Health-and-Nutrition/C2/Hand-expression-of-breastmilk/Oriya

Time	Narration
00:01	ନମସ୍କାର,"ସ୍ତନ କ୍ଷୀରକୁ ହାତରେ କାଢ଼ିବା” ଉପରେ ଥିବା ସ୍ପୋକନ୍ ଟ୍ୟୁଟୋରିଆଲକୁ ସ୍ଵାଗତ
00:06	ଏହି ଟ୍ୟୁଟୋରିଆଲରେ ଆମେ, ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ଦ୍ଵାରା ମିଳୁଥିବା ଉପକାର
00:11	ହାତ ସାହାଯ୍ୟରେ କିପରି ସ୍ତନର କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବେ ଏବଂ
00:15	ଜଣେ ମା’ କେତେ ଥର ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିପାରିବେ, ସେହି ବିଷୟରେ ଜାଣିବା
00:20	ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ଦ୍ୱାରା ସ୍ତନ କଠିନତାରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିଥାଏ;
00:25	ଚୁଚୁକ ଓ ତାହା ଚାରିପଟ ଗାଢ଼ କଳା ଅଂଶ ଚର୍ମରେ ଦେଖା ଯାଉଥିବା ଶୁଷ୍କତାର ଚିକିତ୍ସା;
00:31	ଲାଚିଂ ସମୟରେ ମା’ଙ୍କର ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଚୁଚୁକରୁ ଶିଶୁକୁ ଖୁଆଇବା
00:38	ମା’ଙ୍କ ସ୍ତନରେ କ୍ଷୀରର ପରିମାଣ ବଢ଼ାଇବା କିମ୍ବା ବଜାୟ ରଖିବା;
00:42	ମା’ କାମକୁ ବାହାରିବାବେଳେ ଶିଶୁ ପାଇଁ କ୍ଷୀର ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା;
00:49	ଚୁଚୁକ ଚାରିପଟ ଗାଢ଼ କଳା ଅଂଶକୁ ନରମ କରି ଶିଶୁକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ତନ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ କରିବା;
00:56	ଅନ୍ୟ ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର ଦେବା ପୂର୍ବରୁ, ପ୍ରଥମ ସ୍ତନରୁ ଶିଶୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷୀର ଖାଇ ସାରିଛି କି ନାହିଁ ଦେଖିବା
01:05	ଶିଶୁର ପୌଷ୍ଟିକ ଆହାର ପାଇଁ ପାଣି କିମ୍ବା ଗାଈ କ୍ଷୀର ବଦଳରେ ମା’ କ୍ଷୀର ବ୍ୟବହାର କରିବା
01:14	ତଥା ନିମ୍ନଲିଖିତ ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ କ୍ଷୀର ଖାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ – ପ୍ରସବ ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ଶିଶୁ
01:18	ଅସୁସ୍ଥ ଥିବା ଶିଶୁ
01:20	ଦୁର୍ବଳ ମାଂସପେଶୀ ଥିବା ଶିଶୁ
01:22	ଗ୍ରହଣ ଖଣ୍ଡିଆ କିମ୍ବା/ଏବଂ ପ୍ୟାଲେଟ୍ ଥିବା ଶିଶୁ
01:27	ଏବଂ ସ୍ତନ ସହ ଗଭୀର ଭାବେ ଲାଚ୍ ହୋଇପାରୁନଥିବା ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ
01:32	ଏବେ, ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କିପରି କଢ଼ାଯାଏ, ଚାଲନ୍ତୁ ଶିଖିବା
01:37	ହାତରେ ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ସବୁଠାରୁ ଭଲ ମାର୍ଗ ଭାବରେ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଥାଏ
