GChemPaint/C2/Editing-molecules/Marathi

Time	Narration
00:01	नमस्कार. GChemPaint मधील Editing Molecules वरील पाठात आपले स्वागत.
00:06	यात शिकणार आहोत,
00:09	अणूवर unbound इलेक्ट्रॉन्स समाविष्ट करणे.
00:12	कार्बोनिक अॅसिड आणि सल्फ्युरिक अॅसिड यांच्या रचना काढणे.
00:16	अणूंच्या ग्रुपवर लोकल चार्ज समाविष्ट करणे आणि बदलणे.
00:21	तसेच शिकणार आहोत,
00:23	अणूवर लोकल चार्ज समाविष्ट करणे आणि बदलणे.
00:26	cyclic रेणू समाविष्ट करणे.
00:29	मोनो सायक्लिक रेणूचे बाय सायक्लिक रेणूंमधे रूपांतर करणे.
00:34	आपण, उबंटु लिनक्स OS वर्जन 12.04 आणि
00:39	GChemPaint वर्जन 0.12.10 वापरू.
00:46	हा पाठ समजून घेण्यासाठी तुम्हाला,
00:50	GChemPaint केमिकल स्ट्रक्चर एडिटरची माहिती असावी.
00:53	नसल्यास संबधित पाठांसाठी आपल्या वेबसाईटला भेट द्या.
00:58	मी नवे GChemPaint अॅप्लिकेशन उघडले आहे.
01:02	प्रथम अमोनियाची रचना काढू.
01:06	करंट एलिमेंटच्या ड्रॉप डाऊन अॅरो बटणावर क्लिक करा.
01:09	टेबलमधून N सिलेक्ट करा.
01:11	टूल बॉक्समधील N चे निरीक्षण करा.
01:15	Add or modify an atom टूलवर क्लिक करा.
01:18	नंतर डिस्प्ले एरिया वर क्लिक करा.
01:21	डिस्प्ले एरियावर NH3 दिसेल.
01:24	कॅपिटल H दाबा. H नी सुरू होणा-या घटकांची सूची असलेला सबमेनू उघडेल.
01:30	सूचीतून H निवडा.
01:33	Add a bond or change the multiplicity of the existing one टूलवर क्लिक करा.
01:38	नायट्रोजन अणूला तीन बंध काढण्यासाठी,
01:41	बंधावर क्लिक करून तो तीन वेळा नायट्रोजन अणूवर ड्रॅग करा.
01:46	बंधांची रचना पिरॅमिडसारखी होईल अशा रितीने बदला.
01:51	आता नायट्रोजन अणूवर un-bound इलेक्ट्रॉन्सची जोडी समाविष्ट करू.
01:56	Add an electron pair to an atom टूलवर क्लिक करा.
02:01	अमोनियातील नायट्रोजन अणूवर क्लिक करा.
02:05	होणा-या बदलांचे निरीक्षण करा.
02:07	अमोनियातील नायट्रोजनकडे आता इलेक्ट्रॉन्सची जोडी आहे.
02:12	ही जोडी बंधामध्ये भाग घेत नाही.
02:16	इलेक्ट्रॉन्सच्या या जोडीला लोन पेयर (lone pair) म्हणतात.
02:20	असाईनमेंट म्हणून, फॉस्फरस trichloride ची रचना काढा.
02:24	फॉस्फरस अणूवर un-bound इलेक्ट्रॉन्सची जोडी समाविष्ट करा.
02:29	आता कार्बोनिक अॅसिड(H2CO3) आणि सल्फ्युरिक अॅसिड(H2SO4) यांच्या रचना काढू.
02:34	येथे कार्बोनिक अॅसिड आणि सल्फ्युरिक अॅसिडची रचना असलेली स्लाईड आहे.
02:40	प्रथम अमोनियाची रचना एका बाजूला सरकवा.
02:44	त्यासाठी Select one or more objects टूलवर क्लिक करा.
02:48	नंतर अमोनियाच्या रचने वर क्लिक करून ते एका बाजूला ड्रॅग करा.
02:53	आता कार्बोनिक अॅसिड ची रचना काढू.
