BASH/C2/Basics-of-Shell-Scripting/Marathi

Title of script: Basics of Shell scripting

Author: Manali Ranade

Keywords: BASH, Shell, scripting

Time	Narration
00:01	नमस्कार.Basics of Shell Scripting. वरील पाठात आपले स्वागत.
00:05	या पाठात शिकणार आहोत,
00:09	* सिस्टीम व्हेरिएबल्स
00:11	* युजर डिफाईंड व्हेरिएबल्स आणि
00:13	* कीबोर्डवरून युजर इनपुट स्वीकारणे.
00:16	ह्या पाठासाठी तुम्हाला लिनक्स ऑपरेटिंग सिस्टीमचे ज्ञान असावे.
00:23	नसल्यास लिनक्सवरील संबंधित पाठांसाठी कृपया आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.
00:29	ह्या पाठासाठी आपण वापरू,
00:32	* उबंटु लिनक्स 12.04 OS आणि
00:35	* GNU Bash वर्जन 4.1.10
00:40	सरावासाठी कृपया GNU Bash वर्जन 4 किंवा त्यावरील वर्जन वापरावे.
00:46	आता व्हेरिएबल्सचा परिचय करून घेऊ.
00:49	* Bash व्हेरिएबल्समधे माहिती तात्पुरती संचित केली जाते.
00:55	*हे व्हेरिएबल्स सदर प्रोग्रॅम चालू असताना कधीही वापरता येतात.
01:01	* व्हेरिएबल्सचे दोन प्रकार आहेत सिस्टीम व्हेरिएबल्स युजर डिफाईंड व्हेरिएबल्स
01:07	सिस्टीम व्हेरिएबल्सची निर्मीती व व्यवस्थापन, Linux Bash Shell स्वतःच करते
01:14	ही कॅपिटल अक्षरात घोषित केलेली असतात.
01:17	सामान्यतः वापरली जाणारी सिस्टीम व्हेरिएबल्स म्हणजे
01:20	* BASH_VERSION,
01:21	* HOSTNAME,
01:23	* HOME इत्यादी.
01:25	तुमच्या कीबोर्डवरील Ctrl, Alt आणि T एकत्रितपणे दाबून टर्मिनल उघडा.
01:33	टाईप करा set आणि एंटर दाबा.
01:38	हे सर्व सिस्टीम व्हेरिएबल्स दाखवेल.
01:42	किंवा सर्व सिस्टीम व्हेरिएबल्स बघण्यासाठी env किंवा printenv देखील टाईप करू शकता.
01:53	प्रॉम्प्ट क्लियर करून घेऊ.
01:55	टाईप करा echo space डबल कोटसमधे dollar sign HOSTNAME
02:01	आता एंटर दाबा.
02:04	सिस्टीमचे hostname दाखवले जाईल.
02:07	आता homeडिरेक्टरीचा संपूर्ण पाथ मिळवू.
02:11	टाईप करा echo space डबल कोटस मधे dollar sign HOME(कॅपिटलमधे)
02:18	एंटर दाबा.
02:21	युजरच्या home डिरेक्टरीचा संपूर्ण पाथ दाखवला जाईल.
02:26	टाईप करा
02:27	echo space डबल कोटसमधे HOME (कॅपिटलमधे)
02:32	एंटर दाबा.
02:34	हे केवळ HOMEअसे दाखवेल HOME ह्या व्हेरिएबलची व्हॅल्यू नाही.
02:39	ती व्हॅल्यू दाखवण्यासाठी प्रत्येक व्हेरिएबलच्या सुरूवातीला ('$')डॉलरचे चिन्ह वापरावे लागते.
02:48	स्लाईडसवर परत जाऊ.
02:51	युजर डिफाईंड व्हेरिएबल्स
02:53	* ह्या व्हेरिएबल्सची निर्मीती आणि व्यवस्थापन युजर द्वारे होते.
02:57	*युजर डिफाईंड व्हेरिएबल्सची नावे अप्परकेसमधे लिहीणे टाळावे.
03:05	*त्यामुळे युजर डिफाईंड आणि सिस्टीम व्हेरिएबल्स मधे फरक करणे सोपे होते.
03:12	टर्मिनल वर परत जाऊ.
03:14	टाईप करा username equal to sign sunita
03:20	username, equal to sign आणि sunitaह्यामधे कोणतीही ब्लँक स्पेस असणार नाही याची खात्री करा.
03:29	एंटर दाबा.
03:30	username ह्या व्हेरिएबलची व्हॅल्यू दाखवण्यासाठी
03:33	टाईप करा echo space डबल कोटसमधे dollar sign username
03:40	एंटर दाबा.
