Difference between revisions of "Scilab/C4/Integration/Marathi"

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
(First Upload)
 
Line 6: Line 6:
 
| 00:01
 
| 00:01
 
| नमस्कार. '''Composite Numerical Integration''' वरील पाठात आपले स्वागत.
 
| नमस्कार. '''Composite Numerical Integration''' वरील पाठात आपले स्वागत.
 
  
 
|-
 
|-
Line 53: Line 52:
  
 
|-
 
|-
 
 
| 00:47
 
| 00:47
 
 
|  '''Scilab''' साठी स्पोकन ट्युटोरियलच्या वेबसाईटवरील संबंधित पाठ बघा.  
 
|  '''Scilab''' साठी स्पोकन ट्युटोरियलच्या वेबसाईटवरील संबंधित पाठ बघा.  
  
Line 75: Line 72:
  
 
|-
 
|-
 
 
|01:15
 
|01:15
 
 
|आता '''Composite Trapezoidal ''' नियमाबद्दल जाणून घेऊ.
 
|आता '''Composite Trapezoidal ''' नियमाबद्दल जाणून घेऊ.
  
 
|-
 
|-
 
 
|01:18
 
|01:18
 
 
|हा '''trapezoidal ''' नियमाचा विस्तारित नियम आहे.  
 
|हा '''trapezoidal ''' नियमाचा विस्तारित नियम आहे.  
  
 
|-
 
|-
 
 
| 01:22
 
| 01:22
|| आपण '''a comma b ''' ह्या इंटरव्हलचे '''n''' समान भाग म्हणजेच इंटरव्हल्स करू.  
+
| आपण '''a comma b ''' ह्या इंटरव्हलचे '''n''' समान भाग म्हणजेच इंटरव्हल्स करू.  
  
 
|-
 
|-
 
 
| 01:29
 
| 01:29
 
 
| h बरोबर b वजा a भागिले n ही प्रत्येक इंटरव्हलची लांबी आहे.  
 
| h बरोबर b वजा a भागिले n ही प्रत्येक इंटरव्हलची लांबी आहे.  
  
 
|-
 
|-
 
 
|01:36
 
|01:36
 
 
|  '''composite trapezoidal ''' नियम असा आहे:  
 
|  '''composite trapezoidal ''' नियम असा आहे:  
  
 
|-
 
|-
 
 
|01:41
 
|01:41
 
 
|F of x या फंक्शनचा a ते b या इंटरव्हलमधील इंटिग्रल हा जवळपास h गुणिले फंक्शनच्या x zero ते x n येथील व्हॅल्यूंच्या बेरजेएवढा असतो.
 
|F of x या फंक्शनचा a ते b या इंटरव्हलमधील इंटिग्रल हा जवळपास h गुणिले फंक्शनच्या x zero ते x n येथील व्हॅल्यूंच्या बेरजेएवढा असतो.
 
  
 
|-
 
|-
 
 
|01:57
 
|01:57
 
+
| '''composite trapezoidal ''' नियमाच्या सहाय्याने एक उदाहरण सोडवू.
|| '''composite trapezoidal ''' नियमाच्या सहाय्याने एक उदाहरण सोडवू.
+
  
 
|-
 
|-
 
 
|02:02
 
|02:02
 
 
| इंटरव्हल्सची संख्या n ही 10 मानू. म्हणजेच (n=10).  
 
| इंटरव्हल्सची संख्या n ही 10 मानू. म्हणजेच (n=10).  
  
Line 135: Line 116:
  
 
|-
 
|-
 
 
| 02:25
 
| 02:25
|| '''a''' ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे,
+
| '''a''' ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे,
 
   
 
   
 
|-
 
|-
 
 
|02:28
 
|02:28
 
+
|''' b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे.  
||''' b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे.  
+
  
 
|-
 
|-
 
 
|02:31
 
|02:31
 
 
| '''n''' ही इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते.  
 
| '''n''' ही इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते.  
 
