Linux/C2/Simple-filters/Oriya

Time	Narration
0:00	ନମସ୍କାର, ଲିନକ୍ସ ରେ ସିମ୍ପେଲ୍ ଫିଲ୍ଟର୍ ସ୍ (Simple Filters) ବିଷୟରେ ସ୍ପୋକେନ୍ ଟ୍ୟୁଟୋରିଆଲ କୁ ସ୍ବାଗତ.
0:08	ଏଠାରେ ଆମେ ହେଡ୍ (head), ଟେଲ୍ (Tail), ସର୍ଟ୍ (sort), କଟ୍ (cut), ଏବଂ ପେଷ୍ଟ୍ (paste) ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଶିଖିବା.
0:17	ଏସବୁ ହେଲା କମାଣ୍ଡ୍ ଲାଇନ୍ ଟେକ୍ସଟ୍ ମେନିପୁଲେସନ୍ ଟୁଲସ୍ (command line text manipulation tools) .
0:22	ଯଦି ଆପଣ ତୁମେ ଟର୍ମିନାଲ୍ ଉପରେ ଏକ ହାଶ୍ ସିମ୍ବଲ୍ (hash (#) symbol) ଦେଖ, ତେବେ ସେହି କମାଣ୍ଡ୍ ଗୁଡିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଆପଣଂ ତୁମକୁ ରୁଟ୍ ହେବା ଦରକାର .
0:29	sudosu or su root, ଯଦି ତୁମେ ଟର୍ମିନାଲ୍ ଉପରେ ଏକ ଡଲାର୍ ସିମ୍ବଲ୍ ଦେଖ, ତେବେ ସେହି କମାଣ୍ଡ୍ ଗୁଡିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ତୁମେ ଏକ ସାଧାରଣ ଯୁଜର୍ ହୋ‌ଇପାର .
0:38	ମୁଁ ଭାବୁଛି ଯେ ତୁମେ ଏକ ଡିଫଲ୍ଟ ଇନ୍ଷ୍ଟଲେସନ୍ (default installation) କରିଛ ଏବଂ କୌଣସି ପାଥ୍ କୁ ପରିବର୍ତ୍ତବ କରିନାହଁ ଯେଉଁଠାରେ ଫାଇଲ୍ ଗୁଡିକ ସେଭ୍ ହୋଇରହିଛି .
0:46	ମୁଁ ଏହି ଟ୍ୟୁଟୋରିଆଲ ପାଇଁ ଉବଣ୍ଟୁ 10.04 ର ବ୍ୟବହାର କରୁଛି .
0:51	ଏହି ଭାଗ ପାଇଁ ମାଉସ୍ (mouse) ତଥା କି-ବୋଅର୍ଡ଼ ର ବ୍ୟବହାର , ଏବଂ ଏକ ୱିନଡୋ ଉପରେ maximizeଏବଂ minimize ବଟନ୍ ଗୁଡିକ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଦରକାର .
1:02	ଏକ ଫାଇଲ୍ ର ପ୍ରଥମ ଦଶ ଲାଇନକୁ default ଭାବେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ Head କମାଣ୍ଡ୍ ପରେ ଏକ ascii ଫାଇଲ୍ ନାମ ବ୍ୟବହାର କରୁଁ .
1:10	ଚାଲଏକ ଫାଇଲ୍ ତିଆରି କରିବା . ଏହାର ବ୍ୟବହାରିକ ସ୍ବରୁପ ଦେଖିବା ପାଇଁ ମୁଁ ESC (escape) key କୁ ଦବାଉଛି.
1:17	Applications > Accessories > Text Editor କୁ ଯିବା.
1:24	ସମୟର ବାଧ୍ୟତା ହେତୁ ମୁଁ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଗୁଡିକ ଅନ୍ୟ ଏକ ଫାଇଲ୍ ରେ ଆଗରୁ ରଖିଛି .