03:42	हे टर्मिनलवर sunita दाखवेल.
03:46	व्हेरिएबलची व्हॅल्यू काढून टाकता येऊ शकते.
03:50	स्लाईडवर जाऊ.
03:52	व्हेरिएबलला दिलेली व्हॅल्यू unset कमांडद्वारे काढून टाकता येते.
03:59	unset variablenameअसा त्याचा सिंटॅक्स आहे.
04:03	username हे आपले व्हेरिएबल असलेले उदाहरण वापरू.
04:08	टर्मिनल वर जाऊन टाईप करा. unset space username आणि एंटर दाबा.
04:18	तपासण्यासाठी टाईप करा echo space डबल कोटसमधे dollar sign username आणि एंटर दाबा.
04:28	टर्मिनलवर काहीही दाखवले जाणार नाही.
04:30	ह्याचा अर्थ username ह्या व्हेरिएबलची व्हॅल्यू काढून टाकली आहे.
04:36	स्लाईडवर जाऊ.
04:39	ग्लोबल आणि लोकल व्हेरिएबल्स.
04:42	*Shell scriptमधे युजर डिफाईंड व्हेरिएबल्स ग्लोबल किंवा लोकल म्हणून घोषित करता येतात.
04:49	* डिफॉल्ट रूपात सर्व व्हेरिएबल्स ग्लोबल म्हणून घोषित असतात.
04:52	* म्हणजेच फंक्शनच्या आत आणि बाहेर त्यांची व्हॅल्यू तीच राहते.
04:59	आता व्हेरिएबल्स ग्लोबल आणि लोकल म्हणून कसे घोषित करायचे ते पाहू.
05:04	टर्मिनल वर जाऊन टाईप करा.
05:07	gedit space g_(अंडरस्कोर)variable.sh space & (अँपरसँडचे चिन्ह)
05:16	gedit हा टेक्स्ट एडिटर आहे. g_(अंडरस्कोर) variable.sh हे फाईलचे नाव आहे.
05:23	आणि & (अँपरसँड)चिन्ह प्रॉम्प्ट मुक्त करण्यासाठी लिहीले जाते.
05:28	एंटर दाबा.
05:30	येथे दाखवलेला कोड g_(अंडरस्कोर)variable.sh ह्या फाईलमधे टाईप करू.
05:35	आता कोड समजून घेऊ.
05:38	पहिली ओळ, ज्यात hash आणि exclamation चिन्ह आहे, तिला shebang किंवा bang लाईन म्हणतात.
05:44	username=sunita हे युजर डिफाईंड व्हेरिएबल ग्लोबल म्हणून घोषित केले आहे.
05:51	echo हे फंक्शनच्या बाहेरील स्ट्रींग दाखवेल आणि
05:55	dollar username हे username ह्या व्हेरिएबलची व्हॅल्यू प्रिंट करेल.
06:00	अशाप्रकारे BASH स्क्रिप्टमधे फंक्शन घोषित केले जाते.
06:04	फंक्शन्सबद्दल अधिक माहिती पुढील काही पाठांमधे जाणून घेऊ.
06:09	ही फंक्शनची बॉडी आहे.
06:12	येथे usernameच्या व्हॅल्यूसहित फंक्शनच्या आतील आणखी एक मेसेज दाखवला जाईल.
06:19	येथे फंक्शन कॉल करू.
06:21	हा आपला कोड आहे. कार्यान्वित करू.
06:23	टर्मिनल वर जाऊ.
06:26	प्रॉम्प्ट क्लियर करून घेऊ.
06:28	प्रथम फाईल कार्यान्वित करण्यायोग्य बनवणे गरजेचे आहे.
06:31	टाईप करा chmod space plus x space g_(अंडरस्कोर)variable.sh आणि एंटर दाबा.
06:39	टाईप करा dot slash g_(अंडरस्कोर)variable.sh
06:45	एंटर दाबा.
06:47	आऊटपुट बघा.
06:48	फंक्शनच्या बाहेर username ला sunita ही व्हॅल्यू मिळेल.
06:53	फंक्शनच्या आत देखील username ला sunita हीच व्हॅल्यू मिळेल.
06:59	कारण username हे फंक्शनच्या बाहेर ग्लोबल म्हणून घोषित केले आहे.
07:04	आता लोकल व्हेरिएबल कसे घोषित करायचे ते पाहू.
07:09	टाईप करा gedit space l_(अंडरस्कोर)variable.sh space & (अँपरसँड चिन्ह)
07:18	एंटर दाबा.
07:20	दाखवलेला कोड l_(अंडरस्कोर)variable.sh ह्या फाईलमधे टाईप करा.
