Health-and-Nutrition/C2/Vegetarian-recipes-for-6-month-old-babies/Nepali

Time	Narration
00:01	छ महिनाको शिशुको लागि शाकाहारी खुराक बनाउने विधिको बारेमा रहेको स्पोकन ट्युटोरियल मा स्वागत छ
00:09	यो ट्युटोरियलमा हामी, शिशुलाई परिपूरक खुराक खुवाउन सुरु गर्ने बारे जान्ने छौँ
00:15	साथै, शाकाहारी खुराकहरू बनाउने विधि जान्ने छौँ, जस्तै - बोडी को लेदो
00:22	फर्सी को लेदो
00:24	कोदोको खिर जूनेलो को खिर
00:27	र पालुंगोको पात को लेदो
00:31	सुरु गर्नु अघि, याद राखौं, पहिलो छ महिनासम्म बच्चालाई स्तनपान मात्र गराउनु एकदमै महत्त्वपूर्ण हुन्छ
00:41	बच्चा छ महिना पुरा भएपछि आमाको दूध ले मात्र पुग्दैन
00:47	त्यसैले, स्तनपान सहित बच्चालाई घरमै बनाएको अन्य खानेकुरा पनि दिनुपर्छ
00:53	यसलाई परिपूरक खुराक भनिन्छ
00:57	बच्चालाई एकपटकमा एउटा मात्र परिपूरक खानेकुरो दिएमा,
01:04	बच्चालाई कुनै खानेकुराको एलर्जी छ कि छैन भन्ने बारे थाहा हुन्छ बच्चालाई समस्या नभएका खानेकुरा थाहा भएपछि सबै थरी मिसाएर दिन सकिन्छ
01:15	सुरु गर्दा, दिन मा दुई पटक एक चिया चम्चा खुराक दिएर बिस्तारै दिनको दुई पटक चार चिया चम्चासम्म दिन सकिन्छ
01:24	यो बाहेक, बच्चाको खानेकुरो तयार पार्न सधैँ स्थानीय रूपमा पाईने र मौसमी सामाग्रीहरू प्रयोग गर्नुपर्छ
01:34	र बच्चा एक वर्षको नभएसम्म बच्चाको खानामा चिनी, नुन वा अन्य कुनै मसलाहरू हाल्नु हुँदैन
01:43	बच्चा छ महिनाको भएपछि, बच्चालाई परिपूरक खुराकबाट २०० क्यालोरी सम्म ऊर्जा आवश्यक पर्छ
01:52	राम्ररी पाकेको र लेदो पारिएको खाना मात्र दिनुपर्छ
01:57	अब हाम्रो विधि सुरु गरौँ, तर यो याद राखौँ कि तलका विधिहरूको लागि तपाई आमाको दूध, नरिवलको दूध वा उमालेको वा चिसो पानी प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ
02:12	पहिलो विधिमा बोडीको लेदो रहेको छ
02:16	यसको लागि हामीलाई - एक चिया चम्चा उमारेको बोडी आवश्यक पर्छ
02:23	गेडागुडी उमार्ने जानकारी यसै श्रृंखलाको अर्को ट्युटोरियलमा चर्चा गरिएको छ
02:31	अब विधि सुरु गर्न उम्रिएको बोडीलाई हल्का पानीले पखालौं
02:37	यी गेडागुडीलाई एउटा स्टिलको भाँडोमा राखेर, एक वा दुई घण्टा सम्म भिजाऊ
02:44	त्यसपछि, औँलाहरूले हल्का माडेर बोक्रा निकालौँ
02:49	अब बोक्राहरू छुट्टयाएर गेडागुडी लाई एउटा स्टिलको भाँडोमा राखौँ
02:54	अब बोडी नडुबे सम्म पानी हालौं अब यो स्टिलको भाँडोलाई एउटा प्रेसर कुकरमा राखौँ
03:01	यसलाई ४-५ सिट्ठी लगाएर पकाऊ, अनि, आगोबाट निकालेर यसलाई केहीबेर सेलाउन दिऊ
03:09	अब, पाकेको बोक्रा बाँकी भएमा छुट्ट्याऊ
03:14	अब, एउटा मिक्सर वा सिलौटो प्रयोग गरी उसिनेको बोडीको लेदो बनाऊ