   
 
   
 
|-
 
|-
 
 
|02:34
 
|02:34
 
 
| 0 ते 1 चे 10 समान इंटरव्हल्स करण्यासाठी '''linspace''' हे फंक्शन वापरू.  
 
| 0 ते 1 चे 10 समान इंटरव्हल्स करण्यासाठी '''linspace''' हे फंक्शन वापरू.  
  
 
|-
 
|-
 
 
| 02:42
 
| 02:42
 
+
| आपण इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढू आणि ती ''' I one''' मधे संचित करू.
|| आपण इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढू आणि ती ''' I one''' मधे संचित करू.
+
  
 
|-
 
|-
Line 175: Line 147:
 
| 03:05
 
| 03:05
 
| d e f f कंसात एकेरी अवतरण चिन्हात चौकटी कंसात y चौकटी कंस पूर्ण बरोबर f of x एकेरी अवतरण चिन्ह पूर्ण comma अवतरण चिन्हात y बरोबर 1 भागिले कंसात 2 asterisk x plus 1 कंस पूर्ण अवतरण चिन्ह पूर्ण कंस पूर्ण.
 
| d e f f कंसात एकेरी अवतरण चिन्हात चौकटी कंसात y चौकटी कंस पूर्ण बरोबर f of x एकेरी अवतरण चिन्ह पूर्ण comma अवतरण चिन्हात y बरोबर 1 भागिले कंसात 2 asterisk x plus 1 कंस पूर्ण अवतरण चिन्ह पूर्ण कंस पूर्ण.
 
  
 
|-
 
|-
Line 194: Line 165:
  
 
|-
 
|-
 
 
| 03:51
 
| 03:51
 
 
| या नियमात, आपण ''' a comma b''' इंटरव्हल, सारख्या लांबीच्या '''n greater than 1''' सब-इंटरव्हल्समधे विभागतो.  
 
| या नियमात, आपण ''' a comma b''' इंटरव्हल, सारख्या लांबीच्या '''n greater than 1''' सब-इंटरव्हल्समधे विभागतो.  
  
 
|-
 
|-
 
 
| 04:03
 
| 04:03
|| प्रत्येक इंटरव्हलला  '''Simpson's rule''' लागू करतो.  
+
| प्रत्येक इंटरव्हलला  '''Simpson's rule''' लागू करतो.  
  
 
|-
 
|-
 
 
| 04:06
 
| 04:06
 
 
| आपल्याला अशाप्रकारे इंटिग्रलची व्हॅल्यू मिळते:  
 
| आपल्याला अशाप्रकारे इंटिग्रलची व्हॅल्यू मिळते:  
  
 
|-
 
|-
 
 
|04:10
 
|04:10
 
 
| '''h by three multiplied by the sum of f zero, four into f one , two into f two to f n'''.
 
| '''h by three multiplied by the sum of f zero, four into f one , two into f two to f n'''.
  
 
|-
 
|-
 
 
|04:19
 
|04:19
 
+
|हे उदाहरण '''Composite Simpson's ''' नियमाच्या सहाय्याने सोडवू.
||हे उदाहरण '''Composite Simpson's ''' नियमाच्या सहाय्याने सोडवू.
+
  
 
|-
 
|-
 
 
| 04:24
 
| 04:24
 
 
|आपल्याला  '''one by one plus x cube d x’’’ हे फंक्शन 1 ते 2 या इंटरव्हलसाठी दिलेले आहे.
 
|आपल्याला  '''one by one plus x cube d x’’’ हे फंक्शन 1 ते 2 या इंटरव्हलसाठी दिलेले आहे.
  
 
|-
 
|-
 
 
| 04:32
 
| 04:32
 
 
| इंटरव्हल्सची संख्या 20 घेऊ.
 
| इंटरव्हल्सची संख्या 20 घेऊ.
  
 
|-
 
|-
 
 
|04:37
 
|04:37
 
+
|'''Composite Simpson's Rule''' चा कोड पाहू.
| '''Composite Simpson's Rule''' चा कोड पाहू.
+
  
 
|-
 
|-
Line 245: Line 201:
  
 
|-
 
|-
 
 
| 04:49
 
| 04:49
 
 
| '''f ''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे.  
 
| '''f ''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे.  
  
 
|-
 
|-
 
 
|04:52
 
|04:52
 
+
|'''a''' ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे,  
||'''a''' ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे,  
+
  
 
|-
 
|-
 
 
|04:56
 
|04:56
 
 
| ''' b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे.
 
| ''' b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे.
  
 
|-
 
|-
 
 
| 04:58
 
| 04:58
 
 
| '''n''' हे इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते.
 
