Difference between revisions of "Linux/C2/Basic-Commands/Sanskrit"
From Script | Spoken-Tutorial
(Created page with '{| border=1 !Time !Narration |- |0:00 |प्रिय मित्राणि,spoken tutorial इत्यस्य Linux Operating system मध्ये स्वागत…') |
PoojaMoolya (Talk | contribs) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
− | {| | + | {| Border = 1 |
− | + | | '''Time''' | |
− | + | |'''Narration''' | |
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:00 |
|प्रिय मित्राणि,spoken tutorial इत्यस्य Linux Operating system मध्ये स्वागतम् | |प्रिय मित्राणि,spoken tutorial इत्यस्य Linux Operating system मध्ये स्वागतम् | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:05 |
|अस्मिन् Tutorial मध्ये वयं कतिचनमूलभूत-आदेशानां विषये ज्ञास्यामः | |अस्मिन् Tutorial मध्ये वयं कतिचनमूलभूत-आदेशानां विषये ज्ञास्यामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:10 |
|अहं Ubantu 10.04 इत्यस्य उपयोगं कुर्वन् अस्मि | |अहं Ubantu 10.04 इत्यस्य उपयोगं कुर्वन् अस्मि | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:12 |
|भवन्तः Linux Opetating System इत्यस्य चालनं जानन्ति इति आशासे | |भवन्तः Linux Opetating System इत्यस्य चालनं जानन्ति इति आशासे | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:17 |
|यदि इच्छन्ति तर्हि तत् http://spoken-tutorial.org इत्याख्ये जालपुटे Spoken Tutorial द्वारा उपल्भ्यमस्ति | |यदि इच्छन्ति तर्हि तत् http://spoken-tutorial.org इत्याख्ये जालपुटे Spoken Tutorial द्वारा उपल्भ्यमस्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:26 |
|अस्मिन् Tutorial मध्ये वयम् आदेशानाम् अपि च आदेशनिर्वाहकाणां विषये ज्ञास्यामः | |अस्मिन् Tutorial मध्ये वयम् आदेशानाम् अपि च आदेशनिर्वाहकाणां विषये ज्ञास्यामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:33 |
|अनन्तरं वयं Man आदेशेन Linux इत्यस्मिन् कथं साहाय्यं स्वीकरणीयम् इति ज्ञास्यामः | |अनन्तरं वयं Man आदेशेन Linux इत्यस्मिन् कथं साहाय्यं स्वीकरणीयम् इति ज्ञास्यामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:39 |
|अत्र प्रश्नः अस्ति यत् “आदेशाः नाम के?” इति | |अत्र प्रश्नः अस्ति यत् “आदेशाः नाम के?” इति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:43 |
|सरलतया वक्तव्यं चेत्, Linux आदेशाः पदानि सन्ति येषाम् प्रयोगेण कतिचन कार्याणि सम्भवन्ति | |सरलतया वक्तव्यं चेत्, Linux आदेशाः पदानि सन्ति येषाम् प्रयोगेण कतिचन कार्याणि सम्भवन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:52 |
|Linux इत्यस्य आदेशाः सामान्यतया अक्षरचतुष्टयात् अधिकाः न भवन्ति। यथा ls, who, ps इत्यादयः | |Linux इत्यस्य आदेशाः सामान्यतया अक्षरचतुष्टयात् अधिकाः न भवन्ति। यथा ls, who, ps इत्यादयः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:59 |
|आदेशाः Lower Case मध्ये भवन्ति अपि च ते Case Sensitive भवन्ति। अधुना किञ्चन उदाहरणं पश्यामः | |आदेशाः Lower Case मध्ये भवन्ति अपि च ते Case Sensitive भवन्ति। अधुना किञ्चन उदाहरणं पश्यामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:05 |
|Application Menu गच्छन्तु | |Application Menu गच्छन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:08 |
|Accessories इति चित्वा तत्र विद्यमानेषु विकल्पेषु Terminal इत्यत्र नुदन्तु | |Accessories इति चित्वा तत्र विद्यमानेषु विकल्पेषु Terminal इत्यत्र नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:14 |
|अथवा Terminal इत्यस्य उद्घाटनार्थं Keyboard मध्ये Ctrl+Alt+T इति नुदन्तु | |अथवा Terminal इत्यस्य उद्घाटनार्थं Keyboard मध्ये Ctrl+Alt+T इति नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:20 |
|अधुना अत्र prompt($) इति अपि च तदनु Blinking Cursor इति दृश्यते। अत्रैव अस्माभिः आदेशाः टङ्कनीयाः | |अधुना अत्र prompt($) इति अपि च तदनु Blinking Cursor इति दृश्यते। अत्रैव अस्माभिः आदेशाः टङ्कनीयाः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:29 |
|who इति पदं लिखित्वा Enter नुदन्तु | |who इति पदं लिखित्वा Enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:34 |
|वयं सङ्गणके प्रविष्टानां नामानि द्रष्टुं शक्नुमः। यथार्थतया वयं केवलं who इति आदेशं चालितवन्तः यश्च के के सङ्गणकं प्रविष्टाः सन्ति इति सूचयति | |वयं सङ्गणके प्रविष्टानां नामानि द्रष्टुं शक्नुमः। यथार्थतया वयं केवलं who इति आदेशं चालितवन्तः यश्च के के सङ्गणकं प्रविष्टाः सन्ति इति सूचयति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:47 |
