Difference between revisions of "Ruby/C2/Logical-and-other-Operators/Marathi"

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
(Removal of incorrect upload)
 
(10 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
 +
'''Title of script''':''' Logical-and-other-Operators'''
  
 +
'''Author: Manali Ranade'''
 +
 +
'''Keywords: Ruby'''
 +
 +
 +
 +
{| border=1
 +
!Time
 +
!Narration
 +
 +
 +
|-
 +
| 00:02
 +
| '''Logical''' आणि '''Other Operators''' वरील पाठात आपले स्वागत.
 +
 +
|-
 +
| 00:06
 +
| या पाठात शिकणार आहोत,
 +
 +
|-
 +
| 00:09
 +
| '''लॉजिकल ऑपरेटर्स,'''
 +
 +
|-
 +
| 00:11
 +
| '''पॅरलल असाईनमेंट''' आणि
 +
 +
|-
 +
| 00:13
 +
| '''रेंज ऑपरेटर्स.'''
 +
 +
|-
 +
| 00:15
 +
| येथे वापरणार आहोत.
 +
 +
|-
 +
| 00:17
 +
| '''उबंटु लिनक्स वर्जन'''12.04'''
 +
 +
|-
 +
| 00:20
 +
| आणि '''रुबी 1.9.3'''
 +
 +
|-
 +
| 00:23
 +
| या पाठासाठी तुम्हाला लिनक्स टर्मिनल आणि टेक्स्ट एडिटरचे ज्ञान असावे.
 +
 +
|-
 +
| 00:29
 +
| तसेच '''irb''' चा परिचय असावा.
 +
 +
|-
 +
| 00:33
 +
| नसल्यास संबंधित पाठांसाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.
 +
 +
|-
 +
| 00:38
 +
| लॉजिकल ऑपरेटर्सला '''Boolean''' ऑपरेटर्स असेही म्हणतात.
 +
 +
|-
 +
| 00:42
 +
| कारण ते राशीतील भागांचे मूल्यमापन करून
 +
 +
|-
 +
| 00:45
 +
| '''true''' किंवा '''false''' व्हॅल्यू आपल्याला देतात.
 +
 +
|-
 +
| 00:48
 +
| लॉजिकल ऑपरेटर्स अशाप्रकारे आहेत.
 +
 +
|-
 +
| 00:51
 +
| दोन '''अँपरसँड (&&)''' म्हणजे '''(and)'''
 +
 +
|-
 +
| 00:54
 +
| डबल पाईप म्हणजे '''(or)'''
 +
 +
|-
 +
| 00:56
 +
| एक्स्लमेशन मार्क '''(!)''' म्हणजे '''(not)'''
 +
 +
|-
 +
| 01:00
 +
| दोन्ही राशी '''true''' असतील तरच &&(दोन अँपरसँड) आणि and आपल्याला '''true''' व्हॅल्यू देते .
 +
 +
|-
 +
| 01:07
 +
| पहिली राशी '''true''' असेल तरच दुस-याचे मूल्यमापन केले जाते.
 +
 +
|-
 +
| 01:12
 +
| प्राधान्यक्रम हा दोन्ही प्रकारांतील फरक आहे.
 +
 +
|-
 +
| 01:15
 +
| चिन्हरूपी '''and''' म्हणजे '''&&(दोन अँपरसँड)''' ला अधिक प्राधान्य असते.
 +
 +
|-
 +
| 01:20
 +
| त्याची उदाहरणे पाहू.
 +
 +
|-
 +
| 01:22
 +
| त्यासाठी '''irb''' वापरू.
 +
 +
|-
 +
| 01:25
 +
| टर्मिनल उघडण्यासाठी '''Ctrl, Alt आणि T''' एकत्रितपणे दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 01:31
 +
| इंटरऍक्टीव्ह रुबी उघडण्यासाठी '''irb''' टाईप करून एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 01:36
 +
| टाईप करा '''3 greater than 2 space &&(दोन अँपरसँड) space 4 less than '''5'''
 +
 +
|-
 +
| 01:47
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 01:49
 +
| '''true'''हे आऊटपुट मिळाले.
