Ruby/C2/Logical-and-other-Operators/Marathi

Title of script: Logical-and-other-Operators

Author: Manali Ranade

Keywords: Ruby

Time	Narration
00:02	Logical आणि Other Operators वरील पाठात आपले स्वागत.
00:06	या पाठात शिकणार आहोत,
00:09	लॉजिकल ऑपरेटर्स,
00:11	पॅरलल असाईनमेंट आणि
00:13	रेंज ऑपरेटर्स.
00:15	येथे वापरणार आहोत.
00:17	उबंटु लिनक्स वर्जन12.04
00:20	आणि रुबी 1.9.3
00:23	या पाठासाठी तुम्हाला लिनक्स टर्मिनल आणि टेक्स्ट एडिटरचे ज्ञान असावे.
00:29	तसेच irb चा परिचय असावा.
00:33	नसल्यास संबंधित पाठांसाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.
00:38	लॉजिकल ऑपरेटर्सला Boolean ऑपरेटर्स असेही म्हणतात.
00:42	कारण ते राशीतील भागांचे मूल्यमापन करून
00:45	true किंवा false व्हॅल्यू आपल्याला देतात.
00:48	लॉजिकल ऑपरेटर्स अशाप्रकारे आहेत.
00:51	दोन अँपरसँड (&&) म्हणजे (and)
00:54	डबल पाईप म्हणजे (or)
00:56	एक्स्लमेशन मार्क (!) म्हणजे (not)
01:00	दोन्ही राशी true असतील तरच &&(दोन अँपरसँड) आणि and आपल्याला true व्हॅल्यू देते .
01:07	पहिली राशी true असेल तरच दुस-याचे मूल्यमापन केले जाते.
01:12	प्राधान्यक्रम हा दोन्ही प्रकारांतील फरक आहे.
01:15	चिन्हरूपी and म्हणजे &&(दोन अँपरसँड) ला अधिक प्राधान्य असते.
01:20	त्याची उदाहरणे पाहू.
01:22	त्यासाठी irb वापरू.
01:25	टर्मिनल उघडण्यासाठी Ctrl, Alt आणि T एकत्रितपणे दाबा.
01:31	इंटरऍक्टीव्ह रुबी उघडण्यासाठी irb टाईप करून एंटर दाबा.
01:36	टाईप करा 3 greater than 2 space &&(दोन अँपरसँड) space 4 less than 5
01:47	एंटर दाबा.
01:49	trueहे आऊटपुट मिळाले.
01:53	येथे पहिली राशी 3>2 ही true आहे.
01:59	दुसरी राशी 4<5 ही सुध्दा true आहे.
02:03	दोन्ही राशी true असल्याने true हे आऊटपुट मिळाले.
02:08	मागील कमांड पुन्हा मिळवण्यासाठी अप ऍरो की दाबा.
02:12	दोन अँपरसँड चिन्हांच्या जागी and टाईप करा.
02:17	एंटर दाबा.
02:19	आपल्याला तोच रिझल्ट मिळेल.
02:22	मागील कमांड पुन्हा मिळवण्यासाठी अप ऍरो की दाबा.
02:27	पहिल्या राशीत greater than बदलून ते less than करा.
02:32	एंटर दाबा.
02:35	false असे आऊटपुट मिळेल.
02:38	कारण 3<2 हे false आहे.
02:43	पहिली राशी false असल्यामुळे दुस-या राशीचे मूल्यमापन झाले नाही.
02:49	आणि false हे आऊटपुट मिळाले.
02:53	राशींपैकी एक जरी true असेल तर double pipe आणि or आपल्याला true व्हॅल्यू देते .
02:59	पहिली राशी false असेल तरच दुस-या राशीचे मूल्यमापन होते.
03:04	प्राधान्यक्रम हा दोन्ही प्रकारातील फरक आहे.
03:07	चिन्हरूपी or म्हणजे double pipe ला सर्वाधिक प्राधान्य असते.
03:11	त्याची उदाहरणे पाहू.
03:15	10 greater than 6 space double pipe space 12 less than 7
03:23	एंटर दाबा.
03:26	true हे आऊटपुट मिळेल.
03:29	येथे पहिली राशी म्हणजे 10>6 true आहे.
03:35	पहिली राशी true असल्यामुळे दुस-या राशीचे मूल्यमापन होणार नाही.
