View source for PhET/C3/Faradays-Electromagnetic-Lab/Marathi

{|border=1
||'''Time'''
||'''Narration'''
|-
|| 00:01
|| '''Faraday's Electromagnetic Lab''' वरील पाठात आपले स्वागत.


|-
|| 00:06
|| यात, '''Faraday's Electromagnetic Lab, या PhET सिम्युलेशनचे प्रात्यक्षिक बघणार आहोत.

|-

|| 00:14
|| या पाठासाठी मी:
उबंटु लिनक्स ऑपरेटिंग सिस्टीम वर्जन 14.04, 
 
|-

|| 00:20
|| जावा वर्जन 1.8.0
|-
|| 00:24 
|| फायरफॉक्स वेब ब्राउजर वर्जन 61.0.1 वापरत आहे.

|-
|| 00:29
|| हा पाठ समजण्यासाठी, माध्यमिक शाळेतील भौतिकशास्त्राचे प्राथमिक ज्ञान असावे.  

|-
|| 00:36
|| सिम्युलेशन वापरून आपण, 
चुंबक फिरताना चुंबकीय क्षेत्रात होणारे बदल दर्शवू. 

|-
|| 00:44
|| चुंबकीय क्षेत्राच्या संदर्भात चुंबकसूचीच्या विचलनाचा अभ्यास करू.

|-
|| 00:49
|| प्रवर्तित (इनड्युस्ड) '''EMF''' सह व्होल्टेजमधील बदलाची तुलना करू.

|-
|| 00:52
|| विद्युत चुम्बकीय प्रवर्तनाचे कारण स्पष्ट करू.

|-
|| 00:57
|| ट्रान्सफॉर्मर (रोहित्र) चे कार्य समजून घेऊ.
|-
|| 01:00
||  जनरेटर (जनित्र) चे कार्य जाणून घेऊ.

|-
|| 01:03
|| अधिक माहितीसाठी कृपया या ट्युटोरियलसोबत दिलेली अतिरिक्त सामग्री पहा.

|-
|| 01:09
|| सिम्युलेशन डाउनलोड करण्यासाठी दिलेली लिंक वापरा.

|-
|| 01:13
|| मी आधीच '''Faraday's Electromagnetic Lab ''' हे सिम्युलेशन डाउनलोड्स फोल्डरमधे डाउनलोड केलेले आहे.

|-
||01:20
|| हे सिम्युलेशन कार्यान्वित करण्यासाठी टर्मिनल उघडा.

|-
|| 01:23
|| प्रॉम्प्टवर टाईप करा '''cd Downloads''' आणि एंटर दाबा.

|-
|| 01:29
|| टाईप करा, '''java space hyphen jar space faraday_en.jar''' आणि एंटर दाबा.

|-
|| 01:40
|| '''Faraday's Electromagnetic Lab ''' सिम्युलेशन उघडेल.

|-
|| 01:45
|| सिम्युलेशन इंटरफेसला पाच टॅब्ज आहेत, '''Bar Magnet''','''Pickup Coil''','''Electromagnet''','''Transformer''','''Generator'''. 
|-
|| 01:58
|| डिफॉल्ट रूपात '''Bar Magnet''' टॅब उघडेल.

|-
|| 02:02
|| स्क्रीनवर उत्तर आणि दक्षिण ध्रुवांनी चिन्हांकित केलेला एक बार चुंबक आणि एक चुंबकसूची आहे.

|-
|| 02:09
|| चुंबकीय बलाच्या रेषा स्क्रीनवर सर्वत्र पसरलेल्या दिसत आहेत.

|-
|| 02:14
|| '''Move me or me''' ही दृश्य सूचनाही दिसत आहे.

|-
|| 02:19
|| ही दृश्य सूचना आपल्याला चुंबक किंवा चुंबकसूची ड्रॅग करण्याची सूचना देते.

|-
|| 02:24
|| आता सुयांचे अंतर आणि सुयांचा आकार बदलू.