 +
 +
|-
 +
| 01:53
 +
| येथे पहिली '''राशी''' 3>2 ही '''true''' आहे.
 +
 +
|-
 +
| 01:59
 +
| दुसरी राशी '''<nowiki>4<5 </nowiki>ही सुध्दा '''true''' आहे.
 +
 +
|-
 +
| 02:03
 +
| दोन्ही राशी '''true''' असल्याने '''true''' हे आऊटपुट मिळाले.
 +
 +
|-
 +
| 02:08
 +
| मागील कमांड पुन्हा मिळवण्यासाठी अप ऍरो की दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 02:12
 +
| दोन अँपरसँड चिन्हांच्या जागी '''and''' टाईप करा.
 +
 +
|-
 +
| 02:17
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 02:19
 +
| आपल्याला तोच रिझल्ट मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 02:22
 +
| मागील कमांड पुन्हा मिळवण्यासाठी अप ऍरो की दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 02:27
 +
| पहिल्या राशीत '''greater than''' बदलून ते '''less than''' करा.
 +
 +
|-
 +
| 02:32
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 02:35
 +
| '''false''' असे आऊटपुट मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 02:38
 +
| कारण '''<nowiki>3<2</nowiki>''' हे '''false''' आहे.
 +
 +
|-
 +
| 02:43
 +
| पहिली राशी '''false''' असल्यामुळे दुस-या राशीचे मूल्यमापन झाले नाही.
 +
 +
|-
 +
| 02:49
 +
| आणि '''false''' हे आऊटपुट मिळाले.
 +
 +
|-
 +
| 02:53
 +
| राशींपैकी एक जरी '''true''' असेल तर '''double pipe''' आणि '''or''' आपल्याला '''true''' व्हॅल्यू देते .
 +
 +
|-
 +
| 02:59
 +
| पहिली राशी '''false''' असेल तरच दुस-या राशीचे मूल्यमापन होते.
 +
 +
|-
 +
| 03:04
 +
| प्राधान्यक्रम हा दोन्ही प्रकारातील फरक आहे.
 +
 +
|-
 +
| 03:07
 +
| चिन्हरूपी '''or''' म्हणजे '''double pipe''' ला सर्वाधिक प्राधान्य असते.
 +
 +
|-
 +
| 03:11
 +
| त्याची उदाहरणे पाहू.
 +
 +
|-
 +
| 03:15
 +
| '''10 greater than 6 space double pipe space 12 less than 7'''
 +
 +
|-
 +
| 03:23
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 03:26
 +
| '''true''' हे आऊटपुट मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 03:29
 +
| येथे पहिली राशी म्हणजे '''<nowiki>10>6</nowiki>''' '''true''' आहे.
 +
 +
|-
 +
| 03:35
 +
| पहिली राशी '''true''' असल्यामुळे दुस-या '''राशी'''चे मूल्यमापन होणार नाही.
 +
 +
|-
 +
| 03:40
 +
| आणि '''true''' हे आऊटपुट मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 03:42
 +
| मागील कमांड पुन्हा मिळवण्यासाठी अप ऍरो की दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 03:46
 +
| पहिल्या '''राशीत''' '''greater than''' चिन्ह बदलून ते '''less than''' करा.
 +
 +
|-
 +
| 03:52
 +
| आणि '''pipe''' चिन्हाच्या जागी '''or''' टाईप करा.
 +
 +
|-
 +
| 03:57
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 04:00
 +
| येथे पहिली राशी म्हणजे'''<nowiki> 10<6 </nowiki>'''false''' आहे.
 +
 +
|-
 +
| 04:05
 +
| दुसरी राशी '''<nowiki>12<7 </nowiki>''' सुध्दा '''false''' आहे.
 +
 +
|-
 +
| 04:10
 +
| दोन्ही '''राशी''' '''false''' असल्यामुळे '''false''' हे आऊटपुट मिळाले.
 +
 +
|-
 +
| 04:15
 +
| '''! ( exclamation mark )''' आणि '''not''' ऑपरेटर्स दिलेल्या राशीच्या विरूध्द व्हॅल्यू परत करतात.
