियामधे '''six membered cycle''' समाविष्ट करू.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 82: Line 69:
 
|-  
 
|-  
 
| 01:02  
 
| 01:02  
−
| '''डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा'''.  
+
| डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 90: Line 77:
 
|-  
 
|-  
 
| 01:10  
 
| 01:10  
−
| cycleच्या प्रत्येक कोप-यात दोन बाँडस समाविष्ट करा.  
+
| cycle च्या प्रत्येक कोप-यात दोन बाँडस समाविष्ट करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 102: Line 89:
 
|-  
 
|-  
 
| 01:24  
 
| 01:24  
−
| cycleच्या सर्व कोप-यात '''कार्बनचे '''अणू दाखवू.  
+
| cycle च्या सर्व कोप-यात '''कार्बनचे''' अणू दाखवू.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 114: Line 101:
 
|-  
 
|-  
 
| 01:33  
 
| 01:33  
−
| '''Atom''' सिलेक्ट करा. '''Display symbol वर '''क्लिक करा.  
+
| '''Atom''' सिलेक्ट करा. '''Display symbol''' वर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 01:36  
 
| 01:36  
−
| '''अशाप्रकारे cycleच्या सर्व कोप-यात कार्बन '''अणू समाविष्ट करू.  
+
| अशाप्रकारे '''cycle''' च्या सर्व कोप-यात कार्बन अणू समाविष्ट करू.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 01:42  
 
| 01:42  
−
| '''बंधावर हायड्रोजन '''अणू समाविष्ट करण्यासाठी कीबोर्डवरील '''H '''दाबा.  
+
| बंधावर हायड्रोजन अणू समाविष्ट करण्यासाठी कीबोर्डवरील '''H''' दाबा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 134: Line 121:
 
|-  
 
|-  
 
| 01:54  
 
| 01:54  
−
| '''पुन्हा दोन हायड्रोजन्स''' एकमेकांवरoverlap होत नाहीत ना ते बघा.  
+
| पुन्हा दोन हायड्रोजन्स एकमेकांवर '''overlap''' होत नाहीत ना ते बघा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 01:59  
 
| 01:59  
−
| '''(C6H12) Cyclohexaneची रचना मिळालेली आहे'''.  
+
| '''(C6H12) Cyclohexane''' ची रचना मिळालेली आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 146: Line 133:
 
|-  
 
|-  
 
| 02:07  
 
| 02:07  
−
| रचना सिलेक्ट करण्यासाठी '''CTRL+A '''दाबा.  
+
| रचना सिलेक्ट करण्यासाठी '''CTRL+A''' दाबा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 02:10  
 
| 02:10  
−
| कॉपी करण्यासाठी '''CTRL+C '''दाबा आणि '''CTRL+V''' ने पेस्ट करा.  
+
| कॉपी करण्यासाठी '''CTRL+C''' दाबा आणि '''CTRL+V''' ने पेस्ट करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 02:15  
 
| 02:15  
−
| दुसरी '''Cyclohexane''' ची रचना '''Cyclohexene मधे रूपांतरित करू'''.  
+
| दुसरी '''Cyclohexane''' ची रचना '''Cyclohexene''' मधे रूपांतरित करू.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 162: Line 149:
 
|-  
 
|-  
 
| 02:22  
 
| 02:22  
−
| प्रत्येक संलग्न '''कार्बन '''अणूंमधून एक '''हायड्रोजन बाँड डिलीट करा'''.  
+
| प्रत्येक संलग्न '''कार्बन''' अणूंमधून एक हायड्रोजन बाँड डिलीट करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 170: Line 157:
 
|-  
 
|-  
 
| 02:33  
 
| 02:33  
−
| नंतर डिलीट केलेल्या '''हायड्रोजन '''बंधांमधील बंधावर क्लिक करा.  
+
| नंतर डिलीट केलेल्या '''हायड्रोजन''' बंधांमधील बंधावर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 182: Line 169:
 
|-  
 
|-  
 
| 02:44  
 
| 02:44  
−
| '''आपण Cyclohexene''' हे '''Cyclohexadiene''' मधे आणि नंतर '''बेंझिनमधे रूपांतरित करू. '''
+
| आपण '''Cyclohexene''' हे '''Cyclohexadiene''' मधे आणि नंतर बेंझिनमधे रूपांतरित करू.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 02:51  
 
