Linux-AWK/C2/Basics-of-Single-Dimensional-Array-in-awk/Punjabi

Time	Narration
00:01	ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਦੋਸਤੋ, “Basics of single dimensional array” in “awk” ‘ਤੇ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਸਵਾਗਤ ਹੈ ।
00:07	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂਗੇ – “awk” ਵਿੱਚ “Arrays”
00:12	“array elements” ਅਸਾਇਨ ਕਰਨਾ ।
00:15	ਇਹ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ “arrays” ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕਿਵੇਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ “array” ਦੇ ਐਲੀਮੈਂਟਸ ਕਿਵੇਂ ਰੈਫਰ ਕਰੀਏ ।
00:23	ਅਸੀਂ ਇਹ ਕੁੱਝ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ ।
00:26	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ, ਮੈਂ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ “Ubuntu Linux 16.04 Operating System” ਅਤੇ “gedit text editor 3.20.1”
00:38	ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਟੈਕਸਟ ਐਡੀਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ।
00:42	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਡੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਪਿਛਲੇ “awk” ਟਿਊਟੋਰਿਅਲਸ ਦੇਖਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
00:49	ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ “C” ਜਾਂ “C++”
00:56	ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਸਮਰੂਪੀ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲਸ ਵੇਖੋ ।
01:02	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਉਪਯੋਗਿਤ ਫਾਇਲਸ ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦੇ ਪੇਜ਼ ‘ਤੇ “Code Files” ਲਿੰਕ ਵਿੱਚ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ । ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਊਂਨਲੋਡ ਅਤੇ ਐਕਸਟਰੈਕਟ ਕਰੋ ।
01:11	“awk” ਵਿੱਚ ਇੱਕ “array” ਕੀ ਹੈ ? “awk” ਸੰਬੰਧਿਤ “elements” ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ “arrays” ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
01:18	“Elements” “number” ਜਾਂ “string” ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ।
01:21	“Arrays” “awk” ਵਿੱਚ “associative” ਹਨ ।
01:24	ਇਸਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹੈ ਕਿ ਹਰੇਕ “array element” ਇੱਕ “index - value pair” ਹੈ ।
01:29	ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ “arrays” ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ ।
01:33	ਪਰ ਇੱਥੇ ਕੁੱਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅੰਤਰ ਹਨ ।
01:36	ਪਹਿਲਾ, ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ “array” ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
01:41	ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਥੇ “array” ਕਿੰਨੇ “elements” ਰੱਖੇਗਾ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
01:47	ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, “array index” ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੌਜੀਟਿਵ ਇੰਟੀਜ਼ਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
01:52	ਆਮਤੌਰ ‘ਤੇ “index” 0 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ 1, ਫਿਰ 2 ਅਤੇ ਆਦਿ ।
01:58	ਪਰ “awk” ਵਿੱਚ, “index” ਕੁੱਝ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ - ਕੋਈ “number” ਜਾਂ “string”
02:03	ਇਹ “awk” ਵਿੱਚ ਇੱਕ “array element” ਅਸਾਇਨ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿੰਟੈਕਸ ਹੈ । “Array name” ਕੋਈ ਵੈਧ variable name ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
02:11	ਇੱਥੇ “index” ਇੱਕ “integer” ਜਾਂ “string” ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
02:16	“Strings” ਨੂੰ double quotes ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਇਹ “index name” ਜਾਂ “value” ਹੋਵੇ ।
02:23	ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ।
02:27	ਮੈਂ ਕੋਡ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ “array_intro.awk” ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੇਵ ਕੀਤਾ ਹੈ ।
02:34	ਇਹ ਫਾਇਲ ਪਲੇਅਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ “Code Files” ਲਿੰਕ ਵਿੱਚ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ । ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਡਾਊਂਨਲੋਡ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ।
02:41	ਇੱਥੇ ਮੈਂ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਫ਼ਤੇ ਦਾ ਦਿਨ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ “BEGIN section” ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ।
02:48	ਇੱਥੇ “array” ਦਾ ਨਾਮ “day” ਹੈ ।
02:52	ਮੈਂ “index” 1 ਅਤੇ ਵੈਲਿਊ “Sunday” ਸੈਟ ਕੀਤੀ ਹੈ ।
02:57	ਇਸ “array element” ਵਿੱਚ, ਮੈਂ “index” ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ “string” ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ: “index first” ਦੇ ਲਈ ਵੈਲਿਊ “Sunday” ਹੈ ।
03:06	ਪੂਰਾ “array” ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਿਆ ਹੈ ।
03:10	ਇੱਥੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ, “array elements” ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ । ਮੈਂ “day four” ਨੂੰ “day three” ਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ।
