Digital-Divide/C2/How-to-use-FOSSEE-Netbook/Khasi

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
Time Narration
00:01 Khublei ngi pdiang sngewbha ia phi sha ka spoken tutorial halor ka how to use the low cost FOSSEE Netbook, piloted at IIT Bombay.
00:09 Ha kane ka jinghikai, ngin pule shaphang
00:12 ka desktop jong ka FOSSEE Netbook,
00:14 katto katne ki program kiba wan ryngkat bad ka bad
00:17 kumno ban update ia ka operating system jong ka ryngkat bad ki jingmih ba thymmai
00:22 Ngi shim ia ka kum ka FOSSEE Netbook  namar
00:26 Ka kynhun jong ka FOSSEE, ka wanrah ia ki thup ba iahap na ka bynta jong ka.
00:30 Ka bynta jong ka operating system
00:32 ka wan bad ka software distribution bad
00:35 Ka ai ia ki updates bad ki training.
00.38 Ia ka operating system la shim na ka Ubuntu Linux ba thymmai ba dang pyllait shen.
00.43 Ka FOSSEE netbook kadei ka laptop ba bit dor kaba pyndonkam ha IIT Bombay.
00.49 La shna bad pynbit pynbiang da ka Basics Comtech Pvt. Ltd.
00:55 Ia ka la shna na ka bynta ka education bad research.
00:58 Bad kador kapoi Rs. 5,000 lada khein lang ia ka customs, taxes bad kiwei kiwei.
01:03 Ban record ia kane ka tutorial, nga pyndonkam da kaFOSSEE Netbook
01:08 FOSSEE distribution jong ka GNU/Linux Oprerating System bad
01:12 Kazam screen recorder version 1.4.5.
01:17 To mynta ngin ia peit ia ka FOSSEE Netbook.
01:20 Kane kadei kata ka FOSSEE Netbook.
01:24 Ka khia kumba 700gms.
01:28 Kadon ha ka ia ka 10 inch display bad ka touch-pad.
01:31 Ka camera kaba hakhmat bad ar tylli ki built-in speakers.
01:35 Kadon 2 tylli ki USB ports, 1 mini HDMI port, 1 Lan port.
01:43 Kadon uwei u headphone bad mic jacks na ka bynta ka audio support.
01:49 Kadon ruh ia ka SD card slot kaba support haduh 32GB.
01:56 Kadon ia u battery uba 5000 mAH.
01:59 U ai backup kumba 4 haduh 8 kynta, kata katkum ka jingpyndonkam ia ki program.
02:04 Kadon 1GB RAM bad 8GB ROM.
02:07 Kadon ruh ia ka wi-fi bad bluetooth support.
02:11 Na ka bynta ki jingtip ba kham bniah halor ki hardware specifications sngewbha peit ha ka http://netbook.fossee.in
02:19 Na ka bynta ka recovery/update/re-installation jong ka FOSSEE OS, u nongpyndonkam u dei ban leh ia kine harum.
02:25 Ban khmih bniah ia ka sdcard ryngkat ki jingbatai ba la ai ha ka netbook.fossee.in/recovery.
02:33 Poweroff ia ka FOSSEE Netbook.
02:35 Thep ia ka sdcard ha ka slot bad nangta sa nion sah ia u Power key.
02:41 Ka screen kadei ban pyni ia ka text message “Entering recovery mode...”.
02:46 Jied ia ka opshon kaba dei bad iahap kaba lah pyni ha ka screen kaba bud.
02:51 Kai kaba phi iohi hangne kadei ka Desktop jong ka FOSSEE Netbook bad ka FOSSEE OS.
02:57 Da kaba lah long hi, phin sa iohi ia ki icons ha ka Desktop.
03:01 Kumba long kiwei ki computer, klik arsien ha uno uno u icon bad kane kan sa plie ia kata ka application.