01:44	କାରଣ, ଏହି ଉପାୟରେ ଚୁଚୁକ ଚାରିପଟେ ଥିବା ଗାଢ଼ କଳା ଅଂଶରେ କମ୍ ଚାପ ପଡ଼ିଥାଏ
01:51	ଏଥିପାଇଁ କୌଣସି ଉପକରଣର ଆବଶ୍ୟକତା ନଥିବାରୁ, ମା’ ଏହାକୁ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଓ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ କରିପାରିବେ
02:00	ଅଭ୍ୟାସ ଦ୍ୱାରା ହାତ ସାହାଯ୍ୟରେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା କୌଶଳରେ ଉନ୍ନତି ଆସିଥାଏ
02:08	ସ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ନରମ ଥିବା ସମୟରେ ହାତରେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ସହଜ ହୋଇଥାଏ
02:13	ତେଣୁ, ମା’ ଏହି କୌଶଳକୁ ପ୍ରସବର ଦିନେ - ଦୁଇ ଦିନ ପରେ ଶିଖିନେବା ଦରକାର
02:21	ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ପୂର୍ବରୁ କ୍ଷୀର ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପାଇଁ ମା’ ନିଜ ପାଖରେ ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟିଲ୍ କିମ୍ବା କାଚ ପାତ୍ର ରଖିବେ
02:29	ଏଥିପାଇଁ ଗୋଟିଏ କପ୍, ଗ୍ଲାସ୍, ଜଗ୍ କିମ୍ବା ଚଉଡ଼ା ମୁହଁ ଥିବା ଜାର୍ ଭଲ
02:36	ପାତ୍ରଟିକୁ ସାବୁନ୍ ଓ ପାଣିରେ ପ୍ରଥମେ ଧୁଆଯିବ
02:41	ଏହାପରେ, ପାତ୍ରକୁ ଫୁଟନ୍ତା ପାଣିରେ ରଖିବେ କିମ୍ବା ପାତ୍ରରେ ଫୁଟା ପାଣି ରଖି କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ଛାଡ଼ିବେ
02:52	ତା’ପରେ, ତାହାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶୁଖିବା ପାଇଁ ଛାଡ଼ିବେ କିମ୍ବା ଗୋଟିଏ ଅବ୍ୟବହୃତ ସଫା କନାରେ ପୋଛି ଶୁଖାଇବେ
03:02	ପାତ୍ରକୁ କଦାପି ବ୍ୟବହୃତ କପଡ଼ାରେ ପୋଛିବେ ନାହିଁ, ଯେପରି ରୋଷେଇ ଘରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା କପଡ଼ା
03:10	ପାତ୍ରଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶୁଖିବା ପରେ, ପରବର୍ତ୍ତୀ କାମ ହେଉଛି ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀରକୁ ପାତ୍ରରେ କାଢ଼ିବା
03:17	କ୍ଷୀର ବାହାରିବାକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ମା’ଙ୍କୁ ଶାନ୍ତ ମନରେ ଶିଶୁ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଦରକାର
03:26	ମା’ ନିମ୍ନଲିଖିତ କାମ କରିପାରିବେ: ସେ ଶାନ୍ତ ଭାବେ ଓ ଏକାନ୍ତରେ କିମ୍ବା ଜଣେ ଘନିଷ୍ଠ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ସହିତ ବସିବେ
03:34	କିଛି ମା’ ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ୁଥିବା ଅନ୍ୟ ମା’ମାନଙ୍କ ଗ୍ରୁପ୍‌ରେ ରହି ସହଜରେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିପାରିବେ
03:41	ନିଜ ସହିତ ସ୍ପର୍ଶ ହେଉଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ସେ ନିଜର ଶିଶୁକୁ କୋଳରେ ଧରିପାରିବେ
