Health-and-Nutrition/C2/Kangaroo-Mother-Care/Nepali

Time	Narration
00:00	कंगारू मदर केयर स्पोकन ट्युटोरियलमा तपाईको स्वागत छ
00:05	यो ट्युटोरियलमा, हामी सिक्ने छौं -
00:08	कंगारू मदर केयर के हो?
00:10	यसका अङ्गहरू र महत्त्व र
00:13	कंगारू मदर केयर को प्रक्रिया
00:17	अब, कंगारू मदर केयर को परिचय बाट सुरु गरौं
00:22	नामले भने झैँ -
00:24	यसमा आमा र बच्चाको शरीरको सम्पर्क हुन्छ
00:29	र यसलाई KMC पनि भनिन्छ
00:32	याद गरौं, बच्चा जन्मने बितिक्कै KMC को प्रयोग गर्नुपर्छ
00:39	यो कम तौलका बच्चालाई बढि आवश्यक हुन्छ जस्तै -
00:44	जसको तौल २.५ किलोग्राम भन्दा पनि कम छ र
00:48	जसलाई निरन्तर निरीक्षण आवश्यक पर्दैन
00:52	तथापि, यो सामान्य रूपमा, पूर्ण अवधि पुरा गरी जन्मिएका बच्चाहरूलाई पनि दिन सकिन्छ
00:59	KMC मा मुख्य दुई भाग छन्:
01:03	निरन्तर र लामो समयसम्म हुने आमा र बच्चाको शरीरको सम्पर्क
01:09	र स्तनपान मात्र गराउने
01:13	अब, यिनीहरूको बारेमा विस्तृत रूपमा चर्चा गरौं
01:17	पहिलो भाग भनेको दुई शरीरको सम्पर्क हो
01:21	यसले लेट डाउन रिफ्लेक्समा मद्दत गर्छ
01:24	र अन्ततः यसले आमाको दूध उत्पादन बढाउने छ
01:28	लेट डाउन रिफ्लेक्सको बारेमा यसै श्रृंखलाको अर्को ट्युटोरियलमा चर्चा गरिएको छ
01:34	अर्को भाग भनेको स्तनपान मात्र गराउनु हो
01:38	याद राखौं -
01:40	पहिलो ६ महिनासम्म स्तनपान मात्र गराउनु राम्रो मानिन्छ
01:45	अब, कंगारू केयरको महत्त्वको चर्चा गरौं
01:50	KMC मा हुने लामो समयको आमा र बच्चाको शरीरको सम्पर्कले बच्चाको शरीरको तापक्रम उचित अवस्थामा राख्छ
01:57	र बच्चाले सुरक्षित महसुस गर्छ
02:01	KMC ले यी कुराहरू घटाउने छ -
02:03	सङ्क्रमणको मात्रा र
02:05	बच्चामा हुने एपप्नियाको मात्रा
02:09	एपप्निया भनेको लामो समय रोकिएर सास लिनु हो
02:13	यी बाहेक -
02:15	KMC ले स्तनपानको मात्रा र अवधिमा पनि सुधार ल्याउने छ
02:20	र यसले आमा र बच्चा बीचको भावनात्मक सम्बन्ध प्रगाढ बनाउने छ
02:26	KMC ले बच्चालाई यी कुराहरूमा सघाउँछ -
02:28	अन्य परम्परागत प्रक्रिया भन्दा धेरै वजन बढाउन जस्तै -
02:33	बच्चालाई विकिरणको तापमा राख्ने
02:36	जसले आमा र बच्चा दुवैमा तनाव पैदा हुन्छ
02:40	यसले आमाको सन्तुष्टि र आत्मविश्वास बढाउन पनि सहयोग गर्छ
02:45	किनभने उनले आफ्नो बच्चाको लागि थप मेहनत गर्छिन्
02:49	रमाइलो यो छ कि, KMCआमाले बाहेक-
02:54	बुबाले वा
02:56	परिवारको अन्य कोही वयस्क व्यक्तिले पनि दिन सक्छन्
02:58	अब हामी KMC दिने व्यक्तिले पालना गर्नुपर्ने प्रक्रियाको चर्चा गर्ने छौं:
03:04	KMC दिने व्यक्ति स्वस्थ र निरोगी हुनुपर्छ
03:09	उनले सामान्य सरसफाइका प्रक्रियाहरू पालना गर्नुपर्छ जस्तै-
03:14	हात धुने,
03:16	दिनहुँ नुहाउने, नङ काट्ने,
03:18	कपाल बाँध्ने
03:20	र सफा कपडा लगाउने