03:09 Hangne, hapoh trai kamon, kadei ka Network connection icon.
03:15 Ha kane kapor ka ong “No network connection”.
03:18 To ngin ia pule kumno ban connect ha ka network.
03:21 Na ka bynta ka wi-fi connections, shu klik ha u icon.
03:25 Ki lis jong ki network kiba don yn sa pyni hangne.
03:30 Phi lah ban connect uwei napdeng kine kata lada phi tip ia u wi-fi network password.
03:35 Ngan jied uwei na kine ki network kiba don ha kane ka machine.
03:40 Nangta type ia u password bad klik ha Connect button.
03:46 Phin iohi ia ka Network icon ha ka System Tray.
03:50 Ka icon mynta ka lah kylla.
03:52 Ka batai ia ka kyrteng jong ka network kaba nga connect mynta.
03:57 Mynta pat to ngin phai shatrai kadiang jong ka desktop.
04:03 Hangne ngi iohi ia u Start menu uba dei u main menu.
04:07 U Start menu u lis ia baroh ki software kiba don bad ki application ha ki bynta ba ia phiah.
04:14 Nion ha kito ki bynta ban tip kino ki software lane ki application kiba lah lis.
04:21 To ngin peit ia ki katto katne napdeng jong ki.
04:24 Ki bynta jong ka Education kidon ia baroh ki application kiba lah lis.
04:28 Hangne ngi don ia ka Geogebra.
04:31 Kane kadei ka free software kaba biang tam na ka bynta ban pule ia ki concepts jong ka algebra bad geometry.
04:37 Ka iarap kham bha ia ki khynnah kiba naduh ka klas ba 6 shajrong.
04:41 Ka Spoken Tutorial project ka shna ia ki tutorial kiba paka bha ban pule ia ka Geogebra.
04:47 Kine kidon ha ka http://spoken-tutorial.org khlem jingsiew eiei.
04:53 Phi iohi ba kumno kane ka link ha ka browser window kalong.
04:57 Phi iohi ruh ba kine ki tutorials kidon ha ki jait ktien babun jong ka ri India
05:03 Kidang don bun shuh shuh kum kine ki free software ha ka netbook bad ka Spoken Tutorial ha kane ka page.
05:10 Ngan shu pyni lyngkot ia ki.
05:13 To ngin phai biang sha u Start menu.
05:15 To ngin peit sa ia kawei pat ka software – Jmol.
05:19 Kane kalong kaba iarap shibun na ka bynta ban peit ia ki chemical structures kum ki molecule, bonds, bad kiwei ha ka 3D.
05:26 Ka Spoken Tutorial website kadon ia ki tutorials halor ka Jmol ha ki kyntien kiba bun.
05:33 Hapoh ka Start menu, to ngin ia peit sa ia kawei pat ka bynta, kata – Graphics.
05:40 Hangne phin iohi ia ka GIMP, Inkspace bad ka XFig.
05:46 Kidon shibun ki spoken tutorial halor ki GIMP, Inkspace bad XFig ha ka Spoken Tutorial website.
05:54 Phi lah ban pyndonkam ia kine ki tutorial ban pule kumno ban pyndonkam ia kine ki graphic software.
06:01 To ngin peit mynta ia ka bynta jong ka Internet bad kine ki opshon kiba don hangne.
06:07 Hangne ngi don ia u Firefox Web Browser.
06:10 Bad hangne kidon ki spoken tutorials ban pule kumno ban pyndonkam ia u Firefox.
06:15 Sa shisien, kine kidon ha bun tylli ki kyntien jong ka ri.
06:20 Hapoh jong ka bynta Office, ngi don ia baroh ki LibreOffice Suite –