| 02:51  
−
| '''करंट एलिमेंट कार्बन असल्याची खात्री करा'''.  
+
| करंट एलिमेंट कार्बन असल्याची खात्री करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 194: Line 181:
 
|-  
 
|-  
 
| 02:58  
 
| 02:58  
−
| प्रत्येक संलग्न '''कार्बन '''अणूंमधून एक '''हायड्रोजन बाँड डिलीट करा'''.  
+
| प्रत्येक संलग्न '''कार्बन''' अणूंमधून एक हायड्रोजन बाँड डिलीट करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 202: Line 189:
 
|-  
 
|-  
 
| 03:09  
 
| 03:09  
−
| नंतर डिलीट केलेल्या '''हायड्रोजन '''बंधांमधील बंधावर क्लिक करा.  
+
| नंतर डिलीट केलेल्या '''हायड्रोजन''' बंधांमधील बंधावर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 209: Line 196:
  
 
|-  
 
|-  
−
| 03:16 - redo
+
| 03:16
−
| '''Cyclohexadiene(C6H8)ची रचना मिळालेली आहे'''.  
+
| '''Cyclohexadiene(C6H8)''' ची रचना मिळालेली आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 218: Line 205:
 
|-  
 
|-  
 
| 03:28  
 
| 03:28  
−
| '''बेंझिन(C6H6)''' '''ची रचना मिळालेली आहे'''.  
+
| '''बेंझिन(C6H6)''' ची रचना मिळालेली आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 237: Line 224:
  
 
|-  
 
|-  
−
| 03:49 - redo(derivatives)
+
| 03:49  
−
| '''पुढे बेंझिन '''डेरिव्हेटिव्हज बद्दल जाणून घेऊ.  
+
| पुढे बेंझिन डेरिव्हेटिव्हज बद्दल जाणून घेऊ.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 03:53  
 
| 03:53  
−
| संयुगे मिळवण्यासाठी '''बेंझिनमधील हायड्रोजन्सच्या जागी फंक्शनल ग्रुप्स वापरतात.'''
+
| संयुगे मिळवण्यासाठी बेंझिनमधील हायड्रोजन्सच्या जागी फंक्शनल ग्रुप्स वापरतात.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 03:59  
 
| 03:59  
−
| '''हायड्रोजनच्या जागी वापरता येणारे''' '''फंक्शनल ग्रुप्स असे आहेतः'''
+
| हायड्रोजनच्या जागी वापरता येणारे फंक्शनल ग्रुप्स असे आहेतः
  
 
|-  
 
|-  
 
| 04:02  
 
| 04:02  
−
| '''fluoro(F)''',  
+
| '''fluoro(F)''', '''methyl(CH3)'''
−
 
+
−
|-
+
−
| 04:03
+
−
| '''methyl(CH3)''',
+
  
 
|-  
 
|-  
 
| 04:04  
 
| 04:04  
−
| '''nitro(NO2)''',  
+
| '''nitro(NO2)''', '''hydroxy(OH)''' आणि  
−
 
+
−
|-
+
−
| 04:05
+
−
| '''hydroxy(OH)''' आणि  
+
  
 
|-  
 
|-  
Line 270: Line 249:
 
|-  
 
|-  
 
| 04:08  
 
| 04:08  
−
| '''डिस्प्ले एरिया वर बेंझिनची रचना दोन वेळा कॉपी आणि पेस्ट करा.'''
+
| डिस्प्ले एरिया वर बेंझिनची रचना दोन वेळा कॉपी आणि पेस्ट करा.
  
 
|-  
 
|-  
 
| 04:13  
 
| 04:13  
−
| '''बेंझिनची रचना सिलेक्ट करण्यासाठी Select one or more objects टूल वर क्लिक करा'''.  
+
| बेंझिनची रचना सिलेक्ट करण्यासाठी '''Select one or more objects''' टूल वर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 04:18  
 
| 04:18  
−
| रचना कॉपी '''करण्यासाठी CTRL+C '''दाबा आणि '''CTRL+V ने दोन वेळा '''पेस्ट करा.  
+
| रचना कॉपी करण्यासाठी '''CTRL+C''' दाबा आणि '''CTRL+V''' ने दोन वेळा पेस्ट करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 04:24  
 
| 04:24  
−
| पहिल्या '''बेंझिन''' रचनेतील '''हायड्रोजन'''च्या जागी '''Fluorine''' अणू वापरू.  
+
| पहिल्या '''बेंझिन''' रचनेतील '''हायड्रोजन''' च्या जागी '''Fluorine''' अणू वापरू.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 290: Line 269:
 
