GChemPaint/C3/Aromatic-Molecular-Structures/Khasi
From Script | Spoken-Tutorial
| Time | Narration |
| 00:01 | Khublei iaphi baroh. |
| 00:02 | Nga pdiang sngewbha iaphi sha kane ka jinghikai halor ka Aromatic Molecular Structures ha ka GChemPaint. |
| 00:07 | Hakane ka jinghikai,ngin sa pule ban: |
| 00:10 | Pynkylla iaka Cyclohexane sha ka Cyclohexene |
| 00:13 | pynkylla iaka Cyclohexene sha ka Benzene |
| 00:16 | Ban buh bujli ia ka Hydrogen jong ka Benzene ring da kiwei pat ki atoms. |
| 00:20 | Ban buh bujli ia ka Hydrogen jong ka Benzene ring bad ka kynhun ki atoms. |
| 00:24 | Pyniasoh ia artylli ki molecules.</nowiki> |
| 00:26 | Hangne nga pyndonkam da ka |
| 00:28 | Ubuntu Linux OS version. 12.04, |
| 00:32 | GChemPaint version 0.12.10 |
| 00:37 | Ban bud iakane ka jinghikai phi dei ban don jingtip shaphang ka, |
| 00:41 | GChemPaint chemical structure editor. |
| 00:44 | Lada em,ia ki jinghikai ba iadei ,sngewbha leit sha ka website jong ngi. |
| 00:50 | Nga la plie ia ka GChemPaint application kaba thymmai. |
| 00:54 | Nyngkong to ngin ia add ia ki six membered cycle haka Display area. |
| 00:59 | Click haka Add a six membered cycle tool. |
| 01:02 | Click haka Display area. |
| 01:04 | Click haka Add a bond or change the multiplicity of the existing one tool. |
| 01:10 | Add artylli ki bonds ha man la kawei pa kawei ka dong jong ka cycle. |
| 01:14 | Buh ia ki bonds ha ka rukom ba artylli ki bonds kin nym ia dei kawei ia kawei. |
| 01:19 | Ban leh iakane,click bad tan ia ki bonds ha ka jaka ba biang. |
| 01:24 | To Ngin pyni ia ki Carbon atoms ha baroh ki dong jong ka cycle. |
| 01:28 | Right click ha kawei na ki dong. |
| 01:31 | Ka sub-menu ka mih. |
| 01:33 | Jied Atom bad nangta click ha ka Display symbol. |
| 01:36 | Kumjuh ruh, add iaki Carbon atoms ha baroh ki dong jong ka cycle. |
| 01:42 | Ban add ia ki Hydrogen atoms sha ki bonds, nion H na ka keyboard. |
| 01:47 | Click haka Add or modify an atom tool. |
| 01:51 | Click ha baroh ki jaka jong ki bond. |
| 01:54 | Sa shisien,peit ba artylli ki Hydrogens kin um tam iwei ia iwei. |
| 01:59 | Ka structure ba ngi ioh kadei (C6H12) Cyclohexane. |
| 02:04 | To Ngin ia copy bad paste iaka structure. |
| 02:07 | Click Ctrl+A ban jied iaka structure. |
| 02:10 | Click Ctrl+C ban copy bad Ctrl+V ban paste iaka structure. |
| 02:15 | To ngin ia pynkylla ia ka Cyclohexane structure kaba ar sha ka Cyclohexene. |
| 02:19 | Click ha Eraser tool. |
| 02:22 | Delete uwei u Hydrogen bond na kawei pa kawei ka carbon atoms ba iajan. |
| 02:27 | Click haka Add a bond or change the multiplicity of the existing one tool. |
| 02:33 | Nangta click haka bond badon hapdeng ki Hydrogen bonds ba la delete. |
| 02:37 | Ka double bond ka la long. |
| 02:40 | Ka structure ba ngi la ioh kadei ka Cyclohexene(C6H10) |
| 02:44 | To ngin ia pynkylla ia ka Cyclohexene sha ka Cyclohexadiene bad nangta sha ka Benzene. |
| 02:51 | Pyntikna ba ka Current element kadei ka Carbon. |
| 02:56 | Click ha ka Eraser tool. |
| 02:58 | Delete kawei ka Hydrogen bond na kawei pa kawei ka Carbon atoms ba marjan. |
| 03:03 | Click haka Add a bond or change the multiplicity of the existing one tool. |
| 03:09 | Nangta click haka bond ba don hapdeng ki Hydrogen bonds ba la delete. |
| 03:13 | Ka double bond kaba ar ka la long. |
| 03:16 | Ka structure ba ngi la ioh kadei ka Cyclohexadiene(C6H8). |