|परं तादृशं किं वस्तु अस्ति यत् आदेशान् कार्यरूपेण परिवर्तयति? | |परं तादृशं किं वस्तु अस्ति यत् आदेशान् कार्यरूपेण परिवर्तयति? | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:54 |
|एतत् Command Interpreter इत्यस्य कार्यमस्ति यस्य Shell इत्यपि नाम अस्ति | |एतत् Command Interpreter इत्यस्य कार्यमस्ति यस्य Shell इत्यपि नाम अस्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:59 |
|Shell इति कश्चन कार्यक्रमः अस्ति यच्च उपयोगकर्तुः अपि च Linux व्यवस्थायाः अन्तरे सम्पर्कं कल्पयति इति निर्वक्तुं शक्नुमः | |Shell इति कश्चन कार्यक्रमः अस्ति यच्च उपयोगकर्तुः अपि च Linux व्यवस्थायाः अन्तरे सम्पर्कं कल्पयति इति निर्वक्तुं शक्नुमः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |02:08 |
|एतत् अस्मभ्यं Operating System द्वारा चालयितुं सौलभ्यं कल्पयति | |एतत् अस्मभ्यं Operating System द्वारा चालयितुं सौलभ्यं कल्पयति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |02:13 |
|Linux मध्ये विविधान् Shells संस्थापयितुं शक्नुमः येषां च चयनम् उपयोगकर्ता स्वस्य इच्छानुसारं कर्तुं शक्नोति। | |Linux मध्ये विविधान् Shells संस्थापयितुं शक्नुमः येषां च चयनम् उपयोगकर्ता स्वस्य इच्छानुसारं कर्तुं शक्नोति। | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |02:22 |
|Linux मध्ये Standard Shells यानि सर्वदा /bin/sh इति स्थाने संस्थापितानि भवन्ति तानि bash (GNU Bourne-Again Shell) इति उच्यन्ते यानि च GNU suite of tools मध्ये सन्ति | |Linux मध्ये Standard Shells यानि सर्वदा /bin/sh इति स्थाने संस्थापितानि भवन्ति तानि bash (GNU Bourne-Again Shell) इति उच्यन्ते यानि च GNU suite of tools मध्ये सन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |02:35 |
|अस्मिन् Tutorial मध्ये यान् आदेशान् वयं पश्यामः ते सर्वगणीयाः सन्ति अपि च ते लघुपरिवर्तनेन सह सर्वविध Linux Shells मध्ये चलन्ति | |अस्मिन् Tutorial मध्ये यान् आदेशान् वयं पश्यामः ते सर्वगणीयाः सन्ति अपि च ते लघुपरिवर्तनेन सह सर्वविध Linux Shells मध्ये चलन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |02:44 |
|एवं सत्यपि वयम् अस्मिन् Tutorial मध्ये Shell इत्यस्य प्रदर्शनार्थम् bash इत्यस्य उपयोगं कुर्मः | |एवं सत्यपि वयम् अस्मिन् Tutorial मध्ये Shell इत्यस्य प्रदर्शनार्थम् bash इत्यस्य उपयोगं कुर्मः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |02:51 |
|यतो हि bash इति किञ्चन जनप्रियं Shell अस्ति अपि च विविधानां UNIX मध्ये कार्यं करोति | |यतो हि bash इति किञ्चन जनप्रियं Shell अस्ति अपि च विविधानां UNIX मध्ये कार्यं करोति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |02:58 |
|Original Shell, C Shell, Korn Shell इत्येतेषु अपि Bourne Shells भवन्ति | |Original Shell, C Shell, Korn Shell इत्येतेषु अपि Bourne Shells भवन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:08 |
|वयं किम् Shell उपयुञ्ज्महे इति द्रष्टुम् | |वयं किम् Shell उपयुञ्ज्महे इति द्रष्टुम् | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:11 |
|Terminal इत्यत्र गत्वा echo $SHELL इति टङ्कयित्वा Enter नुदामः | |Terminal इत्यत्र गत्वा echo $SHELL इति टङ्कयित्वा Enter नुदामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:27 |
|सामान्यतया /bin/bash इति out put भवति यच्च bash shell अस्ति | |सामान्यतया /bin/bash इति out put भवति यच्च bash shell अस्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:34 |
|तत्र तावत् विविधान् Shells कार्यगतान् कर्तुं बहवः प्रकाराः सन्ति। तान् अग्रिमे Tutorial मध्ये पश्यामः | |तत्र तावत् विविधान् Shells कार्यगतान् कर्तुं बहवः प्रकाराः सन्ति। तान् अग्रिमे Tutorial मध्ये पश्यामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:42 |
|आदेशाः इत्युक्ते Program Files सन्ति ये च C इति परिभाषायां भवन्ति | |आदेशाः इत्युक्ते Program Files सन्ति ये च C इति परिभाषायां भवन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:47 |
|Files इत्येतानि Directories मध्ये भवन्ति। आदेशाः कुत्र सङ्गृहीताः सन्ति इति ज्ञातुं वयम् Type आदेशस्य उपयोगं कुर्मः | |Files इत्येतानि Directories मध्ये भवन्ति। आदेशाः कुत्र सङ्गृहीताः सन्ति इति ज्ञातुं वयम् Type आदेशस्य उपयोगं कुर्मः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:55 |
