LaTeX/C2/Mathematical-Typesetting/Marathi

Time	Narration
00:01	LaTeX मध्ये Mathematical Typesetting वरील स्पोकन ट्युटोरिअल मध्ये आपले स्वागत.
00:08	लक्षात ठेवा आपल्याला ह्याला लेटेक बोलावले पाहिजे लॅटेक्स नाही.
00:15	या ट्युटोरियलमध्ये आपण LaTeX मधील गणितीय चिन्हे कसे तयार करायचे ते शिकू.
00:20	विशेषत: गणितीय मोडमधून कसे जावे व ह्यातून बाहेर पडावे. 'spaces' ची भूमिका आणि ती तयार करणे शिकू,
00:29	गणितीय चिन्ह
00:31	अखेरीस, A M S math package आणि matrices तयार करण्यामध्ये त्याचे वापर.
00:37	मी हे ट्युटोरियल 10,000 रु. पेक्षा कमी लॅपटॉपवर तयार करत आहे.
00:43	मी Ubuntu, TeXworks आणि LaTeX वापरत आहे.
00:47	'LaTeX' वरील मूलभूत स्पोकन ट्यूटोरियल खालीलप्रमाणे आहेत.
00:53	साइड-बाय-साइड ट्युटोरिअलची माहिती.
00:56	सर्व आमच्या वेबसाइटवर उपलब्ध आहेत.
01:00	मी 'maths.tex' फाईल वापरेल.
01:04	हे आपल्या वेब पेज मध्ये कोड फाईल म्हणून उपलब्ध आहे जिथे तुम्ही हा ट्युटोरिअल पाहिला.
01:11	त्याच स्थानावर, तुम्हाला TeX user group, India मधून ही 'pdf' फाईल मिळेल.
01:17	असाइन्मेंट्स कर्त्यावेळी आपण ते वापरूया.
01:20	आता मी ‘TeXworks’ विंडो वर जाते.
01:24	मी आधीच 'maths.tex' फाईल उघडली आहे.
01:27	कृपया ही फाईल डाउनलोड करा आणि माज्यासोबत त्याचा सराव करा.
01:32	आपण आधीच या फाईलच्या सर्वात वर असलेल्या कमांडस बघितल्या आहेत.
01:36	ही कमांड paragraph indent काढून टाकते.
01:42	आपण एका असाइन्मेंट द्वारे या विधानाच्या प्रभावाचा अभ्यास करू.
01:47	आपण ग्रीक चिन्हां सह सुरवात करूया जे गणितात वापरले जातात.
01:52	आम्ही LaTeX मधील गणितीय मोडमध्ये जाण्यासाठी dollar चिन्ह वापरतो.
01:57	आपण alpha सह सुरवात करूया. आपण dollar back slash alpha dollar लिहितो.
02:06	आता कंपाइल करूया आणि 'pdf' मध्ये ग्रीक अक्षर alpha मिळतो का ते पाहूया.
02:15	पहिला डॉलर दाखवतो कि आपण गणितीय मोड मध्ये जात आहोत.
02:20	दुसरा डॉलर दाखवतो कि आम्ही हा मोड सोडून देत आहोत.
02:24	आतापासून, मी स्पष्टपणे डॉलर किंवा बॅक स्लॅश दर्शविणार नाही.
02:30	पण तुम्हाला अगदी तेच करायचे आहे जे तुम्ही स्क्रीनवर पाहता.
02:34	त्याचप्रमाणे आपण 'बीटा, गामा आणि डेल्टा' लिहितो. आता कंपाइल करू.
02:50	मी 'tex' फाईल सेव्ह केले नाही कारण कि TeXworks हे आपोआप करते.
02:56	आता आपण हे डिलीट करू.
03:00	पुढे आपण गणितीय एक्सप्रेशन्समध्ये (अभिव्यक्ती) spaces च्या संकल्पनाशी सुरवात करूया.
03:05	आपण alpha a कसे निर्माण करतो जो alpha आणि 'a' चा गुणाकार आहे?
03:12	आता 'alpha a' चा प्रयत्न करूया.