Writer, Calc, Impress, Base, Draw bad Math.

06:31 Ngi don ia ki tutorials ban pule ia baroh ki LibreOffie Suite ha ka Spoken Tutorial website.
06:37 To ngin phai sha ka bynta jong ka Programming.
06:40 Hangne ngi lah ban iohi ia ka iPython.
06:43 Kadon ka Python series hapoh ka Spoken Tutorial website.
06:47 Hangne ngi don ruh ia ka Scilab.
06:50 Sa shisien, ngi don ia ki tutorial halor kumno ban pule ia ka Scilab ha ka Spoken Tutorial website.
06:56 Ngi don ruh ia ki IDEs kum ki Code Blocks bad Geany.
07:01 Ki Spoken Tutorial na ka bynta kane kim pat don.
07:05 Hynrei lada phi wad na Internet, phin lap ia shibun ki jinghikai kiba myntoi halor kane ruh.
07:12 To ngin ia peit ia ki application kiba don hapoh ka Sound bad Video.
07:17 Te, ngi don ia ka Audacity kaba ngi pyndonkam ha kaban record ia ki audio track.
07:22 Bad hangne ki tutorial ban pule kumno ban pyndonkam ia ka Audacity.
07:26 Preferences ki don ki opshon ban customize ia ka Desktop, Keyboard, Monitor, Network bad kiwei.
07:33 To ngin nion ha Customize Look and Feel opshon.
07:37 Ngi don ha ka Widget tab, da kaba lah long hi.
07:40 Hangne, uno uno u lah ban pynkylla ia ka theme kaba lah long hi jong ka window ba lah pyni.
07:45 Jied ia ka theme kaba phi kwah na ka lis ba lah ai.
07:51 Ngin ia pule bniah ia baroh ki tabs bad ki opshon jong ki, ha ki tutorial kiba shadien.
07:57 Logout kadei ka opshon ban pyndonkam ha kaban shutdown, lock ia ka screen lane logout.
08:03 To ngan nion ha u Cancel button.
08:05 U icon uba marjan bad u Start menu udei u shortcut sha ka Desktop.
08:10 To ngin nion ha u.
08:12 Ka pynjah ia baroh ki window kiba plie bad ka pyni tang ia ka Desktop.
08:18 Mynta, ha ka Desktop, to ngin ia peit ia katto katne ki icons.
08:23 Hangne ngi don ia ka Terminal.
08:25 Kane kadei ka command line interface.
08:28 Ban pule kumno ban pyndonkam ia ka Terminal, sngewbha leit sha ka BOSS Linux, Spoken Tutorial series.
08:34 Ka File Manager ka treikam kum ka My Computer opshon ha ka Windows OS.
08:39 Phi lah ban kdew sha kano kano ka folder lane file, na kane ka window.
08:47 Ka Software Center ka iarap ha ka ban install ia baroh ki software kiba ngi kwah.
08:58 Language Support ka lis ia baroh ki ktien ba la support da ka FOSSEE OS.
09:05 Phin iohi ia ka pdf ba la ai kyrteng Readme hapoh ka desktop.
09:10 Sngewbha plie ia kane ka pdf bad pule ia ka.
09:17 Ka ai iaphi ia katto katne ki jingtip shaphang ka Netbook.
09:27 Da kane ngi lah poi sha kaba kut jong kane ka jinghikai halor ka How to use the FOSSEE Netbook.
09:33 Ka video kaba la ai ha ka link harum ka batai kyllum ia ka Spoken Tutorial project. Sngewbha peit ia ka.
09:40 Ka kynhun jong ka Spoken Tutorial – Ka pynlong ia ki workshop bad ka ai certificate sha kito kiba pass ha ka online tests.
09:48 Na ka bynta ki jingtip ba bniah, sngewbha thoh sha ngi.
09:51 Ia ka Spoken Tutorial Project la kyrshan da ka NMEICT, MHRD, Sorkar India.
09:57 Shibun ki jingtip ba bniah halor kane ka mission kadon ha kane ka link.
10:04 Ma nga u Pdiangburom na Shillong, nga pynkut ia kane. Khublei shibun.

Contributors and Content Editors

Pdiangburom, Pratik kamble