 +
 +
|-
 +
| 04:20
 +
| जर राशी '''true''' असेल, '''exclamation mark''' ऑपरेटर '''false''' व्हॅल्यू परत करेल.
 +
 +
|-
 +
| 04:27
 +
| राशी '''false '''असल्यास '''true''' व्हॅल्यू परत करेल.
 +
 +
|-
 +
| 04:30
 +
| प्राधान्यक्रम हा दोन्ही प्रकारातील फरक आहे.
 +
 +
|-
 +
| 04:33
 +
| चिन्हरूपी '''not''' म्हणजे '''(!)''' उद्गारचिन्हाला सर्वाधिक प्राधान्य असते.
 +
 +
|-
 +
| 04:37
 +
| आता '''not''' ऑपरेटर वापरून बघू.
 +
 +
|-
 +
| 04:40
 +
| प्रथम टाईप करा '''10 double equal to 10'''
 +
 +
|-
 +
| 04:45
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 04:47
 +
| '''true''' हे आऊटपुट मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 04:50
 +
| वरील राशीचा रिझल्ट उलटा करण्यासाठी
 +
 +
|-
 +
| 04:53
 +
| राशीच्या आधी '''not''' ऑपरेटर समाविष्ट करा.
 +
 +
|-
 +
| 04:57
 +
| टाईप करा '''Exclamation mark कंसात 10 double equal to 10 '''
 +
 +
|-
 +
| 05:04
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 05:06
 +
| '''false''' हे आऊटपुट मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 05:10
 +
| '''Ctrl+L''' दाबा. '''irb''' कंसोल क्लियर करा.
 +
 +
|-
 +
| 05:15
 +
| आता '''parallel assignment बद्दल जाणून घेऊ. '''
 +
 +
|-
 +
| 05:20
 +
| रूबीत पॅरलल असाइनमेंटद्वारे एका ओळीने अनेक व्हेरिएबल्सना प्राथमिक व्हॅल्यू देता येते.
 +
 +
|-
 +
| 05:26
 +
| आता '''टर्मिनलवर जा.'''
 +
 +
|-
 +
| 05:29
 +
| पॅरलल असाइनमेंटद्वारे '''a, b, c''' ही तीन व्हेरिएबल घोषित करू.
 +
 +
|-
 +
| 05:36
 +
| टाईप करा '''a comma b comma c equal to 10 comma 20 comma 30 '''
 +
 +
|-
 +
| 05:45
 +
| आणि एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 05:47
 +
| येथे व्हेरिएबल '''a ला 10'''
 +
 +
|-
 +
| 05:52
 +
| '''b ला 20''' ,
 +
 +
|-
 +
| 05:54
 +
| '''c ला 30''' ही व्हॅल्यू दिली जाईल.
 +
 +
|-
 +
| 05:56
 +
| '''उजवी बाजू ऍरे सारखे कार्य करेल'''.
 +
 +
|-
 +
| 06:01
 +
| जर डाव्या बाजूस अनेक व्हेरिएबल्स लिहिले तर त्यांचा ऍरे अनपॅक करून त्यांना अनुक्रमाने व्हॅल्यू दिल्या जातात.
 +
 +
|-
 +
| 06:10
 +
| ऍरेज बद्दल पुढील पाठांत सविस्तर जाणून घेऊ.
 +
 +
|-
 +
| 06:14
 +
| आता व्हॅल्यूज योग्य पध्दतीने प्रदान झाल्या आहेत का ते पाहू .
 +
 +
|-
 +
| 06:20
 +
| '''a '''टाईप करून एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 06:23
 +
| व्हेरिएबल '''a''' मधे '''10''' ही व्हॅल्यू संचित असल्याचे दिसेल .
 +
 +
|-
 +
| 06:28
 +
| '''b''' टाईप करून एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 06:31
 +
| आपल्याला 20 मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 06:33
 +
| '''c '''टाईप करून एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 06:37
 +
| 30 दाखवले जाईल.
 +
 +
|-
 +
| 06:40
 +
| दोन व्हेरिएबल्समधील व्हॅल्यूजची अदलाबदल करण्यासाठी पॅरलल असाइनमेंट उपयोगी आहे.