02:56	करंट एलिमेंटच्या ड्रॉप डाऊन अॅरो बटणावर क्लिक करा.
03:00	टेबलमधून C सिलेक्ट करा.
03:02	Add a bond or change the multiplicity of the existing one टूलवर क्लिक करा.
03:07	डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा.
03:09	तीन बंधाची रचना उलट आकाराच्या Y सारखी होईल अशा रितीने बदला.
03:15	चौथा बंध असा काढा की कोणताही एक बाँड double बाँड होईल.
03:21	करंट एलिमेंटच्या ड्रॉप डाऊन अॅरो बटणावर क्लिक करा.
03:25	O सिलेक्ट करा. Add or modify an atom टूलवर क्लिक करा.
03:30	बंधाजवळ कर्सर न्या.
03:33	बाँडच्या तीन जागांवर क्लिक करा.
03:37	कार्बोनिक अॅसिड(H2CO3) ची रचना तयार झाली आहे.
03:40	आता सल्फ्युरिक अॅसिडची रचना काढू.
03:44	करंट एलिमेंटच्या ड्रॉप डाऊन अॅरो बटणावर क्लिक करा.
03:47	S सिलेक्ट करा. Add or modify an atom टूलवर क्लिक करा.
03:52	नंतर डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा.
03:55	H2S चे निरीक्षण करा.
03:57	आता डिस्प्ले एरियावर कुठेही कॅपिटल O दाबा.
04:01	O आणि Os हे 2 पर्याय असलेला सबमेनू उघडेल.
04:06	O सिलेक्ट करा.
04:08	Add or modify an atom टूलवर क्लिक करा.
04:11	नंतर Add a bond or change the multiplicity of the existing one टूलवर क्लिक करा.
04:17	Property मेनूमधे बाँडची लांबी वाढवून ती 200 किंवा त्यापेक्षा अधिक करा.
04:23	OH चे तीन बंध S वर काढण्यासाठी H2S वर क्लिक करा.
04:29	S जवळ धनभार दिसेल.
04:32	ह्याचे कारण की सल्फरची संयुजा सहा आहे.
04:39	चौथ्या बंधासाठी S वर क्लिक करा.
04:43	आता माऊसचे बटण न सोडता बाँड एका बाजूला ड्रॅग करा.
04:47	आता विरूध्द बंध double bonds मधे रूपांतरित करू.
04:52	Add a bond or change the multiplicity of the existing one टूलवर क्लिक करा.
04:58	रचनेतील विरूध्द बाजूच्या बंधावर क्लिक करा.
05:03	धनभार आता दिसत नसल्याचे लक्षात येईल.
05:08	सल्फ्युरिक अॅसिडची रचना पूर्ण झाली आहे.
05:12	पुढे कार्बोनिक अॅसिड आणि सल्फ्युरिक अॅसिड या रचनांवर लोकल चार्ज समाविष्ट करू.
05:18	लोकल चार्ज दाखवण्यासाठी Decrement the charge of an atom टूलवर क्लिक करा.
05:24	कार्बोनिक अॅसिड रचनेच्या दोन O-H ग्रुप्सवर क्लिक करा.
05:30	कार्बोनेट आयन CO32- बनलेले दिसेल.
05:36	सल्फ्युरिक अॅसिड रचनेवर लोकल चार्ज दाखवण्यासाठी,
05:41	Decrement the charge of an atom टूलवर क्लिक करा.
05:44	सल्फ्युरिक अॅसिडच्या दोन विरूध्द O-H ग्रुप्सवर क्लिक करा.
05:49	सल्फेट आयन SO42- बनलेले दिसेल.
05:56	असाईनमेंट म्हणून, नायट्रिक अॅसिड (HNO3) ची रचना काढा.
05:59	नायट्रेट आयन (NO3-) वर लोकल चार्ज दाखवा.
06:02	तुमची पूर्ण झालेली असाईनमेंट अशी दिसणे अपेक्षित आहे.
06:07	अणूवर लोकल चार्ज कसा समाविष्ट करायचा ते बघू.
06:12	डिस्प्ले एरियावर कुठेही कॅपिटल N दाबा .