| '''n''' हे इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते.
  
 
|-
 
|-
 
 
| 05:02
 
| 05:02
 
 
|आपण पॉईंटसचे दोन सेट काढू.  
 
|आपण पॉईंटसचे दोन सेट काढू.  
  
 
|-
 
|-
 
 
| 05:04
 
| 05:04
 
 
| एक सेट वापरून आपण फंक्शनची व्हॅल्यू काढू व त्याला 2 ने गुणू.  
 
| एक सेट वापरून आपण फंक्शनची व्हॅल्यू काढू व त्याला 2 ने गुणू.  
  
 
|-
 
|-
 
 
| 05:10
 
| 05:10
 
 
| दुस-या सेटमधे व्हॅल्यू काढून त्याला 4 ने गुणू.  
 
| दुस-या सेटमधे व्हॅल्यू काढून त्याला 4 ने गुणू.  
  
 
|-
 
|-
 
 
| 05:16
 
| 05:16
 
+
|या व्हॅल्यूजची बेरीज करून त्याला आपण h भागिले 3 ने गुणू  आणि उत्तर I मधे संचित करू.
||या व्हॅल्यूजची बेरीज करून त्याला आपण h भागिले 3 ने गुणू  आणि उत्तर I मधे संचित करू.
+
  
 
|-
 
|-
 
 
| 05:24
 
| 05:24
 
+
| कोड कार्यान्वित करू.  
|| कोड कार्यान्वित करू.  
+
  
 
|-
 
|-
 
 
| 05:28
 
| 05:28
 
+
| '''Simp underscore composite dot s c i''' ही फाईल सेव्ह करून कार्यान्वित करू.
|| '''Simp underscore composite dot s c i''' ही फाईल सेव्ह करून कार्यान्वित करू.
+
  
 
|-
 
|-
 
 
| 05:39
 
| 05:39
 
 
| प्रथम स्क्रीन क्लियर करू.  
 
| प्रथम स्क्रीन क्लियर करू.  
  
 
|-
 
|-
 
 
| 05:42
 
| 05:42
 
 
| उदाहरणात दिलेले फंक्शन घोषित करण्यासाठी टाईप करा:  
 
| उदाहरणात दिलेले फंक्शन घोषित करण्यासाठी टाईप करा:  
  
 
|-
 
|-
 
 
|05:45
 
|05:45
 
 
|'''d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one divided by open parenthesis one plus x cube close parenthesis close quote close parenthesis'''
 
|'''d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one divided by open parenthesis one plus x cube close parenthesis close quote close parenthesis'''
  
 
|-
 
|-
 
 
|06:12
 
|06:12
 
 
| एंटर दाबा.
 
| एंटर दाबा.
  
 
|-
 
|-
 
 
| 06:14
 
| 06:14
 
 
| टाईप करा '''Simp underscore composite open parenthesis f comma one comma two comma twenty close parenthesis'''
 
| टाईप करा '''Simp underscore composite open parenthesis f comma one comma two comma twenty close parenthesis'''
  
 
|-
 
|-
 
 
|06:24
 
|06:24
  
||एंटर दाबा.
+
|एंटर दाबा.
  
 
|-
 
|-
 
 
| 06:26
 
| 06:26
 
 
| कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल.
 
| कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल.
  
 
|-
 
|-
 
 
| 06:31
 
| 06:31
 
 
| आता '''Composite Midpoint ''' नियम पाहू.
 
| आता '''Composite Midpoint ''' नियम पाहू.
  
 
|-
 
|-
 
 
| 06:35
 
| 06:35
 
 
| या द्वारे 1 किंवा कमी डिग्रीच्या पॉलिनॉमियलचे इंटिग्रल काढता येतात,  
 
| या द्वारे 1 किंवा कमी डिग्रीच्या पॉलिनॉमियलचे इंटिग्रल काढता येतात,  
  
 
|-
 
|-
 
 
|06:40
 
|06:40
 
 
| यात '''a comma b''' इंटरव्हल, सारख्या रुंदीच्या सब-इंटरव्हल्समधे विभागतात.
 
| यात '''a comma b''' इंटरव्हल, सारख्या रुंदीच्या सब-इंटरव्हल्समधे विभागतात.
  