|Command Prompt इत्यत्र Type space ps इति टङ्कयित्वा enter इति नुदामः | |Command Prompt इत्यत्र Type space ps इति टङ्कयित्वा enter इति नुदामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:03 |
|एतत् ps इति यथार्थतया /bin directory इत्यस्मिन् सङ्गृहीतम् अस्ति इति दर्शयति | |एतत् ps इति यथार्थतया /bin directory इत्यस्मिन् सङ्गृहीतम् अस्ति इति दर्शयति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:09 |
|यदा आदेशान् prompt इत्यत्र टङ्कयामः तदा Shell इत्याख्यम् Directories इत्यस्य सूच्यां विद्यमाननामसु टङ्कितं नाम अन्विष्यति | |यदा आदेशान् prompt इत्यत्र टङ्कयामः तदा Shell इत्याख्यम् Directories इत्यस्य सूच्यां विद्यमाननामसु टङ्कितं नाम अन्विष्यति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:18 |
|यदि तुल्यं file प्राप्यते तर्हि तदनुगुणं कार्यं निरुह्यते। नो चेत् “Command not found” इति error दर्श्यते | |यदि तुल्यं file प्राप्यते तर्हि तदनुगुणं कार्यं निरुह्यते। नो चेत् “Command not found” इति error दर्श्यते | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:27 |
|अन्विष्टा Directories इत्यस्य सूची Path Variable द्वारा स्पष्टरूपेण उक्तम् अस्ति। अस्य विषये वयम् अग्रे पश्यामः | |अन्विष्टा Directories इत्यस्य सूची Path Variable द्वारा स्पष्टरूपेण उक्तम् अस्ति। अस्य विषये वयम् अग्रे पश्यामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:34 |
|अधुना यदि वयं सूचीं द्रष्टुम् इच्छामः तर्हि echo space $PATH इति capital मध्ये टङ्कयित्वा | |अधुना यदि वयं सूचीं द्रष्टुम् इच्छामः तर्हि echo space $PATH इति capital मध्ये टङ्कयित्वा | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:44 |
|enter इति नुदामः | |enter इति नुदामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:52 |
|यदा आदेशानां विषये चर्चा भवति तदा मुख्यतया ज्ञातव्यः अंशः इत्युक्ते | |यदा आदेशानां विषये चर्चा भवति तदा मुख्यतया ज्ञातव्यः अंशः इत्युक्ते | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:57 |
|Linux आदेशाः द्विधा विभज्यन्ते, External आदेशाः Internal आदेशाः चेति | |Linux आदेशाः द्विधा विभज्यन्ते, External आदेशाः Internal आदेशाः चेति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:02 |
|अत्र External आदेशानाम् अस्तित्वं file अथवा program रूपेण भवति | |अत्र External आदेशानाम् अस्तित्वं file अथवा program रूपेण भवति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:07 |
|Linux मध्ये बहवः आदेशाः एवम् एव सन्ति, परं कतीनाञ्चन आदेशानां कार्यान्वयनम् shell इत्यस्य अन्तः लिखितं भवति अपि च ते प्रत्येकं file रूपेण न भवन्ति | |Linux मध्ये बहवः आदेशाः एवम् एव सन्ति, परं कतीनाञ्चन आदेशानां कार्यान्वयनम् shell इत्यस्य अन्तः लिखितं भवति अपि च ते प्रत्येकं file रूपेण न भवन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:18 |
|एते एव Internal आदेशाः | |एते एव Internal आदेशाः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:20 |
|echo इति आदेशः, अस्य विषये वयम् अनन्तरं पश्यामः, वास्तवेन एषः कश्चन Internal आदेशः अस्ति | |echo इति आदेशः, अस्य विषये वयम् अनन्तरं पश्यामः, वास्तवेन एषः कश्चन Internal आदेशः अस्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:25 |
|Terminal इत्यत्र गच्छन्तु, आदेशं टङ्कयन्तु च | |Terminal इत्यत्र गच्छन्तु, आदेशं टङ्कयन्तु च | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:33 |
|Type space echo इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |Type space echo इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:40 |
|फलितरूपेण echo इत्येतत् shell built in इति दृश्यते | |फलितरूपेण echo इत्येतत् shell built in इति दृश्यते | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:43 |
|अत्र file इत्यस्य नाम न दृश्यते अपि तु echo इति आदेशस्य व्यवस्थापनम् shell इत्यस्मिन् अन्तर्गतम् इति दृश्यते। अतः एतत् अन्तस्थादेशः इत्युच्यते | |अत्र file इत्यस्य नाम न दृश्यते अपि तु echo इति आदेशस्य व्यवस्थापनम् shell इत्यस्मिन् अन्तर्गतम् इति दृश्यते। अतः एतत् अन्तस्थादेशः इत्युच्यते | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:56 |
|आदेशानां संरचना इत्येतदपि कश्चन प्रमुखः ज्ञातव्यः अंशः अस्ति | |आदेशानां संरचना इत्येतदपि कश्चन प्रमुखः ज्ञातव्यः अंशः अस्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:01 |