03:40	आणि true हे आऊटपुट मिळेल.
03:42	मागील कमांड पुन्हा मिळवण्यासाठी अप ऍरो की दाबा.
03:46	पहिल्या राशीत greater than चिन्ह बदलून ते less than करा.
03:52	आणि pipe चिन्हाच्या जागी or टाईप करा.
03:57	एंटर दाबा.
04:00	येथे पहिली राशी म्हणजे 10<6 false आहे.
04:05	दुसरी राशी 12<7 सुध्दा false आहे.
04:10	दोन्ही राशी false असल्यामुळे false हे आऊटपुट मिळाले.
04:15	! ( exclamation mark ) आणि not ऑपरेटर्स दिलेल्या राशीच्या विरूध्द व्हॅल्यू परत करतात.
04:20	जर राशी true असेल, exclamation mark ऑपरेटर false व्हॅल्यू परत करेल.
04:27	राशी false असल्यास true व्हॅल्यू परत करेल.
04:30	प्राधान्यक्रम हा दोन्ही प्रकारातील फरक आहे.
04:33	चिन्हरूपी not म्हणजे (!) उद्गारचिन्हाला सर्वाधिक प्राधान्य असते.
04:37	आता not ऑपरेटर वापरून बघू.
04:40	प्रथम टाईप करा 10 double equal to 10
04:45	एंटर दाबा.
04:47	true हे आऊटपुट मिळेल.
04:50	वरील राशीचा रिझल्ट उलटा करण्यासाठी
04:53	राशीच्या आधी not ऑपरेटर समाविष्ट करा.
04:57	टाईप करा Exclamation mark कंसात 10 double equal to 10
05:04	एंटर दाबा.
05:06	false हे आऊटपुट मिळेल.
05:10	Ctrl+L दाबा. irb कंसोल क्लियर करा.
05:15	आता parallel assignment बद्दल जाणून घेऊ.
05:20	रूबीत पॅरलल असाइनमेंटद्वारे एका ओळीने अनेक व्हेरिएबल्सना प्राथमिक व्हॅल्यू देता येते.
05:26	आता टर्मिनलवर जा.
05:29	पॅरलल असाइनमेंटद्वारे a, b, c ही तीन व्हेरिएबल घोषित करू.
05:36	टाईप करा a comma b comma c equal to 10 comma 20 comma 30
05:45	आणि एंटर दाबा.
05:47	येथे व्हेरिएबल a ला 10
05:52	b ला 20 ,
05:54	c ला 30 ही व्हॅल्यू दिली जाईल.
05:56	उजवी बाजू ऍरे सारखे कार्य करेल.
06:01	जर डाव्या बाजूस अनेक व्हेरिएबल्स लिहिले तर त्यांचा ऍरे अनपॅक करून त्यांना अनुक्रमाने व्हॅल्यू दिल्या जातात.
06:10	ऍरेज बद्दल पुढील पाठांत सविस्तर जाणून घेऊ.
06:14	आता व्हॅल्यूज योग्य पध्दतीने प्रदान झाल्या आहेत का ते पाहू .
06:20	a टाईप करून एंटर दाबा.
06:23	व्हेरिएबल a मधे 10 ही व्हॅल्यू संचित असल्याचे दिसेल .
06:28	b टाईप करून एंटर दाबा.
06:31	आपल्याला 20 मिळेल.
06:33	c टाईप करून एंटर दाबा.
06:37	30 दाखवले जाईल.
06:40	दोन व्हेरिएबल्समधील व्हॅल्यूजची अदलाबदल करण्यासाठी पॅरलल असाइनमेंट उपयोगी आहे.
06:45	a आणि b च्या व्हॅल्यूजची अदलाबदल करू.
06:50	टाईप करा puts space डबल कोटसमधे a equal to hash महिरपी कंसात a comma डबल कोटसमधे b equal to hash महिरपी कंसात b
07:11	एंटर दाबा.
07:13	a=10 आणि
07:16	b=20 हे आऊटपुट मिळेल.
07:20	आता a आणि b ची अदलाबदल करू.
07:23	त्यासाठी टाईप करा
07:25	a comma b equal to b comma a
07:31	एंटर दाबा.
07:33	puts कमांड मिळवण्यासाठी दोनदा अप ऍरो की दाबा आणि एंटर दाबा.