1:30	ମୁଁ copy ଏବଂ paste କରୁଛି .
1:38	ଫାଇଲ୍ ଉପରେ ହିଟ୍ କର ଏବଂ ସେଭ୍ କର.
1:41	ଫାଇଲ୍ କୁ numbers dot txt ନାମ ଦିଅ ଏବଂ ସେଭ୍ ଉପରେ ହିଟ୍ କର.
1:48	ଏହି ଫାଇଲ୍ କୁ ବଂଦ କର.
1:53	ବର୍ତମାନ Applications > Accessories > Terminal କୁ ଯିବା.
2:01	ଏବେ ଆମେ ତିଆରି କରିଥିବା ଫାଇଲ୍ କୁ ଦେଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା .
2:05	Is ଟାଇପ୍ କର ଏବଂ ଏନ୍ଟର୍ ଉପରେ ହିଟ୍ କର.
2:09	ଆମେ ଏଠାରେ ଆମର ହୋମ୍-ଡାଇରେକ୍ଟ୍ ଟୋରୀ (home directory) ରେ ସବୁ ଫୋଲଡର୍ ଏବଂ ଫାଇଲ୍ କୁ ଲିଷ୍ଟ୍‌ କରିଛେ .
2:15	ବର୍ତମାନ ଆମେ cat କମାଣ୍ଡ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ଆମେ ତିଆରି କରିଥିବା ଫାଇଲ୍ ର କନ୍ଟେଟସ୍‌ ପଢ଼ିପାରିବା .
2:21	Cat num, ଫାଇଲ୍ ନାମ କୁ autofill କରିବା ପାଇଁ tab (ଟେବ୍) ଦବାଅ . ଏନ୍ଟର୍ ଦବାଅ .
2:29	ଚାଲ, head କମାଣ୍ଡ୍ ସହିତ ତାହା କରିବା .
2:33	Head numbers dot txt ଏନ୍ଟର୍ କର.
2:39	ବର୍ତମାନ ପ୍ରଥମ ଦଶଟି ଲାଇନସ୍ ପ୍ରଦଶ୍ରୀତ ଅଟେ .
2:43	ଯଦି ଆମେ ପ୍ରଥମ ପାଂଚଟି ଲାଇନସ୍ ଦେଖିବାକୁ ଚାହୁଁ , ତେବେ head କମାଣ୍ଡ୍ ଏବଂ ଫାଇଲ୍ ମଧ୍ୟରେ hyphen n5 ଅପସନ୍ ବ୍ୟବହାର କର.
2:52	Up arrow, hyphen n5 ଦବାଅ ଏବଂ ଏନ୍ଟର୍ ଦବାଅ.
2:58	ବର୍ତମାନ କେବଳ ପ୍ରଥମ ପାଂଚଟି ଲାଇନସ୍ ପ୍ରଦଶ୍ରୀତ ହେବ .
3:02	ପ୍ରେଜେଣ୍ଟ ଟେସନ୍ (presentation) କୁ ଫେରିଯିବା .
3:08	F5.
3:14	tail କମାଣ୍ଡ୍ head କମାଣ୍ଡ୍ ର ଠିକ୍ ବିପରିତ ଭାବରେ କାମକରେ , ଏହା default (ସ୍ବତଃସ୍ପୃତ) ଭାବରେ ଏକ ଫାଇଲ୍ ର ଶେଷ ଦଶଟି ଲାଇନ ପ୍ରଦଶ୍ରୀତ କରେ .
3:22	ଟର୍ମିନାଲ୍ କୁ ଫେରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ALT ଏବଂ Tab ଉପରେ ପ୍ରେସ୍ କରୁଛି.
3:27	tail numbers dot txt
3:31	ଯଦି ଆମେ କେବଳ ଶେଷ ପାଂଚଟି ଲାଇନସ୍ ଦେଖିବାକୁ ଚାହୁଁ , ତେବେ tail କମାଣ୍ଡ୍ ଏବଂ ଫାଇଲ୍ ନାମ ମଧ୍ୟରେ hyphen n5 ଅପସନ୍ ର ବ୍ୟବହାର କର .