07:25	कोड समजून घेऊ.
07:28	फंक्शनच्या आतील एका अतिरिक्त ओळीखेरीज उरलेला कोड पूर्वीप्रमाणेच.
07:36	function ब्लॉकच्या आत local space username equals to jackअशी ओळ आहे.
07:41	ह्यामुळे username ह्या लोकल व्हेरिएबलला नवी व्हॅल्यू मिळेल.
07:48	आता टर्मिनलवर जा.
07:50	फाईल कार्यान्वित करण्यायोग्य बनवू.
07:52	टाईप करा chmod space plus x space l_variable.sh
08:00	एंटर दाबा.
08:02	टाईप करा dot slash l_variable.sh
08:07	एंटर दाबा.
08:08	आऊटपुट दाखवले जाईल.
08:10	functionच्या बाहेर username sunitaही व्हॅल्यू घेईल.
08:15	तर functionच्या आत username jack ही व्हॅल्यू घेईल.
08:20	कारण फंक्शनमधील username ह्या लोकल व्हेरिएबलला ही व्हॅल्यू दिलेली आहे.
08:26	आता कीबोर्डवरून युजर इनपुट कसा मिळवायचा ते पाहू.
08:31	कीबोर्डवरून इनपुट स्वीकारण्यासाठी read कमांड वापरली जाते.
08:36	ह्याचा उपयोग युजर डिफाईंड व्हेरिएबलला इनपुट व्हॅल्यू देण्यासाठी होतो.
08:41	read कमांडचा सिंटॅक्स असा आहे.
08:44	read space hyphen p space डबल कोटसमधे PROMPT
08:50	PROMPT ही केवळ स्ट्रिंग आहे जी युजर इनपुटची वाट बघते.
08:55	तुम्ही येथे स्वतःची स्ट्रिंग देखील वापरू शकता.
08:58	आता टर्मिनल वर जाऊ.
09:00	टाईप करा gedit space read.sh space & (अँपरसँडचे चिन्ह)
09:08	एंटर दाबा.
09:09	दाखवलेला कोड तुमच्या read.sh ह्या फाईलमधे टाईप करा.
09:14	आता कोड समजून घेऊ.
09:16	ह्या उदाहरणात युजर कीबोर्डवरून इनपुट देईल.
09:21	ही bang लाईन आहे.
09:23	येथे -p मुळे नव्या ओळीवर न जाता प्रॉम्प्ट दाखवला जाईल आणि कीबोर्डद्वारे इनपुट घेतले जाईल.
09:31	युजर इनपुट username ह्या व्हेरिएबल मधे संचित केले जाईल.
09:36	echo कमांड मेसेज दाखवेल.
09:38	Hello आणि युजरने कीबोर्ड द्वारे दिलेले नाव.
09:43	प्रोग्रॅम कार्यान्वित करू.
09:45	टर्मिनलवर परत जाऊ.
09:49	टाईप करा chmod space plus x space read.sh
09:55	एंटर दाबा.
09:56	टाईप करा dot slash read.shआणि एंटर दाबा.
10:01	येथे Enter username: असे दाखवले जाईल.
10:04	ashwini टाईप करून एंटर दाबा.
10:08	Hello ashwini असा मेसेज दाखवला जाईल.
10:13	ashwiniही इनपुट व्हॅल्यू usernameया युजर डिफाईंड व्हेरिएबलला दिली गेली.
10:20	स्लाईडसवर परत जाऊ. थोडक्यात,
10:23	आपण शिकलो,
10:26	* सिस्टीम व्हेरिएबल्स
10:27	* युजर डिफाईंड व्हेरिएबल्स
10:29	* कीबोर्ड वरून युजर इनपुट स्वीकारणे.
10:33	असाईनमेंट म्हणून,
10:34	पुढील सिस्टीम व्हेरिएबल्स मिळवण्यासाठी साधा Bash प्रोग्रॅम लिहा.
10:38	* pwd आणि * logname
10:41	साधा Bashप्रोग्रॅम लिहा जो
10:43	* युजरला username विचारेल.
10:46	* जर युजरने 10 सेकंदात काहीही टाईप केले नाही तर तो प्रोग्रॅममधून बाहेर पडेल.
10:51	* {मदतः read -(Hyphen)t 10 -(Hyphen)p}
10:56	स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा.
10:59	ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल.
11:02	जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता.
11:07	स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम, Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
11:16	अधिक माहितीसाठी कृपया contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा.
11:23	"स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
11:27	यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
11:34	यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे.http://spoken-tutorial.org\NMEICT-Intro
11:40	ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते
11:44	सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Manali, Ranjana