03:21	यसमा अलिकति उमालेको पानी वा कुकरमा बाँकी भएको पानी थपौं
03:27	र बोडी को लेदो तयार भएको छ
03:32	यो बोडीको लेदोमा प्रचुर मात्रामा तलका पोषक तत्त्वहरू पाइन्छन् - प्रोटिन
03:36	फोस्फोरस
03:39	आइरन
03:42	जिङ्क र म्याग्नेसियम
03:46	तपाई तलका अन्य स्थानीय रूपमा पाईने गेडागुडीको पनि लेदो बनाउन सक्नुहुन्छ - मोठ, बेंगल चना, पहेँलो केराऊ
03:59	मुसुरोको दाल हरियो केराऊ
04:02	राज्मा सिमी चना गहत आदि
04:07	अब फर्सीको लेदो बनाउने दोस्रो विधि हेरौं :
04:10	हामीलाई २५० ग्राम पहेँलो फर्सी आवश्यक पर्छ
04:14	यसलाई तयार पार्न: सफा र पखालेको फर्सीको बिया निकालौं
04:20	यसलाई सानो सानो टुक्रामा काटौं
04:23	अनि, यसलाई एउटा स्टिमरमा १५ मिनेटसम्म पकाऊ
04:28	यसलाई आगोबाट निकालेर केहि समय सेलाउन दिऊ
04:32	अब, एउटा मिक्सर वा सिलौटोमा पाकेको फर्सीको लेदो बनाऊ
04:39	फर्सीको लेदो तयार भएको छ
04:42	यो फर्सीमा यी पोषक तत्त्व पाइन्छन् - भिटामिन ए
04:45	फोलेट
04:48	कोलिन
04:50	पोटासियम र सल्फर
04:54	यदि फर्सी पाइदैन भने हरियो फर्सी वा सेतो फर्सी पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ
05:04	अब, हामी कोदोको खिर बनाउने तेस्रो विधि सिक्ने छौँ
05:08	यसको लागि, एक चिया चम्चा कोदोको धूलो चाहिन्छ
05:13	यो याद गरौँ: कोदोको धूलो कोदोको पिठो भन्दा भिन्न हुन्छ
05:18	यसको विधिको लागि, हामीलाई कोदोको धूलो आवश्यक पर्छ त्यसैले, हामी पहिले कोदोको धूलो बनाउन सिक्ने छौँ
05:27	यो बनाउन - कोदोलाई ९ देखि १२ घण्टासम्म भिजाऊ
05:33	यसलाई एउटा छान्नीमा तराएर पानीले राम्ररी पखालौं
05:38	सबै पानी जान दिऊ
05:41	अनि, यसलाई सफा सूतीको कपडामा बाँधौं
05:45	यसलाई यतिकै छोडी उम्रिन दिऊ, यो प्रक्रियालाई जर्मिनेसन भनिन्छ
05:51	त्यसपछि, यसलाई एक वा दुई दिन घाममा सुकाऊ
05:57	अनि, यसलाई कम आँचमा १०-१२ मिनेटसम्म भुटौं
06:03	यसलाई निरन्तर चलाउन आवश्यक छ
06:06	यो सम्पूर्ण प्रक्रियाले खानामा हुने फाईटिक एसिड घटाउने छ
06:11	अब, एउटा मिक्सर वा सिलौटो प्रयोग गरी यसको धूलो बनाऊ
06:17	हामी यो धूलोलाई एउटा हावा नछिर्ने भाँडोमा एक हप्तासम्म भण्डार गर्न सक्छौं
06:24	अब, कोदोको खीर बनाउन एक चम्चा कोदोको धूलो लिऊ
06:30	यसमा उमालेको वा चिसो पानी हालौँ, पहिले उल्लेख गरे अनुसार अन्य विकल्पहरू पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ
06:36	यसमा डल्ला पर्न नदिन राम्ररी चलाऊ
06:39	यो मिश्रणलाई सानो आँचमा ७ देखि १० मिनेटसम्म पकाऊ
06:44	पकाउँदा खेरी पानी चाहिएमा अलिकति पानी थप्न सकिन्छ
06:48	यसले खीरको मिश्रण ठिक्कको बनाउँछ
