Jmol-Application/C4/3D-Models-of-Enzymes/Punjabi

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
Time Narration
00:01 ਸੱਤ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ। Jmol ਵਿੱਚ ਐਂਜਾਈਮਸ ਦੇ 3D ਮਾਡਲਸ ਉੱਤੇ ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਸਵਾਗਤ ਹੈ।
00:08 ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ, ਅਸੀ Jmol ਪੈਨਲ ਉੱਤੇ Human Pancreatic Hexokinase ਦੇ ਸਟਰਕਚਰ ਨੂੰ ਲੋਡ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਾਂਗੇ।
00:16 ਸਕੈਂਡਰੀ ਸਟਰਕਚਰ ਦੇ ਡਿਸਪਲੇ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸਿੱਖਾਂਗੇ।
00:20 ਐਕਟਿਵ ਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਰੈਸੀਡਿਊਸ ਨੂੰ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਾਂਗੇ।
00:25 ਐਂਜਾਈਮ ਦੇ ਸਬਸਟਰੇਟ ਅਤੇ ਕੋਫੈਕਟਰਸ ਨੂੰ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਾਂਗੇ।
00:30 ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਲਈ Ramachandran plot ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਸਿੱਖਾਂਗੇ।
00:35 ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੇਸਿਕ ਬਾਇਓਕੈਮਿਸਟਰੀ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
00:41 ਅਤੇ Jmol ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿੰਡੋ ਦੇ ਬੇਸਿਕ ਆਪਰੇਸ਼ੰਸ ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਕਫ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
00:46 ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ Jmol ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ Proteins ਅਤੇ Macromolecules ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਨੂੰ ਵੇਖੋ ।
00:53 ਇਹ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ਉੱਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ ।
00:57 ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਨ ਲਈ ਮੈਂ ਵਰਤੋ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਉਬੰਟੁ ਆਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਵਰਜਨ 12.04
01:05 Jmol ਵਰਜਨ 12.2.2.
01:08 Java ਵਰਸ਼ਨ 7 ਅਤੇ Mozilla ਫਾਇਰਫਾਕਸ ਬਰਾਉਜਰ 22.0
01:16 Jmol ਵਿੰਡੋ ਖੋਲੋ ਅਤੇ hexokinase ਐਂਜਾਈਮ ਦਾ ਸਟਰਕਚਰ ਲੋਡ ਕਰੋ।
01:22 ਮੈਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹਾਂ, ਇਸਲਈ ਮੈਂ ਸਟਰਕਚਰ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ PDB ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲੋਡ ਕਰਾਂਗਾ।
01:28 ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ, File ਮੈਨਿਊ ਖੋਲੋ, ਹੇਠਾਂ ਜਾਓ ਅਤੇ Get PDB ਵਿਕਲਪ ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।
01:37 ਸਕਰੀਨ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਇਨਪੁਟ ਡਾਇਲਾਗ ਬਾਕਸ ਦਿਸਦਾ ਹੈ। ਟੈਕਸਟ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ hexokinase ਲਈ ਚਾਰ ਅੱਖਰ ਦਾ PDB ਕੋਡ 3IDH ਟਾਈਪ ਕਰੋ ।
01:50 ਇਹ ਕੋਡ Protein Data Bank ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
01:55 ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਟੂਲ ਬਾਰ ਉੱਤੇ open a file ਆਇਕਨ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਮੌਜੂਦਾ pdb ਫਾਈਲ ਖੋਲੋ।
02:06 OK ਬਟਨ ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ ।
02:09 hexokinase ਦਾ 3D ਸਟਰਕਚਰ ਜਿਸਨੂੰ glucokinase ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਸਕਰੀਨ ਉੱਤੇ ਖੁਲਦਾ ਹੈ।
02:16 File ਮੈਨਿਊ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਕੰਸੋਲ ਵਿੰਡੋ ਖੋਲੋ।
02:21 ਜਿਵੇਂ ਕੰਸੋਲ ਉੱਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪੈਨਲ ਉੱਤੇ ਸਬਸਟਰੇਟ Glucose ਦੇ ਨਾਲ Human Pancreatic Glucokinase ਲਈ ਸਟਰਕਚਰ ਹੈ।
