Scilab/C4/Interpolation/Punjabi

“Time”	“Narration”
00:01	ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਦੋਸਤੋ!
00:02	‘Numerical Interpolation’ ‘ਤੇ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਸਾਰਿਆ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਹੈ ।
00:06	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖਾਂਗੇ ਕਿ:
00:10	ਵੱਖਰੇ ‘Numerical Interpolation algorithms’ ਲਈ ‘Scilab’ ਕੋਡ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
00:16	ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ ਤੋਂ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਵੈਲਿਊ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
00:21	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ
00:24	‘ਉਬੰਟੁ 12.04’ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ
00:27	ਅਤੇ ‘Scilab ਵਰਜ਼ਨ 5.3.3’
00:31	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ‘Scilab’ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ‘Numerical Interpolation’ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
00:40	‘Scilab’ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਲਈ, ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ‘ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ’ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਸੰਬੰਧਿਤ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲਸ ਨੂੰ ਵੇਖੋ ।
00:47	‘Numerical interpolation’ ਜਾਣੂ ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ ਦੇ ‘discrete set’ ਦੀ ਰੇਂਜ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਵਾਂ ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮੈਥਡ ਹੈ ।
00:59	ਅਸੀਂ ਨਿਊਮੈਰੀਕਲ ਮੈਥਡਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ‘ਇੰਟਰਪੋਲੇਸ਼ਨ’ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।
01:05	‘Lagrange interpolation’ ਵਿੱਚ,
01:07	ਅਸੀਂ ‘N’ ਪੁਆਇੰਟ ਤੋਂ ‘N – 1’ ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਪੋਲੀਨੋਮੀਅਲ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
01:12	ਫਿਰ, ਅਸੀਂ ਉਹ ਵਿਲੱਖਣ ‘N ਆਰਡਰ ਦੇ ਪੋਲੀਨੋਮੀਅਲ y of x’ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ‘ਡਾਟਾ ਸੈਂਪਲਸ’ ਨੂੰ ਇੰਟਰਪੋਲੇਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
01:22	ਸਾਨੂੰ 9, 9.5 ਅਤੇ 11 ਦੀ ‘ਕੁਦਰਤੀ ਲੋਗਰਿਥਮ’ ਵੈਲਿਊਜ਼ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ।
01:29	ਸਾਨੂੰ 9.2 ਦੀ ‘ਕੁਦਰਤੀ ਲੋਗਰਿਥਮ’ ਵੈਲਿਊ ਜਾਣਨੀ ਹੈ ।
01:35	ਹੁਣ ਅਸੀਂ ‘Lagrange interpolation method’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
01:41	ਹੁਣ ‘Lagrange interpolation’ ਲਈ ਕੋਡ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ।
01:46	ਅਸੀਂ ‘ਆਰਗਿਉਮੈਂਟਸ x 0, x, f ਅਤੇ n’ ਦੇ ਨਾਲ ‘Lagrange’ ਫੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
01:53	‘X 0’ ਅਣਜਾਣ ‘interpolation ਪੁਆਇੰਟ’ ਹੈ ।
01:57	’x’ ਉਹ ਵੈਕਟਰ ਹੈ ਜੋ ‘ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ’ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ।
02:01	‘f’ ਉਹ ਵੈਕਟਰ ਹੈ ਜੋ ਸੰਬੰਧਿਤ ‘ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ’ ‘ਤੇ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੀ ਵੈਲਿਊਜ਼ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ।
02:08	ਅਤੇ ‘n’ ‘interpolating’ ਪੋਲੀਨੋਮੀਅਲ ਦਾ ਆਰਡਰ ਹੈ ।
02:14	ਅਸੀਂ ‘m’ ਅਤੇ ‘ਵੈਕਟਰ N’ ਨੂੰ ਇਨੀਸ਼ਿਅਲਾਈਜ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ‘n’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
02:19	‘interpolating ਪੋਲੀਨੋਮੀਅਲ’ ਦੇ ਆਰਡਰ ਬਣਾਏ ਗਏ ‘ਨੋਡਸ’ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
02:25	ਫਿਰ, ਅਸੀਂ ‘ਅੰਕ’ ਅਤੇ ‘ਹਰ’ ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ‘Lagrange interpolation formula’ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
02:35	ਫਿਰ ‘L’ ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ‘ਅੰਕ’ ਅਤੇ ‘ਹਰ’ ਨੂੰ ਡਿਵਾਈਡ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
02:41	ਅਸੀਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ ‘ਤੇ ਫੰਕਸ਼ਨ ‘y’ ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ‘L’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