06:52	तर, यो याद राखौँ कि यो एकदमै पातलो वा पानी जस्तो हुनु हुँदैन
07:00	कोदोको खीर तयार भएको छ
07:03	कोदोको खीरमा विभिन्न प्रकारका पोषक तत्त्वहरू पाइन्छन्, जस्तै - प्रोटिन
07:08	क्याल्सियम आइरन
07:13	पोटासियम र सल्फर
07:19	चौथो विधि जूनेलोको खीर हो
07:23	त्यसको लागि, हामीलाई - दुई चियाचम्चा जूनेलो को धूलो चाहिन्छ , धूलो बनाउन : जूनेलोलाई ७ देखि ८ घण्टा सम्म पानीमा भिजाउनु पर्छ
07:34	त्यसपछि, यसलाई एउटा छान्नीमा राखेर राम्ररी पखालौं
07:39	सबै पानी जान दिऊ
07:42	अब यसलाई एउटा सफा सूतीको कपडामा बाँधौं र यतिकै छोडी उम्रिन दिऊ
07:50	अब, उम्रिएको जूनेलोलाई एक वा दुई दिनसम्म घाममा सुकाऊ
07:55	यसलाई सानो आँचमा १० देखि १२ मिनेटसम्म भुटौं
08:01	अनि यसलाई पिसेर धूलो पारौं
08:05	यो धूलोलाई एक हप्तासम्म हावा नछिर्ने भाँडोमा भण्डार गर्न सकिन्छ
08:12	यो धूलोको दुई चम्चा एउटा कचौरामा लिऊ
08:17	यसमा ४ देखि ५ चियाचम्चा उमालेको वा चिसो पानी राखौं अथवा पहिले उल्लेख गरे झैं अन्य विकल्पहरू पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ
08:25	डल्ला पर्न नदिन मिश्रण राम्ररी चलाउनु पर्छ
08:27	अब, यो मिश्रण लाई ४ देखि ६ मिनेटसम्म सानो आँचमा पकाऊ
08:33	र जूनेलोको खिर तयार भएको छ
08:36	याद गरौँ - जूनेलोको खिरमा यी पोषक तत्त्वहरू पाइन्छ - प्रोटिन
08:40	फोस्फोरस
08:43	पोटासियम
08:46	म्याग्नेसियम
08:48	सेलिनियम
08:52	सल्फर र आइरन
08:58	अब, पालुङ्गोको सागको लेदो बनाउने, पाँचौं विधि हेरौं:
09:02	पालुङ्गोको लेदो बनाउन हामीलाई २ कप सफा र काटेको पालुंगोको पात र एक चियाचम्चा घ्यू चाहिन्छ
09:12	प्रक्रिया: १ चियाचम्चा घ्यू एउटा भाँडोमा तताऊ
09:16	यसमा सफा काटेको पालुङ्गोको पात हालौं
09:20	यसलाई सानो आँचमा ५-७ मिनेट सम्म पकाऊ
09:24	अब, पकाएको पातलाई एउटा प्लेटमा निकालौँ र एउटा सिलौटो वा एउटा मिक्सर प्रयोग गरी यसको लेदो बनाऊ
09:34	अब, पालुङ्गोको लेदो तयार भएको छ
09:38	पालुङ्गोको पातमा यी पोषक तत्त्व पाइन्छन् भिटामिन ए फोलेट
09:43	भिटामिन सि आइरन
09:48	म्याग्नेसियम र क्याल्सियम
09:52	यस्तो लेदो बनाउन तपाई स्थानीय रूपमा पाइने हरियो सागपातहरू मात्र प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ
09:59	उदाहरणको लागि: रातो लट्टेको पात
10:02	ड्रमस्टिकको पात मुलाको पात
10:05	मेथी र तोरीको पात
10:10	यसरी हामी छ महिनाको शिशुको लागि शाकाहारी खुराक बनाउने बारेमा रहेको यस स्पोकन ट्युटोरियलको अन्त्यमा आएका छौँ म मन्दिरा थापा बिदा हुँदै छु सहभागिताको लागि धन्यवाद, नमस्कार

Contributors and Content Editors

Mandira