Difference between revisions of "Ruby/C2/Arithmetic-and-Relational-Operators/Marathi"
From Script | Spoken-Tutorial
(One intermediate revision by the same user not shown) | |||
Line 13: | Line 13: | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:01 |
− | | रुबीमधील Arithmetic आणि Relational Operators '''वरील पाठात आपले स्वागत. | + | | रुबीमधील '''Arithmetic''' आणि '''Relational Operators''' वरील पाठात आपले स्वागत. |
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:06 |
| या पाठात शिकणार आहोत, | | या पाठात शिकणार आहोत, | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:08 |
| ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स | | ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:10 |
| ऑपरेटर्सचा प्राधान्यक्रम | | ऑपरेटर्सचा प्राधान्यक्रम | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:12 |
| रिलेशनल ऑपरेटर्स | | रिलेशनल ऑपरेटर्स | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:14 |
− | | '' | + | | येथे '''उबंटु लिनक्स वर्जन 12.04''' आणि '''रुबी 1.9.3''' वापरणार आहोत. |
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:23 |
| या पाठासाठी तुम्हाला लिनक्स टर्मिनल आणि टेक्स्ट एडिटरचे ज्ञान असावे. | | या पाठासाठी तुम्हाला लिनक्स टर्मिनल आणि टेक्स्ट एडिटरचे ज्ञान असावे. | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:28 |
− | | तसेच '''irb चा परिचय असावा. | + | | तसेच '''irb''' चा परिचय असावा. |
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:31 |
| नसल्यास संबंधित पाठासाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या. | | नसल्यास संबंधित पाठासाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या. | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:34 |
| आता ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स बद्दल जाणून घेऊ. | | आता ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स बद्दल जाणून घेऊ. | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:38 |
| रुबीमधील ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स असे आहेत. | | रुबीमधील ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स असे आहेत. | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:42 |
| + एडिशन: उदाहरणार्थ. a+b. | | + एडिशन: उदाहरणार्थ. a+b. | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:45 |
| - सब्ट्रैक्शन: उदाहरणार्थ. a-b. | | - सब्ट्रैक्शन: उदाहरणार्थ. a-b. | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:48 |
| / डिवीज़न: उदाहरणार्थ. a/b. | | / डिवीज़न: उदाहरणार्थ. a/b. | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:51 |
| <nowiki>* </nowiki>मल्टिप्लिकेशन: उदाहरणार्थ. a*b. | | <nowiki>* </nowiki>मल्टिप्लिकेशन: उदाहरणार्थ. a*b. | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:55 |
| % मॉड्युलस: उदाहरणार्थ. a%b. | | % मॉड्युलस: उदाहरणार्थ. a%b. | ||
|- | |- | ||
− | | 00 | + | | 00:59 |
| <nowiki>** </nowiki>एक्सपोनेंट: उदाहरणार्थ a**b | | <nowiki>** </nowiki>एक्सपोनेंट: उदाहरणार्थ a**b | ||
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:04 |
− | | '''irb | + | | '''irb''' द्वारे ही ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स वापरून बघू . |
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:08 |
− | | '''Ctrl, Alt''' आणि '''T एकत्रित दाबून टर्मिनल उघडा | + | | '''Ctrl, Alt''' आणि '''T''' एकत्रित दाबून टर्मिनल उघडा. |
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:14 |
| स्क्रीनवर टर्मिनल विंडो उघडेल. | | स्क्रीनवर टर्मिनल विंडो उघडेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:17 |
− | | | + | | इंटरऍक्टीव्ह रुबी उघडण्यासाठी टाईप करा '''irb''' आणि एंटर दाबा. |
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:21 |
| टाईप करा 10 प्लस 20 आणि एंटर दाबा. | | टाईप करा 10 प्लस 20 आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:25 |
| बेरजेची क्रिया होऊन 30 उत्तर मिळाले. | | बेरजेची क्रिया होऊन 30 उत्तर मिळाले. | ||
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:31 |
| तसेच वजाबाकी आणि गुणाकार ह्या क्रिया करता येतात. | | तसेच वजाबाकी आणि गुणाकार ह्या क्रिया करता येतात. | ||
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:35 |
| भागाकार करून बघू. | | भागाकार करून बघू. | ||
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:38 |
