Jmol-Application/C2/Measurements-and-Labeling/Gujarati
From Script | Spoken-Tutorial
Time | Narration |
00:01 | જેમોલ એપ્લીકેશનમાં Measurements and Labeling પરનાં આ ટ્યુટોરીયલમાં સ્વાગત છે. |
00:06 | આ ટ્યુટોરીયલમાં, આપણે આપેલ શીખીશું, |
00:09 | carboxylic acid અને nitroalkane નાં મોડેલો બનાવવા. |
00:14 | મોડેલમાં અણુઓને ચિન્હ અને ક્રમાંકો સાથે લેબલ કરવા. |
00:19 | bond lengths, bond angles અને dihedral angles માપવા. |
00:24 | આ ટ્યુટોરીયલનાં અનુસરણ માટે તમને આપેલનું જ્ઞાન હોવું અનિવાર્ય છે, |
00:27 | જેમોલ એપ્લીકેશનમાં મોલેક્યુલર મોડેલો કઈ રીતે બનાવવા અને એડિટ કરવા. |
00:32 | જો નથી તો, અમારી વેબસાઈટ પર ઉપલબ્ધ સંદર્ભિત ટ્યુટોરીયલો નિહાળો. |
00:37 | આ ટ્યુટોરીયલ રેકોર્ડ કરવા માટે, હું વાપરી રહ્યી છું: |
00:39 | ઉબુન્ટુ ઓએસ આવૃત્તિ 12.04 |
00:44 | Jmol આવૃત્તિ 12.2.2 |
00:47 | Java આવૃત્તિ 7 |
00:50 | carboxyl જૂથની રચના કેવી રીતે કરવી તે પરનાં પગલાં મારફતે ચાલો આ એનીમેશન વાપરીને જઈએ. |
00:56 | ઉદાહરણ તરીકે, આપણે Ethanoic acid નું મોડેલ બનાવીશું, જેને સામાન્ય રીતે Acetic acid તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. |
01:03 | આપણે Ethane નાં મોડેલથી શરૂઆત કરીશું. |
01:06 | આપણને એકાદ methyl જૂથને carboxyl જૂથમાં રૂપાંતરિત કરવું પડશે. |
01:11 | hydroxy જૂથ સાથે સમાન જોડાયેલા carbon' અણુમાં બે hydrogens સબસ્ટીટ્યુટ કરો. |
01:18 | oxygen અને Carbon માના જોડાયેલા કોઈ એક hydrogens ને રદ્દ કરો. |
01:23 | Carbon-Oxygen બોન્ડને બમણા બોન્ડમાં પરિવર્તિત કરો. |
01:26 | Methyl જૂથ Carboxyl જૂથમાં પરિવર્તિત થાય છે. |
01:31 | અવલોકન કરો Ethane એ Ethanoic acid માં પરિવર્તિત થાય છે. |
01:35 | આપણે ઉપર આપેલા પગલાઓ અનુસરીશું અને જેમોલ એપ્લીકેશનમાં Ethanoic acid નું મોડેલ બનાવીશું. |
01:42 | જેમોલ પેનલ પર આ Ethane નું મોડેલ છે. |
01:46 | ચાલો methyl જૂથને carboxyl જૂથમાં પરિવર્તિત કરીએ. |
01:50 | Modelkit મેનુમાંથી oxygen પસંદ કરો. |
01:54 | સમાન carbon અણુથી જોડાયેલ hydrogens પર ક્લિક કરો. |
01:58 | હવે, modelkit મેનુમાં આવેલ delete atom વિકલ્પ આગળ ચેક કરો. |
02:02 | oxygen થી જોડાયેલ hydrogen રદ્દ કરો. |
02:07 | અને સાથે જ, carbon થી જોડાયેલ hydrogen ને પણ રદ્દ કરો. |
02:11 | ત્યારબાદ, ચાલો આપણે carbon અને oxygen વચ્ચે બમણું બોન્ડ પરિચય કરાવીએ. |