 +
 +
|-
 +
| 06:45
 +
| a आणि b च्या व्हॅल्यूजची अदलाबदल करू.
 +
 +
|-
 +
| 06:50
 +
| टाईप करा '''puts space डबल कोटसमधे a equal to hash महिरपी कंसात a comma डबल कोटसमधे b equal to hash महिरपी कंसात b'''
 +
 +
|-
 +
| 07:11
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 07:13
 +
| '''a=10 आणि'''
 +
 +
|-
 +
| 07:16
 +
| '''b=20 हे आऊटपुट मिळेल.'''
 +
 +
|-
 +
| 07:20
 +
| आता a आणि b ची अदलाबदल करू.
 +
 +
|-
 +
| 07:23
 +
| त्यासाठी टाईप करा
 +
 +
|-
 +
| 07:25
 +
| '''a comma b equal to b comma a '''
 +
 +
|-
 +
| 07:31
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 07:33
 +
| '''puts''' कमांड मिळवण्यासाठी दोनदा अप ऍरो की दाबा आणि एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 07:39
 +
| आपल्याला,
 +
 +
|-
 +
| 07:41
 +
| '''a=20 '''
 +
 +
|-
 +
| 07:44
 +
| '''b=10''' हे आऊटपुट मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 07:47
 +
| आता रुबीमधील रेंजबद्दल जाणून घेऊ.
 +
 +
|-
 +
| 07:50
 +
| रेंजमधील व्हॅल्यूज नंबर्स, कॅरॅक्टर्स, स्ट्रिंग्ज किंवा ऑब्जेक्टस असू शकतात.
 +
 +
|-
 +
| 07:58
 +
| रेंजचा उपयोग अनुक्रम (Sequence) दाखवण्यासाठी करतात.
 +
 +
|-
 +
| 08:02
 +
| '''Sequence''' रेंज ही व्हॅल्यूजची सलग रेंज तयार करण्यास वापरतात.
 +
 +
|-
 +
| 08:06
 +
| त्यामधे सुरूवातीची व्हॅल्यू, व्हॅल्यूजची रेंज आणि शेवटची व्हॅल्यू दिली जाते.
 +
 +
|-
 +
| 08:13
 +
| '''(..) two dot ऑपरेटर''' इनक्लुझिव्ह रेंज बनवते.
 +
 +
|-
 +
| 08:16
 +
| '''(...) three dot ऑपरेटर''' एक्सक्लुझिव्ह रेंज बनवते.
 +
 +
|-
 +
| 08:20
 +
| रेंजचा वापर एखादी व्हॅल्यू दिलेल्या रेंजमधे आहे की नाही हे तपासण्यासाठी होतो.
 +
 +
|-
 +
| 08:26
 +
| आपण हे (===) '''equality''' ऑपरेटरद्वारे करतो.
 +
 +
|-
 +
| 08:30
 +
| रेंजेसवरील उदाहरणे पाहू.
 +
 +
|-
 +
| 08:33
 +
| टर्मिनलवर जा.
 +
 +
|-
 +
| 08:36
 +
| टाईप करा कंसात '''1 two dots 10 then dot to underscore a '''
 +
 +
|-
 +
| 08:46
 +
| '''Two dot''' ऑपरेटर इनक्लुझिव्ह रेंज बनवतो.
 +
 +
|-
 +
| 08:50
 +
| '''इनक्लुझिव्ह ऑपरेटर''' रेंजमधे सुरूवातीची किंवा शेवटची व्हॅल्यू समाविष्ट करतो.
 +
 +
|-
 +
| 08:57
 +
| रेंज, सूचीमधे बदलण्यासाठी '''to_a''' ही मेथड वापरली आहे.
 +
 +
|-
 +
| 09:03
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 09:05
 +
| रेंजमधे 1 आणि 10 ह्या व्हॅल्यूज समाविष्ट झालेल्या दिसतील.
 +
 +
|-
 +
| 09:11
 +
| आता एक्सक्लुझिव्ह रेंज ऑपरेटर पाहू.