− | | ''' | + | | टाईप करा '''10 स्लॅश 4''' |
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:40 |
− | | आणि एंटर दाबा. | + | | आणि एंटर दाबा. |
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:42 |
| येथे दिसेल की अपूर्णांकाचा भाग कापून 2 असे पूर्णांकात उत्तर मिळाले. | | येथे दिसेल की अपूर्णांकाचा भाग कापून 2 असे पूर्णांकात उत्तर मिळाले. | ||
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:47 |
− | | | + | | अधिक अचूक उत्तर मिळण्यासाठी एक संख्या '''float''' म्हणून देणे आवश्यक आहे. |
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:52 |
| टाईप करा '''10.0 स्लॅश 4''' | | टाईप करा '''10.0 स्लॅश 4''' | ||
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:56 |
| आणि एंटर दाबा. | | आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 01 | + | | 01:58 |
| 2.5 असे उत्तर मिळेल. | | 2.5 असे उत्तर मिळेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:01 |
− | | ''' | + | | आता '''modulus''' ऑपरेटर वापरून बघू. |
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:05 |
| '''modulus''' ऑपरेटर आऊटपुट म्हणून बाकी देतो. | | '''modulus''' ऑपरेटर आऊटपुट म्हणून बाकी देतो. | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:09 |
| टाईप करा '''12 पर्सेंटेज साइन 5''' आणि एंटर दाबा. | | टाईप करा '''12 पर्सेंटेज साइन 5''' आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:15 |
| येथे 12 ला 5 ने भागले जाईल आणि 2 ही बाकी मिळेल. | | येथे 12 ला 5 ने भागले जाईल आणि 2 ही बाकी मिळेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:21 |
| आता घातांक वापरून बघू. | | आता घातांक वापरून बघू. | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:24 |
− | | '''2, नंतर दोन वेळा asterisk चे चिन्ह आणि 5''' टाईप करा. एंटर दाबा. | + | | '''2,''' नंतर दोन वेळा '''asterisk''' चे चिन्ह आणि '''5''' टाईप करा. एंटर दाबा. |
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:32 |
| याचा अर्थ 2 चा पाचवा घात 5. | | याचा अर्थ 2 चा पाचवा घात 5. | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:36 |
| आपल्याला 32 हे आऊटपुट मिळेल. | | आपल्याला 32 हे आऊटपुट मिळेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:39 |
| पुढे ऑपरेटर प्राधान्यक्रमाबद्दल जाणून घेऊ. | | पुढे ऑपरेटर प्राधान्यक्रमाबद्दल जाणून घेऊ. | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:44 |
| पदावलीमधे अनेक गणिती क्रिया असल्यास, | | पदावलीमधे अनेक गणिती क्रिया असल्यास, | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:47 |
| प्रत्येक भागाचे वेगळे मूल्यमापन होते, | | प्रत्येक भागाचे वेगळे मूल्यमापन होते, | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:50 |
| आणि उत्तर काढण्यासाठी पूर्वी ठरवलेल्या प्राधान्यक्रम वापरतात. | | आणि उत्तर काढण्यासाठी पूर्वी ठरवलेल्या प्राधान्यक्रम वापरतात. | ||
|- | |- | ||
− | | 02 | + | | 02:56 |
| ह्याचा अर्थ सर्वाधिक प्राधान्य असलेला ऑपरेटर सर्वप्रथम कार्यान्वित होतो. | | ह्याचा अर्थ सर्वाधिक प्राधान्य असलेला ऑपरेटर सर्वप्रथम कार्यान्वित होतो. | ||
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:01 |
| नंतर प्राधान्य क्रमानुसार पुढील ऑपरेटर कार्यान्वित होतो. | | नंतर प्राधान्य क्रमानुसार पुढील ऑपरेटर कार्यान्वित होतो. | ||
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:07 |
| सर्वाधिक पासून सर्वात कमी प्राधान्य असलेल्या सर्व ऑपरेटर्सची सूची ह्या स्लाईडवर आहे. | | सर्वाधिक पासून सर्वात कमी प्राधान्य असलेल्या सर्व ऑपरेटर्सची सूची ह्या स्लाईडवर आहे. | ||
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:13 |
− | | उदाहरणार्थ '''3 + 4 * 5 आपल्याला''' 23 उत्तर देईल 35 नाही. | + | | उदाहरणार्थ '''3 + 4 * 5''' आपल्याला '''23''' उत्तर देईल '''35''' नाही. |
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:23 |
| गुणाकाराच्या (*) क्रियेला बेरजेच्या (+) क्रियेपेक्षा अधिक प्राधान्य आहे. | | गुणाकाराच्या (*) क्रियेला बेरजेच्या (+) क्रियेपेक्षा अधिक प्राधान्य आहे. | ||
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:29 |
| त्यामुळे ते प्रथम कार्यान्वित होईल. | | त्यामुळे ते प्रथम कार्यान्वित होईल. | ||
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:32 |
| त्यामुळे चार गुणिले पाच बरोबर 20 आणि नंतर त्यात तीन मिळवले गेले आणि 23 हे आऊटपुट मिळाले. | | त्यामुळे चार गुणिले पाच बरोबर 20 आणि नंतर त्यात तीन मिळवले गेले आणि 23 हे आऊटपुट मिळाले. | ||