|आदेशाः एकपदे अनेकपदेषु वा भवितुम् अर्हन्ति। अपि च ते white space इत्यस्य उपयोगेन भिन्नाः तिष्ठन्ति | |आदेशाः एकपदे अनेकपदेषु वा भवितुम् अर्हन्ति। अपि च ते white space इत्यस्य उपयोगेन भिन्नाः तिष्ठन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:08 |
|यत्र अनेकपदानि सन्ति तत्र प्रथमपदम् आदेशः भवति अपि च अवशिष्टानि arguments भवन्ति | |यत्र अनेकपदानि सन्ति तत्र प्रथमपदम् आदेशः भवति अपि च अवशिष्टानि arguments भवन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:16 |
|Arguments इत्येतानि Options अथवा Expressions अथवा files इत्येतेषां नामानि भवन्ति | |Arguments इत्येतानि Options अथवा Expressions अथवा files इत्येतेषां नामानि भवन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:20 |
|प्रयुक्तविकल्पस्य आधारेण एकः आदेशः विविधानि कार्याणि निर्वहति | |प्रयुक्तविकल्पस्य आधारेण एकः आदेशः विविधानि कार्याणि निर्वहति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:26 |
|ते सामान्यतया एकेन अथवा द्वाभ्यां “–“ इति चिह्नाभ्यां दर्शितं भवति यस्य च यथाक्रमं short अपि च long इति नाम अस्ति | |ते सामान्यतया एकेन अथवा द्वाभ्यां “–“ इति चिह्नाभ्यां दर्शितं भवति यस्य च यथाक्रमं short अपि च long इति नाम अस्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:35 |
|Terminal window इत्यत्र गत्वा आदेशं लिखित्वा तस्य फलितांशं पश्यन्तु | |Terminal window इत्यत्र गत्वा आदेशं लिखित्वा तस्य फलितांशं पश्यन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:40 |
|Terminal window इत्येतत् मार्जयितुम् clear इति टङ्कयन्तु | |Terminal window इत्येतत् मार्जयितुम् clear इति टङ्कयन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:44 |
|ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:49 |
|पुनः clear इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |पुनः clear इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:55 |
|ls space minus a इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |ls space minus a इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:04 |
|Terminal window इत्येतत् मार्जयितुं clear इति लिखन्तु | |Terminal window इत्येतत् मार्जयितुं clear इति लिखन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:11 |
|अधुना ls space minus minus all इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |अधुना ls space minus minus all इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:19 |
|Terminal इत्येतत् मार्जयितुम् clear इति टङ्कयन्तु | |Terminal इत्येतत् मार्जयितुम् clear इति टङ्कयन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:23 |
|अधुना ls space minus d इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |अधुना ls space minus d इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:32 |
|अस्मिन् स्तरे कथं विकल्पानां परिवर्तनेन आदेशानां व्यवहारः परिवर्त्यते इति केवलं जानीमः | |अस्मिन् स्तरे कथं विकल्पानां परिवर्तनेन आदेशानां व्यवहारः परिवर्त्यते इति केवलं जानीमः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:40 |
|Linux मध्ये बहवः आदेशाः सन्ति | |Linux मध्ये बहवः आदेशाः सन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:45 |
|प्रत्येकम् अपि आदेशस्य विविधाः विकल्पाः सन्ति | |प्रत्येकम् अपि आदेशस्य विविधाः विकल्पाः सन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:48 |
|आदेशाः संयुक्तरूपेण अपि भवितुम् अर्हन्ति। अस्य विषये अनन्तरं पश्यामः। सर्वमपि कथं स्मरणे स्थापयितुं शक्यम्? | |आदेशाः संयुक्तरूपेण अपि भवितुम् अर्हन्ति। अस्य विषये अनन्तरं पश्यामः। सर्वमपि कथं स्मरणे स्थापयितुं शक्यम्? | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:55 |
|वास्तविकतया स्मरणे स्थापनीयमिति नास्ति यतो हि linux मध्ये समीचीना Online Help व्यवस्था अस्ति | |वास्तविकतया स्मरणे स्थापनीयमिति नास्ति यतो हि linux मध्ये समीचीना Online Help व्यवस्था अस्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |08:01 |
|System मध्ये विद्यमानानाम् आदेशानां विषये man इति आदेशः विवरणं ददाति | |System मध्ये विद्यमानानाम् आदेशानां विषये man इति आदेशः विवरणं ददाति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | + | |08:08 | |
|उदाहरणार्थम् ls इति आदेशस्य विषये ज्ञातव्यं चेत् terminal इत्यत्र गन्तव्यं भवति | |उदाहरणार्थम् ls इति आदेशस्य विषये ज्ञातव्यं चेत् terminal इत्यत्र गन्तव्यं भवति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |08:16 |