07:39	आपल्याला,
07:41	a=20
07:44	b=10 हे आऊटपुट मिळेल.
07:47	आता रुबीमधील रेंजबद्दल जाणून घेऊ.
07:50	रेंजमधील व्हॅल्यूज नंबर्स, कॅरॅक्टर्स, स्ट्रिंग्ज किंवा ऑब्जेक्टस असू शकतात.
07:58	रेंजचा उपयोग अनुक्रम (Sequence) दाखवण्यासाठी करतात.
08:02	Sequence रेंज ही व्हॅल्यूजची सलग रेंज तयार करण्यास वापरतात.
08:06	त्यामधे सुरूवातीची व्हॅल्यू, व्हॅल्यूजची रेंज आणि शेवटची व्हॅल्यू दिली जाते.
08:13	(..) two dot ऑपरेटर इनक्लुझिव्ह रेंज बनवते.
08:16	(...) three dot ऑपरेटर एक्सक्लुझिव्ह रेंज बनवते.
08:20	रेंजचा वापर एखादी व्हॅल्यू दिलेल्या रेंजमधे आहे की नाही हे तपासण्यासाठी होतो.
08:26	आपण हे (===) equality ऑपरेटरद्वारे करतो.
08:30	रेंजेसवरील उदाहरणे पाहू.
08:33	टर्मिनलवर जा.
08:36	टाईप करा कंसात 1 two dots 10 then dot to underscore a
08:46	Two dot ऑपरेटर इनक्लुझिव्ह रेंज बनवतो.
08:50	इनक्लुझिव्ह ऑपरेटर रेंजमधे सुरूवातीची किंवा शेवटची व्हॅल्यू समाविष्ट करतो.
08:57	रेंज, सूचीमधे बदलण्यासाठी to_a ही मेथड वापरली आहे.
09:03	एंटर दाबा.
09:05	रेंजमधे 1 आणि 10 ह्या व्हॅल्यूज समाविष्ट झालेल्या दिसतील.
09:11	आता एक्सक्लुझिव्ह रेंज ऑपरेटर पाहू.
09:16	टाईप करा कंसात 1 three dots 10 then dot to underscore a
09:27	Three dot ऑपरेटर एक्सक्लुझिव्ह रेंज बनवतो.
09:31	एक्सक्लुझिव्ह ऑपरेटर रेंजमधील शेवटची व्हॅल्यू वगळतो.
09:37	एंटर दाबा.
09:39	येथे 10 ही व्हॅल्यू रेंजमधे समाविष्ट झालेली नाही.
09:45	आता 1 ते 10च्या रेंजमधे 5 ही व्हॅल्यू येते का ते तपासू .
09:50	टाईप करा कंसात 1 two dots 10 तीन वेळा equal to आणि नंतर 5
10:00	एंटर दाबा.
10:02	रेंजमधे एखाद्या व्हॅल्यूचा समावेश होतो का ते तपासण्यासाठी Equality ऑपरेटर वापरतात.
10:07	1 ते 10 या रेंजमधे 5 ही व्हॅल्यू समाविष्ट होत असल्यामुळे trueआऊटपुट मिळेल.
10:14	आपण पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत.
10:17	या पाठात आपण शिकलो ,
10:20	लॉजिकल ऑपरेटर म्हणजे दोन अँपरसँड, डबल पाईप आणि उद्गारचिन्ह हे ऑपरेटर्स
10:27	पॅरलल असाइनमेंट उदाहरणार्थ a,b,c=10,20,30
10:34	रेंज ऑपरेटर, इनक्लुझिव्ह ऑपरेटर (..) आणि एक्सक्लुझिव्ह ऑपरेटर(...)
10:39	आता असाईनमेंट.
10:41	पॅरलल असाइनमेंट वापरून दोन व्हेरिएबल्स घोषित करा.
10:45	त्या दोन्हींची बेरीज 20 आणि 50 च्या मधे येते की नाही ते तपासा.
10:49	स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा.
10:52	ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल.
10:56	जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता.
11:00	स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम,
11:03	Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.
11:05	परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
11:09	अधिक माहितीसाठी कृपया contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा
11:15	"स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
11:19	यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
11:25	यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे.
11:34	ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते .
11:38	सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Manali, Ranjana