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:42 |
| ऑपरेटरला प्राधान्य देण्यावर आधारित असलेली आणखी काही उदाहरणे पाहू. | | ऑपरेटरला प्राधान्य देण्यावर आधारित असलेली आणखी काही उदाहरणे पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:47 |
| टर्मिनलवर जा. | | टर्मिनलवर जा. | ||
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:50 |
− | | '''Crtl आणि L''' एकत्रित | + | | '''Crtl''' आणि '''L''' एकत्रित दाबून '''irb''' कन्सोल क्लियर करा. |
|- | |- | ||
− | | 03 | + | | 03:56 |
− | | | + | | टाईप करा 7 माइनस 2 मल्टिप्लाइ बाइ 3 |
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:03 |
| आणि एंटर दाबा. | | आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:05 |
| आपल्याला 1 हे उत्तर मिळेल. | | आपल्याला 1 हे उत्तर मिळेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:08 |
− | | | + | | येथे ऍस्टेरिक चिन्हाला वजाच्या चिन्हापेक्षा अधिक प्राधान्य आहे. |
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:13 |
| त्यामुळे प्रथम गुणाकार आणि नंतर वजाबाकीची क्रिया केली जाईल. | | त्यामुळे प्रथम गुणाकार आणि नंतर वजाबाकीची क्रिया केली जाईल. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:20 |
| दुसरे उदाहरण पाहू. | | दुसरे उदाहरण पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:22 |
| टाईप करा कंसात '''10 प्लस 2 स्लॅश 4 ''' | | टाईप करा कंसात '''10 प्लस 2 स्लॅश 4 ''' | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:29 |
| आणि एंटर दाबा. | | आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:30 |
| आपल्याला 3 हे उत्तर मिळेल. | | आपल्याला 3 हे उत्तर मिळेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:33 |
− | | येथे भागाकार (स्लॅश) पेक्षा () कंसाला | + | | येथे भागाकार (स्लॅश) पेक्षा () कंसाला अधिक प्राधान्य आहे. |
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:39 |
| कंसाच्या आतील बेरजेची क्रिया प्रथम केली जाईल. | | कंसाच्या आतील बेरजेची क्रिया प्रथम केली जाईल. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:44 |
| नंतर भागाकार केला जाईल. | | नंतर भागाकार केला जाईल. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:47 |
| आता रिलेशनल ऑपरेटर्स बद्दल जाणून घेऊ. | | आता रिलेशनल ऑपरेटर्स बद्दल जाणून घेऊ. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:51 |
| स्लाईडसवर जाऊ. | | स्लाईडसवर जाऊ. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:54 |
| रिलेशनल ऑपरेटर्सना कंपॅरिझन ऑपरेटर्स असेही नाव आहे. | | रिलेशनल ऑपरेटर्सना कंपॅरिझन ऑपरेटर्स असेही नाव आहे. | ||
|- | |- | ||
− | | 04 | + | | 04:59 |
| रिलेशनल ऑपरेटर्स असलेल्या पदावली '''boolean''' व्हॅल्यूज देतात. | | रिलेशनल ऑपरेटर्स असलेल्या पदावली '''boolean''' व्हॅल्यूज देतात. | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:04 |
| '''रुबीतील''' रिलेशनल ऑपरेटर्स असे आहेत. | | '''रुबीतील''' रिलेशनल ऑपरेटर्स असे आहेत. | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:07 |
| '''<nowiki>== Equals to</nowiki>''' उदाहरणार्थ '''a==b ''' | | '''<nowiki>== Equals to</nowiki>''' उदाहरणार्थ '''a==b ''' | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:14 |
| '''dot eql question mark '''उदाहरणार्थ '''a.eql?b ''' | | '''dot eql question mark '''उदाहरणार्थ '''a.eql?b ''' | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:21 |
| != '''Not equals to''' उदाहरणार्थ '''a exclamation equal b''' | | != '''Not equals to''' उदाहरणार्थ '''a exclamation equal b''' | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:28 |
| '''<nowiki><</nowiki> Less than उदाहरणार्थ a < b ''' | | '''<nowiki><</nowiki> Less than उदाहरणार्थ a < b ''' | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:32 |
| Greater than उदाहरणार्थ a > b | | Greater than उदाहरणार्थ a > b | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:37 |
| '''<nowiki><= Lesser than </nowiki>or equal to उदाहरणार्थ a less than arrow equal b''' | | '''<nowiki><= Lesser than </nowiki>or equal to उदाहरणार्थ a less than arrow equal b''' | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:44 |
| '''>= Greater than or equal to उदाहरणार्थa greater than arrow equal b''' | | '''>= Greater than or equal to उदाहरणार्थa greater than arrow equal b''' | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:49 |