03:18	“awk arrays” ਵਿੱਚ “index” ਦਾ ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
03:23	“associative array” ਦਾ ਲਾਭ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਵੇਂ pairs ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
03:29	ਮੈਂ “array” ਵਿੱਚ day 6 ਜੋੜਦਾ ਹਾਂ ।
03:33	ਆਖਰੀ ਲਾਈਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਕਰਸਰ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ । ਫਿਰ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਨੂੰ ਟਾਈਪ ਕਰੋ ।
03:42	ਫਾਇਲ ਸੇਵ ਕਰੋ ।
03:44	ਅਸੀਂ “array” ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਪਰ ਸਾਨੂੰ “array element” ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੈਫਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
03:49	ਵਿਸ਼ੇਸ਼ “index” ਵਿੱਚ ਇੱਕ “element” ਨੂੰ ਰੈਫਰ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ “arrayname” ਅਤੇ “square brackets” ਵਿੱਚ index ਲਿਖੋ । ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
03:58	ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਕੋਡ ‘ਤੇ ਜਾਓ ।
04:01	ਕਲੋਜਿੰਗ “curly brace” ਦੇ ਅੱਗੇ ਕਰਸਰ ਰੱਖੋ ।
04:05	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ਅਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ “print” space “day” square brackets ਵਿੱਚ “6”
04:13	ਕੋਡ ਸੇਵ ਕਰੋ ।
04:15	“Ctrl”, “Alt” ਅਤੇ “T” ਕੀਜ ਦਬਾਕੇ ਟਰਮੀਨਲ ਖੋਲੋ ।
04:20	“cd command” ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਉਸ ਫੋਲਡਰ ‘ਤੇ ਜਾਓ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ “Code Files” ਡਾਊਂਨਲੋਡ ਅਤੇ ਐਕਸਟਰੈਕਟ ਕੀਤੀ ਹੈ ।
04:27	ਹੁਣ ਟਾਈਪ ਕਰੋ “awk space hyphen small f space array_intro.awk“ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
04:38	ਵੇਖੋ ਸਾਨੂੰ ਆਉਟਪੁਟ “Friday” ਮਿਲੀ ਹੈ ।
04:42	ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਜਾਂਚ ਕਰਾਂਗੇ ਕਿ ਕੀ ਕੋਈ “element” ਕਿਸੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ “index” ‘ਤੇ “array’ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ।
04:48	ਇਸਦੇ ਲਈ ਸਾਨੂੰ “in operator” ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ । ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹਾਂ ।
04:55	ਐਡੀਟਰ ਵਿੰਡੋ ਵਿੱਚ ਕੋਡ ‘ਤੇ ਜਾਓ ।
04:59	“print statement” ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਕਰਸਰ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ । ਫਿਰ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਡ ਟਾਈਪ ਕਰੋ ।
05:09	ਕੋਡ ਸੇਵ ਕਰੋ ।
05:11	ਮੈਂ ਦੋ “if conditions” ਜੋੜੀਆਂ ਹਨ ।
05:15	ਪਹਿਲੀ “if condition” ਜਾਂਚ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ “index two” “day” ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ।
05:21	ਜੇਕਰ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਮਰੂਪੀ “print statement” ਚੱਲੇਗੀ ।
05:26	ਫਿਰ ਦੂਜੀ “condition” ਜਾਂਚ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ “index seven” “day” ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ । ਇਹ “print statement” ਚਲਾਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਇਹ “true” ਹੈ ।
05:35	ਜਿਵੇਂ ਕਿ: ਅਸੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ “index two” “array” ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ “seven” ਨਹੀਂ ਹੈ । ਆਉਟਪੁਟ ਨੂੰ ਤਸਦੀਕ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਇਸ ਫਾਇਲ ਨੂੰ ਚਲਾਓ ।
05:44	ਟਰਮੀਨਲ ‘ਤੇ ਜਾਓ । ਪਿਛਲੀ ਚਲਾਈ ਗਈ ਕਮਾਂਡ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਅਪ ਐਰੋ ਕੀ ਦਬਾਓ ।
05:51	ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
05:54	ਸਾਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਆਉਟਪੁਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
05:57	ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਕੋਡ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਦਲਾਅ ਕਰਾਂਗੇ । ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਡ ਅਪਡੇਟ ਕਰੋ ।
06:04	“day condition” ਵਿੱਚ “7” ਦੇ ਹੇਠਾਂ, ਮੈਂ ਇੱਕ ਹੋਰ “condition” ਜੋੜੀ ਹੈ ।
06:09	ਇਹ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਕੀ “index seven” ਦੀ ਵੈਲਿਊ null ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ।
06:14	ਜੇਕਰ “true” ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ “Index 7 is not null” ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੇਗਾ ।
06:18	ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ “7” ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਈ “index” ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ : ਇਹ ਕੁੱਝ ਵੀ ਪ੍ਰਿੰਟ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ ।
06:24	ਹੁਣ, ਅਸੀਂ “day” ਵਿੱਚ “condition 7” ਦੀ “print statement ਬਦਲੀ ਹੈ ।
06:30	ਕੋਡ ਸੇਵ ਕਰੋ । ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕੋਡ ਨੂੰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ।
06:35	ਟਰਮੀਨਲ ‘ਤੇ ਜਾਓ । ਪਿਛਲੀ ਚਲਾਈ ਗਈ ਕਮਾਂਡ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਅਪ ਐਰੋ ਕੀ ਦਬਾਓ ।
06:43	ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
06:46	ਸਾਨੂੰ ਅਣਲੋੜੀਂਦੀ ਆਉਟਪੁਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
06:49	ਸਟੇਟਮੈਂਟ “Index 7 is present after null comparison” ਪ੍ਰਿੰਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਸੰਭਵ ਹੈ ?
