Health-and-Nutrition/C2/Side-lying-hold-for-breastfeeding/Nepali

Time	Narration
00:01	स्तनपानको लागि उपयोगी साइड लायिंग होल्डको स्पोकन ट्युटोरियल मा तपाईँको स्वागत छ
00:06	यो ट्युटोरियलमा हामी यी कुराहरू सिक्ने छौं: स्तनपानको लागि आमा र बच्चाको लागि सही आसन
00:13	स्तनपानको अघि आमाले गर्नुपर्ने तयारीहरू र साइड लायिंग होल्ड को तरिका
00:20	सुरु गरौं, संसारभरिका आमाहरूले स्तनपान गराउँदा बच्चालाई विभिन्न तरिकाले समाउने गर्छन्
00:27	अघिल्लो ट्युटोरियलमा चर्चा गरे जस्तै, स्तनपान गराउँदा, बच्चा बोक्ने सबैभन्दा उत्तम आसन भनेको - स्तनपानको पुरा समय आमा र बच्चा दुवैलाई अप्ठेरो नपर्ने आसन हो,
00:40	जसमा आमाको स्तन, बच्चाको मुख भित्रसम्म पुग्छ
00:45	र बच्चाले पर्याप्त दूध प्राप्त गर्छ
00:49	अब साइड-लायिंग' पकड नामक एउटा यस्तै तरिकाको बारेमा जानकारी लिऊ
00:54	यो पकड रातितिर स्तनपानको लागि उपयोगी हुन्छ
00:59	अथवा आमाले सिजेरियन सेक्सन डेलिभरी गरेकी छिन् भने
01:03	वा आमा एकदमै थकित छिन् भने
01:06	स्तनपान गराउनु अघि आमाले साबुन पानीले आफ्ना हातहरू धुनुपर्छ र ओबानो पार्नुपर्छ
01:14	त्यसपछि आमाले उमालेर चिस्याएको एक गिलास पानी पिउनुपर्छ
01:18	स्तनपान गराउने आमाहरूले प्रतिदिन औसत ७५० देखि ८५० मिलिलिटर दूध उत्पादन गर्छन् त्यसैले, उनीहरूले धेरै पानी पिउनुपर्छ
01:30	अब, आमाले बच्चालाई स्तनपान गराउन चाहेको स्तन बाहिर निकाल्नुपर्छ
01:35	स्तन भित्री वस्त्र वा चोलोले कसिएको हुनु हुँदैन
01:41	त्यसपछि, आमाले स्तनपान गराउन चाहेको स्तनपट्टि ढल्किनु पर्छ
01:48	उनले आफ्नो टाउको एउटा तकियामा राख्नुपर्छ, र आफ्नो खुट्टाहरूको बीचमा अर्को एउटा तकिया राख्नुपर्छ जसले गर्दा सुत्दा खेरी खुट्टाहरू दायाँबायाँ हुँदैनन्
01:57	यो चित्रमा, आमाले दायाँ स्तनबाट स्तनपान गराउँदै छिन्, त्यसैले, उनी आफ्नो दायाँपट्टि ढल्केर बसेकी छिन्
02:06	अब, बच्चाको शरीर कसरी उचित रूपमा मिलाउने जानौं
02:12	आमाको पेटले बच्चाको पेटमा हल्का थिच्ने गरी बच्चालाई आमाको छेउमा राख्नुपर्छ
02:21	आमाले आफू ढल्केको पट्टिको हातले बच्चाको शरीरमा आड दिनुपर्छ
02:29	यो चित्रमा आमाले आफ्नो दायाँ हातले बच्चाको ढाडमा आड दिँदै छिन्
02:36	आमाले आफ्नो ढाडमा एउटा तकिया राख्न सक्छिन् जसले गर्दा उनी बच्चा नजिक हुन्छिन्
02:42	उनीहरूको शरीर बीचको दूरी कम भएमा बच्चालाई स्तनसम्म पुग्न सजिलो हुन्छ
02:49	र यसले गर्दा बच्चालाई स्तन भित्रसम्म च्याप्न सजिलो हुन्छ