3:40	hyphen n5 ଏନ୍ଟର୍ କର.
3:45	ସ୍ଲାଇଡ୍ ଗୁଡିକୁ ଯିବା.
3:50	ଏକ log fileସିଷ୍ଟମ ରେ ହୋଇଥିବା eventଗୁଡିକୁ ରଖି ଥାଏ .
3:55	Auth dot log ଫାଇଲ୍, କିଏ କିଏ ଲୋଗ୍-ଇନ୍ ଏବଂ ଲୋଗ୍-ଆଉଟ୍ ହୋଇଥାନ୍ତି, ତା’ର ଲୋଗ୍ maintain କରେ .
4:01	ଏକ ଲୋଗ୍ ଫାଇଲ୍ ର tail କୁ ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ hyphen f ଅପସନ୍ ର ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି tail କମାଣ୍ଡ୍ ର ସବୁଠାରୁ ଉପଯୋଗୀ ଅପସନ୍ .
4:09	ଯଦି ଲୋଗ୍ ଫାଇଲ୍ ସହିତ ଏକ ନୁଆ ଲାଇନ୍ ଯୋଡ଼ା ଯାଏ , tail କମାଣ୍ଡ୍ ତାହାକୁ ଶେଷ ଲାଇନ୍ ଭାବେ ନେବ ଏବଂ by default (ସ୍ବାଭାବିକ ଭାବରେ) ଏହାର ଉପର ଦଶ ଲାଇନସ୍ କୁ ପ୍ରଦଶ୍ରୀତ କରିବ.
4:18	ଟର୍ମିନାଲ୍ କୁ ଯିବା .
4:21	tail hyphen f forward slash var log auth dot log
4:31	ଏବେ ଏହି ଟର୍ମିନାଲ୍ ର ଆକାରକୁ ପରିବର୍ତନ କର.
4:39	ଚାଲ ଏବେ ଅନ୍ୟଏକ ଟର୍ମିନାଲ୍ ଖୋଲିବା , Application -> Accessories -> Terminal.
4:46	ଏବେ ଏହି ଟର୍ମିନାଲ୍ ର ଆକାରକୁ ପରିବର୍ତନ କର .
4:52	ଫଳରେ, ମୁଁ ତୁମକୁ ଏକ single screen ରେ ଦେଖାଇବି ଯେ କିପରି tail ଏକ ଲୋଗ୍ ଫାଇଲ୍ ରେ ଶେଷ ଲାଇନ୍ କୁ ଅନୁସରଣ କରେ.
5:00	Su କୁ ତୁମ ନିଜ ଭଳି ଚେଷ୍ଟା କର, ଏନ୍ଟର୍ ଦବାଅ.
5:05	କିଛି ଭୁଲ୍ password ଦିଅ ଏବଂ ଏନ୍ଟର୍ ଦବାଅ.
5:08	ତୁମେ ଦେଖିବ ଯେ ଟର୍ମିନାଲ୍ , ଯାହା ଉପରେ ଯେଉଁ tail ଚାଲୁଛି, ତାହା ଏକ ନୁଆ ଲୋଗ୍ ସାହିତ ଯୋଡି ହୋଇଯାଇଛି .
5:15	କେତେବେଳେ authentication failure ଦେଖା ଦେଇଥିଲା, ତାରିଖ ଏବଂ ସମୟ ତାହା ନିର୍ଦିଷ୍ଟ କରେ .
5:23	ସିଷ୍ଟମ‌ ର ତାରିଖ ଏବଂ ସମୟ କୁ ଯାଂଚ କରିବା ପାଇଁ date ଟାଇପ୍ କର, ଏନ୍ଟର୍ ଦବାଅ .