02:31 ਕੰਸੋਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ।
02:34 ਪੈਨਲ ਉੱਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ hexokinase ਦਾ ਬਾਲ ਅਤੇ ਸਟਿਕ ਮਾਡਲ ਹੈ।
02:40 ਪੈਨਲ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਮਾਡਲ ਤੋਂ water molecules ਨੂੰ ਹਟਾਓ।
02:44 ਇਹ ਪ੍ਰੀਕਿਰਿਆ Jmol ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ Proteins and macromolecules ਵਿੱਚ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਸਮਝਾਈ ਗਈ ਹੈ।
02:53 hexokinase ਐਂਜਾਈਮ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ
02:56 Hexokinase 465 ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡਸ ਦਾ ਮੋਨੋਮੇਰਿਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੈ।
03:02 ਇਸ ਕੋਲ ਦੋ ਡੋਮੇਨ ਹਨ, ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਡੋਮੇਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਡੋਮੇਨ ।
03:07 ਇਸ ਐਂਜਾਈਮ ਲਈ ਸਰਗਰਮ-ਸਾਈਟ ਦੋ ਡੋਮੇਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਲੈਫਟ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
03:14 hexokinase ਲਈ ਸਰਗਰਮ-ਸਾਈਟ ਕੋਲ 3 ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਰੈਸੀਡਿਊਸ ਹਨ: 204 ਉੱਤੇ Aspergine, ਸਥਾਨ 231 ਉੱਤੇ Aspergine ਅਤੇ 256 ਉੱਤੇ Glutamic acid
03:30 Alpha-D-Glucose ਇਸ ਐਂਜਾਈਮ ਲਈ ਸਬਸਟਰੇਟ ਹੈ।
03:34 ਹੁਣ Jmol ਪੈਨਲ ਉੱਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।
03:38 ਅਸੀ ਸਰਗਰਮ ਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਐਂਜਾਈਮਸ ਦੇ ਘਟਕ ਜਿਵੇਂ: ਸਬਸਟਰੇਟ, ਕੋਫੈਕਟਰਸ ਜਾਂ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਰੈਸੀਡਿਊਸ ਨੂੰ ਹਾਈਲਾਈਟ ਜਾਂ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।
03:49 ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਘਟਕ ਨੂੰ ਚੁਣਨ ਲਈ ਰਾਇਟ ਕਲਿਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਪੌਪ-ਅੱਪ ਮੈਨਿਊ ਖੋਲੋ।
03:55 Select ਵਿਕਲਪ ਤੱਕ ਹੇਠਾਂ ਜਾਓ ।
03:57 ਉੱਪ-ਮੈਨਿਊ ਵਿਚੋਂ, Proteins, By Residue name ਚੁਣੋ।
04:04 ਇੱਥੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡਸ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹਨ ।
04:10 ਇਸਨੂੰ ਚੁਣਨ ਲਈ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।
04:14 ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡਸ ਇਹਨਾ ਸਿਰਲੇਖਾਂ ਜਿਵੇਂ Polar, Non-polar, Basic, Acidic, Uncharged ਆਦਿ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਰਗੀਕ੍ਰਿਤ ਵੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
04:26 ਮੈਟਲ ਆਇਨ potassium ਅਤੇ substrate glucose Hetero ਮੈਨਿਊ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹਨ ।
04:34 ਅਸੀ ਸਬਸਟਰੇਟ ਬਾਇੰਡਿੰਗ ਸਾਈਟ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲਭਣ ਲਈ ਐਂਜਾਈਮ ਦੇ ਡਿਸਪਲੇ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।
04:41 ਹੁਣ ਅਸੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੇ ਐਟਮਸ ਦੇ ਰੰਗ ਅਤੇ ਡਿਸਪਲੇ ਨੂੰ ਬਦਲਦੇ ਹਾਂ।
04:46 ਪੌਪ-ਅੱਪ ਮੈਨਿਊ ਖੋਲੋ, Select ਉੱਤੇ ਜਾਓ ਅਤੇ Protein ਵਿਕਲਪ ਤੱਕ ਹੇਠਾਂ ਜਾਓ। All ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।
04:55 ਦੁਬਾਰਾ ਪੌਪ-ਅੱਪ ਮੈਨਿਊ ਖੋਲੋ, Style ਤੱਕ ਜਾਓ, ਫਿਰ Scheme ਤੱਕ ਜਾਓ। ਅਤੇ Sticks ਵਿਕਲਪ ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।
05:05 ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਪੈਨਲ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ sticks ਡਿਸਪਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।
