LibreOffice-Suite-Base/C4/Database-Design-Primary-Key-and-Relationships/Gujarati

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
Time Narration
00:00 LibreOffice Base પરના આ સ્પોકન ટ્યુટોરીયલમાં તમારું સ્વાગત છે.
00:04 આ ટ્યુટોરીયલ ડેટાબેઝ ડિઝાઇન પરના અગાઉના ટ્યુટોરીયલ સાથે ચાલુ છે.
00:10 અને અહીં આપણે નીચેના મુદ્દાઓ શીખીશું:
00:13 4. માહિતી આઈટમોને કૉલમ માં બદલવું
00:17 5. પ્રાયમરી કીઓ સ્પષ્ટ કરવી
00:20 6. કોષ્ટકમાં રીલેશન સુયોજિત કરવા.
00:23 છેલ્લા ટ્યુટોરીયલમાં, આપણે સરળ લાયબ્રેરી એપ્લિકેશન માટે ડેટાબેઝ ડિઝાઇન ની પ્રક્રિયા શરૂ કરી હતી.
00:30 આપણે પ્રથમ, લાયબ્રેરી ડેટાબેઝ બનાવવા માટેનો હેતુ નક્કી કર્યો હતો.
00:36 પછી આપણે લાયબ્રેરી વિષે જાણકારી શોધી અને વ્યવસ્થિત કરી પ્રક્રિયા ચાલુ રાખી.
00:44 અને આપણે માહિતી કોષ્ટકોમાં વહેંચી હતી.
00:49 અને એ પ્રમાણે, આપણે લાયબ્રેરી ડેટાબેઝમાં ચાર કોષ્ટકો સૂચવ્યા. Books, Authors, Publications અને Members
01:00 ચાલો હવે આગળના પગલા પર જઈએ, જે છે માહિતી આઈટમો ને કૉલમમાં બદલવું.
01:07 અહીં, કઈ માહિતી આઈટમ આપણે પ્રત્યેક કોષ્ટકમાં સંગ્રહવા ઈચ્છીએ છીએ તે નક્કી કરીશું.
01:13 દરેક માહિતી આઈટમ જે આપણે પહેલાં સૂચવ્યી હતી, એ ફિલ્ડ એટલે કે ક્ષેત્ર બને છે, અને તે કોષ્ટકમાં કોલમ તરીકે પ્રદર્શિત થાય છે.
01:23 સ્ક્રીન પર ઈમેજ માં બતાવ્યા પ્રમાણે, Books કોષ્ટક ને 5 સ્તંભો છે, જે ફિલ્ડ્સ તરીકે પણ ઓળખાય છે.
01:31 તેથી અહીં દરેક રો અથવા રેકોર્ડ તેની કૉલમ અંદર બરાબર એક પુસ્તક વિશે જાણકારી સમાવે છે.
01:40 એ જ રીતે, Authors કોષ્ટક અંદર દરેક રેકોર્ડ માત્ર એક લેખક વિશે જાણકારી સમાવે છે.
01:49 અને Publishers કોષ્ટકમાં દરેક રેકોર્ડ માત્ર એક પ્રકાશક વિશે જાણકારી સમાવે છે.
01:58 હવે, આપણે આપણી જરૂરિયાતો મુજબ કૉલમ વધુ સુધારી શકીએ છીએ.
02:04 ઉદાહરણ તરીકે, આપણે Author name ને First Name અને Last Name માં વિભાજિત કરી શકીએ છીએ, તેથી આપણે આ કૉલમ દ્વારા શોધી અથવા સૉર્ટ કરી શકીએ છીએ.
02:17 અને આપણે ગણતરીઓના પરિણામોને અલગ કોલમ તરીકે કોષ્ટકોમાં સંગહવાની જરૂરત નથી.
02:24 કારણ કે જ્યારે પણ આપણે પરિણામો જોવા ઈચ્છીએ, તો બેઝ ગણતરી કરી શકે છે.