03:17	आता मी कंपाइल करते.
03:21	'LaTeX' हे दर्शवितो कि 'alpha a' एक अपरिभाषित कंट्रोल सिक्वेन्स आहे.
03:27	हे दर्शवितो कि त्याला ही कमांड समजत नाही. मी हे बंद करते.
03:34	LaTeX प्रत्येक कमांड नंतर एक space द्वारे ह्याला हाताळतो.
03:39	आता 'alpha' च्या नंतर एक space देऊया.
03:44	आता कंपाइलेशन रद्द करूया. पुन्हा कंपाइल करूया; या समस्येचे निराकरण झाले.
03:52	जसे की ही कमांड रद्द करण्यासाठी वापरली जाते, म्हणून space, 'pdf' मध्ये दिसत नाही.
03:57	जर आपल्याला आउटपुट मध्ये spaces आणायचे असेल तर आपण काय करावे?
04:03	आपल्याला LaTeX ला स्पष्टपणे सांगावे लागेल, जसे आता आपण करत आहोत.
04:07	आता आपण LaTeX ला एक नवीन ओळ सुरू करण्यास विचारू.
04:11	आता आपण alpha backslash space a लिहूया.
04:17	कंपाइल करूया.
04:20	हा space देतो.
04:23	जर तुम्हाला अधिक space हवी असेल तर 'quad' वापरा, जसे आम्ही आता करतो.
04:31	कंपाइल करूया.
04:34	तुम्ही पाहू शकता कि 'quad' अधिक 'space देतो.
04:40	आता आपण अन्य विषयावर जाऊया.
04:43	शेवटच्या दोन ओळी डिलीट करूया. कंपाइल करूया.
04:50	फॉन्ट मध्ये काय होते जेव्हा आपण टेक्स्ट मधून गणितीय पद्धतीने जातो?
04:56	हे समजण्यासाठी, आता लिहूया “Product of $\alpha and a is”.
05:04	कंपाइल करा.
05:07	तुम्ही पाहू शकता कि दोन्ही 'a' चा फॉन्ट वेग वेगळे आहेत.
05:14	डॉलर चिन्हांमध्ये देखील हा 'a' लिहिल्याने ह्याचे निराकरण होते.
05:25	कंपाइल करूया.
05:27	आता या दोन 'a' चे फॉन्ट एकसारखे आहेत.
05:32	वेरिएबल्सचे फॉन्ट समान न ठेवणे एक सामान्य चूक आहे.
05:37	आता त्यांना काढून टाका.
05:40	कंपाइल करूया.
05:43	आता माइनस चिन्हे तयार करण्याच्या नियमाची चर्चा करूया.
05:48	समजा आपल्याला 'माइनस अल्फा' तयार आणि कंपाइल करायचे आहे.
05:58	कंपाइल करूया.
06:01	लक्ष द्या कि माइनस चिन्ह येथे एक छोटे डॅश म्हणून दिसेल.
06:07	आता डॉलर चिन्हाच्या आतमध्ये देखील माइनस चिन्हा सह कॉपी करू शकतो.
06:15	पुन्हा कंपाइल करूया.
06:18	आता माइनस चिन्हात फरक पहा. दुसरा म्हणजे आम्हाला जे हवे आहे, डॅश वापरला जाणार नाही.
06:27	डॉलर चिन्हात माइनस चिन्ह न ठेवणे नवशिक्यांची सामान्य चूक आहे.
06:33	या सर्वांना डिलीट करूया.
06:36	पुढे आम्ही 'frac' कमांड समजवणार आहोत जे फ्रॅक्शन्स तयार करण्यासाठी वापरले जाते.
06:43	'frac a b'. कंपाइल करू.
06:50	हे 'a' बाय 'b' बनवतो. 'frac' कमांड space शी समाप्त होते. हे दोन 'आर्ग्युमेंट्स' साठी दिसते.
07:00	पहिला कॅरेक्टर 'a' प्रथम आर्ग्युमेंट म्हणून घेतले जाते. हे नुमरेटर म्हणजेच अंश बनते.