| '''<nowiki><=> Combined comparison उदाहरणार्थ a less than arrow equal greater than arrow b</nowiki>''' | | '''<nowiki><=> Combined comparison उदाहरणार्थ a less than arrow equal greater than arrow b</nowiki>''' | ||
|- | |- | ||
− | | 05 | + | | 05:56 |
| ह्यापैकी काही ऑपरेटर्स वापरून पाहू. | | ह्यापैकी काही ऑपरेटर्स वापरून पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:00 |
| टर्मिनलवर जा. | | टर्मिनलवर जा. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:02 |
| '''ctrl, L''' एकत्रितपणे दाबून '''irb''' कंसोल क्लियर करा. | | '''ctrl, L''' एकत्रितपणे दाबून '''irb''' कंसोल क्लियर करा. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:09 |
| '''equals to''' ऑपरेटर वापरून पाहू. | | '''equals to''' ऑपरेटर वापरून पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:11 |
− | | | + | | टाईप करा 10 equals equals 10 |
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:16 |
| आणि एंटर दाबा. | | आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:17 |
− | | '''true | + | | '''true''' असे आऊटपुट मिळेल. |
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:20 |
− | | '''.eql?''' हा ऑपरेटर '''equals | + | | '''.eql?''' हा ऑपरेटर '''equals to''' ऑपरेटर प्रमाणेच आहे. |
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:24 |
| वापरून पाहू. | | वापरून पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:25 |
− | | | + | | टाईप करा''' '''10 .eql?10''' आणि एंटर दाबा. |
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:33 |
− | | '''true | + | | '''true''' असे आऊटपुट मिळेल. |
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:35 |
| '''not equal to''' ऑपरेटर वापरून पाहू. | | '''not equal to''' ऑपरेटर वापरून पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:39 |
− | | | + | | टाईप करा '''10 not equal 10''' |
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:44 |
| आणि एंटर दाबा. | | आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:46 |
− | | '''false असे आऊटपुट मिळेल. | + | | '''false''' असे आऊटपुट मिळेल. |
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:48 |
| कारण दोन्ही अंक एकच आहेत. | | कारण दोन्ही अंक एकच आहेत. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:51 |
| '''ctrl, L''' एकत्रितपणे दाबून '''irb''' कंसोल क्लियर करा. | | '''ctrl, L''' एकत्रितपणे दाबून '''irb''' कंसोल क्लियर करा. | ||
|- | |- | ||
− | | 06 | + | | 06:56 |
| आता '''less than''' ऑपरेटर वापरून पाहू. | | आता '''less than''' ऑपरेटर वापरून पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:00 |
− | | | + | | टाईप करा '''10 less than 5''' आणि एंटर दाबा. |
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:05 |
| येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान असेल तर'''true''' आऊटपुट मिळेल. | | येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान असेल तर'''true''' आऊटपुट मिळेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:10 |
| अन्यथा '''false''' आऊटपुट मिळेल. | | अन्यथा '''false''' आऊटपुट मिळेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:14 |
| '''false '''आऊटपुट मिळाले कारण 10 हे 5 पेक्षा लहान नाहीत. | | '''false '''आऊटपुट मिळाले कारण 10 हे 5 पेक्षा लहान नाहीत. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:19 |
| आता '''greater than''' वापरून पाहू. | | आता '''greater than''' वापरून पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:22 |
− | | | + | | टाईप करा '''5 greater than 2''' |
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:26 |
− | | येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा मोठा ''' | + | | येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा मोठा असेल तर '''true''' आऊटपुट मिळेल. |
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:31 |
− | | ''' | + | | अन्यथा '''false''' आऊटपुट मिळेल. |
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:34 |
| एंटर दाबा. | | एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:36 |
| True आऊटपुट मिळाले कारण 5 हा 2 पेक्षा मोठा आहे. | | True आऊटपुट मिळाले कारण 5 हा 2 पेक्षा मोठा आहे. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:42 |