03:46	କିମ୍ବା ସେ ନିଜର ଶିଶୁକୁ ଦେଖିପାରିବେ କିମ୍ବା ତା’ର ଶବ୍ଦ ଶୁଣିପାରିବେ
03:53	ବେଳେବେଳେ ଶିଶୁର କେବଳ ଫଟୋକୁ ଦେଖିବା କିମ୍ବା ତା’ର କପଡ଼ା ଶୁଙ୍ଘିବା ଦ୍ଵାରା ମଧ୍ୟ କାମ ସହଜ ହୋଇଥାଏ
04:00	ସେ ଉଷୁମ ପାନୀୟ ପିଇପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ଚାହା, କଫୀ, ମଦ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଉତ୍ତେଜକ ଜିନିଷ ନୁହେଁ
04:12	କ୍ଷୀରର କ୍ଷରଣକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ସେ ନିଜର ସ୍ତନକୁ ଉଷୁମ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବେ
04:17	ଯେଉଁଥିପାଇଁ ସେ ଗରମ ପାଣିରେ ଭିଜା ହୋଇଥିବା କପଡ଼ାକୁ ନିଜର ସ୍ତନ ଉପରେ ରଖିପାରିବେ କିମ୍ବା ଉଷୁମ ପାଣିରେ ଗାଧୋଇବେ
04:28	ସେ ନିଜର ଚୁଚୁକକୁ ଏବଂ ତା’ ଚାରିପଟେ ଥିବା ଗାଢ଼ କଳା ଅଂଶକୁ ହାଲୁକା ଭାବେ ଟାଣି କିମ୍ବା ନିଜ ଆଙ୍ଗୁଠି ଦ୍ଵାରା ଦଳି, ଉତ୍ତେଜିତ କରିପାରିବେ
04:38	ସେ ଗୋଲ୍ ଗୋଲ୍ କରି ନିଜର ସ୍ତନକୁ ହାଲୁକା ଭାବେ ମାଲିସ୍ କରିପାରିବେ
04:44	ମା’ ନିଜର ପିଠିକୁ ମାଲିସ୍ କରିବା ପାଇଁ ଅନ୍ୟଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ନେଇପାରିବେ
04:47	ନିଜର ପିଠି ମାଲିସ୍ ପାଇଁ ମା’ ତଳେ ଏବଂ ଆଗକୁ ଝୁଙ୍କି କରି ବସିବେ,
04:53	ସାମ୍ନା ଟେବୁଲ ଉପରେ ନିଜର ବାହୁ ଦୁଇଟିକୁ ପରସ୍ପର ସହିତ ଯୋଡ଼ିକରି ରଖିବେ ଏବଂ ସେହି ବାହୁ ଉପରେ ନିଜର ମୁଣ୍ଡକୁ ରଖିବେ
05:01	ନିଜର ସ୍ତନ ଉପରୁ ଲୁଗା କାଢ଼ିଦେବେ ଏବଂ ଖୋଲା ଛାଡ଼ିଦେବେ
05:07	ସହାୟକ, ମା’ଙ୍କ ମେରୁଦଣ୍ଡର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ମାଲିସ୍ କରିବେ
05:12	ସେ ନିଜର ବୁଢ଼ା ଆଙ୍ଗୁଠି ଆଗକୁ ବାହାର କରିବା ସହିତ ବନ୍ଦ ହୋଇଥିବା ମୁଠାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବେ
05:17	ସେ ନିଜର ବୁଢ଼ା ଆଙ୍ଗୁଠି ସାହାଯ୍ୟରେ ଶକ୍ତ ଭାବେ ଦାବି ଗୋଲ୍ ଗୋଲ୍ ଚାଳନା କରିବେ
05:25	ସେ ନିଜର ମେରୁଦଣ୍ଡର ଉଭୟ ପଟେ ଏକା ସାଙ୍ଗରେ ମାଲିସ୍ କରିବା ସହ ଏହା ବେକଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କାନ୍ଧର ଡେଣା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ
05:34	ସେ ଏହାକୁ ଦୁଇରୁ ତିନି ମିନିଟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ
05:38	ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କ୍ଷରଣ କରିବାରେ ସାହଯ୍ୟ କରିବ
05:43	ସ୍ତନରୁ ଏହି କ୍ଷୀର କ୍ଷରଣ ହେବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅକ୍ସିଟୋସିନ୍ ରିଫ୍ଲେକ୍ସ ବା ଲେଟ୍ ଡାଉନ୍ ରିଫ୍ଲେକ୍ସ କୁହାଯାଏ
05:51	ଅକ୍ସିଟୋସିନ୍ ରିଫ୍ଲେକ୍ସ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ମା’ ନିଜର ହାତଗୁଡ଼ିକୁ ଭଲ ଭାବେ ଧୋଇବା ସହିତ ଶୁଖାଇବେ