|-  
 
|-  
 
| 04:32  
 
| 04:32  
−
| '''Add or modify an atom''' टूल '''वर क्लिक करा'''.  
+
| '''Add or modify an atom''' टूल वर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 04:35  
 
| 04:35  
−
| '''हायड्रोजनच्या जागी''' '''Fluorine वापरण्यासाठी त्यावर क्लिक करा'''.  
+
| हायड्रोजनच्या जागी '''Fluorine''' वापरण्यासाठी त्यावर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 04:40  
 
| 04:40  
−
| '''Fluorobenzeneची रचना मिळालेली आहे'''.  
+
| '''Fluorobenzene''' ची रचना मिळालेली आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 04:44  
 
| 04:44  
−
| पुढे दुस-या '''बेंझिन रचनेतील''' '''हायड्रोजनच्या जागी अणूंचा '''ग्रुप वापरू.  
+
| पुढे दुस-या बेंझिन रचनेतील हायड्रोजनच्या जागी अणूंचा ग्रुप वापरू.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 310: Line 289:
 
|-  
 
|-  
 
| 04:54  
 
| 04:54  
−
| '''कुठल्याही एका हायड्रोजनवर '''क्लिक करा.  
+
| कुठल्याही एका हायड्रोजनवर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 04:57  
 
| 04:57  
−
| '''आपण हिरव्या रंगाच्या बॉक्समधे हायड्रोजन''' सहित ब्लिंकींग कर्सर पाहू शकतो.  
+
| आपण हिरव्या रंगाच्या बॉक्समधे हायड्रोजन सहित ब्लिंकींग कर्सर पाहू शकतो.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:03  
 
| 05:03  
−
| '''हायड्रोजनच्या जागी''' '''methyl''' ग्रुप वापरू.  
+
| हायड्रोजनच्या जागी '''methyl''' ग्रुप वापरू.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:06  
 
| 05:06  
−
| '''हायड्रोजन काढून टाका आणि '''कॅपिटल '''C H''' आणि '''3''' टाईप करा.  
+
| हायड्रोजन काढून टाका आणि कॅपिटल '''C H''' आणि '''3''' टाईप करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:12  
 
| 05:12  
−
| '''डिस्प्ले एरिया वर कुठेही क्लिक करा'''.  
+
| डिस्प्ले एरिया वर कुठेही क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:15  
 
| 05:15  
−
| '''मिळालेली नवीन रचना Methyl benzeneची आहे'''.  
+
| मिळालेली नवीन रचना '''Methyl benzene''' ची आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:19  
 
| 05:19  
−
| तिस-या '''बेंझिन''' रचनेत '''हायड्रोजनच्या जागी''' '''nitro''' ग्रुप वापरू.  
+
| तिस-या '''बेंझिन''' रचनेत हायड्रोजनच्या जागी '''nitro''' ग्रुप वापरू.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:24  
 
| 05:24  
−
| '''कुठल्याही एका हायड्रोजनवर '''क्लिक '''करा '''.  
+
| कुठल्याही एका हायड्रोजनवर क्लिक करा .  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:27  
 
| 05:27  
−
| '''हायड्रोजन '''काढून टाका आणि कॅपिटल '''N O 2''' टाईप करा.  
+
| '''हायड्रोजन''' काढून टाका आणि कॅपिटल '''N O 2''' टाईप करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:32  
 
| 05:32  
−
| '''मिळालेली नवीन रचना नायट्रोबेन्झिनची आहे'''.  
+
| मिळालेली नवीन रचना नायट्रोबेन्झिनची आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:36  
 
| 05:36  
−
| '''बेंझिन रिंगमधे कार्बनच्या '''जागा पाहू.  
+
| बेंझिन रिंगमधे कार्बनच्या जागा पाहू.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:40  
 
| 05:40  
−
| '''कार्बनच्या सहा '''अणूंना '''बेंझिनमधे 1 ते 6 नंबर दिले आहेत'''.  
+
| कार्बनच्या सहा '''अणूंना''' बेंझिनमधे 1 ते 6 नंबर दिले आहेत.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:45  
 
| 05:45  
−
| '''हायड्रोजन अणू बदलेपर्यंत '''सहाही जागा एकमेकांच्या बरोबरीच्या असतात.  
+
| हायड्रोजन अणू बदलेपर्यंत सहाही जागा एकमेकांच्या बरोबरीच्या असतात.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:51  
 