05:11 ਹੁਣ ਰੰਗ ਬਦਲਨ ਦੇ ਲਈ, ਦੁਬਾਰਾ ਪੌਪ-ਅੱਪ ਮੈਨਿਊ ਖੋਲੋ, Color, Atoms ਉੱਤੇ ਜਾਓ, ਅਤੇ Blue ਵਿਕਲਪ ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ ।
05:23 ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਕਰੀਨ ਉੱਤੇ hexokinase ਦਾ ਮਾਡਲ ਬਲੂ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸਟਿਕਸ ਡਿਸਪਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ।
05:30 ਸਬਸਟਰੇਟ ਨੂੰ ਵੇਖੋ, ਕਲੈਫਟ ਵਿੱਚ Alfa-D-Glucose ਬਾਲ ਅਤੇ ਸਟਿਕ ਡਿਸਪਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।
05:38 ਸਬਸਟਰੇਟ ਨੂੰ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ, ਪੌਪ-ਅੱਪ ਮੈਨਿਊ ਖੋਲੋ, Select ਉੱਤੇ ਜਾਓ, ਫਿਰ Hetero ਅਤੇ GLC-ALFA-D-GLUCOSE ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।
05:52 ਪੌਪ-ਅੱਪ ਮੈਨਿਊ ਉੱਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਕਲਿਕ ਕਰੋ, Style ਤੱਕ ਹੇਠਾਂ ਜਾਓ, Scheme ਅਤੇ Sticks ਵਿਕਲਪ ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।
06:00 ਰੰਗ ਬਦਲਨ ਦੇ ਲਈ, ਦੁਬਾਰਾ ਪੌਪ-ਅੱਪ ਮੈਨਿਊ ਖੋਲੋ, Color, Atoms ਉੱਤੇ ਜਾਓ ਅਤੇ White ਵਿਕਲਪ ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।
06:12 ਪੈਨਲ ਉੱਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਸਬਸਟਰੇਟ ਦੇ ਸਥਾਨ ਦੇ ਨਾਲ hexokinase ਦਾ ਮਾਡਲ ਹੈ।
06:20 ਅਸੀ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡਸ ਨੂੰ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
06:26 ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਕੰਸੋਲ ਵਿੰਡੋ ਉੱਤੇ ਕਮਾਂਡ ਟਾਈਪ ਕਰਨਾ ਹੈ।
06:32 ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਸਰਗਰਮ ਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡਸ ਸਥਾਨ 204 ਉੱਤੇ Aspergine, ਸਥਾਨ 231 ਉੱਤੇ Aspergine ਅਤੇ 256 ਉੱਤੇ Glutamic acid ਹਨI
06:50 File menu ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਕੰਸੋਲ ਵਿੰਡੋ ਖੋਲੋ। Console ਉੱਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।
06:57 ਮੈਂ ਕੰਸੋਲ ਵਿੰਡੋ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਕਰਨ ਲਈ Kmag ਸਕਰੀਨ ਮੈਗਨੀਫਾਇਰ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
07:03 $ ਪ੍ਰੋਂਪਟ ਉੱਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: select ਸਕਵਾਇਰ ਬਰੈਕੇਟ ਵਿੱਚ aspergine ਲਈ Asn ਬਰੈਕੇਟ ਬੰਦ ਕਰੋ, 204 ਮਤਲਬ ਕਿ ਸਥਾਨ ਸੈਮੀਕੋਲਨ color atoms orange
07:25 ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
07:27 ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ aspargine ਰੈਸੀਡਿਊ ਦੇ ਐਟਮ ਹੁਣ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਹਨ।
07:33 ਕੀਬੋਰਡ ਉੱਤੇ ਅੱਪ ਐਰੋ ਬਟਨ ਦਬਾਓ ਅਤੇ ਕਮਾਂਡ ਨੂੰ ਐਡਿਟ ਕਰੋ।
07:39 ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਦੇ ਸਥਾਨ ਨੂੰ 231 ਅਤੇ ਐਟਮਸ ਦੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਲਾਲ ਨਾਲ ਐਡਿਟ ਕਰੋ।
07:48 ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
07:51 ਦੁਬਾਰਾ ਅੱਪ ਐਰੋ ਬਟਨ ਦਬਾਓ ਅਤੇ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਦੇ ਨਾਮ ਨੂੰ GLU ਜੋ ਕਿ glutamic acid ਹੈ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਨੂੰ 256 ਨਾਲ ਐਡਿਟ ਕਰੋ।
08:06 ਐਟਮਸ ਦਾ ਰੰਗ ਹਰਾ ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
08:13 ਪੈਨਲ ਉੱਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਬਸਟਰੇਟ ਅਤੇ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕੀਤੀ ਸਰਗਰਮ ਸਾਈਟ ਦੇ ਨਾਲ hexokinase ਦਾ 3D ਮਾਡਲ ਹੈ।
08:23 ਇੱਥੇ ਜਾਮਨੀ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਵਿਖਾਇਆ ਗਿਆ potassium ਐਟਮ ਵੀ ਮਾਡਲ ਵਿੱਚ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