 +
 +
|-
 +
| 09:16
 +
| टाईप करा कंसात '''1 three dots 10 then dot to underscore a '''
 +
 +
|-
 +
| 09:27
 +
| '''Three dot''' ऑपरेटर एक्सक्लुझिव्ह रेंज बनवतो.
 +
 +
|-
 +
| 09:31
 +
| '''एक्सक्लुझिव्ह ऑपरेटर''' रेंजमधील शेवटची व्हॅल्यू वगळतो.
 +
 +
|-
 +
| 09:37
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 09:39
 +
| येथे 10 ही व्हॅल्यू रेंजमधे समाविष्ट झालेली नाही.
 +
 +
|-
 +
| 09:45
 +
| आता 1 ते 10च्या रेंजमधे 5 ही व्हॅल्यू येते का ते तपासू .
 +
 +
|-
 +
| 09:50
 +
| टाईप करा कंसात '''1 two dots 10 तीन वेळा equal to आणि नंतर 5 '''
 +
 +
|-
 +
| 10:00
 +
| एंटर दाबा.
 +
 +
|-
 +
| 10:02
 +
| रेंजमधे एखाद्या व्हॅल्यूचा समावेश होतो का ते तपासण्यासाठी '''Equality ऑपरेटर''' वापरतात.
 +
 +
|-
 +
| 10:07
 +
| 1 ते 10 या रेंजमधे 5 ही व्हॅल्यू समाविष्ट होत असल्यामुळे '''true'''आऊटपुट मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 10:14
 +
| आपण पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत.
 +
 +
|-
 +
| 10:17
 +
| या पाठात आपण शिकलो ,
 +
 +
|-
 +
| 10:20
 +
| '''लॉजिकल ऑपरेटर''' म्हणजे '''दोन अँपरसँड,''' डबल पाईप आणि उद्गारचिन्ह हे ऑपरेटर्स
 +
 +
|-
 +
| 10:27
 +
| '''पॅरलल असाइनमेंट''' उदाहरणार्थ a,b,c=10,20,30
 +
 +
|-
 +
| 10:34
 +
| रेंज ऑपरेटर, इनक्लुझिव्ह ऑपरेटर '''(..)''' आणि '''एक्सक्लुझिव्ह ऑपरेटर(...)'''
 +
 +
|-
 +
| 10:39
 +
| आता असाईनमेंट.
 +
 +
|-
 +
| 10:41
 +
| '''पॅरलल असाइनमेंट''' वापरून दोन व्हेरिएबल्स घोषित करा.
 +
 +
|-
 +
| 10:45
 +
| त्या दोन्हींची बेरीज 20 आणि 50 च्या मधे येते की नाही ते तपासा.
 +
 +
|-
 +
| 10:49
 +
| स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा.
 +
 +
|-
 +
| 10:52
 +
| ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल.
 +
 +
|-
 +
| 10:56
 +
| जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता.
 +
 +
|-
 +
| 11:00
 +
| स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम,
 +
 +
|-
 +
| 11:03
 +
| Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.
 +
 +
|-
 +
| 11:05
 +
| परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
 +
 +
|-
 +
| 11:09
 +
| अधिक माहितीसाठी कृपया <nowiki>contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा</nowiki>
 +
 +
|-
 +
| 11:15
 +
| "स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
 +
 +
|-
 +
| 11:19
 +
| यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
 +
 +
|-
 +
| 11:25
 +
| यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे.
 +
 +
|-
 +
| 11:34
 +
| ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते&nbsp;.
 +
 +
|-
 +
| 11:38
 +
| सहभागासाठी धन्यवाद.
 +
 +
|}

Latest revision as of 10:26, 16 July 2014

Title of script: Logical-and-other-Operators

Author: Manali Ranade

Keywords: Ruby


Time Narration


00:02 Logical आणि Other Operators वरील पाठात आपले स्वागत.
00:06 या पाठात शिकणार आहोत,
00:09 लॉजिकल ऑपरेटर्स,
00:11 पॅरलल असाईनमेंट आणि
00:13 रेंज ऑपरेटर्स.
00:15 येथे वापरणार आहोत.