02:31 હવે આપણે કોષ્ટકો અને કૉલમ વિશે સ્પષ્ટ છીએ, તેથી ચાલો હવે જોઈએ કે પ્રાયમરી કીઓ કેવી રીતે સ્પષ્ટ કરી શકાય.
02:41 પ્રાયમરી કી શું છે?
02:44 દરેક કોષ્ટકે કૉલમ અથવા કોલમો ના સમૂહનો સમાવેશ કરવો જોઈએ, જે કોષ્ટક માં અનન્યપણે દરેક રો ને સૂચવે છે.
02:54 આ કૉલમ અથવા કૉલમ નો સમૂહ કોષ્ટકની પ્રાઈમરી કી છે.
03:00 આ ઘણી વાર વિશિષ્ટ ઓળખ નંબર છે (unique identification number), જેમ કે Book Id અથવા Author Id.
03:08 આપણે પ્રાઈમરી કી ફિલ્ડ્સ ને ઝડપથી બહુવિધ કોષ્ટકો માંથી લોજિકલ સંબંધિત ડેટા સાંકળવા અને ડેટાને એક સાથે લાવવા માટે ઉપયોગ કરી શકીએ છીએ.
03:21 અને પ્રાયમરી કી માટે સમરૂપી વેલ્યુઓ ન હોઈ શકે.
03:26 ઉદાહરણ તરીકે, આપણે લોકોના નામો ને પ્રાઈમરી કી તરીકે ન વાપરી શકીએ, કારણ કે નામો વિશિષ્ટ નથી હોતા.
03:34 અહીં એક જ કોષ્ટકમાં એક જ નામ સાથે બે લોકો હોઈ શકે છે.
03:40 આગળ, પ્રાયમરી કી માં હંમેશા વેલ્યુ હોવી જોઇએ.
03:45 જો તે ખાલી અથવા નલ હોય, તો આપણે તેને પ્રાઈમરી કી તરીકે ન લઇ શકીએ.
03:52 અને આપણે પ્રાયમરી કી કૉલમની ડેટા ટાઇપ ‘AutoNumber’ તરીકે સુયોજિત કરી તેને હમેશા એક વેલ્યુ આપી શકીએ છીએ , જે બેઝ આપોઆપ જનરેટ કરશે.
04:09 સ્ક્રીન પર આવેલ ઈમેજમાં બતાવ્યા પ્રમાણે, આપણે આપણા કોષ્ટકો માટે પ્રાયમરી કી નીચે પ્રમાણે સુયોજિત કરી શકીએ છીએ:
04:20 Books કોષ્ટક માટે BookId,
04:24 Authors કોષ્ટક માટે AuthorId,
04:28 Publishers કોષ્ટક માટે PublishersId
04:33 એ જ રીતે, અહીં દર્શાવેલ નથી તે છતાં , MemberId , Members કોષ્ટક માટે પ્રાયમરી કી રહેશે.
04:42 અંતે, કોષ્ટકો માં પ્રાયમરી કીઓ સુયોજિત કરીને, આપણે એન્ટીટી ઈન્ટિગ્રિટી લાગુ પાડી રહ્યા છીએ.
04:52 એન્ટિટી ઈન્ટિગ્રિટીએ ખાતરી કરે છે કે કોષ્ટકમાં કોઈ સમરૂપી રેકોર્ડ નથી.
05:00 તે એ પણ ખાતરી કરે છે કે ફિલ્ડ, જે કોષ્ટકમાં દરેક રેકોર્ડ સૂચવે છે, તે વિશિષ્ટ છે અને ક્યારેય નલ ન હશે.
05:10 હવે આપણી પાસે ત્રણ કોષ્ટકો માં પ્રાયમરી કીઓ છે, તો આપણે તેમને રીલેશનશીપ સુયોજિત કરીને બધાને એકસાથે લાવી શકે છે.
05:20 બેઝ આ વિભાવના સમર્થન કરતું હોવાથી, બેઝ એક રીલેશ્નલ ડેટાબેઝ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ કહેવામાં આવે છે, ટૂંક માં RDBMS.