5:32	ଏହି ଟର୍ମିନାଲ୍ କୁ ବଂଦ କରିବା ପାଇଁ Exit ଟାଇପ୍ କର .
5:36	ରନିଂଗ୍ ଟେଲ୍ କମାଣ୍ଡ୍ କୁ ବଂଦ କରିବା ପାଇଁ ଏବଂ ସ୍କ୍ରିନ୍ କୁ ସର୍ବାଧିକ ବଡ କରିବା ପାଇଁ CTRL+C ଦବାଅ.
5:51	ଆମେ ପୁର୍ବ ଉଦାହରଣ ରେ କେବଳ auth dot log file ଦେଖିଛେ.
5:57	ଏଗୁଡିକ ଲିନକ୍ସ ରେ ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟବହୃତ ଲୋଗ୍ ଫାଇଲସ୍ (log files) .
6:01	ସିଷ୍ଟମ କିଛି ଅସୁବିଧା ହେଲେ , ଲିନକ୍ସ ସିଷ୍ଟମ ଏଡମିନ୍ ସ୍ଟ୍ରେଟର୍ (linux system administrator) ମେସିନ୍ ର ଟ୍ରବୁଲ୍ ସୁଟ୍ (troubleshoot) କରିବାକୁ ଅଧିକ ସୁଚନା ପାଇଁ ଏହିସବୁ ଲୋଗ୍ ଫାଇଲ (log files)କୁ ଦେଖିବ.
6:12	Sort କମାଣ୍ଡ୍, ନାମର ଅର୍ଥ ଅନୁସାରେ, ଉଭୟ ଉର୍ଦ୍ଧଗାମୀ ଏବଂ ନିମ୍ନଗାମୀ କ୍ରମରେ ଏକ ଫାଇଲ୍ ସର୍ଟ୍‌ କରେ .
6:23	sort numbers dot txt . ଏହା ଆମର ସଂଖ୍ୟା ଗୁଡିକୁ dot txt file ରେ ଉର୍ଦ୍ଧଗାମୀ କ୍ରମ (ascending order)ରେ ସଜାଇ ରଖିବ.
6:31	ଧ୍ୟାନ ଦିଅ ସେଠାରେ କିଛି ବିଚିତ୍ର ଅଛି , sort କେବଳ ପ୍ରଥମ ଅଖ୍ୟର କୁ ଦେଖେ , ତେଣୁ 10, 11 &12 ନମ୍ବର 2 ପୁର୍ବରୁ ଦେଖାଦିଏ .
6:43	ଏଥିରୁ ରଖ୍ୟା ପାଇବା ପାଇଁ , ଅପସନ୍ hyphen n କୁ ମିଶାଅ ଏବଂ ଏନ୍ଟର୍ ଦବାଅ.
6:53	ବର୍ତମାନ sort ପୁରା ନମ୍ବର କୁ ଦେଖେ ତାହାକୁ sort କରିବା ପାଇଁ .
6:58	number dot txt କୁ reverse order (ଓଲଟା କ୍ରମ)ରେ sort କରିବା ପାଇଁ ଅପସନ୍ hyphen r ମିଶାଅ.
7:09	ଆମ ପାଖରେ ନମ୍ବର୍ ଗୁଡିକ ଅଛି ଯାହାର ଏହି ଫାଇଲ୍ ରେ ପୁନରାବୃତି (repeat) ହୋ‌ଇଛି , unique numbers କୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ hyphen u ଅପସନ୍ ମିଶାଅ
7:17	ଟର୍ମିନାଲ୍ କୁ ଯାଅ.
7:20	ଅପ୍ ଏରୋ (Up Arrow)
7:22	U ଏନ୍ଟର୍ କର
7:26	ପୁର୍ବରୁ ଦୁଇଟି 2 ଦେଖାଦେଇଥିଲା . ବର୍ତମାନ କେବଳ ଗୋଟିଏ 2 ଦେଖା ଯାଉଛି .