07:07	दुसरा कॅरेक्टर 'b' दुसरे आर्ग्युमेंट म्हणून घेतले जाते. हे डिनॉमिनेटर म्हणजेच भाजक बनते.
07:13	लक्षात घ्या 'a' आणि 'b' चे आकार आपोआप कमी होतील.
07:20	लांब कॅरेक्टर्स असल्यास काय होते?
07:24	जर आपल्याला ab बाय cd बनवायचे असेल तर काय होईल? माझी इच्छा आहे कि तुम्ही हे प्रयेत्न करून पहा.
07:31	LaTeX मध्ये, एका कॅरेक्टर पेक्षा लंबे आर्ग्युमेंट्स कंसने बंद केले जाते.
07:37	उदाहरणार्थ, आता येथे कंस घालू या.
07:41	जेव्हा आपण हे कंपाइल करतो तेव्हा आपल्याला अपेक्षित आऊटपुट मिळते.
07:47	कंसातील सर्व नोंदी (एन्ट्रीज) सिंगल आर्ग्युमेंट म्हणून घेतली जातात.
07:52	परिणामस्वरुप, आपण कंसात काही क्लिष्ट एक्सप्रेसशन (अभिव्यक्ती) प्रविष्ट करू शकतो. आता ह्या सर्वांना डिलीट करू.
08:01	आता आपण सबस्क्रिप्ट्स आणि सुपरस्क्रिप्ट्स पाहूया.
08:05	x underscore a, x sub a तयार करते.
08:14	'A' चा आकार आपोआप एक योग्य स्तरावर कमी होते.
08:19	काय होईल जर आपल्याला 'ab' ला सबस्क्रिप्ट म्हणून ठेवायचे असेल. तुम्हाला कंस वापरायचे आहेत. हे स्वतःच करून पहा.
08:28	सुपरस्क्रिप्ट्स caret किंवा up arrow चिन्हाद्वारे तयार केल्या जातात.
08:33	उदाहरणार्थ जर आपण 'x' चा घात 3 बनवू इच्छित असाल तर आपण लिहू शकतो 'x up arrow 3'
08:43	आपण एकाच वेळी सबस्क्रिप्ट्स आणि सुपरस्क्रिप्ट्स देखील लिहू शकतो.
08:48	आता x sub a superscript b लिहूया; कंपाइल करूया.
08:58	पुन्हा एकदा, कंस वापरून, आपण जटिल सबस्क्रिप्ट्स आणि सुपरस्क्रिप्ट्स तयार करू शकतो. मी हे डिलीट करते.
09:08	आता आपण पुढील Matrices वर जाऊया.
09:12	a m s math पॅकेज काही मॅट्रिक्स व्याख्या ठेवतो जे मला आवडतात.
09:19	आपण त्याला 'usepackage' कमांडच्या द्वारे समाविष्ट करू.
09:26	ampersand म्हणजे and चिन्ह, कॉलम्स वेगळे करण्यासाठी वापरतात.
09:31	आता एक मॅट्रिक्स तयार करू.
09:34	आपण 'begin matrix' 'a' आणि 'b', 'end matrix' लिहू. डॉलर चिन्हे विसरू नका.
09:44	कंपाइल करा आणि अपेक्षेप्रमाणे मॅट्रिक्स पहा.
09:49	आता समजा, आपल्याला ह्यात एक दुसरी रो जोडायची आहे, आपण दोन back slashes देऊ, याचा अर्थ आहे, पुढच्या ओळीवर जा.
09:59	समजा की आपल्याला दुसऱ्या ओळीत तीन नोंदी हव्या आहेत, जसे 'c, d, e'. कंपाइल करा आणि आता समाविष्ट झालेली दुसरी रो देखील पहा.
10:11	समजा आपण मॅट्रिक्स 'begin' आणि 'end' मध्ये 'pmatrix' मध्ये बदलूया.
10:17	कंपाइल करा आणि हे मिळवा.
10:21	आता तुमच्याकडे शोध लावण्याची वेळ आहे. आता आपण स्लाईडस् वर जाऊ या.