02:48	ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ‘L’ ਅਤੇ ‘f of x’ ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ।
02:53	ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਫਾਇਲ ਨੂੰ ਸੇਵ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
02:57	ਉਦਾਹਰਣ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ‘Scilab ਕੰਸੋਲ’ ਖੋਲੋ ।
03:02	ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ ਵੈਕਟਰ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
03:05	‘ਕੰਸੋਲ’ ‘ਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ:
03:07	‘x ਇਕਵਲ ਟੂ ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ ਖੋਲੋ 9.0 ਕੋਮਾਂ 9.5 ਕੋਮਾਂ 11.0 ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ ਬੰਦ ਕਰੋ’
03:18	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
03:21	ਫਿਰ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ‘f ਇਕਵਲਸ ਟੂ ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ ਖੋਲੋ 2.1972 ਕੋਮਾਂ 2.2513 ਕੋਮਾਂ 2.3979 ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ ਬੰਦ ਕਰੋ’
03:39	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
03:41	ਫਿਰ ਟਾਈਪ ਕਰੋ ‘x ਜ਼ੀਰੋ ਇਕਵਲਸ ਟੂ 9.2’
03:46	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
03:48	ਹੁਣ ਇੱਕ ‘quadratic polynomial interpolating polynomial’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
03:53	ਟਾਈਪ ਕਰੋ ‘n ਇਕਵਲਸ ਟੂ 2’
03:58	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
04:00	ਫੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਕਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਈਪ ਕਰੋ:
04:02	‘y ਇਕਵਲਸ ਟੂ Lagrange ਬਰੈਕੇਟ ਖੋਲੋ x ਜ਼ੀਰੋ ਕੋਮਾਂ x ਕੋਮਾਂ f ਕੋਮਾਂ n ਬਰੈਕੇਟ ਬੰਦ ਕਰੋ’
04:14	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
04:16	x ਇਕਵਲਸ ਟੂ 9.2 ‘ਤੇ ਫੰਕਸ਼ਨ y ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
04:22	ਹੁਣ ‘Newton’s Divided Difference Method’ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ।
04:26	ਇਸ ਮੈਥਡ ਵਿੱਚ, ‘Divided Differences recursive method’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
04:32	ਇਹ ‘Lagrange method’ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਵਾਰ ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
04:38	ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਜਿਵੇਂ ‘Lagrange method’ ਵਿੱਚ, ਉਹੀ ‘interpolating polynomial’ ਬਣਦਾ ਹੈ ।
04:47	ਹੁਣ ‘Divided Difference method’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਉਦਾਹਰਣ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
04:52	ਸਾਨੂੰ ‘ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ’ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਫੰਕਸ਼ਨਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵੈਲਿਊਜ਼ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ।
05:00	ਸਾਨੂੰ ‘x = 3’ ‘ਤੇ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਪਤਾ ਕਰਨੀ ਹੈ ।
05:05	ਹੁਣ ਅਸੀਂ ‘Newton Divided Difference method’ ਲਈ ਕੋਡ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ।
05:11	‘Scilab ਐਡੀਟਰ’ ‘ਤੇ ‘Newton ਅੰਡਰਸਕੋਰ Divided ਡਾਟ sci’ ਫਾਇਲ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਾਂ ।
05:18	ਅਸੀਂ ‘ਆਰਗਿਉਮੈਂਟਸ x, f’ ਅਤੇ ‘x 0’ ਦੇ ਨਾਲ ਫੰਕਸ਼ਨ ‘Newton ਅੰਡਰਸਕੋਰ Divided’ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
05:29	‘x’ ਇੱਕ ਵੈਕਟਰ ਹੈ ਜੋ ‘ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ’ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ।
05:33	‘f’ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ‘ਫੰਕਸ਼ਨ ਵੈਲਿਊ’ ਹੈ ਅਤੇ
05:36	‘x 0’ ਅਣਜਾਣ ‘ਇੰਟਰਪੋਲੇਸ਼ਨ ਪੁਆਇੰਟ’ ਹੈ ।
05:41	ਅਸੀਂ ‘ਵੈਕਟਰ’ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ‘n’ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ ।
05:46	‘ਵੈਕਟਰ’ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵੈਲਿਊ ‘a ਆਫ 1’ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
05:51	ਫਿਰ ਅਸੀਂ ‘divided difference algorithm’ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ‘divided difference table’ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
05:57	ਫਿਰ ਅਸੀਂ ‘ਨਿਊਟਨ ਪੋਲੀਨੋਮੀਅਲ’ ਦੀ ‘ਕੋਫਿਸ਼ਿਏਂਟ ਸੂਚੀ’ ਨੂੰ ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
