Digital-Divide/C2/Model-Village-Hiware-Bazar/Punjabi

“Time”	“Narration”
00:01	ਮਾਡਲ ਵਿਲੇਜ਼ ਭਾਵ ਕਿ ਆਦਰਸ਼ ਪਿੰਡ: Hiware Bazar ਦੇ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਸਾਰਿਆ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਹੈ ।
00:06	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂਗੇ
00:09	1. ‘Hiware Bazar’ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
00:13	2. ‘Hiware Bazar’ ਦੀ ਅਸਲੀ ਜਾਂ ਰੀਅਲ ਹਾਲਤ ਅਤੇ
00:16	3. ਇਹਨਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੀ ਕਾਰਜ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ
00:20	‘Hiware Bazar’ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
00:24	‘Hiware Bazar’ ਦੇ ਲੋਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ ਵਰਖਾ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਸਨ ।
00:29	ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ।
00:35	ਪੀਣ ਦਾ ਪਾਣੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਉਪਲੱਬਧ ਸੀ ।
00:40	ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਸਮਰੱਥ ਚਾਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ।
00:44	ਲੱਕੜਾਂ ਦਾ ਬਾਲਣ ਵੀ ਉਪਲੱਬਧ ਨਹੀਂ ਸੀ ।
00:49	ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਾਮਜਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ:-
00:53	ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ।
00:55	ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ।
00:58	ਤਬਾਦਲਾ
01:00	ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਤਬਾਦਲਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ।
01:03	ਅਤੇ ਅਪਰਾਧ ਦਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
01:06	‘Hiware Bazar’ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ।
01:09	ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਆਮਦਨ 1995 ਵਿੱਚ 830 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 2012 ਵਿੱਚ 30, 000 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ।
01:19	ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ 60 ਲੱਖਪਤੀ ਹਨ ।
01:23	ਗਰੀਬੀ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 1995 ਵਿੱਚ 168 ਤੋਂ 2012 ਵਿੱਚ ਕੇਵਲ 3 ਰਹਿ ਗਈ ।
01:34	ਉਸੀ ਦੌਰਾਨ, ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 150 ਲੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 4000 ਲੀਟਰ ਹੋ ਗਿਆ ।
01:43	ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ 30 % ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 95 % ਹੋ ਗਈ ਹੈ ।
01:51	ਅਪਰਾਧ ਦਰ ਕਾਫ਼ੀ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ।
01:54	ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
01:57	ਉਹ ਕਾਰਜ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ।
02:00	ਪੰਜ ਧਾਰੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂ ‘ਪੰਚਸੂਤਰੀ’
02:05	1. ਮੁਫ਼ਤ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਮਿਹਨਤ ਜਾਂ ‘ਸ਼ਰਮਦਾਨ’
02:09	2. ਚਾਰਾਗਾਹ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਜਾਂ ‘ਚਰਾਈ ਬੰਦੀ’
02:14	3. ਦਰੱਖਤ-ਕੱਟਣ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਜਾਂ ‘ਕੁਰਹੜ ਬੰਦੀ’
02:19	4. ਸ਼ਰਾਬ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਬੰਧ ਜਾਂ ‘ਨਸ਼ਾ ਬੰਦੀ’
02:25	5. ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਯੋਜਨ ਜਾਂ ‘ਕੁਟੁੰਬ ਨਿਯੋਜਨ’
02:30	‘ਸ਼ਰਮਦਾਨ’
02:32	ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਕਲਿਆਣ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ।
02:38	ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਕੰਮ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ।
02:42	ਉਹ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ, ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਚੈਕ ਡੈਮ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
02:50	ਚੈਕ ਡੈਮ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ।
02:58	‘ਚਰਾਈ ਬੰਦੀ’
03:00	ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਾਈ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਈ ਗਈ ।
03:05	ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਾਈ ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ ।
03:12	ਚਰਾਈ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ -
03:14	ਘਾਹ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 1994 - 95 ਵਿੱਚ 200 ਟਨ ਤੋਂ 2001 - 2002 ਵਿੱਚ 5000 - 6000 ਟਨ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ।
03:30	‘ਕੁਰਹੜ ਬੰਦੀ’
03:32	ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੇ ਕੱਟਣ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ।
03:35	ਦਰੱਖਤ, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
03:40	ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਘਾਟ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਘੱਟ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
03:47	ਦਰੱਖਤ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
03:54	ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂਹੰਦ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਉਪਜਾਊ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
04:00	‘ਨਸ਼ਾ ਬੰਦੀ’
04:02	22 ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ।
04:05	ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਸੇਵਨ ‘ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ।
04:10	ਗ੍ਰਾਮ ਸਭਾ ਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਦਿਵਾਇਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਸੀ ।
04:17	ਅਪਰਾਧ ਦੀ ਦਰ ਘੱਟ ਹੋਈ ।
04:20	ਲੋਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮੱਦਦ ਹੋਈ ।
04:26	‘ਕੁਟੁੰਬ ਨਿਯੋਜਨ’
04:28	ਪ੍ਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ।
04:33	ਜਨਮ ਦਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹਜ਼ਾਰ 11 ਘੱਟ ਹੋਈ ।
04:39	ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸਿਹਤ ਦੇ ਖਤਰਿਆ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
04:44	ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਯੋਜਨ ਨਾਲ ਬਾਲ ਮੌਤ ਦਰ ਵੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
04:49	ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
04:55	ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਯੋਜਨ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਭਾਈਚਾਰੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ ।
05:01	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਤੋਂ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ
05:04	ਪਿੰਡ ਦੀ ਇੱਕ ਸਮੂਹਿਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ।
05:09	ਪੰਚਸੂਤਰੀ ਸਿੱਧਾਂਤ ਬਹੁਤ ਅਸਰਦਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ ।
05:15	ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਜਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਕੇ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਆਦਰਸ਼ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ।
05:21	ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
05:24	ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ‘ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਵੀਡਿਓ ਨੂੰ ਵੇਖੋ ।
05:28	ਇਹ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਦਾ ਸਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
05:32	ਚੰਗੀ ਬੈਂਡਵਿਡਥ ਨਾ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਡਾਊਂਨਲੋਡ ਕਰਕੇ ਵੀ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ।
05:37	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਟੀਮ: ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ।
05:44	ਆਨਲਾਇਨ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
05:48	ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਲਈ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ contact@spoken-tutorial.org ਨੂੰ ਲਿਖੋ ।
05:55	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਟਾਕ ਟੂ ਅ ਟੀਚਰ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ।
06:01	ਇਹ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਐਮਐਚਆਰਡੀ ਦੇ “ਆਈਸੀਟੀ ਵਲੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਖਰਤਾ ਮਿਸ਼ਨ” ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ ।
06:09	ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro ‘ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ ।
06:28	ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ ਬੰਬੇ ਤੋਂ ਮੈਂ ਨਵਦੀਪ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ ।
06:31	ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ।	}

Contributors and Content Editors

Navdeep.dav