7:38	ବର୍ତମାନ ଅମେ ଦେଖିବା କିପରି ନିର୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ତମ୍ଭ (column) ର ଆଧାର ଉପରେ ଏକ ଫାଇଲ୍ sort କରିପାରିବା .
7:44	ଚାଲ ଏକ ଫାଇଲ୍ ତିଆରି କର ଏବଂ ଏଥିରେ key ଇନ୍‌ କର ଯେପରି ନିମ୍ନରେ ଦେଖାଯାଇଛି.
7:48	Applications > Accessories > Text Editor କୁ ଯିବା.
7:57	ସମୟର ବାଧ୍ୟତା ହେତୁ ମୋ ପାଖରେ ଆଗରୁ ଅନ୍ୟଏକ ଫାଇଲ୍ ରେ ଡାଟା ଅଛି , ଚାଲ value କୋପି ଏବଂ ପେସ୍ଟ୍ କର CTRL+C; CTRL+V.
8:11	ଫାଇଲ୍, marks dot txt ନାମରେ ସେଭ୍ କର, Saveରେ କ୍ଲିକ୍ କର.
8:21	ଏହି ଫାଇଲ୍ ର ବିଶେଷ ଅଖ୍ୟର ଗୁଡିକୁ ଧର ନାହିଁ ; ମୁଁ ଚାହେଁ ନି ଯେ କମ୍ ନମ୍ବର୍ ଦେବାଯୋଗୁଁ କେହି ମୋତେ ଅଭିଯୁକ୍ତ କରୁ .
8:28	ଏହି ଫାଇଲ୍ କୁ ବଂଦ କର.
8:33	ଚାଲ marks dot txt file କୁ ଦିତିୟ ସ୍ତମ୍ଭ ର ଆଧାର ରେ sort କରିବା .
8:40	ଟର୍ମିନାଲ୍ କୁ ଯିବା.
8:42	sort space marks dot txt space hyphen t space open inverted commas space close inverted commas space.
8:53	ଏଠାରେ hyphen t delimiter ପାଇଁ ପ୍ରତୀକ ଏବଂ ଉଦୃତ ଚିହ୍ନ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନ (space) ଏହାକୁ ଦର୍ଶାଏ.
9:02	hyphen k2, ଦିତିୟ ସ୍ତମ୍ଭ ପାଇଁ ଯେଉଁଥିରେ sort ପ୍ରଦଶ୍ରୀତ ହେବା ଉଚିତ୍.
9:14	ଏନ୍ଟର୍ ଦବାଅ.
9:20	Cat marks dot txt
9:24	ଏହା ମୁଳ ଫାଇଲ୍ , ଯଦି ତୁମେ ଦେଖ କି Avir ଉପରକୁ ଚାଲିଗଲା ଏବଂ Bala ତଳକୁ ଆସିଗଲା - ଯେବେ ଆମେ ଦିତିୟ ସ୍ତମ୍ଭ ର ଆଧାରରେ sort କଲେ .
9:43	Cut କମାଣ୍ଡ୍ ଏକ ଫାଇଲ୍ ରୁ କେବଳ ନିର୍ଦିଷ୍ଟ ସୁଚନା କାଟିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ .
9:51	ଚାଲ marks dot txt ରୁ ନାମ ଗୁଡିକୁ ବାହାର କରିଦେବା.
9:55	ଚାଲ ଟର୍ମିନାଲ୍ କୁ ଯିବା ALT+Tab
9:58	cut space marks dot txt space hyphen d space open inverted commas space close inverted commas space.
10:08	ଏଠାରେ cut କମାଣ୍ଡ୍ ରେ d ଏକ delimiter ଏବଂ ଉଦୃତ ଚିହ୍ନ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନ (space) ଡିଲିମିଟର୍ କୁ ଦର୍ଶାଏ.