|अपि च man इति आदेशं ls इति argument सह टङ्कयन्तु अर्थात्, man space ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |अपि च man इति आदेशं ls इति argument सह टङ्कयन्तु अर्थात्, man space ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |08:30 |
|ततः बहिरागन्तुं q इति नुदन्तु | |ततः बहिरागन्तुं q इति नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |08:35 |
|man इत्येतत् system इत्यस्य किञ्चन manual pager अस्ति। man इति आदेशाय दीयमानं प्रत्येकम् अपि argument सामान्यतया program, utility, function इत्यस्य वा नाम भवति | |man इत्येतत् system इत्यस्य किञ्चन manual pager अस्ति। man इति आदेशाय दीयमानं प्रत्येकम् अपि argument सामान्यतया program, utility, function इत्यस्य वा नाम भवति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |08:43 |
|Argument अनुसारं Manual Page अन्विष्य दर्श्यते | |Argument अनुसारं Manual Page अन्विष्य दर्श्यते | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |08:49 |
|यदि विभागः सूच्यते तर्हि man आदेशः तस्मिन् विभागे केवलम् अन्विष्यति | |यदि विभागः सूच्यते तर्हि man आदेशः तस्मिन् विभागे केवलम् अन्विष्यति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |08:55 |
|सूचनाभावे सति सम्पूर्णं पूर्वनिर्दिष्टानुसारम् अन्विष्यति। अपि च यद्यपि बहूनि पृष्ठानि सन्ति तथापि प्रथमपृष्ठं दर्शयति | |सूचनाभावे सति सम्पूर्णं पूर्वनिर्दिष्टानुसारम् अन्विष्यति। अपि च यद्यपि बहूनि पृष्ठानि सन्ति तथापि प्रथमपृष्ठं दर्शयति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:07 |
|भवन्तः man इति आदेशमुपयुज्य एव man आदेशस्य विषये अधिकं ज्ञातुं शक्नुवन्ति | |भवन्तः man इति आदेशमुपयुज्य एव man आदेशस्य विषये अधिकं ज्ञातुं शक्नुवन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:14 |
|Terminal इत्यत्र गत्वा man space man इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |Terminal इत्यत्र गत्वा man space man इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:23 |
|बहिरागन्तुं q इति नुदन्तु | |बहिरागन्तुं q इति नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:26 |
|man इत्यस्मिन् आदेशे बहवः विकल्पाः सन्ति | |man इत्यस्मिन् आदेशे बहवः विकल्पाः सन्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:30 |
|तेषु कतिचन प्रमुखान् अंशान् वदामि। कदाचित् वयं चिकीर्षितं कर्तुम् आदेशान् न जानीमः। तदा अस्माभिः किं करणीयम् | |तेषु कतिचन प्रमुखान् अंशान् वदामि। कदाचित् वयं चिकीर्षितं कर्तुम् आदेशान् न जानीमः। तदा अस्माभिः किं करणीयम् | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:41 |
|man इत्येतत् –k इति कञ्चन विकल्पं प्रददाति। एषः किञ्चन मुख्यपदं स्वीकृत्य आदेशसूचीं तस्य सङ्क्षिप्त-उद्देश्यम् च प्रददाति | |man इत्येतत् –k इति कञ्चन विकल्पं प्रददाति। एषः किञ्चन मुख्यपदं स्वीकृत्य आदेशसूचीं तस्य सङ्क्षिप्त-उद्देश्यम् च प्रददाति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:50 |
|यथा- कस्यचन directory इत्यस्य रचनायै निर्दिष्टम् आदेशं यदा न जानीमः, | |यथा- कस्यचन directory इत्यस्य रचनायै निर्दिष्टम् आदेशं यदा न जानीमः, | ||
+ | |||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:56 |
|तदा वयम् आदेशस्य prompt इत्यत्र गत्वा man space minus k space directories इति टङ्कयित्वा enter इति नुदामः | |तदा वयम् आदेशस्य prompt इत्यत्र गत्वा man space minus k space directories इति टङ्कयित्वा enter इति नुदामः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|10:12 | |10:12 | ||
|अधुना वयम् अस्मभ्यं यद् अपेक्षितं तत् द्रष्टुं प्रत्येकमपि आदेशम् अन्वेष्टुं शक्नुमः | |अधुना वयम् अस्मभ्यं यद् अपेक्षितं तत् द्रष्टुं प्रत्येकमपि आदेशम् अन्वेष्टुं शक्नुमः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|10:17 | |10:17 | ||
|समानं विषयं apropos इति आदेशम् उपयुज्य अपि साधयितुं शक्नुमः | |समानं विषयं apropos इति आदेशम् उपयुज्य अपि साधयितुं शक्नुमः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|10:21 | |10:21 | ||
|prompt मध्ये apropos space directories इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु, फलितं पश्यन्तु | |prompt मध्ये apropos space directories इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु, फलितं पश्यन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|10:36 | |10:36 | ||