00:17 उबंटु लिनक्स वर्जन12.04
00:20 आणि रुबी 1.9.3
00:23 या पाठासाठी तुम्हाला लिनक्स टर्मिनल आणि टेक्स्ट एडिटरचे ज्ञान असावे.
00:29 तसेच irb चा परिचय असावा.
00:33 नसल्यास संबंधित पाठांसाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.
00:38 लॉजिकल ऑपरेटर्सला Boolean ऑपरेटर्स असेही म्हणतात.
00:42 कारण ते राशीतील भागांचे मूल्यमापन करून
00:45 true किंवा false व्हॅल्यू आपल्याला देतात.
00:48 लॉजिकल ऑपरेटर्स अशाप्रकारे आहेत.
00:51 दोन अँपरसँड (&&) म्हणजे (and)
00:54 डबल पाईप म्हणजे (or)
00:56 एक्स्लमेशन मार्क (!) म्हणजे (not)
01:00 दोन्ही राशी true असतील तरच &&(दोन अँपरसँड) आणि and आपल्याला true व्हॅल्यू देते .
01:07 पहिली राशी true असेल तरच दुस-याचे मूल्यमापन केले जाते.
01:12 प्राधान्यक्रम हा दोन्ही प्रकारांतील फरक आहे.
01:15 चिन्हरूपी and म्हणजे &&(दोन अँपरसँड) ला अधिक प्राधान्य असते.
01:20 त्याची उदाहरणे पाहू.
01:22 त्यासाठी irb वापरू.
01:25 टर्मिनल उघडण्यासाठी Ctrl, Alt आणि T एकत्रितपणे दाबा.
01:31 इंटरऍक्टीव्ह रुबी उघडण्यासाठी irb टाईप करून एंटर दाबा.
01:36 टाईप करा 3 greater than 2 space &&(दोन अँपरसँड) space 4 less than 5
01:47 एंटर दाबा.
01:49 trueहे आऊटपुट मिळाले.
01:53 येथे पहिली राशी 3>2 ही true आहे.
01:59 दुसरी राशी 4<5 ही सुध्दा true आहे.
02:03 दोन्ही राशी true असल्याने true हे आऊटपुट मिळाले.
02:08 मागील कमांड पुन्हा मिळवण्यासाठी अप ऍरो की दाबा.
02:12 दोन अँपरसँड चिन्हांच्या जागी and टाईप करा.
02:17 एंटर दाबा.
02:19 आपल्याला तोच रिझल्ट मिळेल.
02:22 मागील कमांड पुन्हा मिळवण्यासाठी अप ऍरो की दाबा.
02:27 पहिल्या राशीत greater than बदलून ते less than करा.
02:32 एंटर दाबा.
02:35 false असे आऊटपुट मिळेल.
02:38 कारण 3<2 हे false आहे.
02:43 पहिली राशी false असल्यामुळे दुस-या राशीचे मूल्यमापन झाले नाही.
02:49 आणि false हे आऊटपुट मिळाले.
02:53 राशींपैकी एक जरी true असेल तर double pipe आणि or आपल्याला true व्हॅल्यू देते .
02:59 पहिली राशी false असेल तरच दुस-या राशीचे मूल्यमापन होते.
03:04 प्राधान्यक्रम हा दोन्ही प्रकारातील फरक आहे.
03:07 चिन्हरूपी or म्हणजे double pipe ला सर्वाधिक प्राधान्य असते.
03:11 त्याची उदाहरणे पाहू.
03:15 10 greater than 6 space double pipe space 12 less than 7
03:23 एंटर दाबा.
03:26 true हे आऊटपुट मिळेल.
03:29 येथे पहिली राशी म्हणजे 10>6 true आहे.
03:35 पहिली राशी true असल्यामुळे दुस-या राशीचे मूल्यमापन होणार नाही.
03:40 आणि true हे आऊटपुट मिळेल.
03:42 मागील कमांड पुन्हा मिळवण्यासाठी अप ऍरो की दाबा.
03:46 पहिल्या राशीत greater than चिन्ह बदलून ते less than करा.
03:52 आणि pipe चिन्हाच्या जागी or टाईप करा.
03:57 एंटर दाबा.
04:00 येथे पहिली राशी म्हणजे 10<6 false आहे.