05:32 અહીં અમુક પ્રકાર ના રીલેશનશીપ છે અને આપણે તેમને હવે જોઈશુ.
05:37 પ્રથમ આપણે જોઈશું One-to-Many રીલેશનશીપ શું છે.
05:43 ચાલો હવે દર્શાવેલ ઈમેજમાં Books અને Authors કોષ્ટકો ધ્યાનમાં લઇએ.
05:49 એક પુસ્તક બરાબર એક લેખક દ્વારા લખાયેલ છે.
05:55 હવે, અહીં ઉદાહરણ છે કે જ્યાં બે અથવા ઘણા લોકો એક પુસ્તક ના સહલેખક હોય છે.
06:02 પરંતુ આપણે આપણું ઉદાહરણ એક વ્યક્તિ એક જ પુસ્તક બનાવે ત્યાં સુધી મર્યાદિત રાખીશું.
06:10 આપણા ઉદાહરણ સાથે આગળ વધતા, એક લેખક ઘણા પુસ્તકો લખી શકે છે.
06:17 તેથી Authors કોષ્ટકમાં રજૂ થયેલ એક લેખક માટે, Books કોષ્ટકમાં તે લેખક દ્વારા લખવામાં આવેલ ઘણા પુસ્તકો હોઈ શકે છે.
06:28 તેથી આ, one-to-many રીલેશનશીપ છે.
06:32 અને આપણે તેને આપણા લાયબ્રેરી ડેટાબેઝમાં દર્શાવી શકીએ છીએ.
06:36 AuthorId જે Authors કોષ્ટકમાં પ્રાયમરી કી છે તે લઇ અને તેને Books કોષ્ટકમાં ઉમેરીને.
06:46 જેથી Books કોષ્ટકમાં AuthorId ફોરેન કી તરીકે ઓળખાય છે.
06:53 તેવી જ રીતે Publisher Id જે Publishers કોષ્ટકમાં પ્રાયમરી કી છે, તેને Books કોષ્ટકમાં ઉમેરવાથી ફોરેન કી બની જાય છે.
07:06 તેથી કોલમ અથવા કૉલમના સમૂહને વહેંચી, આપણે ડેટાબેઝમાં one-to-many રીલેશનશીપ દર્શાવી શકીએ છીએ.
07:17 અને કોષ્ટક રીલેશનશીપ ફોરેન કી વાપરીને સુયોજિત કરી શકાય છે.
07:23 તેથી રીલેશનશીપ સ્થાપિત કરવા માટે એક કોષ્ટકની પ્રાયમરી કી બીજા કોષ્ટકમાં ફોરેન કી તરીકે દર્શાવી શકાય છે.
07:34 એના દ્વારા આપણે રેફ્રેન્શીયલ ઈન્ટિગ્રિટી લાગુ પાડી રહ્યા છીએ.
07:39 એનો અર્થ છે, કોષ્ટકમાં દરેક ફોરેન કી ની વેલ્યુ તેના સંબંધિત કોષ્ટકોમાં અનુકુળ પ્રાયમરી કી ની વેલ્યુ હશે.
07:50 આગળ, ચાલો જોઈએ, Many-to-Many રીલેશનશીપ શું છે.
07:56 ચાલો કોષ્ટક ડિઝાઇન પર પાછા જઈએ.
07:59 એક પુસ્તક, લાઈબ્રેરી ના ગમે તેટલા સભ્યો ને આપી શકાય છે, (ધારો કે અહીં ઘણી બધી નકલો ઉપલબ્ધ છે).
08:09 તેવી જ રીતે, એક સભ્ય ગમે તેટલી પુસ્તકો લઈ શકે છે (અવશ્ય એ ધારવા સાથે કે, પુસ્તકો ઉપલબ્ધ છે.)
08:17 તો અહીં આપણી પાસે બહુવિધ પુસ્તકો બહુવિધ સભ્યોને અપાયેલ છે તેનું એક ઉદાહરણ છે
08:25 જે Many-to-many રીલેશનશીપ દર્શાવે છે.