| 05:51  
−
| '''हायड्रोजनच्या जागी '''फंक्शनल ग्रुप वापरला गेल्यास रिंगची '''इलेक्ट्रॉन डेन्सिटी बदलते'''.  
+
| हायड्रोजनच्या जागी फंक्शनल ग्रुप वापरला गेल्यास रिंगची इलेक्ट्रॉन डेन्सिटी बदलते.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 05:57  
 
| 05:57  
−
| '''इलेक्ट्रॉन डेन्सिटी ही''' '''Substituentवर अवलंबून असते'''.  
+
| इलेक्ट्रॉन डेन्सिटी ही '''Substituent''' वर अवलंबून असते.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 06:01  
 
| 06:01  
−
| '''बेंझिनचे mono-substituted''' संयुग पुढील जागी बदलता येते:  
+
| बेंझिनचे '''mono-substituted''' संयुग पुढील जागी बदलता येते:  
  
 
|-  
 
|-  
Line 394: Line 373:
 
|-  
 
|-  
 
| 06:24  
 
| 06:24  
−
| रिंगमधील '''दुस-या पोझिशनवरील हायड्रोजन वर क्लिक करा'''.  
+
| रिंगमधील दुस-या पोझिशनवरील हायड्रोजन वर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 06:28  
 
| 06:28  
−
| '''हिरव्या रंगाच्या बॉक्समधे हायड्रोजनच्या जागी''' '''methyl''' ग्रुप वापरण्यासाठी,  
+
| हिरव्या रंगाच्या बॉक्समधे हायड्रोजनच्या जागी '''methyl''' ग्रुप वापरण्यासाठी,  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 06:32  
 
| 06:32  
−
| कॅपिटल '''C H 3 टाईप करा'''.  
+
| कॅपिटल '''C H 3''' टाईप करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 06:35  
 
| 06:35  
−
| '''मिळालेली नवीन रचना ortho-Xyleneची आहे'''.  
+
| मिळालेली नवीन रचना '''ortho-Xylene''' ची आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 06:39  
 
| 06:39  
−
| '''आता नायट्रोबेन्झिनला''' '''कार्बोक्सी '''ग्रुपने बदलू.  
+
| आता नायट्रोबेन्झिनला '''कार्बोक्सी''' ग्रुपने बदलू.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 06:44  
 
| 06:44  
−
| रिंगमधील चौथ्या''' पोझिशनवरील हायड्रोजन वर क्लिक करा'''.  
+
| रिंगमधील चौथ्या पोझिशनवरील हायड्रोजन वर क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 06:48  
 
| 06:48  
−
| '''हिरव्या रंगाच्या बॉक्समधे हायड्रोजनच्या जागी कार्बोक्सी ग्रुप वापरण्यासाठी''',  
+
| हिरव्या रंगाच्या बॉक्समधे हायड्रोजनच्या जागी कार्बोक्सी ग्रुप वापरण्यासाठी,  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 06:52  
 
| 06:52  
−
| कॅपिटल '''C O O H''' '''टाईप करा'''.  
+
| कॅपिटल '''C O O H''' टाईप करा.  
  
 
|-  
 
|-  
−
| 06:57 - redo
+
| 06:57  
−
| '''मिळालेली नवीन रचना''' '''para-Nitrobenzoic आम्लाची आहे'''.  
+
| मिळालेली नवीन रचना '''para-Nitrobenzoic''' आम्लाची आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:02  
 
| 07:02  
−
| प्रोसेस undo करण्यासाठी '''CTRL+Z '''दाबा.  
+
| प्रोसेस undo करण्यासाठी '''CTRL+Z''' दाबा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:05  
 
| 07:05  
−
| '''नायट्रोबेन्झिन''' मधील '''हायड्रोजनच्या तिस-या जागी''' '''nitro''' ग्रुप वापरू.  
+
| नायट्रोबेन्झिन मधील हायड्रोजनच्या तिस-या जागी '''nitro''' ग्रुप वापरू.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:11  
 
| 07:11  
−
| '''हायड्रोजन '''काढून टाका आणि कॅपिटल '''N O 2''' टाईप करा.  
+
| हायड्रोजन काढून टाका आणि कॅपिटल '''N O 2''' टाईप करा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:17  
 
| 07:17  
−
| '''मिळालेली नवीन रचना''' '''meta-Dinitrobenzeneची आहे'''.  
+
| मिळालेली नवीन रचना '''meta-Dinitrobenzene''' ची आहे.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 450: Line 429:
 
|-  
 
|-  
 
| 07:24  
 
| 07:24  
−
| '''बेंझिनच्या सात रचना काढा.'''
+
| बेंझिनच्या सात रचना काढा. एका हायड्रोजनच्या जागी हे वापराः
−
 