|-
|| 02:28
|| ह्यामुळे चुंबकीय बलाच्या रेषा स्पष्टपणे पाहण्यास मदत होते.

|-
|| 02:33
|| '''Options''' मेनूवर क्लिक करा आणि '''Field Controls''' निवडा.

|-
|| 02:38
|| '''Field Controls''' डायलॉग बॉक्स उघडेल.

|-
|| 02:42
|| डायलॉग बॉक्समधे आपल्याकडे '''Needle spacing''' आणि '''Needle size''' साठी स्लाइडर आहेत.

|-
|| 02:49
|| '''Needle spacing''' स्लाइडर 60 आणि '''Needle size''' स्लाइडर 50x14(50 बाय 14) वर ड्रॅग करा.

|-
|| 02:57
|| तुम्ही आवश्यकतेनुसार स्लाइडर बदलू शकता.

|-
|| 03:01
|| '''OK''' बटणावर क्लिक करा आणि बदल पहा.
|-
|| 03:05
|| स्क्रीनभोवती चुंबक ड्रॅग करा.

|-
|| 03:08
|| लक्षात ठेवा, चुंबक ड्रॅग केल्यावर चुंबकीय बलाच्या रेषांची मांडणी आणि पुनर्रचना होते.

|-
|| 03:14
|| आता चुंबकाभोवती चुंबकसूची ड्रॅग करा.

|-
|| 03:17
|| लक्षात घ्या, चुंबकीय बलाच्या रेषांनुसार चुंबकसूचीची रचना होते.

|-
|| 03:23
|| उजव्या पॅनेलवर आपल्याकडे '''Bar Magnet Strength''' स्लाइडर आहे.

|-
|| 03:28
|| स्लाइडर 0 ते 100 टक्क्यांच्या दरम्यान सेट केला जाऊ शकतो.

|-
|| 03:34
|| 0% स्ट्रेंथवर आपल्याला चुंबकीय बलाच्या कोणत्याही रेषा दिसत नाहीत.

|-
|| 03:40
|| आपण स्लाइडर 100% च्या दिशेने ड्रॅग केल्यास, चुंबकीय बलाच्या रेषा स्पष्ट दिसतात.

|-
|| 03:47
|| उजव्या पॅनेलवरील '''Flip Polarity''' बटणावर क्लिक करा.

|-
|| 03:51
|| चुंबकाचे ध्रुव बदलतात.

|-
|| 03:54
|| ध्रुवांतील बदलांमुळे बल रेषांच्या आणि चुंबकसूचीच्या मार्गाची दिशा बदलते.

|-
|| 04:00
|| उजव्या पॅनेलमधील '''See Inside Magnet''' चेक बॉक्सवर क्लिक करा.

|-
|| 04:05
|| चुंबकाच्या आतील बलाच्या रेषांची दिशा पहा.

|-
|| 04:09
|| उजव्या पॅनेलमधील '''Show Field Meter''' चेक बॉक्सवर क्लिक करा.

|-
||04:14
|| '''Field meter''' स्क्रीनवर दिसू लागतो.

|-
|| 04:17
|| फिल्डवर भोवताली '''Field meter''' ड्रॅग करा.

|-
|| 04:20
|| यावर चुंबकीय फ्लक्स डेन्सिटी '''B''' च्या बदलत्या व्हॅल्युज दाखवल्या जातात. जसे की, '''B''' चा x घटक('''Bx'''), '''B''' चा y घटक('''By''') आणि विचलनाचा कोन('''Ө''').

|-
|| 04:34
|| आता '''Pickup Coil''' टॅबवर क्लिक करा.

|-
|| 04:37
|| हा स्क्रीन '''Faraday's law of Electromagnetic induction''' दाखवतो.

|-
|| 04:42
|| '''Pickup Coil''' स्क्रीनमध्ये एक चुंबक आणि बल्बला जोडलेली एक कॉइल आहे.