03:22	उनले आफ्नो शरीरमा कुनै पनि गरगहना, घडी र धागोहरू लगाउनु हुँदैन-
03:26	किनभने यिनीहरू सरसफाईका बाधक बन्न सक्छन्
03:31	र बच्चालाई चोटपटक लाग्न सक्छ
03:35	अब, KMC दिने व्यक्तिले लगाउनुपर्ने कपडाहरूको बारेमा जानौं-
03:42	कपडा अगाडी खुल्ने, र हल्का हुनुपर्छ
03:46	उदाहरणको लागि, सारी-ब्लाउज वा अगाडी खुल्ने गाउन
03:51	याद गरौं, KMC दिने व्यक्तिले यस्तो अगाडी खुल्ने गाउन वा ब्लाउज KMC को र्याप बाहिर लगाउनु पर्छ
03:58	कंगारू ब्याग बाइण्डर बजारमा किन्न सकिन्छ
04:04	यदि लामो समयसम्म KMC गर्नुपर्ने भएमा यी उपयोगी हुने छन्
04:09	वैकल्पिक रूपमा, KMC दिने व्यक्तिले सुति को कपडा लगाउन सक्छन्
04:16	KMC को समयमा बच्चाले भने-
04:19	एउटा टोपी र टालो लगाएको हुनुपर्छ
04:22	यदि KMC को समयमा बच्चाले दिसा वा पिसाब गरेमा -
04:27	उसलाई सफा गरेर ओबानो पार्नुपर्छ
04:30	अब, हामी कंगारू केयर को प्रक्रिया विस्तृत रूपमा जान्ने छौं
04:36	पहिलो, आमाले सिधा उभिनुपर्छ
04:40	अनि एउटा स्वास्थ्यकर्मी वा परिवारको कुनै सदस्यले तलका चरणबद्ध प्रक्रिया पालना गर्नुपर्छ-
04:48	बच्चाको जिऊ तल र टाउकोमा आड दिएर -
04:51	बच्चालाई आमाको नाङ्गो स्तनहरू बीच मास्तिर फर्काएर राख्नुपर्छ
04:56	अनि, बच्चाको टाउको एकातिर फर्काउनु पर्छ
05:00	यो पक्का गरौं, बच्चाको टाउको हल्का पछिल्तिर ढल्किएको छ
05:04	यो आसनले - बच्चाको नाकको प्वाल खुला राख्छ
05:08	र बच्चालाई आमाको आँखासँग आँखा जुधाउन दिन्छ
05:14	अब बच्चाको फिलालाई हल्का बाहिरतिर फर्काउनुपर्छ
05:18	याद राखौं - बच्चाको पाखुरा आमाको स्तन माथि राख्नुपर्छ
05:23	गोडाहरू आमाको स्तन तल हुनुपर्छ
05:27	बच्चाको पेट आमाको छातीमा हुनुपर्छ
05:29	बच्चालाई कपडाले बेर्नु पहिले -
05:32	यदि मौसम चिसो छ भने एउटा कम्बल ओडाउनु पर्छ
05:36	यसले बच्चा र आमालाई न्यानो राख्छ
05:39	अनि, बच्चा र आमाको छाती र पेट वरिपरि एउटा कपडा बेर्नुपर्छ
05:45	कपडा बेर्दा यी कुराहरू पक्का गरौं -
05:47	कपडाको बीच भाग बच्चामा परेको छ
05:50	कपडाको दुवै छेउ -
05:53	आमाको काखी मुनि भएर जानुपर्छ
05:56	र ढाडमा छड्के पारी
05:59	दुवै टुप्पोहरू अगाडी ल्याउनुपर्छ
06:03	यी टुप्पोहरूले बच्चाको तल पर्ने गरी राम्ररी गाँठो कस्नुपर्छ
06:09	यो आरामदायी हुन्छ र बच्चाले आड पाउँछ
06:14	यसले बच्चालाई सर्न दिदैँन
06:17	याद राखौं- आमाले पछि गएर आफैँ कपडा बाँध्न सिक्नुपर्छ
06:24	KMC को क्रममा आफैँ कपडा बाँध्ने तरिका भने यसै श्रृंखलाको अर्को ट्युटोरियलमा चर्चा गरिने छ
06:32	यसले आमाको आत्मबल बढाउने छ र उनी आत्मनिर्भर हुने छिन्
06:37	यदि आमालाई कपडा प्रयोग गर्दा असहज महसुस भएमा तन्किने फित्ता प्रयोग गर्न सक्छिन्
06:43	यो प्रयोग गर्न सजिलो र आरामदायी हुन्छ
06:46	तन्किने फित्ता प्रयोग गर्दा -