| '''ctrl, L''' एकत्रितपणे दाबून '''irb''' कंसोल क्लियर करा. | | '''ctrl, L''' एकत्रितपणे दाबून '''irb''' कंसोल क्लियर करा. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:47 |
| आता '''less than equal to''' ऑपरेटर वापरून पाहू. | | आता '''less than equal to''' ऑपरेटर वापरून पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:51 |
− | | | + | | टाईप करा 12 less than equal 12 |
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:56 |
| आणि एंटर दाबा. | | आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 07 | + | | 07:59 |
| येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान किंवा तेवढाच असेल तर '''true''' आऊटपुट मिळेल. | | येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान किंवा तेवढाच असेल तर '''true''' आऊटपुट मिळेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:04 |
− | | ''' | + | | अन्यथा '''false''' आऊटपुट मिळेल. |
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:07 |
− | | '''True''' आऊटपुट मिळाले | + | | '''True''' आऊटपुट मिळाले कारण 12 बरोबर 12 आहेत. |
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:11 |
| तुम्ही '''greater than or equal to''' वापरून पाहू शकता. | | तुम्ही '''greater than or equal to''' वापरून पाहू शकता. | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:15 |
| आता '''कंबाईंड कँपॅरिझन''' ऑपरेटर पाहू . | | आता '''कंबाईंड कँपॅरिझन''' ऑपरेटर पाहू . | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:19 |
| ह्या operator चे उत्तर, | | ह्या operator चे उत्तर, | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:21 |
| पहिला ऑपरंड दुस-याबरोबर असल्यास, '''0''' येईल, | | पहिला ऑपरंड दुस-याबरोबर असल्यास, '''0''' येईल, | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:24 |
| पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा मोठा असल्यास, 1 येईल, | | पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा मोठा असल्यास, 1 येईल, | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:29 |
| पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान असल्यास, -1 येईल. | | पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान असल्यास, -1 येईल. | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:34 |
| उदाहरणाद्वारे याचे कार्य पाहू. | | उदाहरणाद्वारे याचे कार्य पाहू. | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:36 |
− | | | + | | टाईप करा '''3 less than equals greater than 3 ''' |
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:41 |
| आणि एंटर दाबा. | | आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:43 |
| 0 आऊटपुट मिळाले. | | 0 आऊटपुट मिळाले. | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:45 |
− | | कारण दोन्ही ऑपरंड समान म्हणजे '''3 | + | | कारण दोन्ही ऑपरंड समान म्हणजे '''3''' आहेत. |
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:50 |
| आता एक ऑपरंड बदलून 4 करू. | | आता एक ऑपरंड बदलून 4 करू. | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:53 |
− | | | + | | टाईप करा '''4 less than equals greater than 3 ''' |
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:58 |
| आणि एंटर दाबा. | | आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 08 | + | | 08:59 |
| 1 आऊटपुट मिळाले. | | 1 आऊटपुट मिळाले. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:01 |
| कारण4 हे 3 पेक्षा मोठे आहेत. | | कारण4 हे 3 पेक्षा मोठे आहेत. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:04 |
| आता पुन्हा एकदा बदल करू. | | आता पुन्हा एकदा बदल करू. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:07 |
− | | | + | | टाईप करा '''4 less than equals greater than 7 ''' |
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:11 |
| आणि एंटर दाबा. | | आणि एंटर दाबा. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:13 |
| -1 आऊटपुट मिळाले. | | -1 आऊटपुट मिळाले. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:14 |
| कारण 4 हे 7 पेक्षा लहान आहेत. | | कारण 4 हे 7 पेक्षा लहान आहेत. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:17 |
| आता असाईनमेंट. | | आता असाईनमेंट. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:19 |
| irb वापरून पुढील उदाहरणे सोडवा. आऊटपुट तपासा. | | irb वापरून पुढील उदाहरणे सोडवा. आऊटपुट तपासा. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:24 |