|-
|| 04:48
|| '''Pickup Coil''' पॅनेल उजव्या पॅनेलमध्ये समाविष्ट आहे.

|-
|| 04:52
|| सर्किटमध्ये बल्ब '''indicator''' म्हणून काम करतो.

|-
|| 04:56
|| येथे आपण चुंबक कॉईलच्या दिशेने किंवा कॉईल चुंबकाच्या दिशेने ड्रॅग करू शकतो.

|-
|| 05:03
|| सर्वात प्रभावी मार्ग म्हणजे कॉईलच्या दिशेने चुंबक ड्रॅग करणे.

|-
|| 05:08
|| कारण, चुंबक हलविल्याने कॉईलच्या सभोवतालचे चुंबकीय क्षेत्र प्रवर्तित होते.

|-
|| 05:14
|| आता कॉईलमधून चुंबक मागे व पुढे ड्रॅग करू या.

|-
|| 05:18
|| बल्ब प्रकाशित झाल्याचे दिसेल.

|-
|| 05:21
|| याचे कारण म्हणजे कॉइलमधे प्रवर्तित होणारा '''EMF'''.

|-
|| 05:25
|| हे कॉइलच्या भोवती बदलणारे चुंबकीय क्षेत्र तयार करते.

|-
|| 05:29
|| आता '''Loops''' इनपुट बॉक्समधील लूपची संख्या वाढवून 3 करू.

|-
|| 05:34
|| नंतर '''Loop Area''' स्लाइडर 100% पर्यंत ड्रॅग करा.
|-
|| 05:38
|| लूपमधून चुंबक ड्रॅग करा.

|-
|| 05:41
|| बल्ब प्रकाशित झाल्याचे दिसेल.

|-
|| 05:44
|| चुंबक ड्रॅग करत असताना बल्बच्या प्रकाशाची तीव्रता बदलते.

|-
|| 05:50
|| असाईनमेंट म्हणून, बल्बच्या जागी व्होल्टेज मीटर लावा.

|-
|| 05:55
||चुंबक जोराने हलवला असता तसेच त्याची पोलॅरिटी उलट केली असता प्रवर्तित '''EMF''' बदलांची नोंद करा.
|-
|| 06:05
||आपले निरीक्षण समजावून सांगा.

|-
|| 06:09
|| '''Electromagnet''' टॅबवर क्लिक करा.

|-
|| 06:12
|| या स्क्रीनवर विद्युत चुंबकाच्या चुंबकीय रेषा आणि चुंबकसूची आहे.

|-
|| 06:18
|| विद्युत चुंबकात विद्युत् स्रोत म्हणून 10 v ची बॅटरी आहे.

|-
|| 06:23
|| या बॅटरीमध्ये व्होल्टेज नियंत्रित करण्यासाठी व्होल्टेज स्लाइडर आहे.

|-
|| 06:28
|| डिफॉल्टरूपात विद्युतचुंबकाला '''DC Current Source''' लावला आहे.

|-
|| 06:33
|| येथे '''DC''' विद्युतचुंबक स्थिर चुंबकीय क्षेत्र तयार करते.

|-
|| 06:38
|| '''Show Field Meter''' चेक बॉक्सवर क्लिक करा.

|-
|| 06:42
|| '''field meter''' कॉइलवर ठेवा.

|-
|| 06:45
|| बॅटरीचे व्होल्टेज हळूहळू 10 व्होल्टपासून 1 व्होल्टपर्यंत कमी करत न्या.

|-
|| 06:51
|| कॉइलमधील व्होल्टेजच्या बदलामुळे इलेक्ट्रॉनच्या गतीतील होणाऱ्या बदलाचे निरीक्षण करा.

|-
|| 06:57
|| व्होल्टेज 10 व्होल्टपासून 1 व्होल्टपर्यंत कमी झाल्यामुळे इलेक्ट्रॉनच्या हालचालीची गती कमी होते.

|-
|| 07:04
|| चुंबकीय क्षेत्र शून्य व्होल्टेजवर दिसेनासे होते.