05:59	ତା’ପରେ ମା’ ଆରାମରେ ବସିବେ
06:04	ସେ ସାମ୍ନାକୁ ସାମାନ୍ୟ ଝୁଙ୍କିକରି ବସିବେ
06:07	କ୍ଷୀର ସଂଗ୍ରହ ପାତ୍ରକୁ ସ୍ତନ ପାଖରେ ଧରିବେ
06:11	ଏବେ ସେ ନିଜର ସ୍ତନକୁ କଡ଼ ଆଡ଼ୁ ବୁଢ଼ା ଆଙ୍ଗୁଠି ଓ ଅନ୍ୟ ଆଙ୍ଗୁଠିଗୁଡ଼ିକ ସାହାଯ୍ୟରେ C ଆକାରରେ ଧରିବେ
06:20	ଯେକୌଣସି ସ୍ତନ ପାଇଁ ସେ ଯେକୌଣସି ହାତ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ ଏବଂ ପ୍ରଥମ ହାତ ଥକିଗଲେ ସେ ଅନ୍ୟ ହାତ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ
06:29	ସ୍ତନକୁ ଧରିବା ବେଳେ ତାଙ୍କର ବୁଢ଼ା ଆଙ୍ଗୁଠି ସ୍ତନର ଉପରି ଭାଗରେ ରହିବ
06:35	ଏବଂ ତାଙ୍କର ଆଙ୍ଗୁଠିଗୁଡ଼ିକ ବୁଢ଼ା ଆଙ୍ଗୁଠିର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ସ୍ତନର ନିମ୍ନ ଭାଗରେ ରହିବ
06:42	ତାଙ୍କର ବୁଡା ଆଙ୍ଗୁଠି, ଚୁଚୁକ ଓ ଅନ୍ୟ ଆଙ୍ଗୁଠିଗୁଡ଼ିକ ସର୍ବଦା ଗୋଟିଏ ସିଧାରେ ରହିବା ଦରକାର
06:48	ଏବଂ ଚୁଚୁକ, ବୁଢ଼ା ଆଙ୍ଗୁଠି ଓ ଆଙ୍ଗୁଠିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ
06:54	ତାଙ୍କର ଚୁଚୁକ ଓ ବୁଢ଼ା ଆଙ୍ଗୁଠି ଏବଂ ଚୁଚୁକ ଓ ଅନ୍ୟ ଆଙ୍ଗୁଠିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇ ଆଙ୍ଗୁଳିର ବ୍ୟବଧାନ ରହିବ
07:04	ଯଦି ଆଙ୍ଗୁଠିଗୁଡ଼ିକ ଚୁଚୁକର ଅତି ନିକଟରେ ରୁହନ୍ତି, ତେବେ କ୍ଷୀର ବହୁ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାହାରିନପାରେ
07:10	ଚୁଚୁକ ଚାରିପଟେ ଥିବା ଗାଢ଼ କଳା ଅଂଶ ତଳକୁ ଚାପିଲେ ଅଧିକ କ୍ଷୀର ବାହାରିପାରିବ
07:19	ଏହି ଛବିରେ ମା’ ତାଙ୍କର ଡାହାଣପଟ ସ୍ତନକୁ ନିଜର ଡାହାଣ ହାତରେ ଧରିଛନ୍ତି
07:27	ଏବେ ଲଗାତାର ହାଲୁକା ଚାପ ଦେଇ ସ୍ତନକୁ ଛାତି ଆଡ଼କୁ ଭିତରକୁ ଚାପନ୍ତୁ
07:36	ତା’ପରେ, ହାତକୁ ନ କାଢ଼ି ବୁଢ଼ା ଆଙ୍ଗୁଠି ଓ ଅନ୍ୟ ଆଙ୍ଗୁଠିଗୁଡ଼ିକ ସାହାଯ୍ୟରେ ସ୍ତନକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଚାପନ୍ତୁ
07:44	ଏବଂ ସ୍ତନ ଉପରୁ ଚାପ ହଟାଇଦିଅନ୍ତୁ
07:48	ମା’ ଏହି ତିନୋଟି ସୋପାନର ପୁନରାବୃତ୍ତି କରିବା ଉଚିତ - ପଛକୁ ଦାବିବା, ହାଲୁକା ଭାବେ ଚାପିବା ଓ ଛାଡ଼ିଦେବା
07:56	ଛାତି ଆଡ଼କୁ ଦାବିବାର ପ୍ରଥମ ସୋପାନ ଜରୁରୀ ଅଟେ
08:02	କେବଳ ଚୁଚୁକ ଆଡ଼କୁ ଚାପିବା ଦ୍ଵାରା ବହୁତ କମ୍ କ୍ଷୀର ମିଳିଥାଏ
08:07	କିନ୍ତୁ, ସ୍ତନକୁ ପଛ ଆଡ଼କୁ ଚାପ ଦିଆଗଲେ, ଗହନ ସ୍ତନ ଟିସୁରେ ଥିବା କ୍ଷୀର ବାହାରିଥାଏ
08:15	କିନ୍ତୁ, ବେଶୀ ଭିତରକୁ ଚାପନ୍ତୁ ନାହିଁ, କାରଣ ଏଥିରୁ କ୍ଷୀର ଧାରଗୁଡ଼ିକ ଅଟକିପାରେ
08:23	ହାତ ସାହାଯ୍ୟରେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ଆରମ୍ଭ କରିବା ସମୟରେ ପ୍ରଥମେ ଅଳ୍ପ କିଛି ବୁନ୍ଦା ହିଁ ବାହାରିଥାଏ
08:30	ଲେଟ୍ ଡାଉନ୍ ରିଫ୍ଲେକ୍ସ ଆରମ୍ଭ ହେବା ସହିତ କ୍ଷୀର ବାହାରିବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ
08:36	ପ୍ରଥମ ଚେଷ୍ଟାରେ ଠୋପା ଠୋପା କିମ୍ବା ଧୀରେ କ୍ଷୀର ବାହାରିବା ସାଧାରଣ କଥା ଅଟେ
08:42	ପରେ କ୍ଷୀରର ଧାର ବାହାରିଥାଏ. ହାତ ସାହାଯ୍ୟରେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ଏପରି ଏକ କଳା ଅଟେ, ଯାହା ଅଭ୍ୟାସ ଦ୍ଵାରା ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ
08:53	ଜନ୍ମ ପରର ପ୍ରଥମ କ୍ଷୀର କୋଲଷ୍ଟ୍ରମ୍, ଯାହା ବୁନ୍ଦା ବୁନ୍ଦା ହୋଇ ବାହାରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ନବଜାତ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଅଟେ
09:01	ବହଳିଆ, ହଳଦିଆ କ୍ଷୀରରେ ଶିଶୁ ପାଇଁ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଉପାଦାନ ରହିଥାଏ
09:08	କ୍ଷୀର ବାହାରିବା କମ ହୋଇ ବୁନ୍ଦାରେ ପରିଣତ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମା’ ଏହି ତିନୋଟି ସୋପାନର ପୁନରାବୃତ୍ତି କରିବେ
09:16	ତା’ପରେ, ସ୍ତନର ଅନ୍ୟ ଭାଗରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ପାଇଁ ସେ ନିଜର ଆଙ୍ଗୁଠିଗୁଡ଼ିକର ସ୍ଥାନ ବଦଳାଇବେ
09:23	ସ୍ତନର କେଉଁ ଅଂଶରେ କ୍ଷୀର ଅଛି, ତାହା ଅନୁଭବ କରି ସେହି ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକରେ ଚାପ ଦେବେ
09:30	କ୍ଷୀର ବାହାରିବା କମ ନ ହେବା ଯାଏଁ ତାଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ସ୍ତନରୁ ଅତିକମରେ 3ରୁ 5 ମିନିଟ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବାକୁ ପଡ଼ିବ
09:38	ତା’ପରେ, ସେ ଅନ୍ୟ ସ୍ତନର ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରୁ ପୂର୍ବଭଳି କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବେ
09:45	ଏବଂ ତା’ପରେ, ଦ୍ଵିତୀୟ ଥର ପାଇଁ ସେ ପୁନର୍ବାର ଉଭୟ ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବେ
09:51	ସ୍ତନଗୁଡ଼ିକରୁ ଯଥେଷ୍ଟ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ପାଇଁ 20ରୁ 30 ମିନିଟ ସମୟ ଲାଗିବ
09:57	ପ୍ରଥମ କିଛି ଦିନ ଏଥିପାଇଁ ବେଶୀ ସମୟ ଲାଗିପାରେ ଏବଂ ଅଳ୍ପ କ୍ଷୀର ମଧ୍ୟ ବାହାରିପାରେ
10:07	ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ ନାହିଁ
10:12	ମନେରଖନ୍ତୁ, ସ୍ତନରୁ ହାତରେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବାରେ କଷ୍ଟ ହୁଏ ନାହିଁ. ଯଦି କଷ୍ଟ ହେଉଛି ତେବେ କରିବା ଶୈଳୀରେ କିଛି ଭୁଲ ରହିଛି
10:21	ସ୍ତନର ଟିସୁଗୁଡ଼ିକ ଅତି ସୂକ୍ଷ୍ମ ଅଟନ୍ତି
10:24	ଆଙ୍ଗୁଠିଗୁଡ଼ିକୁ ଚର୍ମ ଉପରୁ ଚୁଚୁକ ଆଡ଼କୁ ଘଷନ୍ତୁ, ଖସାନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଠେଲନ୍ତୁ ନାହିଁ. ଏହା ଦ୍ଵାରା ସ୍ତନରେ କ୍ଷତ ହୋଇପାରେ