02:55	याद राखौं – आमाले कहिल्यै पनि आफ्नो ढाड बंग्याएर स्तन बच्चा सम्म पुर्याउनु हुँदैन यस्तो गर्दा बच्चाको पेट र आमाको शरीर बीचको दूरी बढ्ने छ
03:06	उनले सधैँ आफ्नो ढाड सिधा राखी बच्चालाई आफ्नो स्तन नजिक लग्नुपर्छ
03:12	दोस्रो महत्त्वपूर्ण कुरो भनेको बच्चाको शरीर कुन दिशामा मिलाउने भन्ने हो
03:21	तपाईले यो कुरो याद गर्नुभएको छ होला - हामीले खाना खाने क्रममा हाम्रो टाउको, घाँटी र शरीर सधैँ एउटै दिशामा पर्छन्
03:31	त्यसैगरी - स्तनपान गराउँदा बच्चाको टाउको, घाँटी र शरीर एकै दिशामा पर्नुपर्छ
03:39	यसो गर्दा बच्चालाई दूध निल्न सजिलो हुन्छ
03:44	अब, बच्चाको शरीर मिलाउने तेस्रो तरिकाको बारेमा जानौं
03:50	आमाले बच्चाको सम्पूर्ण शरीरमा आड दिनुपर्छ
03:54	अन्यथा, बच्चालाई स्तन भित्रसम्म च्याप्न सार्है दुख हुन्छ
04:01	अब, बच्चाको नाक र चिउँडोको उचित अवस्था बारे जानौं
04:07	बच्चाको नाक आमाको स्तनको मुन्टोसँग सिधा हुनुपर्छ
04:13	र, चिउँडो भने अलि अगाडी स्तनको नजिकै हुनुपर्छ
04:17	यसो गर्दा, बच्चाले तल्लो एरियोला को धेरै भाग आफ्नो मुखभित्र अटाउने छ
04:25	र, त्यसैले तल्लो बङ्गारोको प्रयोगले धेरै प्रभावकारी स्तनपान हुने छ
04:32	कृपया याद गरौं - एरियोला स्तनको मुन्टोको गाढा घेराको भाग हो
04:39	अब, बच्चा सही पकडमा छ र अब स्तनपानको लागि मुख जोड्ने तरिका सिकौं
04:46	आमाले आफ्नो खाली हातका औँलाहरू प्रयोग गरी स्तनमा ‘सि’ पकडमा समाउनुपर्छ
04:55	यो चित्रमा आमाले आफ्नो बायाँ हातले आफ्नो दायाँ स्तन समाएकी छिन्
05:05	स्तन समाउने औँलाहरू बच्चाको ओठको दिशामा हुनुपर्छ
05:13	किन? यसको लागि एउटा उदाहरण हेरौं
05:18	हामीले एउटा बडा पाव या बर्गर खाँदा, हाम्रो मुख र ओठ तेर्सो खुल्छन्
05:25	हामी एउटा ठूलो गाँस लिन बडा पाव या बर्गर तेर्सो समाउँछौं
05:31	यहाँ, बूढी औँला र अन्य औँलाहरू, ओठको दिशामा हुन्छन्
05:37	यदि हामीले बडा पाव या बर्गर ठाडो समात्यौं भने, हामी ठूलो गाँस लिन सक्दैनौं
05:44	यसैगरी, बच्चाको ओठको दिशा पनि याद गरौं यहाँ, ओठ तेर्सो छ
05:51	त्यसैले, आमाको औँलाहरू स्तनमा तेर्सो राख्नुपर्छ
05:59	यसले गर्दा बच्चालाई स्तनको मुन्टोको धेरैजसो भागमा मुख पुर्याउन सहज हुन्छ
06:05	बच्चाको ओठको दिशामा हुने बाहेक, आमाका बूढी औँला र अन्य औँलाहरू स्तनको मुन्टो बाट तीन औँलाको दूरीमा हुनुपर्छ
06:18	हामीले बडा पाव र बर्गर खाँदा जस्तै यदि एकदमै नजिक भए हाम्रा औँलाहरू नै बाधक भई ठूलो गाँस लिन कठिन हुने छ
06:28	यदि एकदमै टाढा राखे पनि यो हाम्रो मुखमा अट्ने आकारमा बस्दैन
06:34	त्यसैले, ठूलो गाँस लिन यसलाई सही दूरीमा राख्नुपर्छ