| '''10 + bracket 2 astreisk 5 bracket 8 slash 2''' | | '''10 + bracket 2 astreisk 5 bracket 8 slash 2''' | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:32 |
| '''4 astreisk 5 slash 2 plus 7''' | | '''4 astreisk 5 slash 2 plus 7''' | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:37 |
| तसेच मेथडद्वारे ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स वापरून बघा. | | तसेच मेथडद्वारे ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स वापरून बघा. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:42 |
| आपण पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत. | | आपण पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत. | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:45 |
| थोडक्यात, | | थोडक्यात, | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:47 |
| या पाठात आपण , | | या पाठात आपण , | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:49 |
| बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार, भागाकारासाठी वापरली जाणारी अधिक, वजा, ऍस्टेरिक, स्लॅश ही ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स , | | बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार, भागाकारासाठी वापरली जाणारी अधिक, वजा, ऍस्टेरिक, स्लॅश ही ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स , | ||
|- | |- | ||
− | | 09 | + | | 09:59 |
| ऑपरेटर्सचा प्राधान्यक्रम, | | ऑपरेटर्सचा प्राधान्यक्रम, | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:01 |
| आणि रिलेशनल ऑपरेटर्स | | आणि रिलेशनल ऑपरेटर्स | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:04 |
| उदाहरणाद्वारे समजून घेतले. | | उदाहरणाद्वारे समजून घेतले. | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:06 |
| स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा. | | स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा. | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:10 |
| ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल. | | ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल. | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:14 |
| जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता. | | जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता. | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:18 |
| स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम, | | स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम, | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:20 |
| Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. | | Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:23 |
| परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते. | | परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते. | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:26 |
| अधिक माहितीसाठी कृपया <nowiki>contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा</nowiki> | | अधिक माहितीसाठी कृपया <nowiki>contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा</nowiki> | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:32 |
| "स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे. | | "स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे. | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:36 |
| यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे. | | यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे. | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:43 |
| यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे. | | यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे. | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:51 |
| ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते . | | ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते . | ||
|- | |- | ||
− | | 10 | + | | 10:57 |
| सहभागासाठी धन्यवाद. | | सहभागासाठी धन्यवाद. | ||
|} | |} |
Latest revision as of 14:53, 15 July 2014
Title of script: Arithmetic-and-Relational-Operators
Author: Manali Ranade
Keywords: Ruby
Time | Narration
|
---|---|
00:01 | रुबीमधील Arithmetic आणि Relational Operators वरील पाठात आपले स्वागत. |
00:06 | या पाठात शिकणार आहोत, |