06:57	ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ “day [7]” not equal to “null”, ਤਾਂ ਅਸੀਂ “index 7” ਵਿੱਚ “element” ਐਕਸੈਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ।
07:04	ਇਹ ਐਕਸੇਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ “index 7” ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਐਲੀਮੈਂਟ ਬਣਾਏਗਾ ਅਤੇ “null” ਵੈਲਿਊ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਇਨੀਸ਼ੀਲਾਇਜ ਕਰੇਗਾ ।
07:12	ਅੱਗੇ, ਅਸੀਂ ਜਾਂਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਐਲੀਮੈਂਟ “index 7” ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ।
07:18	ਕਿਉਂਕਿ “null element” ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਆਉਟਪੁਟ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ “Index 7” “null comparison” ਦੇ ਬਾਅਦ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ।
07:26	ਇਸ ਲਈ : ਇਸਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੋ, “day at index 7” not equal to “null” ਐਲੀਮੈਂਟ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਜਾਂਚਣ ਦੇ ਲਈ ਗਲਤ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ।
07:34	ਇਹ “index 7” ਵਿੱਚ “null element” ਬਣਾਏਗਾ ।
07:38	ਇਸਦੇ ਬਜਾਏ, ਸਾਨੂੰ “in operator” ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
07:41	ਇਹ “array” ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਾਧੂ ਐਲੀਮੈਂਟ ਨਹੀਂ ਬਣਾਏਗਾ । ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਹਾਂ ।
07:50	In this tutorial we learnt about - ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖਿਆ “awk” ਵਿੱਚ “Arrays”
07:54	“array elements” ਅਸਾਇਨ ਕਰਨਾ ।
07:56	ਇਹ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ “arrays” ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕਿਵੇਂ ਹੈ ?
08:00	ਇੱਕ “array” ਦੇ “elements” ਨੂੰ ਰੈਫਰ ਕਰਨਾ ।
08:03	ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੰਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ “array flowerColor” ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰੋ ।
08:07	Index ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹੋਣਗੇ ।
08:10	ਵੈਲਿਊ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਸਮਰੂਪੀ ਰੰਗ ਹੋਵੇਗਾ ।
08:14	ਆਪਣੇ ਪਸੰਦ ਦੇ ਕੋਈ ਵੀ ਪੰਜ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਲਈ ਐਂਟਰੀਆਂ ਦਰਜ ਕਰੋ ।
08:18	ਚੌਥੇ ਫੁੱਲ ਦਾ ਰੰਗ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੋ । ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਜੇਕਰ “array” ਵਿੱਚ ਫੁੱਲ “Lotus” ਮੌਜੂਦ ਹੈ ।
08:25	ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਲਿੰਕ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਵੀਡਿਓ, ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਸਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਡਾਊਂਨਲੋਡ ਕਰੋ ਅਤੇ ਵੇਖੋ।
08:33	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਟੀਮ, ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪਸ ਚਲਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਨਲਾਇਨ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣ-ਪੱਤਰ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
08:42	ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਲਈ, ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਲਿਖੋ।
08:46	ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਫੋਰਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਮੇਂਬੱਧ ਕਵੇਰੀ ਪੋਸਟ ਕਰੋ ।
08:50	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ NMEICT, MHRD, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਲਿੰਕ ‘ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ।
09:01	ਮੈਂ ਨਵਦੀਪ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਇਜ਼ਾਜਤ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜਣ ਦੇ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ।

Contributors and Content Editors

Navdeep.dav