06:49	बच्चाको टाउकोमा आड दिन, फित्तालाई बच्चाको कानसम्म पुर्याउनु पर्छ
06:54	त्यसपछि, बच्चाको टाउको हल्का ढल्काउनु पर्छ-
06:57	जसले गर्दा सास फेर्न सजिलो हुन्छ र
06:59	पहिले उल्लेख गरे जस्तै आमासँग आँखा जुधाउन पनि मिल्छ
07:04	बाँधिएको कपडा वा तन्किने फित्ता एकदमै कसिएको वा खुकुलो हुनु हुँदैन
07:11	यो बच्चाले सहजै सास फेर्न सक्ने हुनुपर्छ
07:15	याद राखौं, बच्चालाई KMC मा बोकेपछि, आमाले यी काम हरू गर्न सक्नुपर्छ -
07:20	हिँड्न, उठ्न, बस्न वा
07:23	विभिन्न क्रियाकलापहरू गर्न
07:26	यदि आमालाई एकदमै आराम मिलेको छ भने
07:29	उनी कंगारू केयर को क्रममा पूर्ण रूपमा ढल्किएर वा आधा ढल्किएर सुत्न सक्छिन्
07:35	अब, KMC को क्रममा स्तनपान कसरी गराउने सिकौं-
07:40	आमाले बच्चालाई स्तनपान गराउन -
07:43	बाँधिएको कपडा खुकुलो पार्न सक्छिन् र
07:46	बच्चालाई स्तनपानको आसनमा राख्न सक्छिन्
07:50	वा हातले स्तन निचोरेर
07:54	बच्चालाई कप वा चम्चाले खुवाउन सक्छिन्
07:57	याद राखौं, बच्चा प्रत्येक दिन २५-३० ग्राम बढ्नु पर्छ
08:03	बच्चाको प्रति महिना अनुमानित ९०० देखि १००० ग्राम वजन बढ्ने छ
08:10	त्यसैले, आमा वा स्वास्थ्य-कर्मीले -
08:13	बच्चाको वजनको नियमित निरीक्षण गर्नुपर्छ
08:17	यदि बच्चाको पर्याप्त वजनमा वृद्धि हुँदैन भने -
08:21	स्वास्थ्य-कर्मीले आमाको स्तनपान गराउने तरिका निरीक्षण गर्नुपर्छ वा
08:25	बच्चाले कति पटक पिसाब फेर्छ जाँच्नु पर्छ
08:28	साथै, आमालाई बच्चालाई स्तन सम्म पुर्याउने सही तरिका सिकाउनु पर्छ
08:32	बच्चालाई स्तन सम्म पुर्याउने सही तरिकाको बारेमा यसै श्रृंखलाको अर्को ट्युटोरियलमा चर्चा गरिएको छ
08:39	अब, बच्चालाई बाँधिएको कपडाबाट कसरी निकाल्ने सिकौं -
08:44	पहिले, आमा सिधा बस्नुपर्छ
08:48	अनि, एउटा हातले गाँठो फुकाउन सुरु गर्नुपर्छ र
08:53	अर्को हातले भने बच्चाको तल्लो भागमा आड दिनुपर्छ
08:58	त्यसपछि – अघि गाँठो खोलेको हातले कपडा खुकुलो पार्नुपर्छ
09:04	अनि बच्चाको तल्लो भागमा आड दिइरहेको हात बदल्नु पर्छ र
09:11	अब अर्को हातले बच्चाको तल्लो भागमा आड दिनुपर्छ
09:16	अनि, बच्चालाई उचालेर बेरिएको कपडा बाहिर निकाल्नुपर्छ
09:21	त्यसपछि, बच्चाको टाउको समाउने तरिका सम्झौं -
09:26	आमाको बूढी औँला एउटा कान पछाडी हुनुपर्छ र
09:28	बाँकी औँलाहरू अर्को कानको पछाडी हुनुपर्छ
09:30	KMC को क्रममा-
09:32	तलका अवस्थाहरूमा तुरुन्तै डाक्टर वा स्वास्थ्य-कर्मीसँग परामर्श लिनुपर्छ -
09:37	बच्चा चनाखो र फुर्तिलो छैन
09:41	बच्चा एकदमै छिटो-छिटो वा ढिलो सास फेरिरहेको छ
09:46	बच्चाको ओठ वा जिब्रो निलो भएको छ
09:50	वा बच्चाका गोडाहरू चिसो छन्
09:53	यसरी हामी कंगारू मदर केयर स्पोकन ट्युटोरियलको अन्त्यमा आएका छौं
09:58	सहभागिताको लागि धन्यवाद, नमस्कार

Contributors and Content Editors

Mandira