+
−
|-
+
−
| 07:25
+
−
| '''एका हायड्रोजनच्या जागी हे वापराः'''
+
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:28  
 
| 07:28  
−
| '''पहिल्या बेंझिनमधे''' '''bromo'''.  
+
| पहिल्या बेंझिनमधे '''bromo'''.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:30  
 
| 07:30  
−
| दुस-या '''बेंझिनमधे''' '''iodo'''.  
+
| दुस-या बेंझिनमधे '''iodo'''.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:32  
 
| 07:32  
−
| तिस-या '''बेंझिनमधे''' '''hydroxy'''.  
+
| तिस-या बेंझिनमधे '''hydroxy'''.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:34  
 
| 07:34  
−
| चौथ्या '''बेंझिनमधे''' '''amino'''.  
+
| चौथ्या बेंझिनमधे '''amino'''.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:36  
 
| 07:36  
−
| पाचव्या '''बेंझिनमधे''' '''ethyl'''.  
+
| पाचव्या बेंझिनमधे '''ethyl'''.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:39  
 
| 07:39  
−
| तसेच सहाव्या '''बेंझिन'''मधे '''दोन हायड्रोजन्सच्या जागी''' '''क्लोरिन '''अणू वापरा.  
+
| तसेच सहाव्या बेंझिनमधे दोन हायड्रोजन्सच्या जागी '''क्लोरिन''' अणू वापरा.  
  
 
|-  
 
|-  
 
| 07:44  
 
| 07:44  
−
| सातव्या '''बेंझिनमधे''' '''पहिल्या आणि चौथ्या हायड्रोजनच्या जागी कार्बोक्सी '''ग्रुप वापरा.  
+
| सातव्या बेंझिनमधे पहिल्या आणि चौथ्या हायड्रोजनच्या जागी कार्बोक्सी ग्रुप वापरा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 498: Line 473:
 
|-  
 
|-  
 
| 08:00  
 
| 08:00  
−
| '''करंट एलिमेंट''' ''कार्बन असल्याची खात्री करा''.  
+
| '''करंट एलिमेंट''' कार्बन असल्याची खात्री करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 506: Line 481:
 
|-  
 
|-  
 
| 08:07  
 
| 08:07  
−
| '''डिस्प्ले एरिया वर दोनदा क्लिक करा'''.  
+
| डिस्प्ले एरिया वर दोनदा क्लिक करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 526: Line 501:
 
|-  
 
|-  
 
| 08:23  
 
| 08:23  
−
| रचना सिलेक्ट करण्यासाठी '''CTRL+A '''दाबा.  
+
| रचना सिलेक्ट करण्यासाठी '''CTRL+A''' दाबा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 546: Line 521:
 
|-  
 
|-  
 
| 08:41  
 
| 08:41  
−
| '''शिकलो ते थोडक्यात,'''
+
| शिकलो ते थोडक्यात,  
  
 
|-  
 
|-  
Line 558: Line 533:
 
|-  
 
|-  
 
| 08:49  
 
| 08:49  
−
| '''बेंझिनच्या हायड्रोजनच्या जागी''' '''fluoro, methyl, nitro''' आणि '''कार्बोक्सी '''ग्रुप वापरणे.  
+
| बेंझिनच्या हायड्रोजनच्या जागी '''fluoro, methyl, nitro''' आणि कार्बोक्सी ग्रुप वापरणे.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 570: Line 545:
 
|-  
 
|-  
 
| 09:00  
 
| 09:00  
−
| '''बेंझिनचे दोन अणू तसेच '''
+
| बेंझिनचे दोन अणू तसेच
  
 
|-  
 
|-  
Line 578: Line 553:
 
|-  
 
|-  
 
| 09:04  
 
| 09:04  
−
| '''Cyclopentane''' आणि '''Cyclohexane''' चे रेणू '''एकत्रित '''करा.  
+
| '''Cyclopentane''' आणि '''Cyclohexane''' चे रेणू एकत्रित करा.  
  
 
|-  
 
|-  
Line 627: Line 602:
 
| 09:57  
 
| 09:57  
 
| सहभागासाठी धन्यवाद.  
 