06:03	ਅਸੀਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ‘ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ’ ‘ਤੇ ‘ਫੰਕਸ਼ਨ’ ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਨੂੰ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ‘ਕੋਫਿਸ਼ਿਏਂਟ ਸੂਚੀ’ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਾਂ ।
06:10	‘Newton ਅੰਡਰਸਕੋਰ Divided ਡਾਟ sci’ ਫਾਇਲ ਨੂੰ ਸੇਵ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
06:16	‘Scilab ਕੰਸੋਲ’ ਨੂੰ ਖੋਲੋ ।
06:19	‘c l c ‘ਟਾਈਪ ਕਰਕੇ ਸਕਰੀਨ ਨੂੰ ਕਲੀਅਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
06:22	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
06:24	ਹੁਣ ਅਸੀਂ ‘ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ ਵੈਕਟਰ’ ਦਰਜ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
06:27	ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ‘x ਇਕਵਲਸ ਟੂ ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ ਖੋਲੋ 2 ਕੋਮਾਂ 2.5 ਕੋਮਾਂ 3.25 ਕੋਮਾਂ 4 ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ ਖੋਲੋ’
06:39	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
06:41	ਫਿਰ, ‘ਫੰਕਸ਼ਨ’ ਦੀ ਵੈਲਿਊਜ਼ ਟਾਈਪ ਕਰੋ ।
06:44	‘f ਇਕਵਲ ਟੂ ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ ਖੋਲੋ 0.5 ਕੋਮਾਂ 0.4 ਕੋਮਾਂ 0.3077 ਕੋਮਾਂ 0.25 ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ ਬੰਦ ਕਰੋ’ ।
07:01	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
07:03	ਟਾਈਪ ਕਰੋ ‘x 0 ਇਕਵਲ ਟੂ 3’
07:06	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
07:08	ਫਿਰ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਨੂੰ ਟਾਈਪ ਕਰਕੇ ‘ਫੰਕਸ਼ਨ’ ਨੂੰ ਕਾਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ
07:11	I ‘P ਇਕਵਲਸ ਟੂ Newton ਅੰਡਰਸਕੋਰ Divided ਬਰੈਕੇਟ ਖੋਲੋ x ਕੋਮਾਂ f ਕੋਮਾਂ x ਜ਼ੀਰੋ ਬਰੈਕੇਟ ਬੰਦ ਕਰੋ’
07:23	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
07:25	‘x = 3’ ‘ਤੇ ‘y’ ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
07:30	ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
07:33	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ,
07:34	ਅਸੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ‘interpolation ਮੈਥਡਸ’ ਦੇ ਲਈ Scilab ਕੋਡ ਬਣਾਉਣਾ ।
07:40	ਅਸੀਂ ਨਵੇਂ ‘ਡਾਟਾ ਪੁਆਇੰਟ’ ‘ਤੇ ‘ਫੰਕਸ਼ਨ’ ਦੀ ਵੈਲਿਊ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸਿੱਖਿਆ ।
07:46	‘Lagrange method’ ਅਤੇ ‘Newtons Divided Difference method’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰੋ ।
07:54	ਹੇਠਾਂ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਲਿੰਕ ‘ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਵੀਡਿਓ ਨੂੰ ਵੇਖੋ ।
07:57	ਇਹ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
08:00	ਚੰਗੀ ਬੈਂਡਵਿਡਥ ਨਾ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਡਾਊਂਨਲੋਡ ਕਰਕੇ ਵੀ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ।
08:05	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਟੀਮ:
08:07	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ।
08:10	ਆਨਲਾਇਨ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
08:14	ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਲਈ, ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ conatct@spoken-tutorial.org ‘ਤੇ ਲਿਖੋ ।
08:22	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਟਾਕ ਟੂ ਅ ਟੀਚਰ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ।
08:26	ਇਹ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਐਮਐਚਆਰਡੀ ਦੇ “ਆਈਸੀਟੀ ਵਲੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਖਰਤਾ ਮਿਸ਼ਨ” ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ ।
08:33	ਇਸ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ‘ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ । http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro
08:38	ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ.ਬੰਬੇ ਤੋਂ ਹੁਣ ਨਵਦੀਪ ਨੂੰ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿਓ ।
08:41	ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜਣ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ।	}

Contributors and Content Editors

Navdeep.dav