 
|-
 
|-
 
 
|06:49
 
|06:49
 
 
| प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य '''x i ''' हा काढला जातो.
 
| प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य '''x i ''' हा काढला जातो.
  
 
|-
 
|-
 
 
|06:54
 
|06:54
 
 
| प्रत्येक मध्याशी इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढून त्यांची बेरीज केली जाते.  
 
| प्रत्येक मध्याशी इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढून त्यांची बेरीज केली जाते.  
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:00
 
|07:00
 
+
|'''Composite Midpoint ''' नियम वापरून हा प्रॉब्लेम सोडवू.
| '''Composite Midpoint ''' नियम वापरून हा प्रॉब्लेम सोडवू.
+
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:05
 
|07:05
 
 
| आपल्याला '''one minus x square d x''' हे फंक्शन 0 ते 1.5 या इंटरव्हलसाठी दिले आहे.
 
| आपल्याला '''one minus x square d x''' हे फंक्शन 0 ते 1.5 या इंटरव्हलसाठी दिले आहे.
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:15
 
|07:15
 
+
|'''n''' ची व्हॅल्यू 20 मानू.
| '''n''' ची व्हॅल्यू 20 मानू.
+
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:18
 
|07:18
 
 
| '''Composite Midpoint ''' नियमाचा कोड पाहू.
 
| '''Composite Midpoint ''' नियमाचा कोड पाहू.
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:24
 
|07:24
 
 
| प्रथम आपण '''f , a , b , n''' हे पॅरामीटर्स असणारे फंक्शन घोषित करणार आहोत.
 
| प्रथम आपण '''f , a , b , n''' हे पॅरामीटर्स असणारे फंक्शन घोषित करणार आहोत.
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:30
 
|07:30
 
 
| '''f ''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे
 
| '''f ''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:33
 
|07:33
 
 
| '''a''' ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे,  
 
| '''a''' ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे,  
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:36
 
|07:36
 
 
| ''' b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे.
 
| ''' b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे.
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:39
 
|07:39
 
 
| '''n''' ही इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते.
 
| '''n''' ही इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते.
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:41
 
|07:41
 
 
| आपण प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य काढू.  
 
| आपण प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य काढू.  
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:45
 
|07:45
 
 
| प्रत्येक मध्याशी इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढून त्यांची बेरीज करू आणि ती '''I''' मधे संचित करू.
 
| प्रत्येक मध्याशी इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढून त्यांची बेरीज करू आणि ती '''I''' मधे संचित करू.
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:53
 
|07:53
 
 
| आता हे उदाहरण सोडवू.  
 
| आता हे उदाहरण सोडवू.  
  
 
|-
 
|-
 
 
|07:55
 
|07:55
 
+
| '''mid underscore composite dot s c i''' ही फाईल सेव्ह करून कार्यान्वित करू.  
| '''mid underscore composite dot s c i''' ही फाईल सेव्ह करून कार्यान्वित करू.  
+
  
 
|-
 
|-
 
 
|08:04
 
|08:04
 
 
| स्क्रीन क्लियर करू.  
 
| स्क्रीन क्लियर करू.  
  
Line 467: Line 352:
  
 
|-
 
|-
 
 
|08:13
 
|08:13
 
 
| '''d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one minus x square close quote close parenthesis'''
 
| '''d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one minus x square close quote close parenthesis'''
  
 
|-
 
|-
 
 
|08:37
 
|08:37
 
 
| एंटर दाबा.  
 
| एंटर दाबा.  
  
 
|-
 
|-
 
 
|08:39
 
|08:39
 
 
| नंतर टाईप करा '''mid underscore composite open parenthesis f comma zero comma one point five comma twenty close parenthesis'''
 
| नंतर टाईप करा '''mid underscore composite open parenthesis f comma zero comma one point five comma twenty close parenthesis'''
  
 
|-
 
|-
 
 
|08:53
 
|08:53
 
 
|एंटर दाबा. कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल.
 
|एंटर दाबा. कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल.
  
 
|-
 
|-
 
 
|08:59
 
|08:59
 
 
| या पाठाचा सारांश पाहू.  
 
| या पाठाचा सारांश पाहू.  
 