10:20	hyphen f2 ଦିତିୟ ସ୍ତମ୍ଭ ପାଇଁ. ଏନ୍ଟର୍ ପ୍ରେସ୍ କର.
10:31	Paste କମାଣ୍ଡ୍ ଫାଇଲ୍ ଗୁଡିକର ସମରୁପୀ ପରବର୍ତୀ ଲାଇନ୍ ଗୁଡିକୁ ମିଶାଇବ.
10:36	ଚାଲ ଏବେ ଉଭୟ numbers dot txt ଏବଂ marks dot txt ଫାଇଲ୍‌ କୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା.
10:41	ଟର୍ମିନାଲ୍ କୁ ଯିବା.
10:43	Paste numbers dot txt marks dot txt , ଏନ୍ଟର୍ ଦବାଅ .
10:50	ବର୍ତମାନ marks dot txt ର ପ୍ରଥମ ଲାଇନ୍, numbers dot txt ର ପ୍ରଥମ ଲାଇନ୍ କୁ ଯୋଡିଗଲା.
10:57	ଏହି ଆଉଟ୍ ପୁଟ୍ କୁ concatefile dot txt ନାମକ ଅନ୍ୟଏକ ଫାଇଲ୍ କୁ redirect କରିବା ପାଇଁ ଆମେ redirect key ବ୍ୟବହାର କରି ପାରିବା .
11:06	ଟର୍ମିନାଲ୍ କୁ ଯିବା.
11:08	Up arrowରେ ପ୍ରେସ୍ କର . redirect key ରେ ପ୍ରେସ୍ କର, ଯାହା Greater than symbol, concatfile dot txt . ଏନ୍ଟର୍ ରେ ପ୍ରେସ୍ କର.
11:18	Cat concatfile dot txt
11:22	ଚାଲ ଏବେ ସ୍ଲାଇଡ୍ କୁ ଯିବା.
11:25	ଯଦି ଆମେ paste କୁ ନମ୍ବର୍ ଗୁଡିକୁ କ୍ରମାନୁସାରେ ଟ୍ୟାବ୍ ଦ୍ୱାରା ଡିଲିମିଟ୍ ହୋ‌ଇ ପ୍ରିଣ୍ଟ୍ କରିବାକୁ ଚାହୁଁ , ଏଥି ପାଇଁ ଆମେ hyphen s ଅପସନ୍‌ କୁ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା .
11:34	Paste hyphen s
11:39	numbers dot txt.
11:43	ସ୍ଲାଇଡ୍ କୁ ଯାଅ .
11:45	ସ୍ପୋକେନ୍ ଟ୍ୟୁଟୋରିଆଲ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ୍ ଟକ ଟୁ ଏ ଟିଚର ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ୍ (Talk to a Teacher project) ର ଏକ ଭାଗ .
11:49	ଏହା ଆଇ. ସି. ଟି., (ICT), ଏମ. ଏଚ. ଆର. ଡି. (MHRD), ଭାରତ ସରକାରକଂ ମାଧ୍ୟମରେ ଜ଼ାତୀୟ ସ୍ବାଖ୍ୟରତା ମିଶନ୍ ଦ୍ବାରା ସମର୍ଥିତ.
11:55	ଏହି ମିଶନ୍ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ସୁଚନା ପାଇଁ ଆପଣ ନିମ୍ନରେ ଥିବା ଲିଂକ୍ କୁ ଯାଇ ପାରିବେ .
11:59	ଏହି script ଟି ମନୋରଜଂନ ମଲ୍ଲିକ୍ ଦ୍ବାରା ଅନୁବାଦିତ ହୋଇଛି । ଆଇ.ଆଇ.ଟି. ବମ୍ବେ ତରଫରୁ ମୁଁ ଆପଣକଂଠାରୁ ବିଦାୟ ନେଉଛି । ଉପସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଧନ୍ୟବାଦ

Contributors and Content Editors

Devraj, Manoranjan, PoojaMoolya, Pradeep