02:16 | તો, modelkit મેનુમાં double વિકલ્પ ચેક કરો. |
02:20 | અને carbon અને oxygen ને જોડતા બોન્ડ પર કરો. |
02:25 | સ્ક્રીન પર આપણી પાસે Acetic acid નું મોડેલ છે. |
02:28 | રચના ઓપ્ટીમાઈઝ કરવા માટે એનર્જી મીનીમાઈઝેશન કરો. |
02:32 | nitro જૂથ બનાવવા માટે આપણે સમાન નીતિ અનુસરીશું. |
02:37 | ethane નાં મોડેલ સાથે અહીં જેમોલ પેનલ છે. |
02:40 | હવે ચાલો આ પરમાણુને nitro-ethane માં પરિવર્તિત કરીએ. |
02:45 | modelkit મેનુ પર ક્લિક કરો અને Nitrogen આગળ ચેક કરો. |
02:50 | ઈથેન પરમાણુમાં હાઈડ્રોજન અણુ પર ક્લિક કરો. |
02:54 | Nitrogen અણુ ભૂરા ગોળા તરીકે રજુ થાય છે. |
02:58 | આગળ, આપણે hydroxy જૂથ સાથે nitrogen ને જોડાણ કરતા બે hydrogens સબસ્ટીટ્યુટ કરીશું. |
03:04 | modelkit મેનુ પર ક્લિક કરો અને oxygen આગળ ચેક કરો. |
03:10 | ત્યારબાદ hydrogens attached to the nitrogen પર ક્લિક કરો. |
03:14 | oxygen અણુઓ સાથે જોડાયેલા hydrogens રદ્દ કરો. |
03:18 | modelkit મેનુ ખોલો અને delete atom આગળ ચેક કરો. |
03:23 | oxygen અણુઓથી જોડાયેલ hydrogen પર ક્લિક કરો. |
03:26 | હવે આપણે nitrogen અને oxygen અણુ વચ્ચે બમણું બોન્ડ પરિચય કરીશું. |
03:32 | modelkit મેનુમાં “double” વિકલ્પ ચેક કરો. |
03:36 | nitrogen અને oxygen અણુને જોડતા બોન્ડ પર ક્લિક કરો. |
03:40 | પેનલ પર આ nitroethane નું મોડેલ છે. |
03:44 | એસાઈનમેંટ તરીકે- |
03:45 | 1-butanoic acid અને ethylacetate નાં મોડેલો બનાવો. |
03:50 | એનર્જી મીનીમાઈઝેશન કરીને રચનાને ઓપ્ટીમાઈઝ કરો અને |
03:53 | ઈમેજને સંગ્રહો. |
03:56 | તમારું પૂર્ણ થયેલ એસાઈનમેંટ આ પ્રકારે દેખાવું જોઈએ. |
04:02 | ચાલો જેમોલ પેનલ પર પાછા જઈએ. |
04:04 | સ્ક્રીન પર આ 1-butanoic acid નું મોડેલ છે. |
04:08 | ચાલો મોડેલમાં atoms ને લેબલ કરતા શીખીએ. |
04:12 | આપણે આવું element ને સંદર્ભિત ચિન્હો વડે અને ક્રમાંકો વડે કરીએ છીએ. |
04:17 | ડિસ્પ્લે મેનુ ખોલો, અને સ્ક્રોલ ડાઉન મેનુમાંથી Label પસંદ કરો. |
04:22 | તમામ અણુઓને સંદર્ભિત element ચિન્હ વડે લેબલ કરવા માટે “Symbol” વિકલ્પ પસંદ કરો. |
04:29 | “Name” વિકલ્પ ચિન્હ અને ક્રમાંક આમ બંને આપશે. |
04:34 | “Number” વિકલ્પ ફક્ત અણુઓનાં ક્રમાંક આપશે. |
04:37 | “None” વિકલ્પ વાપરીને, આપણે મોડેલમાંથી લેબલો રદ્દ કરી શકીએ છીએ. |
04:43 | ઉપરનાં તમામ મોડીફીકેશનો કરવા માટે આપણે પોપ-અપ મેનુ પણ વાપરી શકીએ છીએ. |