04:05 दुसरी राशी 12<7 सुध्दा false आहे.
04:10 दोन्ही राशी false असल्यामुळे false हे आऊटपुट मिळाले.
04:15 ! ( exclamation mark ) आणि not ऑपरेटर्स दिलेल्या राशीच्या विरूध्द व्हॅल्यू परत करतात.
04:20 जर राशी true असेल, exclamation mark ऑपरेटर false व्हॅल्यू परत करेल.
04:27 राशी false असल्यास true व्हॅल्यू परत करेल.
04:30 प्राधान्यक्रम हा दोन्ही प्रकारातील फरक आहे.
04:33 चिन्हरूपी not म्हणजे (!) उद्गारचिन्हाला सर्वाधिक प्राधान्य असते.
04:37 आता not ऑपरेटर वापरून बघू.
04:40 प्रथम टाईप करा 10 double equal to 10
04:45 एंटर दाबा.
04:47 true हे आऊटपुट मिळेल.
04:50 वरील राशीचा रिझल्ट उलटा करण्यासाठी
04:53 राशीच्या आधी not ऑपरेटर समाविष्ट करा.
04:57 टाईप करा Exclamation mark कंसात 10 double equal to 10
05:04 एंटर दाबा.
05:06 false हे आऊटपुट मिळेल.
05:10 Ctrl+L दाबा. irb कंसोल क्लियर करा.
05:15 आता parallel assignment बद्दल जाणून घेऊ.
05:20 रूबीत पॅरलल असाइनमेंटद्वारे एका ओळीने अनेक व्हेरिएबल्सना प्राथमिक व्हॅल्यू देता येते.
05:26 आता टर्मिनलवर जा.
05:29 पॅरलल असाइनमेंटद्वारे a, b, c ही तीन व्हेरिएबल घोषित करू.
05:36 टाईप करा a comma b comma c equal to 10 comma 20 comma 30
05:45 आणि एंटर दाबा.
05:47 येथे व्हेरिएबल a ला 10
05:52 b ला 20 ,
05:54 c ला 30 ही व्हॅल्यू दिली जाईल.
05:56 उजवी बाजू ऍरे सारखे कार्य करेल.
06:01 जर डाव्या बाजूस अनेक व्हेरिएबल्स लिहिले तर त्यांचा ऍरे अनपॅक करून त्यांना अनुक्रमाने व्हॅल्यू दिल्या जातात.
06:10 ऍरेज बद्दल पुढील पाठांत सविस्तर जाणून घेऊ.
06:14 आता व्हॅल्यूज योग्य पध्दतीने प्रदान झाल्या आहेत का ते पाहू .
06:20 a टाईप करून एंटर दाबा.
06:23 व्हेरिएबल a मधे 10 ही व्हॅल्यू संचित असल्याचे दिसेल .
06:28 b टाईप करून एंटर दाबा.
06:31 आपल्याला 20 मिळेल.
06:33 c टाईप करून एंटर दाबा.
06:37 30 दाखवले जाईल.
06:40 दोन व्हेरिएबल्समधील व्हॅल्यूजची अदलाबदल करण्यासाठी पॅरलल असाइनमेंट उपयोगी आहे.
06:45 a आणि b च्या व्हॅल्यूजची अदलाबदल करू.
06:50 टाईप करा puts space डबल कोटसमधे a equal to hash महिरपी कंसात a comma डबल कोटसमधे b equal to hash महिरपी कंसात b
07:11 एंटर दाबा.
07:13 a=10 आणि
07:16 b=20 हे आऊटपुट मिळेल.
07:20 आता a आणि b ची अदलाबदल करू.
07:23 त्यासाठी टाईप करा
07:25 a comma b equal to b comma a
07:31 एंटर दाबा.
07:33 puts कमांड मिळवण्यासाठी दोनदा अप ऍरो की दाबा आणि एंटर दाबा.
07:39 आपल्याला,
07:41 a=20
07:44 b=10 हे आऊटपुट मिळेल.
07:47 आता रुबीमधील रेंजबद्दल जाणून घेऊ.