    
 
    
  
 
|-
 
|-
 
 
|09:02
 
|09:02
 
 
| या पाठात आपण:  
 
| या पाठात आपण:  
  
 
|-
 
|-
 
 
|09:04
 
|09:04
 
 
| न्युमरिकल इंटिग्रेशनसाठी '''Scilab''' कोड तयार करणे,
 
| न्युमरिकल इंटिग्रेशनसाठी '''Scilab''' कोड तयार करणे,
  
 
|-
 
|-
 
 
|09:08
 
|09:08
 
 
| इंटिग्रलची व्हॅल्यू मिळवणे ह्याबद्दल जाणून घेतले.  
 
| इंटिग्रलची व्हॅल्यू मिळवणे ह्याबद्दल जाणून घेतले.  
  
 
|-
 
|-
 
|09:11
 
|09:11
 
 
| खाली दिलेल्या लिंकवर आपण व्हिडिओ पाहू शकता.  
 
| खाली दिलेल्या लिंकवर आपण व्हिडिओ पाहू शकता.  
 
  
 
|-
 
|-
 
 
| 09:15
 
| 09:15
 
 
| हा स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्टचा सारांश देतो.
 
| हा स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्टचा सारांश देतो.
 
   
 
   
 
 
|-
 
|-
 
 
|09:18
 
|09:18
 
+
| जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर व्हिडिओ डाऊनलोड करूनही पाहू शकता.  
|| जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर व्हिडिओ डाऊनलोड करूनही पाहू शकता.  
+
 
+
  
 
|-
 
|-
Line 539: Line 400:
 
|09:23
 
|09:23
  
|| स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम:
+
|स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम:
  
 
|-
 
|-
 
 
|09:25
 
|09:25
 
+
| Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.  
|| Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.  
+
  
  
 
|-
 
|-
 
 
|09:29
 
|09:29
 
+
| ऑनलाईन परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
|| ऑनलाईन परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
+
 
+
  
 
|-
 
|-
 
 
|09:32
 
|09:32
 
+
| अधिक माहितीसाठी कृपया contact@spoken-tutorial.org वर लिहा.  
|| अधिक माहितीसाठी कृपया contact@spoken-tutorial.org वर लिहा.  
+
  
 
|-
 
|-
 
 
|09:40
 
|09:40
 
 
| स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट हे टॉक टू टीचर या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
 
| स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट हे टॉक टू टीचर या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
  
 
|-
 
|-
 
 
| 09:45
 
| 09:45
 
 
| यासाठी नॅशनल मिशन ऑन एज्युकेशन थ्रू आय. सी. टी., एम .एच. आर. डी. गव्हरमेण्ट ऑफ इंडिया कडून अर्थसहाय्य मिळाले आहे.
 
| यासाठी नॅशनल मिशन ऑन एज्युकेशन थ्रू आय. सी. टी., एम .एच. आर. डी. गव्हरमेण्ट ऑफ इंडिया कडून अर्थसहाय्य मिळाले आहे.
  
 
|-
 
|-
 
 
| 09:52
 
| 09:52
 
 
|अधिक माहितीसाठी http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro ला भेट द्या.
 
|अधिक माहितीसाठी http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro ला भेट द्या.
 
  
 
|-
 
|-
 
 
| 10:03
 
| 10:03
 
 
| हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज .... यांनी दिला आहे.  सहभागाबद्दल धन्यवाद.
 
| हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज .... यांनी दिला आहे.  सहभागाबद्दल धन्यवाद.