| सहभागासाठी धन्यवाद.  
−
 
 
|}
 
|}

Latest revision as of 15:28, 13 April 2017

Time Narration
00:01 नमस्कार. GChemPaint मधील Aromatic Molecular Structures वरील पाठात आपले स्वागत.
00:07 यात शिकणार आहोत,
00:10 Cyclohexane चे Cyclohexene मधे रूपांतर करणे.
00:13 Cyclohexene चे Benzene मधे रूपांतर करणे.
00:16 बेंझिन रिंग मधील हायड्रोजनच्या जागी इतर अणू वापरणे.
00:20 बेंझिन रिंगमधील हायड्रोजनच्या जागी अणूंचा ग्रुप वापरणे.
00:24 दोन रेणू एकत्रित करणे.
00:26 आपण,
00:28 उबंटु लिनक्स OS वर्जन 12.04 आणि
00:32 GChemPaint वर्जन 0.12.10 वापरू.
00:37 हा पाठ समजून घेण्यासाठी तुम्हाला,
00:41 GChemPaint केमिकल स्ट्रक्चर एडिटरची माहिती असावी.
00:44 नसल्यास संबधित पाठांसाठी आपल्या वेबसाईटला भेट द्या.
00:50 मी नवे GChemPaint अॅप्लिकेशन उघडले आहे.
00:54 प्रथम डिस्प्ले एरियामधे six membered cycle समाविष्ट करू.
00:59 Add a six membered cycle टूल वर क्लिक करा.
01:02 डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा.
01:04 Add a bond or change the multiplicity of the existing one टूल वर क्लिक करा.
01:10 cycle च्या प्रत्येक कोप-यात दोन बाँडस समाविष्ट करा.
01:14 दोन बाँडस अशाप्रकारे ठेवा की ते एकमेकांना स्पर्श करणार नाहीत.
01:19 हे करण्यासाठी बाँडस वर क्लिक करून तो योग्य जागेवर ड्रॅग करा.
01:24 cycle च्या सर्व कोप-यात कार्बनचे अणू दाखवू.
01:28 कुठल्याही एका कोप-यात राईट क्लिक करा.
01:31 सबमेनू उघडेल.
01:33 Atom सिलेक्ट करा. Display symbol वर क्लिक करा.
01:36 अशाप्रकारे cycle च्या सर्व कोप-यात कार्बन अणू समाविष्ट करू.
01:42 बंधावर हायड्रोजन अणू समाविष्ट करण्यासाठी कीबोर्डवरील H दाबा.
01:47 Add or modify an atom टूल वर क्लिक करा.
01:51 बाँडच्या सर्व जागांवर क्लिक करा.
01:54 पुन्हा दोन हायड्रोजन्स एकमेकांवर overlap होत नाहीत ना ते बघा.
01:59 (C6H12) Cyclohexane ची रचना मिळालेली आहे.
02:04 रचना कॉपी आणि पेस्ट करू.
02:07 रचना सिलेक्ट करण्यासाठी CTRL+A दाबा.
02:10 कॉपी करण्यासाठी CTRL+C दाबा आणि CTRL+V ने पेस्ट करा.
02:15 दुसरी Cyclohexane ची रचना Cyclohexene मधे रूपांतरित करू.
02:19 Eraser टूल वर क्लिक करा.
02:22 प्रत्येक संलग्न कार्बन अणूंमधून एक हायड्रोजन बाँड डिलीट करा.
02:27 Add a bond or change the multiplicity of the existing one टूल वर क्लिक करा.
02:33 नंतर डिलीट केलेल्या हायड्रोजन बंधांमधील बंधावर क्लिक करा.
02:37 डबल बाँड तयार होईल.
02:40 Cyclohexene(C6H10) ही रचना मिळालेली आहे.
02:44 आपण Cyclohexene हे Cyclohexadiene मधे आणि नंतर बेंझिनमधे रूपांतरित करू.
02:51 करंट एलिमेंट कार्बन असल्याची खात्री करा.
02:56 Eraser टूल वर क्लिक करा.
02:58 प्रत्येक संलग्न कार्बन अणूंमधून एक हायड्रोजन बाँड डिलीट करा.
03:03 Add a bond or change the multiplicity of the existing one टूल वर क्लिक करा.
03:09 नंतर डिलीट केलेल्या हायड्रोजन बंधांमधील बंधावर क्लिक करा.
03:13 दुसरा डबल बाँड तयार होईल.
03:16 Cyclohexadiene(C6H8) ची रचना मिळालेली आहे.
03:22 हीच कृती पुन्हा करून तिसरा डबल बाँड तयार होईल.