07:50 रेंजमधील व्हॅल्यूज नंबर्स, कॅरॅक्टर्स, स्ट्रिंग्ज किंवा ऑब्जेक्टस असू शकतात.
07:58 रेंजचा उपयोग अनुक्रम (Sequence) दाखवण्यासाठी करतात.
08:02 Sequence रेंज ही व्हॅल्यूजची सलग रेंज तयार करण्यास वापरतात.
08:06 त्यामधे सुरूवातीची व्हॅल्यू, व्हॅल्यूजची रेंज आणि शेवटची व्हॅल्यू दिली जाते.
08:13 (..) two dot ऑपरेटर इनक्लुझिव्ह रेंज बनवते.
08:16 (...) three dot ऑपरेटर एक्सक्लुझिव्ह रेंज बनवते.
08:20 रेंजचा वापर एखादी व्हॅल्यू दिलेल्या रेंजमधे आहे की नाही हे तपासण्यासाठी होतो.
08:26 आपण हे (===) equality ऑपरेटरद्वारे करतो.
08:30 रेंजेसवरील उदाहरणे पाहू.
08:33 टर्मिनलवर जा.
08:36 टाईप करा कंसात 1 two dots 10 then dot to underscore a
08:46 Two dot ऑपरेटर इनक्लुझिव्ह रेंज बनवतो.
08:50 इनक्लुझिव्ह ऑपरेटर रेंजमधे सुरूवातीची किंवा शेवटची व्हॅल्यू समाविष्ट करतो.
08:57 रेंज, सूचीमधे बदलण्यासाठी to_a ही मेथड वापरली आहे.
09:03 एंटर दाबा.
09:05 रेंजमधे 1 आणि 10 ह्या व्हॅल्यूज समाविष्ट झालेल्या दिसतील.
09:11 आता एक्सक्लुझिव्ह रेंज ऑपरेटर पाहू.
09:16 टाईप करा कंसात 1 three dots 10 then dot to underscore a
09:27 Three dot ऑपरेटर एक्सक्लुझिव्ह रेंज बनवतो.
09:31 एक्सक्लुझिव्ह ऑपरेटर रेंजमधील शेवटची व्हॅल्यू वगळतो.
09:37 एंटर दाबा.
09:39 येथे 10 ही व्हॅल्यू रेंजमधे समाविष्ट झालेली नाही.
09:45 आता 1 ते 10च्या रेंजमधे 5 ही व्हॅल्यू येते का ते तपासू .
09:50 टाईप करा कंसात 1 two dots 10 तीन वेळा equal to आणि नंतर 5
10:00 एंटर दाबा.
10:02 रेंजमधे एखाद्या व्हॅल्यूचा समावेश होतो का ते तपासण्यासाठी Equality ऑपरेटर वापरतात.
10:07 1 ते 10 या रेंजमधे 5 ही व्हॅल्यू समाविष्ट होत असल्यामुळे trueआऊटपुट मिळेल.
10:14 आपण पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत.
10:17 या पाठात आपण शिकलो ,
10:20 लॉजिकल ऑपरेटर म्हणजे दोन अँपरसँड, डबल पाईप आणि उद्गारचिन्ह हे ऑपरेटर्स
10:27 पॅरलल असाइनमेंट उदाहरणार्थ a,b,c=10,20,30
10:34 रेंज ऑपरेटर, इनक्लुझिव्ह ऑपरेटर (..) आणि एक्सक्लुझिव्ह ऑपरेटर(...)
10:39 आता असाईनमेंट.
10:41 पॅरलल असाइनमेंट वापरून दोन व्हेरिएबल्स घोषित करा.
10:45 त्या दोन्हींची बेरीज 20 आणि 50 च्या मधे येते की नाही ते तपासा.
10:49 स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा.
10:52 ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल.
10:56 जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता.
11:00 स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम,
11:03 Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.
11:05 परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
11:09 अधिक माहितीसाठी कृपया contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा
11:15 "स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
11:19 यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
11:25 यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे.
11:34 ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते .
11:38 सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Manali, Ranjana

Retrieved from "https://script.spoken-tutorial.org/index.php?title=Ruby/C2/Logical-and-other-Operators/Marathi&oldid=14255"