00:08 | ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स |
00:10 | ऑपरेटर्सचा प्राधान्यक्रम |
00:12 | रिलेशनल ऑपरेटर्स |
00:14 | येथे उबंटु लिनक्स वर्जन 12.04 आणि रुबी 1.9.3 वापरणार आहोत. |
00:23 | या पाठासाठी तुम्हाला लिनक्स टर्मिनल आणि टेक्स्ट एडिटरचे ज्ञान असावे. |
00:28 | तसेच irb चा परिचय असावा. |
00:31 | नसल्यास संबंधित पाठासाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या. |
00:34 | आता ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स बद्दल जाणून घेऊ. |
00:38 | रुबीमधील ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स असे आहेत. |
00:42 | + एडिशन: उदाहरणार्थ. a+b. |
00:45 | - सब्ट्रैक्शन: उदाहरणार्थ. a-b. |
00:48 | / डिवीज़न: उदाहरणार्थ. a/b. |
00:51 | * मल्टिप्लिकेशन: उदाहरणार्थ. a*b. |
00:55 | % मॉड्युलस: उदाहरणार्थ. a%b. |
00:59 | ** एक्सपोनेंट: उदाहरणार्थ a**b |
01:04 | irb द्वारे ही ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स वापरून बघू . |
01:08 | Ctrl, Alt आणि T एकत्रित दाबून टर्मिनल उघडा. |
01:14 | स्क्रीनवर टर्मिनल विंडो उघडेल. |
01:17 | इंटरऍक्टीव्ह रुबी उघडण्यासाठी टाईप करा irb आणि एंटर दाबा. |
01:21 | टाईप करा 10 प्लस 20 आणि एंटर दाबा. |
01:25 | बेरजेची क्रिया होऊन 30 उत्तर मिळाले. |
01:31 | तसेच वजाबाकी आणि गुणाकार ह्या क्रिया करता येतात. |
01:35 | भागाकार करून बघू. |
01:38 | टाईप करा 10 स्लॅश 4 |
01:40 | आणि एंटर दाबा. |
01:42 | येथे दिसेल की अपूर्णांकाचा भाग कापून 2 असे पूर्णांकात उत्तर मिळाले. |
01:47 | अधिक अचूक उत्तर मिळण्यासाठी एक संख्या float म्हणून देणे आवश्यक आहे. |
01:52 | टाईप करा 10.0 स्लॅश 4 |
01:56 | आणि एंटर दाबा. |
01:58 | 2.5 असे उत्तर मिळेल. |
02:01 | आता modulus ऑपरेटर वापरून बघू. |
02:05 | modulus ऑपरेटर आऊटपुट म्हणून बाकी देतो. |
02:09 | टाईप करा 12 पर्सेंटेज साइन 5 आणि एंटर दाबा. |
02:15 | येथे 12 ला 5 ने भागले जाईल आणि 2 ही बाकी मिळेल. |
02:21 | आता घातांक वापरून बघू. |
02:24 | 2, नंतर दोन वेळा asterisk चे चिन्ह आणि 5 टाईप करा. एंटर दाबा. |
02:32 | याचा अर्थ 2 चा पाचवा घात 5. |
02:36 | आपल्याला 32 हे आऊटपुट मिळेल. |
02:39 | पुढे ऑपरेटर प्राधान्यक्रमाबद्दल जाणून घेऊ. |
02:44 | पदावलीमधे अनेक गणिती क्रिया असल्यास, |
02:47 | प्रत्येक भागाचे वेगळे मूल्यमापन होते, |
02:50 | आणि उत्तर काढण्यासाठी पूर्वी ठरवलेल्या प्राधान्यक्रम वापरतात. |
02:56 | ह्याचा अर्थ सर्वाधिक प्राधान्य असलेला ऑपरेटर सर्वप्रथम कार्यान्वित होतो. |
03:01 | नंतर प्राधान्य क्रमानुसार पुढील ऑपरेटर कार्यान्वित होतो. |
03:07 | सर्वाधिक पासून सर्वात कमी प्राधान्य असलेल्या सर्व ऑपरेटर्सची सूची ह्या स्लाईडवर आहे. |
03:13 | उदाहरणार्थ 3 + 4 * 5 आपल्याला 23 उत्तर देईल 35 नाही. |
03:23 | गुणाकाराच्या (*) क्रियेला बेरजेच्या (+) क्रियेपेक्षा अधिक प्राधान्य आहे. |
03:29 | त्यामुळे ते प्रथम कार्यान्वित होईल. |
03:32 | त्यामुळे चार गुणिले पाच बरोबर 20 आणि नंतर त्यात तीन मिळवले गेले आणि 23 हे आऊटपुट मिळाले. |
03:42 | ऑपरेटरला प्राधान्य देण्यावर आधारित असलेली आणखी काही उदाहरणे पाहू. |
03:47 | टर्मिनलवर जा. |
03:50 | Crtl आणि L एकत्रित दाबून irb कन्सोल क्लियर करा. |
03:56 | टाईप करा 7 माइनस 2 मल्टिप्लाइ बाइ 3 |
04:03 | आणि एंटर दाबा. |
04:05 | आपल्याला 1 हे उत्तर मिळेल. |
04:08 | येथे ऍस्टेरिक चिन्हाला वजाच्या चिन्हापेक्षा अधिक प्राधान्य आहे. |
04:13 | त्यामुळे प्रथम गुणाकार आणि नंतर वजाबाकीची क्रिया केली जाईल. |
04:20 | दुसरे उदाहरण पाहू. |
04:22 | टाईप करा कंसात 10 प्लस 2 स्लॅश 4 |
04:29 | आणि एंटर दाबा. |
04:30 | आपल्याला 3 हे उत्तर मिळेल. |
04:33 | येथे भागाकार (स्लॅश) पेक्षा () कंसाला अधिक प्राधान्य आहे. |
04:39 | कंसाच्या आतील बेरजेची क्रिया प्रथम केली जाईल. |
04:44 | नंतर भागाकार केला जाईल. |
04:47 | आता रिलेशनल ऑपरेटर्स बद्दल जाणून घेऊ. |
04:51 | स्लाईडसवर जाऊ. |
04:54 | रिलेशनल ऑपरेटर्सना कंपॅरिझन ऑपरेटर्स असेही नाव आहे. |
04:59 | रिलेशनल ऑपरेटर्स असलेल्या पदावली boolean व्हॅल्यूज देतात. |
05:04 | रुबीतील रिलेशनल ऑपरेटर्स असे आहेत. |
05:07 | == Equals to उदाहरणार्थ a==b |
05:14 | dot eql question mark उदाहरणार्थ a.eql?b |
05:21 | != Not equals to उदाहरणार्थ a exclamation equal b |
05:28 | < Less than उदाहरणार्थ a < b |
05:32 | Greater than उदाहरणार्थ a > b |
05:37 | <= Lesser than or equal to उदाहरणार्थ a less than arrow equal b |
05:44 | >= Greater than or equal to उदाहरणार्थa greater than arrow equal b |