03:28 बेंझिन(C6H6) ची रचना मिळालेली आहे.
03:33 असाईनमेंट म्हणून,
03:35 Cyclobutane ची रचना काढून Cyclobutadiene मधे रूपांतरित करा.
03:39 Cyclopentane ची रचना काढून Cyclopentadiene मधे रूपांतरित करा.
03:45 तुमची पूर्ण झालेली असाईनमेंट अशी दिसणे अपेक्षित आहे.
03:49 पुढे बेंझिन डेरिव्हेटिव्हज बद्दल जाणून घेऊ.
03:53 संयुगे मिळवण्यासाठी बेंझिनमधील हायड्रोजन्सच्या जागी फंक्शनल ग्रुप्स वापरतात.
03:59 हायड्रोजनच्या जागी वापरता येणारे फंक्शनल ग्रुप्स असे आहेतः
04:02 fluoro(F), methyl(CH3)
04:04 nitro(NO2), hydroxy(OH) आणि
04:06 इतर.
04:08 डिस्प्ले एरिया वर बेंझिनची रचना दोन वेळा कॉपी आणि पेस्ट करा.
04:13 बेंझिनची रचना सिलेक्ट करण्यासाठी Select one or more objects टूल वर क्लिक करा.
04:18 रचना कॉपी करण्यासाठी CTRL+C दाबा आणि CTRL+V ने दोन वेळा पेस्ट करा.
04:24 पहिल्या बेंझिन रचनेतील हायड्रोजन च्या जागी Fluorine अणू वापरू.
04:30 कीबोर्डवरील F दाबा.
04:32 Add or modify an atom टूल वर क्लिक करा.
04:35 हायड्रोजनच्या जागी Fluorine वापरण्यासाठी त्यावर क्लिक करा.
04:40 Fluorobenzene ची रचना मिळालेली आहे.
04:44 पुढे दुस-या बेंझिन रचनेतील हायड्रोजनच्या जागी अणूंचा ग्रुप वापरू.
04:50 Add or modify a group of atoms टूल वर क्लिक करा.
04:54 कुठल्याही एका हायड्रोजनवर क्लिक करा.
04:57 आपण हिरव्या रंगाच्या बॉक्समधे हायड्रोजन सहित ब्लिंकींग कर्सर पाहू शकतो.
05:03 हायड्रोजनच्या जागी methyl ग्रुप वापरू.
05:06 हायड्रोजन काढून टाका आणि कॅपिटल C H आणि 3 टाईप करा.
05:12 डिस्प्ले एरिया वर कुठेही क्लिक करा.
05:15 मिळालेली नवीन रचना Methyl benzene ची आहे.
05:19 तिस-या बेंझिन रचनेत हायड्रोजनच्या जागी nitro ग्रुप वापरू.
05:24 कुठल्याही एका हायड्रोजनवर क्लिक करा .
05:27 हायड्रोजन काढून टाका आणि कॅपिटल N O 2 टाईप करा.
05:32 मिळालेली नवीन रचना नायट्रोबेन्झिनची आहे.
05:36 बेंझिन रिंगमधे कार्बनच्या जागा पाहू.
05:40 कार्बनच्या सहा अणूंना बेंझिनमधे 1 ते 6 नंबर दिले आहेत.
05:45 हायड्रोजन अणू बदलेपर्यंत सहाही जागा एकमेकांच्या बरोबरीच्या असतात.
05:51 हायड्रोजनच्या जागी फंक्शनल ग्रुप वापरला गेल्यास रिंगची इलेक्ट्रॉन डेन्सिटी बदलते.
05:57 इलेक्ट्रॉन डेन्सिटी ही Substituent वर अवलंबून असते.
06:01 बेंझिनचे mono-substituted संयुग पुढील जागी बदलता येते:
06:06 1 आणि 4- असल्यास Para.
06:09 2 आणि 6- असल्यास Ortho.
06:12 3 आणि 5- असल्यास Meta.
06:15 आता Methylbenzene रचना दुस-या methyl ग्रुपने बदलू.
06:20 Add or modify a group of atoms टूल वर क्लिक करा.
06:24 रिंगमधील दुस-या पोझिशनवरील हायड्रोजन वर क्लिक करा.
06:28 हिरव्या रंगाच्या बॉक्समधे हायड्रोजनच्या जागी methyl ग्रुप वापरण्यासाठी,
06:32 कॅपिटल C H 3 टाईप करा.
06:35 मिळालेली नवीन रचना ortho-Xylene ची आहे.
06:39 आता नायट्रोबेन्झिनला कार्बोक्सी ग्रुपने बदलू.
06:44 रिंगमधील चौथ्या पोझिशनवरील हायड्रोजन वर क्लिक करा.
06:48 हिरव्या रंगाच्या बॉक्समधे हायड्रोजनच्या जागी कार्बोक्सी ग्रुप वापरण्यासाठी,
06:52 कॅपिटल C O O H टाईप करा.
06:57 मिळालेली नवीन रचना para-Nitrobenzoic आम्लाची आहे.
07:02 प्रोसेस undo करण्यासाठी CTRL+Z दाबा.