08:30 ਅਸੀ jmol ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਲਈ ramachandran plots ਵੀ ਵਿਖਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
08:36 ਕੰਸੋਲ ਉੱਤੇ, $ ਪ੍ਰੋਂਪਟ ਉੱਤੇ ਟਾਈਪ ਕਰੋ plot ramachandran
08:45 ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ।
08:47 ਸਕਰੀਨ ਉੱਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ hexokinase ਲਈ ramachandran plot ਹੈ।
08:54 ਡੇਟਾਬੇਸ ਵਿਚੋਂ pdb files ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਐਂਜਾਈਮਸ ਲੋਡ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
09:00 ਸਕੈਂਡਰੀ ਸਟਰਕਚਰ ਦੇ ਡਿਸਪਲੇ ਨੂੰ ਬਦਲੋ ।
09:04 ਚਲੋ ਇਸਦਾ ਸਾਰ ਕਰਦੇ ਹੈ, ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖਿਆ, * PDB ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਹਿਊਮਨ ਪੈਂਕਰੀਐਟਿਕ ਹੈਕਸੋਕਾਇਨੇਸ (Hexokinase) ਦੇ ਸਟਰਕਚਰ ਨੂੰ ਲੋਡ ਕਰਨਾ।
09:14 * ਸਕੈਂਡਰੀ ਸਟਰਕਚਰ ਦੇ ਡਿਸਪਲੇ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ।
09:17 * ਸਰਗਰਮ ਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਰੈਸੀਡਿਊਸ ਨੂੰ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਰਨਾ।
09:21 * ਸਬਸਟਰੇਟ ਅਤੇ ਐਂਜਾਈਮ ਦੇ ਕੋਫੈਕਟਰਸ ਨੂੰ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਰਨਾ।
09:25 ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਂਸ ਲਈ ramachandran ਪਲੋਟ ਵੇਖਣਾ।
09:30 ਇੱਕ ਨਿਅਤ ਕਾਰਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ: Jmol ਪੈਨਲ ਉੱਤੇ ਐਂਜਾਈਮ Lysozyme ਦੀ ਡਾਟ pdb ਫਾਈਲ ਲੋਡ ਕਰੋ।
09:38 ਐਂਜਾਈਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਬਸਟਰੇਟ ਨੂੰ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਰੋ ।
09:42 ਸਰਗਰਮ ਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡਸ ਨੂੰ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਰੋ ।
09:46 ਹਿੰਟ: PDB ਡੇਟਾਬੇਸ ਵਿਚੋਂ Lysozyme ਦੀ pdb ਫਾਈਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ ।
09:52 ਇਸ URL ਉੱਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਵੀਡਿਓ ਵੇਖੋ।
09:56 ਇਹ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਦਾ ਸਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
10:00 ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਚੰਗੀ ਬੈਂਡਵਿਡਥ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀ ਇਸਨੂੰ ਡਾਉਨਲੋਡ ਕਰਕੇ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ।
10:04 ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਟੀਮ:
10:07 ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਵੰਡਦੇ ਹਨ ।
10:10 ਜਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਲਈ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਲਿਖੋ।
10:14 ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਟਾਕ ਟੂ ਅ ਟੀਚਰ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
10:19 ਇਹ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ MHRD ਦੇ ਆਈ ਸੀ ਟੀ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਵਲੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਖਰਤਾ ਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸੁਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
10:25 ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਜਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਸ ਲਿੰਕ ਉੱਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ ।
10:30 ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ ਬਾੰਬੇ ਵਲੋਂ ਮੈਂ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਵਿਦਾ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ।

Contributors and Content Editors

Harmeet