| 03:22 | Kumjuh to ngin ia leh biang ia ka rukom ban pynlong ia ka double bond kaba lai. |
| 03:28 | Ka structure ba ngi la ioh kadei ka Benzene(C6H6) |
| 03:33 | Kum ka assignment, |
| 03:35 | dro ia ka structures jong ka: Cyclobutane' bad pynkylla sha ka Cyclobutadiene |
| 03:39 | Cyclopentanebad pynkylla sha ka Cyclopentadiene |
| 03:45 | Ka assignment kaba phi la dep ka dei ban long kumne. |
| 03:49 | Hadien to ngin ia pule shaphang ka Benzene derivatives. |
| 03:53 | Functional groups ki lah ban buh bujli ia ka Hydrogens bad Benzene,ban ioh iaki chemical compounds ba bunjait |
| 03:59 | Functional groups kiba bujli haka jaka ka Hydrogen ki dei |
| 04:02 | fluoro(F), |
| 04:03 | methyl(CH3), |
| 04:04 | nitro(NO2), |
| 04:05 | hydroxy(OH) bad |
| 04:06 | Kiwei kiwei. |
| 04:08 | To ngin ia copy bad paste iaka Benzene structure arsien,haka Display area. |
| 04:13 | Click haka Select one or more objects tool ban jied iaka Benzene structure. |
| 04:18 | Press Ctrl+C ban copy bad press Ctrl+V arsien ban paste iaki structures. |
| 04:24 | To ngin ia buh bujli ia ka Hydrogen jong ka Benzene structure ba nyngkong da ka Fluorine atom. |
| 04:30 | Click F na ka keyboard. |
| 04:32 | Click haka Add or modify an atom tool. |
| 04:35 | Click haka Hydrogen ban buh bujli iaka da ka Fluorine. |
| 04:40 | Ka structure ba ngi la ioh kadei ka Fluorobenzene. |
| 04:44 | Hadien nangta ngin ia buh bujli da ka Hydrogen jong ka Benzene kaba ar da shikynhun ki atoms. |
| 04:50 | Click haka Add or modify a group of atoms tool. |
| 04:54 | Click ha kawei na ki Hydrogens. |
| 04:57 | Khmih ba ia ka Hydrogen la ker sawdong daka green box badon ia u cursor balip bameh. |
| 05:03 | Ngin ia buh bujli da ka Hydrogen badon iaka methyl group. |
| 05:06 | Pynkynriah iaka Hydrogen bad type ia u dak heh C H bad 3 |
| 05:12 | Click hangno hangno haka Display area. |
| 05:15 | Ka structure ba ngi la ioh kadei ka Methyl benzene. |
| 05:19 | To ngin buh bujli daka Hydrogen jongka Benzene kaba lai da ka nitro group. |
| 05:24 | Click ha kawei naki Hydrogens. |
| 05:27 | Weng iaka Hydrogen bad type capital N O 2 |
| 05:32 | Ka structure ba ioh kadei ka Nitrobenzene. |
| 05:36 | To ngin ia peit ia ka Carbon position haka Benzene ring. |
| 05:40 | Hynriew tylli ki Carbon atoms la buh dak 1 haduh 6 ha ka Benzene. |
| 05:45 | Baroh hynriew tylli ki jaka ki ialong markatjuh,shuwa ba ngin bujli iaka Hydrogen. |
| 05:51 | Ka Electron density jong ka ring ka kylla,haba iaka Hydrogen lah bujli da ka functional group. |
| 05:57 | Electron density ka shaniah lane dependent ha ki Substituent. |
| 06:01 | Ka mono-substituted compound jong ka Benzene lah ban bujli ha ki positions: |
| 06:06 | 1 bad 4- kum </nowiki>Para. |
| 06:09 | 2 bad 6- kum </nowiki>Ortho. |
| 06:12 | 3 bad 5- kum </nowiki>Meta. |
| 06:15 | Mynta ngin bujli ia ka Methylbenzene structure da kawei pat ka methyl group. |
| 06:20 | Click haka Add or modify a group of atoms tool. |
| 06:24 | Click ha ka Hydrogen position ba ar jong ka ring. |
| 06:28 | Ban bujli iaka Hydrogen ha ka green box badon iaka methyl group, |
| 06:32 | type ia ki dak heh C H 3. |
| 06:35 | Ka structure ba thymmai ba ngin ioh kadei ka ortho-Xylene. |
| 06:39 | To Ngin bujli iaka Nitrobenzene daka Carboxy group. |
| 06:44 | Click ha ka jaka basaw jong ka Hydrogen haka ring. |
| 06:48 | Ban bujli iaka Hydrogen hapoh ka green box daka Carboxy group, |