Revision as of 18:33, 18 August 2017

Time Narration
00:01 नमस्कार. Composite Numerical Integration वरील पाठात आपले स्वागत.
00:07 पाठाच्या शेवटी तुम्ही शिकणार आहात:
00:11 वेगवेगळ्या कंपोझिट न्युमरिकल इंटिग्रेशन अल्गोरिदमसाठी Scilab कोड तयार करणे.
00:17 इंटिग्रल समान भागांमधे विभागणे.
00:21 प्रत्येक भागाला अल्गोरिदम लागू करणे आणि
00:24 इंटिग्रलची कंपोझिट व्हॅल्यूची गणना करणे.
00:28 या पाठासाठी मी,
00:30 उबंटु 12.04 ही ऑपरेटिंग सिस्टीम
00:34 आणि Scilab 5.3.3 व्हर्जन वापरणार आहे.
00:38 पाठाचा सराव करण्यासाठी आपल्याला,
00:42 Scilab आणि
00:44 न्युमरिकल मेथडसच्या सहाय्याने इंटिग्रेशन करण्याचे प्राथमिक ज्ञान असावे.
00:47 Scilab साठी स्पोकन ट्युटोरियलच्या वेबसाईटवरील संबंधित पाठ बघा.
00:55 न्युमरिकल इंटिग्रेशन म्हणजे,
00:58 इंटिग्रलची संख्यात्मक म्हणजेच न्युमरिकल किंमत कशी काढता येईल याचा अभ्यास.
01:03 इंटिग्रलची अचूक गणिती किंमत उपलब्ध नसल्यास ही पध्दत वापरतात.
01:08 ही integrand च्या किंमतीवरून काढलेली definite integral ची जवळात जवळची किंमत असते.
01:15 आता Composite Trapezoidal नियमाबद्दल जाणून घेऊ.
01:18 हा trapezoidal नियमाचा विस्तारित नियम आहे.
01:22 आपण a comma b ह्या इंटरव्हलचे n समान भाग म्हणजेच इंटरव्हल्स करू.
01:29 h बरोबर b वजा a भागिले n ही प्रत्येक इंटरव्हलची लांबी आहे.
01:36 composite trapezoidal नियम असा आहे:
01:41 F of x या फंक्शनचा a ते b या इंटरव्हलमधील इंटिग्रल हा जवळपास h गुणिले फंक्शनच्या x zero ते x n येथील व्हॅल्यूंच्या बेरजेएवढा असतो.
01:57 composite trapezoidal नियमाच्या सहाय्याने एक उदाहरण सोडवू.
02:02 इंटरव्हल्सची संख्या n ही 10 मानू. म्हणजेच (n=10).
02:09 आता Composite Trapezoidal नियमाचा कोड Scilab एडिटरवर पाहू.
02:16 प्रथम आपण f , a , b , n हे पॅरामीटर्स असणारे फंक्शन घोषित करणार आहोत.
02:22 f हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे.
02:25 a ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे,
02:28 b ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे.
02:31 n ही इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते.
02:34 0 ते 1 चे 10 समान इंटरव्हल्स करण्यासाठी linspace हे फंक्शन वापरू.
02:42 आपण इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढू आणि ती I one मधे संचित करू.
02:49 कोड कार्यान्वित करण्यासाठी Scilab एडिटरवरील Execute वर क्लिक करून Save and execute
पर्याय निवडा. 
03:02 फंक्शन घोषित करण्यासाठी टाईप करा:
03:05 d e f f कंसात एकेरी अवतरण चिन्हात चौकटी कंसात y चौकटी कंस पूर्ण बरोबर f of x एकेरी अवतरण चिन्ह पूर्ण comma अवतरण चिन्हात y बरोबर 1 भागिले कंसात 2 asterisk x plus 1 कंस पूर्ण अवतरण चिन्ह पूर्ण कंस पूर्ण.
03:30 एंटर दाबा. टाईप कराः Trap underscore composite open parenthesis f comma zero comma one comma ten close parenthesis
03:41 एंटर दाबा.
03:43 कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल.
03:47 पुढे आपण Composite Simpson's rule बद्दल जाणून घेऊ.
03:51 या नियमात, आपण a comma b इंटरव्हल, सारख्या लांबीच्या n greater than 1 सब-इंटरव्हल्समधे विभागतो.
04:03 प्रत्येक इंटरव्हलला Simpson's rule लागू करतो.
04:06 आपल्याला अशाप्रकारे इंटिग्रलची व्हॅल्यू मिळते:
04:10 h by three multiplied by the sum of f zero, four into f one , two into f two to f n.
04:19 हे उदाहरण Composite Simpson's नियमाच्या सहाय्याने सोडवू.
04:24 आपल्याला one by one plus x cube d x’’’ हे फंक्शन 1 ते 2 या इंटरव्हलसाठी दिलेले आहे.
04:32 इंटरव्हल्सची संख्या 20 घेऊ.
04:37 Composite Simpson's Rule चा कोड पाहू.
04:42 प्रथम आपण f , a , b , n हे पॅरामीटर्स असणारे फंक्शन घोषित करणार आहोत.
04:49 f हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे.
04:52 a ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे,
04:56 b ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे.
04:58 n हे इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते.
05:02 आपण पॉईंटसचे दोन सेट काढू.