|कदाचित् अस्मभ्यम् अधिकविवरणस्य अपेक्षा न भवति, केवलम् आदेशः किं करोति इति ज्ञातव्यं भवति | |कदाचित् अस्मभ्यम् अधिकविवरणस्य अपेक्षा न भवति, केवलम् आदेशः किं करोति इति ज्ञातव्यं भवति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|10:40 | |10:40 | ||
|तदर्थं वयं whatis अथवा man –f इति आदेशम् उपयोक्तुं शक्नुमः। एतद्द्वयमपि आदेशमधिकृत्य सङ्क्षिप्तविवरणं प्रददाति | |तदर्थं वयं whatis अथवा man –f इति आदेशम् उपयोक्तुं शक्नुमः। एतद्द्वयमपि आदेशमधिकृत्य सङ्क्षिप्तविवरणं प्रददाति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|10:52 | |10:52 | ||
|Terminal इत्यत्र गच्छन्तु, मार्जयितुम् clear इति टङ्कयन्तु | |Terminal इत्यत्र गच्छन्तु, मार्जयितुम् clear इति टङ्कयन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|10:58 | |10:58 | ||
|अधुना whatis space ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |अधुना whatis space ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|11:06 | |11:06 | ||
|कतिपयेषु आदेशेषु बहवः विकल्पाः भवन्ति। आदेशस्य विकल्पानां सूचीं प्राप्तुं, | |कतिपयेषु आदेशेषु बहवः विकल्पाः भवन्ति। आदेशस्य विकल्पानां सूचीं प्राप्तुं, | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|11:13 | |11:13 | ||
|minus help इत्यस्य विकल्पस्य उपयोगं कुर्मः | |minus help इत्यस्य विकल्पस्य उपयोगं कुर्मः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|11:18 | |11:18 | ||
|अधुना prompt इत्यत्र गत्वा ls space minus minus help इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | |अधुना prompt इत्यत्र गत्वा ls space minus minus help इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|11:29 | |11:29 | ||
|उपरि गत्वा वयं manual page मध्ये विद्यमानान् सर्वान् अपि विकल्पान् द्रष्टुं शक्नुमः | |उपरि गत्वा वयं manual page मध्ये विद्यमानान् सर्वान् अपि विकल्पान् द्रष्टुं शक्नुमः | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|11:45 | |11:45 | ||
|अलमतिविस्तरेण। Spoken Tutorial(स्पोकन् ट्युटोरियल्) इत्ययं प्रकल्पः Talk to a Teacher(टाक् टु ए टीचर्) इत्यस्य प्रकल्पस्य भागः अस्ति। यस्य विषये राष्ट्रियसाक्षरतामिशन् इति संस्था ICT(आइ.सी.टि) इत्यस्य माध्यमेन कर्तुं समर्थितवती अस्ति | |अलमतिविस्तरेण। Spoken Tutorial(स्पोकन् ट्युटोरियल्) इत्ययं प्रकल्पः Talk to a Teacher(टाक् टु ए टीचर्) इत्यस्य प्रकल्पस्य भागः अस्ति। यस्य विषये राष्ट्रियसाक्षरतामिशन् इति संस्था ICT(आइ.सी.टि) इत्यस्य माध्यमेन कर्तुं समर्थितवती अस्ति | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|11:56 | |11:56 | ||
|अधिकविवरणं निम्नलिखिते जालपुटे उपलभ्यमस्ति। "http://spoken-tutorial.org/NMEICT- Intro | |अधिकविवरणं निम्नलिखिते जालपुटे उपलभ्यमस्ति। "http://spoken-tutorial.org/NMEICT- Intro | ||
+ | |||
|- | |- | ||
|12:00 | |12:00 | ||
− | | | + | |अस्य प्रतेः अनुवादकर्त्री संस्कृतभारती अस्ति। अस्य प्रवाचकः देहलीतः वासुदेवः अस्ति। Tutorial(ट्युटोरियल्) इत्यस्मिन् भागं गृहीतवद्भ्यः सर्वेभ्यः धन्यवादाः |
− | + | ||
|} | |} |
Latest revision as of 16:37, 29 March 2017
Time | Narration |
00:00 | प्रिय मित्राणि,spoken tutorial इत्यस्य Linux Operating system मध्ये स्वागतम् |
00:05 | अस्मिन् Tutorial मध्ये वयं कतिचनमूलभूत-आदेशानां विषये ज्ञास्यामः |
00:10 | अहं Ubantu 10.04 इत्यस्य उपयोगं कुर्वन् अस्मि |
00:12 | भवन्तः Linux Opetating System इत्यस्य चालनं जानन्ति इति आशासे |
00:17 | यदि इच्छन्ति तर्हि तत् http://spoken-tutorial.org इत्याख्ये जालपुटे Spoken Tutorial द्वारा उपल्भ्यमस्ति |
00:26 | अस्मिन् Tutorial मध्ये वयम् आदेशानाम् अपि च आदेशनिर्वाहकाणां विषये ज्ञास्यामः |
00:33 | अनन्तरं वयं Man आदेशेन Linux इत्यस्मिन् कथं साहाय्यं स्वीकरणीयम् इति ज्ञास्यामः |
00:39 | अत्र प्रश्नः अस्ति यत् “आदेशाः नाम के?” इति |
00:43 | सरलतया वक्तव्यं चेत्, Linux आदेशाः पदानि सन्ति येषाम् प्रयोगेण कतिचन कार्याणि सम्भवन्ति |
00:52 | Linux इत्यस्य आदेशाः सामान्यतया अक्षरचतुष्टयात् अधिकाः न भवन्ति। यथा ls, who, ps इत्यादयः |
00:59 | आदेशाः Lower Case मध्ये भवन्ति अपि च ते Case Sensitive भवन्ति। अधुना किञ्चन उदाहरणं पश्यामः |
01:05 | Application Menu गच्छन्तु |
01:08 | Accessories इति चित्वा तत्र विद्यमानेषु विकल्पेषु Terminal इत्यत्र नुदन्तु |
01:14 | अथवा Terminal इत्यस्य उद्घाटनार्थं Keyboard मध्ये Ctrl+Alt+T इति नुदन्तु |
01:20 | अधुना अत्र prompt($) इति अपि च तदनु Blinking Cursor इति दृश्यते। अत्रैव अस्माभिः आदेशाः टङ्कनीयाः |