08:29 તો આપણે many-to-many રીલેશનશીપ આપણા ડેટાબેઝમાં દર્શાવી શકીએ છીએ
08:35 ત્રીજુ કોષ્ટક બનાવીને, BooksIssued કોષ્ટક , જે જંક્શન કોષ્ટક તરીકે પણ ઓળખાય છે.
08:45 અને અહીં, આપણે બે કોષ્ટકો Books અને Members માંથી પ્રાઈમરી કીઓ BooksIssued કોષ્ટકમાં દાખલ કરીશું.
08:57 પરિણામ સ્વરૂપે, આ BooksIssued કોષ્ટક, દરેક પુસ્તક જે સભ્ય ને આપવામાં આવે છે તેનો રેકોર્ડ રાખે છે.
09:05 તેથી ત્રીજુ જંકશન કોષ્ટક બનાવીને, આપણે many-to-many રીલેશનશીપ દર્શાવી શકીએ છે.
09:13 અને અંતે One-to-one રીલેશનશીપ છે.
09:18 કેટલીક વાર, કેટલાક લક્ષણો અથવા કૉલમ્સ ચોક્કસ ડેટા માટે જ હોય છે અને તેથી ભાગ્યે જ તેમાં ડેટા લખવામાં આવે છે.
09:30 ચાલો ધારીએ કે માત્ર એક જ લેખક વેબસાઇટ અધ્રેશ ધરાવે છે અને બાકીના નથી ધરાવતા.
09:38 અને Authors કોષ્ટકમાં નવી website કોલમ મોટે ભાગે ખાલી છોડવાથી, આપણે ડિસ્ક સ્પેસ બગાડી રહ્યા છીએ.
09:47 તેથી આપણે આ નવી કોલમ બીજા અતિરિક્ત કોષ્ટકમાં ખસેડી શકીએ છીએ , જેની પ્રાયમરી કી તે જ Author Id હશે.
09:58 અતિરિક્ત કોષ્ટકના દરેક રેકોર્ડ, મુખ્ય કોષ્ટકમાં બરાબર એક રેકોર્ડ સાથે અનુલક્ષતા હશે.
10:06 જે One-to-one રીલેશનશીપ દર્શાવે છે.
10:10 તેથી અહીં, આપણે આપણા ડેટાબેઝ માં રીલેશનશીપ સુયોજિત કરતા શીખ્યા.
10:15 અહીં લીબરઓફીસ બેઝમાં ડેટાબેઝ ડિઝાઇનના બીજા ભાગના ટ્યુટોરીયલના અંતે આવી ગયા છીએ.
10:23 સારાંશ માટે, આપણે ડેટાબેઝ ડિઝાઇન પર નીચેના મુદ્દાઓ શીખ્યા:
10:28 4. માહિતી આઈટમોને કૉલમ માં બદલવું
10:32 5.પ્રાયમરી કીઓ સ્પષ્ટ કરવી
10:34 6. કોષ્ટકમાં રીલેશન સુયોજિત કરવા.
10:38 સ્પોકન ટ્યુટોરીયલ પ્રોજેક્ટ એ ટોક ટુ અ ટીચર પ્રોજેક્ટનો ભાગ છે , જે આઇસીટી,એમએચઆરડી,ભારત સરકાર દ્વારા શિક્ષણ પર નેશનલ મિશન દ્વારા આધારભૂત છે.
10:48 આ પ્રોજેક્ટ http://spoken-tutorial.org દ્વારા સંકલન થાય છે.


10:54 આ ઉપર વધુ માહિતી માટે "http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro" ઉપર ઉપલબ્ધ છે.
10:58 IIT Bombay તરફથી ભાષાંતર કરનાર હું કૃપાલી પરમાર વિદાય લઉં છું.

જોડવા બદલ આભાર.

Contributors and Content Editors

Krupali, PoojaMoolya