|-
|| 07:08
|| आता, कॉइल ही विद्युत चुंबक राहिलेली नाही.

|-
|| 07:12
|| 10 व्होल्टच्या दिशेने डावीकडे वोल्टेज स्लाइडर ड्रॅग करणे सुरू ठेवा.

|-
|| 07:17
|| विद्युतचुंबकाची पोलॅरिटी बदलली आहे.

|-
|| 07:21
|| ह्यामुळे चुंबकीय बलाच्या रेषांची दिशा बदलली आहे.

|-
|| 07:25
|| इलेक्ट्रॉनच्या हालचालीच्या दिशेत होणार्‍या बदलाकडे लक्ष द्या.

|-
|| 07:29
|| आता '''DC current source''' बदलून '''AC''' करा.

|-
|| 07:33
|| सतत उलट सुलट होणाऱ्या चुंबकीय क्षेत्र आणि चुंबकसूचीचे निरीक्षण करा.

|-
|| 07:38
|| '''AC Current Supply''' सोबत दोन स्लाइडर्स दिलेले आहेत.

|-
|| 07:42
|| तरंगांची वारंवारता बदलण्यासाठी आडवा स्लाइडर ड्रॅग करा.

|-
|| 07:47
|| लक्षात घ्या की चुंबकीय क्षेत्राची दिशा उलट सुलट होण्याचा दर वाढला आहे.

|-
|| 07:51
|| उभा स्लाइडर ड्रॅग करा आणि काय होते ते बघा.

|-
||07:57
|| असाईनमेंट म्हणून, कॉइलमधील लूपच्या संख्येत बदल करून चुंबकीय क्षेत्र (B) मधील बदलाकडे लक्ष द्या.

|-
|| 08:06
|| आता '''transformer''' (रोहित्र)  कसे कार्य करते ते पाहूया.

|-
|| 08:09
|| ते उघडण्यासाठी '''Transformer''' टॅबवर क्लिक करा.

|-
|| 08:13
|| '''Transformer''' स्क्रीनवर, '''DC''' करंट स्त्रोत असलेला विद्युतचुंबक ही प्राथमिक कॉइल आणि '''Indicator''' असलेली '''Pickup Coil''' ही दुय्यम कॉइल आहे.

|-
||08:23
|| रोहित्रात, प्राथमिक कॉइल ही दुय्यम कॉइलमध्ये करंट प्रवर्तित करते.

|-
|| 08:29
|| उजव्या पॅनेलमधे '''Electromagnet''' आणि '''Pickup Coil''' बॉक्स आहेत.

|-
|| 08:34
|| '''Electromagnet''' बॉक्समधील '''Show Compass''' चेक बॉक्सवर क्लिक करा.

|-
|| 08:39
|| रोहित्रात, दोन कॉइल लोखंडी कोअरद्वारे एकत्र जोडल्या जातात.

|-
|| 08:44
|| तथापि, आपल्याकडे कॉइल जोडण्यासाठी लोखंडी कोअर नाही.

|-
|| 08:49
|| दोन्ही कॉइल्स एकमेकांना स्पर्श करतील एवढया जवळ आणा.

|-
|| 08:53
|| त्या स्थिर असताना फ्लक्समधे बदल होत नाही.

|-
|| 08:57
|| म्हणून बल्ब प्रकाशित झालेला नाही.

|-
|| 09:00
||दुय्यम कॉइलमधे व्होल्टेज प्रवर्तित होण्यासाठी चुंबकीय क्षेत्र बदलते असावे लागते.

|-
|| 09:05
|| विद्युत चुंबकाचा व्होल्टेज स्लाइडर मागे व पुढे हलवा.

|-
|| 09:10
|| लक्षात घ्या, ड्रॅग करताना बल्ब प्रकाशित झाला आहे.

|-
|| 09:14
|| तसेच चुंबकसूचीचे विचलन आणि इलेक्ट्रॉन्सच्या प्रवाहाच्या दिशेत बदल याकडे लक्ष द्या.