06:40	यसैगरी, बच्चाको लागि, स्तनको मुन्टो देखि तीन औँलाको सही दूरी चित्रमा देखाइएको छ
06:49	यो दूरीले आमाका औँलाहरूले बच्चालाई स्तनको मुन्टोको ठूलो भागसम्म पुग्न बाट रोक्ने छैनन्
06:58	आमाले स्तनको मुन्टो मात्र थिच्दा कम दूध दिने हुनाले -
07:05	मुन्टोको घेरा तल रहेका दूधका नलीहरू पनि थिच्नुपर्छ जसले गर्दा धेरै दूध बाहिर आउँछ
07:12	र बच्चाको मुख उचित तरिकाले स्तनमा पुर्याउन स्तनको आकार सही बस्ने छ
07:19	अब फेरि बडा पाव र बर्गरको उदाहरण प्रयोग गरौं
07:24	बडा पाव या बर्गर राम्ररी समाते पछि, हामी ठूलो गाँस लिन अलिकति थिच्ने गर्छौं
07:32	त्यसैगरी, आमाले आफ्नो ‘सि’ आकारको पकडले स्तनमा हल्का थिच्नु पर्छ यसरी बच्चालाई स्तनको ठूलो भाग मुखमा लिन सजिलो हुन्छ
07:46	तर आमाले आफ्नो स्तन कैँची आकारमा थिच्न भने हुँदैन
07:53	कैँची आकारमा थिच्नाले स्तन घोचिने र बच्चाले मुन्टो मात्र चुस्न पाउने छ
08:00	साथै थिच्दा खेरी सबै औँलाहरूको बराबर जोड पर्नुपर्छ
08:07	नत्रभने, स्तनको मुन्टो तल-माथि भई बच्चाको पहुँच भन्दा बाहिर जान सक्छ
08:14	र बच्चाको पहुँच स्तनको भित्रसम्म पुग्न सक्दैन
08:19	अहिले बच्चा साइड लायिंग होल्डमा छ र स्तनपानको लागि तयार छ
08:27	सही रूपमा बच्चालाई स्तनसम्म पुर्याउने तरिका यसै श्रृंखलाको अर्को ट्युटोरियलमा वर्णन गरिएको छ
08:34	बच्चाको मुख स्तनमा राम्ररी पुर्याए पछि आमाले आफ्नो हात स्तनबाट हटाउनु पर्छ
08:41	उनले सो हात बच्चाको ढाडमा आड दिन प्रयोग गर्नुपर्छ र बच्चालाई आफ्नो शरीर नजिक राख्नुपर्छ
08:49	साथै, उनले आफ्नो अर्को हात भने बच्चाको ढाडबाट सारेर आफ्नो शरीरको ९० डिग्रीमा राख्न सक्छिन्
08:58	उनले आफ्नो कुहिनो फर्काएर हात तकिया मुनि राख्नुपर्छ
09:04	यो चित्रमा आमाले आफ्नो दायाँ स्तनबाट बायाँ हात हटाएकी छिन्
09:11	उनले आफ्नो बायाँ हात बच्चाको ढाडमा आड दिन र बच्चालाई आफू नजिक राख्न प्रयोग गरेकी छिन्
09:19	उनले बच्चाको ढाडबाट दायाँ हात हटाएकी छिन्
09:22	उनले सो हातलाई शरीरको ९० डिग्रीमा राखेकी छिन्
09:26	उनको दायाँ कुहिनो बांगिएको छ
09:29	उनले दायाँ हात तकिया तल राखेकी छिन्
09:33	पहिलो स्तनबाट स्तनपान गराएपछि - यदि आमाले आफ्नो अर्को स्तनबाट स्तनपान गराउन चाहन्छिन् भने उनी अर्को तर्फ पल्टिनु पर्छ
09:43	यो चित्रमा आमाले आफ्नो बायाँ स्तनबाट स्तनपान गराउन बायाँपट्टि फर्केकी छिन्
09:50	यसरी हामी यो ट्युटोरियलको अन्त्यमा आएका छौं सहभागिताको लागि धन्यवाद, नमस्कार

Contributors and Content Editors

Debosmita, Mandira