10:36	ଚୁଚୁକ ଚାରିପଟ ଗାଢ଼ କଳା ଅଂଶର ଚର୍ମକୁ ଚିପନ୍ତୁ ନାହିଁ କିମ୍ବା ଭିଡ଼ନ୍ତୁ ନାହିଁ
10:42	ଚୁଚୁକକୁ ଚିପନ୍ତୁ ନାହିଁ କିମ୍ବା ଦବାନ୍ତୁ ନାହିଁ
10:46	ଚୁଚୁକକୁ ଚାପିଲେ କିମ୍ବା ଟାଣିଲେ ଅଧିକ କ୍ଷୀର ବାହାରିବ ନାହିଁ
10:51	ଏହା କେବଳ ଶିଶୁ ଚୁଚୁକକୁ ଚୁଚୁମିବା ସହ ସମାନ ହେବ
10:57	କ୍ଷୀର କାଢ଼ିସାରିବା ପରେ ପାତ୍ରଟିକୁ ଗୋଟିଏ ସଫା କପଡ଼ା କିମ୍ବା ପ୍ଲେଟ୍ ଦ୍ଵାରା ଘୋଡ଼ାଇଦିଅନ୍ତୁ
11:04	ତା’ପରେ, ପରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ କ୍ଷୀରକୁ ଗୋଟିଏ ସୁରକ୍ଷିତ ସ୍ଥାନରେ ରଖିଦିଅନ୍ତୁ
11:09	କ୍ଷୀରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବେ ରଖିବା ଏବଂ ଶିଶୁକୁ ସେହି କ୍ଷୀରକୁ ଖୁଆଇବା ବିଷୟରେ ଅନ୍ୟ ଟ୍ୟୁଟୋରିଆଲରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି
11:19	ଏବେ, ମା’ କେତେ ଥର କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ଦରକାର ତାହା ଆଲୋଚନା କରିବା
11:24	ଯଦି ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ୍ଷୀର ଉତ୍ପାଦନକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବା କିମ୍ୱା ମାତ୍ରାକୁ ବଜାୟ ରଖିବା କିମ୍ବା ଅଳ୍ପ ଓଜନ ବା ଅସୁସ୍ଥ ନବଜାତକୁ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଇବା ଅଟେ, ତେବେ -
11:35	ପ୍ରସବ ପରେ ତୁରନ୍ତ ହିଁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିଦେବା ଆରମ୍ଭ କରିବା ଦରକାର
11:40	ପ୍ରଥମେ କୋଲଷ୍ଟ୍ରମ୍‌ର କେବଳ କିଛି ବୁନ୍ଦା ବାହାରିପାରେ
11:45	ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର ବାହାରିବାରେ ଏହା ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ
11:48	ଏହା, ପ୍ରସବ ପରେ ଶିଶୁ ସ୍ତନ ଚୁଚୁମିବା ସହ ସମାନ ଅଟେ
11:54	ମା’ ଯେତେ ସମ୍ଭବ ସେତେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିବା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ଯେତେଥର ତାଙ୍କର ଶିଶୁ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଇପାରିବେ
12:02	ଏହାକୁ, ରାତି ସମେତ ପ୍ରତି 2ରୁ 3 ଘଣ୍ଟାରେ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ
12:08	ଯଦି କ୍ଷୀର ବାହାର କରିବା ବ୍ୟବଧାନ ଅଧିକ ହୁଏ, ତେବେ ଯଥେଷ୍ଟ କ୍ଷୀର ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ
12:16	ତା’ପରେ, ଯଦି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ମା’ଙ୍କର କ୍ଷୀରର ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଅଟେ ଏବଂ କିଛି ସପ୍ତାହ ପରେ ଏହାର ମାତ୍ରା ହ୍ରାସ ହେଉଥିବା ମନେହୁଏ:
12:25	ଶିଶୁକୁ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଇସାରିବା ପରେ ପ୍ରତି 1ରୁ 2 ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ସେ ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିଦେବେ ଏବଂ
12:33	ଯଦି ଶିଶୁ 3 ଘଣ୍ଟାରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଶୋଇବ ବୋଲି ଭାବନ୍ତି, ତେବେ ସ୍ତନ୍ୟପାନ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିଦିଅନ୍ତୁ
12:43	ସ୍ତନ କଠିନତା କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳୀରେ କ୍ଷୀର ବାହାରି ଯିବା ଭଳି ଲକ୍ଷଣରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବା ଯଦି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହୁଏ, ତେବେ ମା’ ଯେତିକି ଆବଶ୍ୟକ କେବଳ ସେତିକି କାଢ଼ିବେ
12:53	ଯଦି ଚୁଚୁକର ଚର୍ମକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥାଏ, ତେବେ ଚୁଚୁକ ଉପରେ ଘଷିବା ପାଇଁ କିଛି ବୁନ୍ଦା କ୍ଷୀର କାଢ଼ନ୍ତୁ
13:02	ଏହାକୁ ସେ ଗାଧୋଇବା ପରେ ଏବଂ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଇବା ପରେ କରିବେ
13:07	ମା’ କାମରେ ବାହାରେ ରହିଥିବା ସମୟରେ ଶିଶୁ ପାଇଁ ଯଦି କ୍ଷୀର ରଖିବାକୁ ହୁଏ,
13:14	ତେବେ ତାଙ୍କୁ କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳୀରେ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିନେବା ଆବଶ୍ୟକ
13:20	ଏବଂ କାମକୁ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ କ୍ଷୀର କାଢ଼ି ଆୟା ପାଖରେ ରଖିଦେବା ଉଚିତ
13:29	ଯଦି ତାଙ୍କର ଫ୍ରୀଜ୍ ଥାଏ, ତେବେ ଏହା କରିବା ପାଇଁ କିଛି ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବରୁ ଯୋଜନା କରିପାରିବେ
13:34	ସେ ଅଧିକ କ୍ଷୀର କାଢ଼ି ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ରଖିପାରିବେ
13:39	ଶିଶୁକୁ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଇବା ପରେ ମଧ୍ୟ ମା’ କ୍ଷୀର କାଢ଼ିପାରିବେ
13:44	ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ଖୁଆଇବା ପାଇଁ ମା’ ପ୍ରାୟ 60 ରୁ 90 ମିଲିଲିଟର୍ କ୍ଷୀର ରଖିବା ଉଚିତ
13:51	ମା’ ବାହାରେ ଥିବା ସମୟରେ ଶିଶୁର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଅଧିକ କ୍ଷୀର ଦିଆଯାଇପାରିବ
13:57	ମନେରଖନ୍ତୁ, ଯେତେ ଥର ଆପଣ ହାତରେ କାଢ଼ିବେ, କ୍ଷୀର ବାହାରିବା ସେତେ ସହଜ ଓ ଶୀଘ୍ର ହେବ
14:07	ଏବଂ ମା’ଙ୍କଠାରେ ଅଧିକ କ୍ଷୀର ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ
14:11	ଏହା ସହିତ ଆମେ ଏହି ଟ୍ୟୁଟୋରିଆଲର ସମାପ୍ତିକୁ ଆସିଯାଇଛେ. ଆମ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଧନ୍ୟବାଦ

Contributors and Content Editors

Debosmita, Indiantranslators2012, Pradeep