04:48 | પોપ-અપ મેનુ ખોલવા માટે પેનલ પર જમણું ક્લિક કરો અને વિવિધ વિકલ્પો ચેક કરો. |
04:55 | પરમાણુમાં કોઈપણ બે અણુઓ વચ્ચેનું અંતર, “Tools” મેનુ વાપરીને માપી શકાય છે. |
05:01 | માપવાનું ચાલુ કરીએ એ પહેલા, modelkit મેનુ ખોલો અને “minimize” પર ક્લિક કરો. |
05:07 | એનર્જી મીનીમાઈઝેશન હવે થઇ ગયું છે અને મોડેલ સૌથી સ્થિર બંધબેસતાપણામાં છે. |
05:14 | હવે, “Tools” મેનુ પર ક્લિક કરો, “Distance Units” પસંદ કરો. |
05:20 | જરૂર પ્રમાણે, સબ-મેનુમાંથી વિકલ્પો પસંદ કરો. |
05:25 | ઉદાહરણ તરીકે, હું Angstrom પસંદ કરીશ. |
05:28 | જેથી, બોન્ડ લંબાઈ જે હું માપું છું, તે Angstrom એકમમાં રહેશે. |
05:34 | રોટેટ મોલેક્યુલ આઇકોન પર ક્લિક કરો. અને કર્સરને પેનલ પર લઇ આવો. |
05:42 | હું અણુ 9 અને 4 વચ્ચેનું અંતર માપીશ. |
05:46 | સૌ પ્રથમ શરૂઆતનાં અણુ પર બમણું-ક્લિક કરો, જે કે અણુ ક્રમાંક 9 છે. |
05:52 | માપને નક્કી કરવા માટે, અંતનાં અણુ પર બમણું-ક્લિક કરો, જે કે અણુ ક્રમાંક 4 છે. |
05:58 | બોન્ડ લંબાઈ હવે સ્ક્રીન પર દેખાય છે. |
06:02 | ચાલો bond lengths નાં વધુ કેટલાક માપો લઈએ. |
06:05 | ચાલો carbon અને oxygen નાં બમણા-બોન્ડ વચ્ચેની bond-length માપીએ. |
06:10 | તો, અણુ 5 પર બમણું-ક્લિક કરો અને કર્સર અણુ ક્રમાંક 7 પર લાવીને તેના પર બમણું-ક્લિક કરો. |
06:19 | એજ પ્રમાણે, ચાલો carbon અને oxygen નાં એકલ બોન્ડ વચ્ચેનું અંતર માપીએ. |
06:25 | તો, અણુ 5 પર બમણું-ક્લિક કરો અને અણુ 6 પર કર્સર લાવીને તેના પર બમણું-ક્લિક કરો. |
06:34 | તમામ બોન્ડ લંબાઈઓ પેનલ પર દ્રશ્યમાન થઇ ગયી છે તે આપણે જોઈ શકીએ છીએ. |
06:39 | આપણે મોડેલમાં bond-angles અને dihedral angles પણ માપી શકીએ છીએ. |
06:44 | ઉદાહરણ તરીકે આપણે અણુ 9, 4 અને 1 વચ્ચેનું bond angle માપીશું. |
06:51 | અણુ ક્રમાંક 9 પર બમણું-ક્લિક કરો, અને ત્યારબાદ અણુ 4 પર ક્લિક કરો. |
06:56 | ખૂણાનું માપ નક્કી કરવા માટે, અણુ ક્રમાંક 1 પર બમણું-ક્લિક કરો. |
07:01 | આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે bond-angle સ્ક્રીન પર દ્રશ્યમાન થયું છે. |
07:05 | ચાલો બીજું એક bond-angle માપીએ, માનો કે અણુ 1, 5 અને 6 વચ્ચે. |
07:12 | અણુ 1 પર બમણું-ક્લિક કરો, અણુ 5 પર ક્લિક કરો અને છેલ્લે અણુ ક્રમાંક 6 પર બમણું-ક્લિક કરો. |
07:23 | torsional અથવા dihedral angle નું માપ લેવામાં 4 અણુઓનો સમાવેશ થાય છે. |