06:16	उघडलेल्या सबमेनूमधून Naसिलेक्ट करू.
06:21	Add or modify an atom टूलवर क्लिक करा.
06:24	नंतर डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा.
06:27	Sodium अणू डिस्प्ले एरियावर दिसेल.
06:30	Increment the charge of an atom टूलवर क्लिक करा.
06:35	नंतर Na वर क्लिक करा.
06:37	Sodium अणूवरील धन भाराचे निरीक्षण करा.
06:41	तसेच अणूवर ऋण भार समाविष्ट करू शकतो.
06:46	ह्यासाठी Decrement the charge of an atom टूल निवडा.
06:51	आता Cyclic रेणू कसे काढायचे ते पाहू.
06:54	त्यासाठी GChemPaint ची नवी विंडो उघडू.
06:59	टूलबार वरील Create a new file वर क्लिक करा.
07:03	C म्हणजेच Carbon हा घटक सिलेक्ट केल्याची खात्री करा.
07:09	तसेच बाँडची लांबी 200 किंवा अधिक असल्याची खात्री करा.
07:14	टूल बॉक्स मधील चौथा टूलबार हे Cycle टूल आहे.
07:19	ह्यामधील अनेक टूल्स वापरू शकतो.
07:22	उदाहरणार्थ -
07:24	Add a three membered cycle
07:26	Add a four membered cycle
07:29	आणि इतर cycle टूल्स
07:32	नंतर * Add a cycle टूल.
07:35	आपण Add a four membered cycle वापरू.
07:40	त्यावर क्लिक करा.
07:42	डिस्प्ले एरिया वर क्लिक करा.
07:44	टोकांवर cycle मधे अणू समाविष्ट करू.
07:49	कुठल्याही एका टोकावर राईट क्लिक करा.
07:52	सबमेनू उघडेल. Atom सिलेक्ट करून डिस्प्ले सिंबॉल वर क्लिक करा.
07:58	अशाच प्रकारे सर्व टोकांवर अणू समाविष्ट करू.
08:03	मिळालेली रचना Cyclobutane ची आहे.
08:07	आता मोनो सायक्लिक संयुगाचे बाय सायक्लिक संयुगात रूपांतर करू.
08:12	Add a six membered cycle टूल वर क्लिक करा.
08:16	डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा.
08:19	cycle च्या बाँडवर कर्सर ठेवा आणि पुन्हा क्लिक करा.
08:24	बाय सायक्लिक संयुगाचे निरीक्षण करा.
08:27	फाईल save करण्यासाठी टूलबारवरील Save the current file वर क्लिक करा.
08:32	Save as डायलॉग बॉक्स उघडेल.
08:35	फाईलला Editing Molecules हे नाव द्या.
08:38	Save बटणावर क्लिक करा.
08:41	थोडक्यात,
08:43	या पाठात शिकलो,
08:45	अणूवर unbound इलेक्ट्रॉन्स समाविष्ट करणे.
08:48	कार्बोनिक अॅसिड आणि सल्फ्युरिक अॅसिड यांच्या रचना काढणे.
08:53	अणूंच्या ग्रुपवर लोकल चार्ज समाविष्ट करणे आणि बदलणे.
08:58	तसेच आपण शिकलो,
09:00	अणूवर लोकल चार्ज समाविष्ट करणे आणि बदलणे
09:04	cyclic रेणू समाविष्ट करणे
09:06	मोनो-सायक्लिक रेणूचे बाय-सायक्लिक रेणूंमधे रूपांतर करणे.
09:11	असाईनमेंट म्हणून,
09:13	डिस्प्ले एरिया मधे seven membered cycle समाविष्ट करणे.
09:16	ते ट्रायसायक्लिक संयुगात रूपांतरित करणे.
09:20	स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा.
09:24	ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल.
09:27	जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता.
09:32	स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम, Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.
09:36	परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
09:40	अधिक माहितीसाठी कृपया contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा.
09:46	"स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
09:50	यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
09:57	यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे.
10:03	ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी ------- आपला निरोप घेते . सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

PoojaMoolya, Ranjana