| 06:52 | Type ia ki dak heh C O O H |
| 06:57 | Ka structure ba ngi ioh kadei ka para-Nitrobenzoic acid. |
| 07:02 | Click Ctrl+Z ban undo ia ka process. |
| 07:05 | Bujli ia ka Hydrogen position kaba lai jong ka Nitrobenzene daka nitro group. |
| 07:11 | Weng iaka Hydrogen bad type da ki dak heh N O 2 |
| 07:17 | Ka structure bathymmai ba ngi ioh kadei ka meta-Dinitrobenzene. |
| 07:22 | Hangne ka assignment iaphi. |
| 07:24 | Draw hynniew tylli ki Benzene structures. |
| 07:25 | Bujli uwei na ki Hydrogens jong ka: |
| 07:28 | Benzene ba nyngkong daka bromo. |
| 07:30 | Benzene ba ar daka iodo. |
| 07:32 | Benzene balai daka hydroxy. |
| 07:34 | Benzene basaw daka amino. |
| 07:36 | Benzene basan daka ethyl. |
| 07:39 | Bujli ruh: * artylli na ki Hydrogens jong ka Benzene ba hynriew da ka Chlorine atoms. |
| 07:44 | nyngkong(First) bad basaw(fourth) </nowiki>Hydrogen positions jong ka ba hynniew(seventh) Benzene daka Carboxy groups. |
| 07:51 | Ka assignment ba phi la dep kadei ban long kumne. |
| 07:55 | mynta,to ngin pule kumno ban pyniasoh ia artylli ki structures. |
| 07:57 | To ngin ple ia ka window bathymmai. |
| 08:00 | Pyntikna ba ka current element kadei ka Carbon. |
| 08:04 | Click haka Add a four membered cycle tool. |
| 08:07 | Click haka Display area arsien. |
| 08:10 | Click haka Select one or more objects tool. |
| 08:14 | Click haka structure kaba ar. |
| 08:16 | Tan iaka bad buh hajan ka structure ba nyngkong |
| 08:20 | Haka rukom ba kin iadei iwei ia iwei. |
| 08:23 | Click Ctrl+A ban jied ia ki structures. |
| 08:26 | Ka Merge two molecules tool kan treikam. |
| 08:30 | Click haka Merge two molecules tool,ban pyniasoh iaki molecules. |
| 08:34 | Tan ia ki structure bad khmih ia ka jingiasoh. |
| 08:38 | To ngin ia batai lyngkot ia kaei ba ngi la pule. |
| 08:41 | Hakane ka jinghikai,ngi la pule shaphang kumno ban: |
| 08:43 | Pynkylla iaka Cyclohexane sha ka Cyclohexene |
| 08:46 | Pynkylla iaka Cyclohexene sha ka Benzene |
| 08:49 | bujli iaka Hydrogen jong ka Benzene daka fluoro, methyl, nitro bad carboxy groups. |
| 08:55 | Pyniasoh iaki two four membered cycles. |
| 08:58 | Hangne ka assignment iaphi: |
| 09:00 | Pyniasoh artylli ki Benzene molecules |
| 09:02 | Artylli ki Pentane structures |
| 09:04 | Cyclopentane bad Cyclohexane molecules. |
| 09:08 | Ka assignment kaba phi la dep kadei ban long kumne. |
| 09:12 | Peit ia ka video badon ha kane ka URL http://spoken-tutorial.org /What_a_Spoken_Tutorial. |
| 09:15 | Ka batai lyngkot ia ka Spoken Tutorial project. |
| 09:19 | Lada phim don ia ka bandwidth kaba biang,phi lah ban download bad sa peit pat. |
| 09:23 | Ka Spoken Tutorial Project Team: ka pynlong ia ki workshops da kaba pyndonkam da ki spoken tutorials. |
| 09:27 | Ai syrnod ia kito kiba pass haka online test. |
| 09:31 | Iaki jingtip kiba kham bniah, sngewbha thoh sha ka contact@spoken-tutorial.org. |
| 09:37 | Ka Spoken Tutorial Project ka dei shi bynta jong ka Talk to a Teacher Project. |
| 09:41 | La kyrshan ia ka da ka National Mission on Education lyngba ka ICT, MHRD, jong ka sorkar India. |
| 09:48 | Ia ki jingtip ba khambun halor kane ka mission ki don ha kane link http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro |
| 09:53 | La pynkylla ia kane ka script da i Strong na Meghalaya bad la dubbed ia kane ka script da u Thawlad Miki. |
| 09:57 | Khublei shibun ia ka jingiashim bynta jong phi. |