05:49 | <=> Combined comparison उदाहरणार्थ a less than arrow equal greater than arrow b |
05:56 | ह्यापैकी काही ऑपरेटर्स वापरून पाहू. |
06:00 | टर्मिनलवर जा. |
06:02 | ctrl, L एकत्रितपणे दाबून irb कंसोल क्लियर करा. |
06:09 | equals to ऑपरेटर वापरून पाहू. |
06:11 | टाईप करा 10 equals equals 10 |
06:16 | आणि एंटर दाबा. |
06:17 | true असे आऊटपुट मिळेल. |
06:20 | .eql? हा ऑपरेटर equals to ऑपरेटर प्रमाणेच आहे. |
06:24 | वापरून पाहू. |
06:25 | टाईप करा 10 .eql?10 आणि एंटर दाबा. |
06:33 | true असे आऊटपुट मिळेल. |
06:35 | not equal to ऑपरेटर वापरून पाहू. |
06:39 | टाईप करा 10 not equal 10 |
06:44 | आणि एंटर दाबा. |
06:46 | false असे आऊटपुट मिळेल. |
06:48 | कारण दोन्ही अंक एकच आहेत. |
06:51 | ctrl, L एकत्रितपणे दाबून irb कंसोल क्लियर करा. |
06:56 | आता less than ऑपरेटर वापरून पाहू. |
07:00 | टाईप करा 10 less than 5 आणि एंटर दाबा. |
07:05 | येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान असेल तरtrue आऊटपुट मिळेल. |
07:10 | अन्यथा false आऊटपुट मिळेल. |
07:14 | false आऊटपुट मिळाले कारण 10 हे 5 पेक्षा लहान नाहीत. |
07:19 | आता greater than वापरून पाहू. |
07:22 | टाईप करा 5 greater than 2 |
07:26 | येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा मोठा असेल तर true आऊटपुट मिळेल. |
07:31 | अन्यथा false आऊटपुट मिळेल. |
07:34 | एंटर दाबा. |
07:36 | True आऊटपुट मिळाले कारण 5 हा 2 पेक्षा मोठा आहे. |
07:42 | ctrl, L एकत्रितपणे दाबून irb कंसोल क्लियर करा. |
07:47 | आता less than equal to ऑपरेटर वापरून पाहू. |
07:51 | टाईप करा 12 less than equal 12 |
07:56 | आणि एंटर दाबा. |
07:59 | येथे पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान किंवा तेवढाच असेल तर true आऊटपुट मिळेल. |
08:04 | अन्यथा false आऊटपुट मिळेल. |
08:07 | True आऊटपुट मिळाले कारण 12 बरोबर 12 आहेत. |
08:11 | तुम्ही greater than or equal to वापरून पाहू शकता. |
08:15 | आता कंबाईंड कँपॅरिझन ऑपरेटर पाहू . |
08:19 | ह्या operator चे उत्तर, |
08:21 | पहिला ऑपरंड दुस-याबरोबर असल्यास, 0 येईल, |
08:24 | पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा मोठा असल्यास, 1 येईल, |
08:29 | पहिला ऑपरंड दुस-यापेक्षा लहान असल्यास, -1 येईल. |
08:34 | उदाहरणाद्वारे याचे कार्य पाहू. |
08:36 | टाईप करा 3 less than equals greater than 3 |
08:41 | आणि एंटर दाबा. |
08:43 | 0 आऊटपुट मिळाले. |
08:45 | कारण दोन्ही ऑपरंड समान म्हणजे 3 आहेत. |
08:50 | आता एक ऑपरंड बदलून 4 करू. |
08:53 | टाईप करा 4 less than equals greater than 3 |
08:58 | आणि एंटर दाबा. |
08:59 | 1 आऊटपुट मिळाले. |
09:01 | कारण4 हे 3 पेक्षा मोठे आहेत. |
09:04 | आता पुन्हा एकदा बदल करू. |
09:07 | टाईप करा 4 less than equals greater than 7 |
09:11 | आणि एंटर दाबा. |
09:13 | -1 आऊटपुट मिळाले. |
09:14 | कारण 4 हे 7 पेक्षा लहान आहेत. |
09:17 | आता असाईनमेंट. |
09:19 | irb वापरून पुढील उदाहरणे सोडवा. आऊटपुट तपासा. |
09:24 | 10 + bracket 2 astreisk 5 bracket 8 slash 2 |
09:32 | 4 astreisk 5 slash 2 plus 7 |
09:37 | तसेच मेथडद्वारे ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स वापरून बघा. |
09:42 | आपण पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत. |
09:45 | थोडक्यात, |
09:47 | या पाठात आपण , |
09:49 | बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार, भागाकारासाठी वापरली जाणारी अधिक, वजा, ऍस्टेरिक, स्लॅश ही ऍरीथमेटिक ऑपरेटर्स , |
09:59 | ऑपरेटर्सचा प्राधान्यक्रम, |
10:01 | आणि रिलेशनल ऑपरेटर्स |
10:04 | उदाहरणाद्वारे समजून घेतले. |
10:06 | स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा. |
10:10 | ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल. |
10:14 | जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता. |
10:18 | स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम, |
10:20 | Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. |
10:23 | परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते. |
10:26 | अधिक माहितीसाठी कृपया contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा |
10:32 | "स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे. |
10:36 | यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे. |
10:43 | यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे. |
10:51 | ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते . |
10:57 | सहभागासाठी धन्यवाद. |