07:05 नायट्रोबेन्झिन मधील हायड्रोजनच्या तिस-या जागी nitro ग्रुप वापरू.
07:11 हायड्रोजन काढून टाका आणि कॅपिटल N O 2 टाईप करा.
07:17 मिळालेली नवीन रचना meta-Dinitrobenzene ची आहे.
07:22 असाईनमेंट म्हणून,
07:24 बेंझिनच्या सात रचना काढा. एका हायड्रोजनच्या जागी हे वापराः
07:28 पहिल्या बेंझिनमधे bromo.
07:30 दुस-या बेंझिनमधे iodo.
07:32 तिस-या बेंझिनमधे hydroxy.
07:34 चौथ्या बेंझिनमधे amino.
07:36 पाचव्या बेंझिनमधे ethyl.
07:39 तसेच सहाव्या बेंझिनमधे दोन हायड्रोजन्सच्या जागी क्लोरिन अणू वापरा.
07:44 सातव्या बेंझिनमधे पहिल्या आणि चौथ्या हायड्रोजनच्या जागी कार्बोक्सी ग्रुप वापरा.
07:51 तुमची पूर्ण झालेली असाईनमेंट अशी दिसणे अपेक्षित आहे.
07:55 दोन रचना एकत्र कशा करायच्या ते पाहू.
07:57 नवी विंडो उघडू.
08:00 करंट एलिमेंट कार्बन असल्याची खात्री करा.
08:04 Add a four membered cycle टूल वर क्लिक करा.
08:07 डिस्प्ले एरिया वर दोनदा क्लिक करा.
08:10 Select one or more objects टूल वर क्लिक करा.
08:14 दुस-या रचनेवर क्लिक करा.
08:16 ती ड्रॅग करून पहिल्या रचनेजवळ नेऊन,
08:20 अशी ठेवा ज्यामुळे त्या एकमेकांना स्पर्श करतील.
08:23 रचना सिलेक्ट करण्यासाठी CTRL+A दाबा.
08:26 Merge two molecules टूल अॅक्टिव्ह झालेले दिसेल.
08:30 रेणू एकत्रित करण्यासाठी Merge two molecules टूलवर क्लिक करा.
08:34 दोन रचनांचे एकत्रीकरण बघण्यासाठी त्या ड्रॅग करा.
08:38 आपण पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत.
08:41 शिकलो ते थोडक्यात,
08:43 Cyclohexane हे Cyclohexene मधे रूपांतरित करणे.
08:46 Cyclohexene हे Benzene मधे रूपांतरित करणे.
08:49 बेंझिनच्या हायड्रोजनच्या जागी fluoro, methyl, nitro आणि कार्बोक्सी ग्रुप वापरणे.
08:55 दोन four membered cycles एकत्रित करणे.
08:58 असाईनमेंट म्हणून,
09:00 बेंझिनचे दोन अणू तसेच
09:02 दोन Pentane च्या रचना आणि
09:04 Cyclopentane आणि Cyclohexane चे रेणू एकत्रित करा.
09:08 तुमची पूर्ण झालेली असाईनमेंट अशी दिसणे अपेक्षित आहे.
09:12 स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा.
09:15 ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल.
09:19 जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता.
09:23 स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम, Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.
09:27 परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
09:31 अधिक माहितीसाठी कृपया contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा.
09:37 "स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
09:41 यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
09:48 यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे.
09:53 ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी ------- आपला निरोप घेते .
09:57 सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

PoojaMoolya, Ranjana

Retrieved from "https://script.spoken-tutorial.org/index.php?title=GChemPaint/C3/Aromatic-Molecular-Structures/Marathi&oldid=35858"