10:28	थोडक्यात आपण ह्या ट्युटोरिअल मध्ये काय शिकलो-
10:31	spaces वापरून गणितीय मोड मध्ये जाणे आणि बाहेर येणे आणि त्यांना बनवणे.
10:37	फ्रकॅशन्स, सबस्क्रिप्ट्स आणि सुपरस्क्रिप्ट्स. कंसात एक आर्ग्युमेंट परिभाषित करणे.
10:44	मेट्रीसेस तयार करण्यासाठी 'amsmath' पॅकेज.
10:48	मी काही असाइन्मेंट्स देते.
10:51	हि असाइन्मेंट spaces वर आहे - मोठे आणि लहान, कृपया विडिओ थांबवा, स्लाइड वाचा आणि असाइनमेंट करा.
11:01	हि असाइन्मेंट कंस वापरून फ्रॅकशन्स वर आहे.
11:06	हि असाइन्मेंट सबस्क्रिप्ट्स आणि सुपरस्क्रिप्ट्स वर आहे.
11:11	या असाइनमेंटद्वारे आपण मेट्रिसस तयार करण्यासाठी आणखी काही पद्धती शिकू.
11:17	हि असाइन्मेंट अधिक गणितीय चिन्हे तयार करण्यावर आहे.
11:21	हे TUG India LaTeX गाईड वर आधारित आहे. आता आपण त्या डॉक्युमेंटला पाहू.
11:29	मी तुम्हाला आधीपासूनच आमच्या वेब पेजवरून हा डॉक्युमेंट डाउनलोड करण्यास सांगितले आहे.
11:34	या डॉक्युमेंटमध्ये दिलेल्या काही चिन्हे आपण पुन्हा करूया.
11:39	पुढील असाइन्मेंट मध्ये तुम्ही अधिक चिन्हे वापरून पाहु शकता.
11:43	हि असाइन्मेंट देखील TUG India डॉक्युमेंट वर आधारित आहे
11:48	ह्या असाइन्मेंट मध्ये पॅराग्राफ इंडेन्ट सह प्रयोग करूया.
11:53	आपण ह्या ट्युटोरिअल च्या अंतिम टप्प्यात पोहोचलो आहोत.
11:56	ज्यामध्ये तुम्हाला Spoken Tutorial प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल.
12:00	जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता.
12:04	स्पोकन ट्युटोरिअल प्रोजेक्ट टीम. Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते. कृपया आमच्याशी संपर्क साधा.
12:11	या Spoken Tutorial संदर्भात तुम्हाला काही प्रश्न आहेत का? कृपया या साईटला भेट द्या. तुम्हाला ज्या ठिकाणी प्रश्न पडला आहे ते मिनिट आणि सेकंद निवडा.
12:20	तुमचा प्रश्न थोडक्यात मांडा. आमच्या टीम मधील सदस्य याचे उत्तर देतील.
12:27	स्पोकन ट्युटोरियल फोरम या पाठाशी संबंधित प्रश्नांसाठी बनवली आहे. कृपया पाठाशी संबंधित नसलेले किंवा जनरल प्रश्न यावर टाकू नयेत.
12:36	यामुळे गोंधळ टाळण्यास मदत होईल. फारशी अव्यवस्था नसल्यास ही चर्चा शैक्षणिक सामग्री म्हणून वापरता येईल.
12:44	या पाठात न आलेल्या टॉपिक्ससाठी या पत्त्यावरील stack exchange वापरावे.
12:50	LaTeX वरील प्रश्नांची उत्तरे मिळवण्यासाठी ही उत्तम जागा आहे.
12:53	तुम्हाला कार्यशाळा, प्रमाणपत्र इत्यादी संबंधीही प्रश्न असतील. त्यासाठी आमच्याशी इमेलद्वारे संपर्क साधा.
13:03	"स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" ला अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
13:09	मी रंजना उके आई आई टी बॉम्बे आपली राजा घेत. सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Nancyvarkey, PoojaMoolya, Ranjana