01:29 | who इति पदं लिखित्वा Enter नुदन्तु |
01:34 | वयं सङ्गणके प्रविष्टानां नामानि द्रष्टुं शक्नुमः। यथार्थतया वयं केवलं who इति आदेशं चालितवन्तः यश्च के के सङ्गणकं प्रविष्टाः सन्ति इति सूचयति |
01:47 | परं तादृशं किं वस्तु अस्ति यत् आदेशान् कार्यरूपेण परिवर्तयति? |
01:54 | एतत् Command Interpreter इत्यस्य कार्यमस्ति यस्य Shell इत्यपि नाम अस्ति |
01:59 | Shell इति कश्चन कार्यक्रमः अस्ति यच्च उपयोगकर्तुः अपि च Linux व्यवस्थायाः अन्तरे सम्पर्कं कल्पयति इति निर्वक्तुं शक्नुमः |
02:08 | एतत् अस्मभ्यं Operating System द्वारा चालयितुं सौलभ्यं कल्पयति |
02:13 | Linux मध्ये विविधान् Shells संस्थापयितुं शक्नुमः येषां च चयनम् उपयोगकर्ता स्वस्य इच्छानुसारं कर्तुं शक्नोति। |
02:22 | Linux मध्ये Standard Shells यानि सर्वदा /bin/sh इति स्थाने संस्थापितानि भवन्ति तानि bash (GNU Bourne-Again Shell) इति उच्यन्ते यानि च GNU suite of tools मध्ये सन्ति |
02:35 | अस्मिन् Tutorial मध्ये यान् आदेशान् वयं पश्यामः ते सर्वगणीयाः सन्ति अपि च ते लघुपरिवर्तनेन सह सर्वविध Linux Shells मध्ये चलन्ति |
02:44 | एवं सत्यपि वयम् अस्मिन् Tutorial मध्ये Shell इत्यस्य प्रदर्शनार्थम् bash इत्यस्य उपयोगं कुर्मः |
02:51 | यतो हि bash इति किञ्चन जनप्रियं Shell अस्ति अपि च विविधानां UNIX मध्ये कार्यं करोति |
02:58 | Original Shell, C Shell, Korn Shell इत्येतेषु अपि Bourne Shells भवन्ति |
03:08 | वयं किम् Shell उपयुञ्ज्महे इति द्रष्टुम् |
03:11 | Terminal इत्यत्र गत्वा echo $SHELL इति टङ्कयित्वा Enter नुदामः |
03:27 | सामान्यतया /bin/bash इति out put भवति यच्च bash shell अस्ति |
03:34 | तत्र तावत् विविधान् Shells कार्यगतान् कर्तुं बहवः प्रकाराः सन्ति। तान् अग्रिमे Tutorial मध्ये पश्यामः |
03:42 | आदेशाः इत्युक्ते Program Files सन्ति ये च C इति परिभाषायां भवन्ति |
03:47 | Files इत्येतानि Directories मध्ये भवन्ति। आदेशाः कुत्र सङ्गृहीताः सन्ति इति ज्ञातुं वयम् Type आदेशस्य उपयोगं कुर्मः |
03:55 | Command Prompt इत्यत्र Type space ps इति टङ्कयित्वा enter इति नुदामः |
04:03 | एतत् ps इति यथार्थतया /bin directory इत्यस्मिन् सङ्गृहीतम् अस्ति इति दर्शयति |
04:09 | यदा आदेशान् prompt इत्यत्र टङ्कयामः तदा Shell इत्याख्यम् Directories इत्यस्य सूच्यां विद्यमाननामसु टङ्कितं नाम अन्विष्यति |
04:18 | यदि तुल्यं file प्राप्यते तर्हि तदनुगुणं कार्यं निरुह्यते। नो चेत् “Command not found” इति error दर्श्यते |
04:27 | अन्विष्टा Directories इत्यस्य सूची Path Variable द्वारा स्पष्टरूपेण उक्तम् अस्ति। अस्य विषये वयम् अग्रे पश्यामः |
04:34 | अधुना यदि वयं सूचीं द्रष्टुम् इच्छामः तर्हि echo space $PATH इति capital मध्ये टङ्कयित्वा |
04:44 | enter इति नुदामः |
04:52 | यदा आदेशानां विषये चर्चा भवति तदा मुख्यतया ज्ञातव्यः अंशः इत्युक्ते |
04:57 | Linux आदेशाः द्विधा विभज्यन्ते, External आदेशाः Internal आदेशाः चेति |
05:02 | अत्र External आदेशानाम् अस्तित्वं file अथवा program रूपेण भवति |
05:07 | Linux मध्ये बहवः आदेशाः एवम् एव सन्ति, परं कतीनाञ्चन आदेशानां कार्यान्वयनम् shell इत्यस्य अन्तः लिखितं भवति अपि च ते प्रत्येकं file रूपेण न भवन्ति |
05:18 | एते एव Internal आदेशाः |
05:20 | echo इति आदेशः, अस्य विषये वयम् अनन्तरं पश्यामः, वास्तवेन एषः कश्चन Internal आदेशः अस्ति |
05:25 | Terminal इत्यत्र गच्छन्तु, आदेशं टङ्कयन्तु च |
05:33 | Type space echo इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
05:40 | फलितरूपेण echo इत्येतत् shell built in इति दृश्यते |
05:43 | अत्र file इत्यस्य नाम न दृश्यते अपि तु echo इति आदेशस्य व्यवस्थापनम् shell इत्यस्मिन् अन्तर्गतम् इति दृश्यते। अतः एतत् अन्तस्थादेशः इत्युच्यते |
05:56 | आदेशानां संरचना इत्येतदपि कश्चन प्रमुखः ज्ञातव्यः अंशः अस्ति |
06:01 | आदेशाः एकपदे अनेकपदेषु वा भवितुम् अर्हन्ति। अपि च ते white space इत्यस्य उपयोगेन भिन्नाः तिष्ठन्ति |
06:08 | यत्र अनेकपदानि सन्ति तत्र प्रथमपदम् आदेशः भवति अपि च अवशिष्टानि arguments भवन्ति |
06:16 | Arguments इत्येतानि Options अथवा Expressions अथवा files इत्येतेषां नामानि भवन्ति |
06:20 | प्रयुक्तविकल्पस्य आधारेण एकः आदेशः विविधानि कार्याणि निर्वहति |
06:26 | ते सामान्यतया एकेन अथवा द्वाभ्यां “–“ इति चिह्नाभ्यां दर्शितं भवति यस्य च यथाक्रमं short अपि च long इति नाम अस्ति |
06:35 | Terminal window इत्यत्र गत्वा आदेशं लिखित्वा तस्य फलितांशं पश्यन्तु |
06:40 | Terminal window इत्येतत् मार्जयितुम् clear इति टङ्कयन्तु |