05:04 एक सेट वापरून आपण फंक्शनची व्हॅल्यू काढू व त्याला 2 ने गुणू.
05:10 दुस-या सेटमधे व्हॅल्यू काढून त्याला 4 ने गुणू.
05:16 या व्हॅल्यूजची बेरीज करून त्याला आपण h भागिले 3 ने गुणू आणि उत्तर I मधे संचित करू.
05:24 कोड कार्यान्वित करू.
05:28 Simp underscore composite dot s c i ही फाईल सेव्ह करून कार्यान्वित करू.
05:39 प्रथम स्क्रीन क्लियर करू.
05:42 उदाहरणात दिलेले फंक्शन घोषित करण्यासाठी टाईप करा:
05:45 d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one divided by open parenthesis one plus x cube close parenthesis close quote close parenthesis
06:12 एंटर दाबा.
06:14 टाईप करा Simp underscore composite open parenthesis f comma one comma two comma twenty close parenthesis
06:24 एंटर दाबा.
06:26 कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल.
06:31 आता Composite Midpoint नियम पाहू.
06:35 या द्वारे 1 किंवा कमी डिग्रीच्या पॉलिनॉमियलचे इंटिग्रल काढता येतात,
06:40 यात a comma b इंटरव्हल, सारख्या रुंदीच्या सब-इंटरव्हल्समधे विभागतात.
06:49 प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य x i हा काढला जातो.
06:54 प्रत्येक मध्याशी इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढून त्यांची बेरीज केली जाते.
07:00 Composite Midpoint नियम वापरून हा प्रॉब्लेम सोडवू.
07:05 आपल्याला one minus x square d x हे फंक्शन 0 ते 1.5 या इंटरव्हलसाठी दिले आहे.
07:15 n ची व्हॅल्यू 20 मानू.
07:18 Composite Midpoint नियमाचा कोड पाहू.
07:24 प्रथम आपण f , a , b , n हे पॅरामीटर्स असणारे फंक्शन घोषित करणार आहोत.
07:30 f हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे
07:33 a ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे,
07:36 b ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे.
07:39 n ही इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते.
07:41 आपण प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य काढू.
07:45 प्रत्येक मध्याशी इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढून त्यांची बेरीज करू आणि ती I मधे संचित करू.
07:53 आता हे उदाहरण सोडवू.
07:55 mid underscore composite dot s c i ही फाईल सेव्ह करून कार्यान्वित करू.
08:04 स्क्रीन क्लियर करू.
08:08 उदाहरणात दिलेले फंक्शन घोषित करण्यासाठी टाईप करा:
08:13 d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one minus x square close quote close parenthesis
08:37 एंटर दाबा.
08:39 नंतर टाईप करा mid underscore composite open parenthesis f comma zero comma one point five comma twenty close parenthesis
08:53 एंटर दाबा. कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल.
08:59 या पाठाचा सारांश पाहू.


09:02 या पाठात आपण:
09:04 न्युमरिकल इंटिग्रेशनसाठी Scilab कोड तयार करणे,
09:08 इंटिग्रलची व्हॅल्यू मिळवणे ह्याबद्दल जाणून घेतले.
09:11 खाली दिलेल्या लिंकवर आपण व्हिडिओ पाहू शकता.
09:15 हा स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्टचा सारांश देतो.
09:18 जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर व्हिडिओ डाऊनलोड करूनही पाहू शकता.
09:23 स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम:
09:25 Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.


09:29 ऑनलाईन परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
09:32 अधिक माहितीसाठी कृपया contact@spoken-tutorial.org वर लिहा.
09:40 स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट हे टॉक टू टीचर या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
09:45 यासाठी नॅशनल मिशन ऑन एज्युकेशन थ्रू आय. सी. टी., एम .एच. आर. डी. गव्हरमेण्ट ऑफ इंडिया कडून अर्थसहाय्य मिळाले आहे.
09:52 अधिक माहितीसाठी http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro ला भेट द्या.
10:03 हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज .... यांनी दिला आहे. सहभागाबद्दल धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Manali, Ranjana