07:29 | તો, આપણે પસંદ કરીશું અણુ 8, 4,1 અને 2. |
07:34 | dihedral angle નું માપ લેવા માટે, સૌ પ્રથમ અણુ ક્રમાંક 8 પર બમણું-ક્લિક કરો. |
07:39 | અણુ ક્રમાંક 4 પર ક્લિક કરો, અને ત્યારબાદ અણુ ક્રમાંક 1 પર ક્લિક કરો. |
07:43 | છેલ્લે, dihedral angle નું માપ નક્કી કરવા માટે, અણુ ક્રમાંક 2 પર બમણું-ક્લિક કરો. |
07:50 | આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે dihedral angle નું માપ સ્ક્રીન પર દ્રશ્યમાન થયું છે. |
07:55 | કરેલ તમામ માપોની વેલ્યુઓ, કોષ્ઠક રૂપમાં જોઈ શકાય છે. |
08:00 | ટૂલ બારમાં આવેલ “Click atom to measure distances” આઇકોન પર ક્લિક કરો. |
08:06 | પેનલ પર “Measurements” ડાયલોગ બોક્સ ખુલે છે. |
08:10 | તેમાં હજુ સુધી કરેલા તમામ માપોની યાદી છે. |
08:14 | આપણે હવે ઈમેજ સંગ્રહીને એપ્લીકેશનથી બહાર નીકળી શકીએ છીએ. |
08:17 | ચાલો સારાંશ લઈએ: |
08:19 | આ ટ્યુટોરીયલમાં, આપણે આપેલ શીખ્યા- |
08:22 | carboxylic acid અને nitroalkane નાં મોડેલો બનાવવાનું. |
08:26 | મોડેલમાં અણુઓને element નાં ચિન્હ અને ક્રમાંક વડે લેબલ કરવાનું. |
08:31 | bond lengths, bond angles અને dihedral angles માપવાનું. |
08:36 | એસાઈનમેંટ માટે- |
08:38 | એકલ, બમણા અને ત્રમણા બોન્ડો સાથે પરમાણુંઓનાં મોડેલો બનાવો. |
08:43 | carbon અણુઓ વચ્ચેની બોન્ડ લંબાઈ માપો. |
08:45 | અને તેમની તુલના કરો. |
08:48 | આપેલ લીંક પર ઉપલબ્ધ વિડીયો નિહાળો. http://spoken-tutorial.org/What_is_a_Spoken_Tutorial. |
08:51 | તે સ્પોકન ટ્યુટોરીયલ પ્રોજેક્ટનો સારાંશ આપે છે. |
08:54 | જો તમારી પાસે સારી બેન્ડવિડ્થ ન હોય તો, તમે વિડીયો ડાઉનલોડ કરીને જોઈ શકો છો. |
08:59 | સ્પોકન ટ્યુટોરીયલ પ્રોજેક્ટ ટીમ: |
09:01 | સ્પોકન ટ્યુટોરીયલોનાં ઉપયોગથી વર્કશોપોનું આયોજન કરે છે. |
09:04 | જેઓ ઓનલાઈન પરીક્ષા પાસ કરે છે તેઓને પ્રમાણપત્રો આપે છે. |
09:08 | વધુ વિગતો માટે, કૃપા કરી, contact@spoken-tutorial.org પર લખો. |
09:15 | સ્પોકન ટ્યુટોરીયલ પ્રોજેક્ટ ટોક ટુ અ ટીચર પ્રોજેક્ટનો એક ભાગ છે. |
09:19 | જેને આઈસીટી, એમએચઆરડી, ભારત સરકાર મારફતે શિક્ષણ પર નેશનલ મિશન દ્વારા આધાર અપાયેલ છે. |
09:26 | આ મિશન પર વધુ માહિતી આપેલ લીંક પર ઉપલબ્ધ છે. http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro |
09:31 | IIT Bombay તરફથી હું, જ્યોતી સોલંકી વિદાય લઉં છું. જોડાવાબદ્દલ આભાર. |