06:44 | ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
06:49 | पुनः clear इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
06:55 | ls space minus a इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
07:04 | Terminal window इत्येतत् मार्जयितुं clear इति लिखन्तु |
07:11 | अधुना ls space minus minus all इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
07:19 | Terminal इत्येतत् मार्जयितुम् clear इति टङ्कयन्तु |
07:23 | अधुना ls space minus d इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
07:32 | अस्मिन् स्तरे कथं विकल्पानां परिवर्तनेन आदेशानां व्यवहारः परिवर्त्यते इति केवलं जानीमः |
07:40 | Linux मध्ये बहवः आदेशाः सन्ति |
07:45 | प्रत्येकम् अपि आदेशस्य विविधाः विकल्पाः सन्ति |
07:48 | आदेशाः संयुक्तरूपेण अपि भवितुम् अर्हन्ति। अस्य विषये अनन्तरं पश्यामः। सर्वमपि कथं स्मरणे स्थापयितुं शक्यम्? |
07:55 | वास्तविकतया स्मरणे स्थापनीयमिति नास्ति यतो हि linux मध्ये समीचीना Online Help व्यवस्था अस्ति |
08:01 | System मध्ये विद्यमानानाम् आदेशानां विषये man इति आदेशः विवरणं ददाति |
08:08 | उदाहरणार्थम् ls इति आदेशस्य विषये ज्ञातव्यं चेत् terminal इत्यत्र गन्तव्यं भवति |
08:16 | अपि च man इति आदेशं ls इति argument सह टङ्कयन्तु अर्थात्, man space ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
08:30 | ततः बहिरागन्तुं q इति नुदन्तु |
08:35 | man इत्येतत् system इत्यस्य किञ्चन manual pager अस्ति। man इति आदेशाय दीयमानं प्रत्येकम् अपि argument सामान्यतया program, utility, function इत्यस्य वा नाम भवति |
08:43 | Argument अनुसारं Manual Page अन्विष्य दर्श्यते |
08:49 | यदि विभागः सूच्यते तर्हि man आदेशः तस्मिन् विभागे केवलम् अन्विष्यति |
08:55 | सूचनाभावे सति सम्पूर्णं पूर्वनिर्दिष्टानुसारम् अन्विष्यति। अपि च यद्यपि बहूनि पृष्ठानि सन्ति तथापि प्रथमपृष्ठं दर्शयति |
09:07 | भवन्तः man इति आदेशमुपयुज्य एव man आदेशस्य विषये अधिकं ज्ञातुं शक्नुवन्ति |
09:14 | Terminal इत्यत्र गत्वा man space man इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
09:23 | बहिरागन्तुं q इति नुदन्तु |
09:26 | man इत्यस्मिन् आदेशे बहवः विकल्पाः सन्ति |
09:30 | तेषु कतिचन प्रमुखान् अंशान् वदामि। कदाचित् वयं चिकीर्षितं कर्तुम् आदेशान् न जानीमः। तदा अस्माभिः किं करणीयम् |
09:41 | man इत्येतत् –k इति कञ्चन विकल्पं प्रददाति। एषः किञ्चन मुख्यपदं स्वीकृत्य आदेशसूचीं तस्य सङ्क्षिप्त-उद्देश्यम् च प्रददाति |
09:50 | यथा- कस्यचन directory इत्यस्य रचनायै निर्दिष्टम् आदेशं यदा न जानीमः, |
09:56 | तदा वयम् आदेशस्य prompt इत्यत्र गत्वा man space minus k space directories इति टङ्कयित्वा enter इति नुदामः |
10:12 | अधुना वयम् अस्मभ्यं यद् अपेक्षितं तत् द्रष्टुं प्रत्येकमपि आदेशम् अन्वेष्टुं शक्नुमः |
10:17 | समानं विषयं apropos इति आदेशम् उपयुज्य अपि साधयितुं शक्नुमः |
10:21 | prompt मध्ये apropos space directories इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु, फलितं पश्यन्तु |
10:36 | कदाचित् अस्मभ्यम् अधिकविवरणस्य अपेक्षा न भवति, केवलम् आदेशः किं करोति इति ज्ञातव्यं भवति |
10:40 | तदर्थं वयं whatis अथवा man –f इति आदेशम् उपयोक्तुं शक्नुमः। एतद्द्वयमपि आदेशमधिकृत्य सङ्क्षिप्तविवरणं प्रददाति |
10:52 | Terminal इत्यत्र गच्छन्तु, मार्जयितुम् clear इति टङ्कयन्तु |
10:58 | अधुना whatis space ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
11:06 | कतिपयेषु आदेशेषु बहवः विकल्पाः भवन्ति। आदेशस्य विकल्पानां सूचीं प्राप्तुं, |
11:13 | minus help इत्यस्य विकल्पस्य उपयोगं कुर्मः |
11:18 | अधुना prompt इत्यत्र गत्वा ls space minus minus help इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु |
11:29 | उपरि गत्वा वयं manual page मध्ये विद्यमानान् सर्वान् अपि विकल्पान् द्रष्टुं शक्नुमः |
11:45 | अलमतिविस्तरेण। Spoken Tutorial(स्पोकन् ट्युटोरियल्) इत्ययं प्रकल्पः Talk to a Teacher(टाक् टु ए टीचर्) इत्यस्य प्रकल्पस्य भागः अस्ति। यस्य विषये राष्ट्रियसाक्षरतामिशन् इति संस्था ICT(आइ.सी.टि) इत्यस्य माध्यमेन कर्तुं समर्थितवती अस्ति |
11:56 | अधिकविवरणं निम्नलिखिते जालपुटे उपलभ्यमस्ति। "http://spoken-tutorial.org/NMEICT- Intro |
12:00 | अस्य प्रतेः अनुवादकर्त्री संस्कृतभारती अस्ति। अस्य प्रवाचकः देहलीतः वासुदेवः अस्ति। Tutorial(ट्युटोरियल्) इत्यस्मिन् भागं गृहीतवद्भ्यः सर्वेभ्यः धन्यवादाः |