|-
||09:20
|| नंतर प्राथमिक कॉईल दुय्यम कॉइलच्या आत आणि बाहेर ड्रॅग करा.

|-
|| 09:25
|| कॉइल हलवल्यामुळे फ्लक्समधे झालेले बदल लक्षात घ्या.

|-
|| 09:29
|| आता बल्ब तीव्रतेने प्रकाशित झालेला आहे.
|-
|| 09:32
|| '''Electromagnet''' बॉक्समधून '''DC''' स्त्रोताच्या ठिकाणी '''AC''' स्त्रोत घ्या.

|-
|| 09:37
|| प्राथमिक कॉइलमधील '''AC''' करंट बदलत्या चुंबकीय क्षेत्राची निर्मिती करते.

|-
|| 09:42
|| हे बदलणारे चुंबकीय क्षेत्र दुय्यम कॉइलमध्ये व्होल्टेज प्रवर्तित करते.

|-
|| 09:47
|| बदलत्या चुंबकीय क्षेत्रामुळे बल्बच्या व्होल्टेजमधील बदल पहा.

|-
|| 09:52
|| '''AC''' करंट स्त्रोत मोठा करा.

|-
|| 09:56
|| तरंग मोठे झाल्यामुळे बल्ब तीव्रतेने प्रकाशित होतो.

|-
|| 10:01
|| आडवा स्लाइडर वापरून वारंवारता वाढवा.

|-
|| 10:05
|| बल्बमधील वेगवान फ्लिकरिंग(लुकलुक) आणि चुंबक सूचीतील विचलन लक्षात घ्या.

|-
|| 10:10
|| याचे कारण म्हणजे कॉइल्सच्या व्होल्टेजमधील बदल.

|-
|| 10:14
|| येथे प्राथमिक कॉइलमधे 4 आणि दुय्यम कॉइलमधे 2 लूप्स (वेढे) आहेत. 

|-
|| 10:20
|| आता दुय्यम कॉइलमधील लूप्सची संख्या वाढवून 3 करा. 

|-
|| 10:24
|| प्राथमिक कॉइलमधील लूप्सची संख्या कमी करून 1 करा.

|-
|| 10:28
|| '''transformer''' वरील बल्बच्या व्होल्टेजमधे झालेल्या बदलाची नोंद घ्या.

|-
|| 10:34
|| असाईनमेंट म्हणून, '''AC Current Supply''' च्या वारंवारतेचा स्लाइडर 5% वर नेल्यास काय होते ते तपासा.

|-
|| 10:42
|| आपले निरीक्षण समजावून सांगा.

|-
|| 10:46
|| आता आपण जनरेटरकडे जाऊ.

|-
|| 10:49
|| '''Generator''' टॅब उघडण्यासाठी त्यावर क्लिक करा.

|-
|| 10:52
||जनरेटरची ही एक सोपी आवृत्ती आहे.

|-
|| 10:55
|| आपल्याकडे उजव्या पॅनेलमधे बार मॅग्नेट आणि '''Pickup Coil''' बॉक्स आहेत.

|-
|| 11:00
|| ''' Bar magnet''' बॉक्सच्या खालील, '''Show Field''' आणि '''Show Field Meter''' चेकबॉक्सेस क्लिक करा.

|-
|| 11:07
|| स्क्रीनवर नळ, पॅडलव्हीलवरील बार चुंबक, '''pickup coil''', चुंबकसूची आणि '''Field Meter''' आहेत.

|-
|| 11:18
|| बार चुंबक डिफॉल्टरूपात '''0 RPM''' (रेव्होल्युशन्स पर मिनिट) वर आहेत. 

|-
|| 11:23
|| '''Field Meter''' कॉइलच्याजवळ ड्रॅग करा आणि ठेवा.

|-
|| 11:27
|| नळ चालू करण्यासाठी स्लाइडर ड्रॅग करा.

|-
|| 11:30
|| बार चुंबकावर पाणी पडायला सुरूवात होताच चुंबक फिरण्यास सुरवात झाल्याचे दिसेल.

|-
|| 11:35
|| चुंबक फिरत असताना, चुंबकीय बलाच्या रेषा सतत बदलत राहतात.

|-
|| 11:40
|| '''Field Meter''' मधील किंमतीत होणारे बदल लक्षात घ्या.

|-
|| 11:44
|| यामुळे कॉइलमधे प्रवर्तित '''EMF''' निर्मिती होते आणि बल्ब प्रकाशमान होतो.

|-
|| 11:50
|| आता चुंबक फिरण्याची गती '''100 RPM''' पर्यंत वाढवूया.

|-
|| 11:55
|| नळाचा स्लाइडर हळूहळू वाढवत जास्तीत जास्त करा.

|-
|| 11:59
|| '''RPM''' मध्ये होणारी वाढ आणि सोबत वेगाने बदलणाऱ्या चुंबकीय क्षेत्राचे निरीक्षण करा.

|-
|| 12:04
|| आता व्होल्टेज वाढल्यामुळे बल्ब तीव्रतेने प्रकाशित झालेला आहे.

|-
|| 12:09
|| ट्युटोरियल थांबवा आणि ही असाईनमेंट करा.

|-
|| 12:13
|| खालील स्थितींमधे जनरेटरच्या कार्यात होणारे बदल तपासा.

1. लूपची संख्या आणि वायरच्या लूपचे क्षेत्रफळ यांच्यातील बदल.

|-
|| 12:22
||2. बार चुंबकाची शक्ती 0% पर्यंत कमी करणे.

|-
|| 12:26
|| थोडक्यात,

|-
|| 12:28
|| या पाठात '''Faraday's Electromagnetic Lab''' हे PhET सिम्युलेशन कसे वापरायचे ते बघितले.

|-
|| 12:36
|| हे सिम्युलेशन वापरुन, हलत्या चुंबकामुळे चुंबकीय क्षेत्रात होणारे बदल बघितले.
|-
|| 12:43
|| चुंबकीय क्षेत्राच्या संदर्भात चुंबकसूचीच्या विचलनाचा अभ्यास केला.

|-
|| 12:48
||व्होल्टेजमधील बदलाची प्रवर्तित '''EMF''' बरोबर तुलना केली.

|-
|| 12:52
|| विद्युत चुंबकीय प्रवर्तनाचे कारण स्पष्ट केले.

|-
|| 12:56
||रोहित्र कसे कार्य करतो हे स्पष्ट केले.

|-
|| 13:00
|| जनरेटर कसे कार्य करतो ते पाहिले.

|-
|| 13:03
|| दिलेल्या लिंकवरील व्हिडिओमधे स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्टचा सारांश मिळेल. 

|-
|| 13:08
|| हा व्हिडिओ डाऊनलोड करूनही पाहू शकता.

|-
|| 13:10
|| स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्ट टीम, स्पोकन ट्युटोरियलच्या सहाय्याने कार्यशाळा चालवते. 
ऑनलाईन परीक्षा उतीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्र देते. 

|-
|| 13:19
|| अधिक माहितीसाठी कृपया येथे लिहा.

|-
|| 13:23
|| कृपया या फोरममध्ये आपल्या टाईम क्वेरीज पोस्ट करा.   

|-
|| 13:36
|| या प्रकल्पाला पंडित मदन मोहन मालवीय नॅशनल मिशन ऑन टीचर्स अँड टिचिंग यांनी अंशतः अनुदान दिले आहे.


|-
|| 13:34
|| या प्रोजेक्टसाठी अर्थसहाय्य NMEICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे. 
|-
|| 13:41
|| अधिक माहिती या लिंकवर उपलब्ध आहे.

|-
|| 13:46
|| ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज --- यांचा आहे.

|-
|| 13:52 
|| सहभागासाठी धन्यवाद.  

|}