PhET/C3/Rutherford-Scattering/Gujarati

Time	Narration
00:01	Rutherford Scattering simulation પરના આ સ્પોકન ટ્યુટોરીયલમાં સ્વાગત છે.
00:06	આ ટ્યુટોરીયલમાં, આપણે ડેમોનસ્ટ્રેટ કરીશું Rutherford Scattering, PhET simulation.
00:13	અહીં હું વાપરી રહ્યી છું- Ubuntu Linux OS આવૃત્તિ 14.04,
00:20	Java આવૃત્તિ 1.7.0,
00:25	Firefox Web Browser આવૃત્તિ 53.02.2
00:31	આ ટ્યુટોરીયલના અનુસરણ માટે, શીખનારાઓ ઉચ્ચ શાળા વિજ્ઞાનમાંના વિષયોથી પરિચિત હોવા જોઈએ.
00:39	આ simulation વાપરીને, આપણે આપેલ શીખીશું: Plum pudding અને Rutherford પરમાણુ મોડેલ વિશે,
00:48	Rutherford gold foil પ્રયોગને પ્રદર્શિત કરવું,
00:52	alpha કણોના વર્તન વિશે,
00:56	alpha કણોના વિચલનને પ્રભાવિત કરતા પરિબળોને ઓળખવું.
01:02	હવે ચાલો ડેમોનસ્ટ્રેટ શરુ કરીએ.
01:06	simulation ને ડાઉનલોડ કરવા માટે આપેલ link નો ઉપયોગ કરો.
01:11	મેં મારા Downloads ફોલ્ડરમાં પહેલાથી જ Rutherford Scattering simulation ડાઉનલોડ કર્યું છે.
01:18	simulation ને ખોલવા માટે, Rutherford Scattering એચટીએમએલ ફાઈલ પર જમણું ક્લીક કરો.
01:26	Open with Firefox Web Browser વિકલ્પ પસંદ કરો.
01:30	ફાઈલ બ્રાઉઝરમાં ખુલે છે.
01:33	આ Rutherford Scattering simulation નું ઇન્ટરફેસ છે.
01:38	ઇન્ટરફેસ 2 screens ધરાવે છે- Rutherford Atom, Plum Pudding Atom.
01:45	ચાલો Plum Pudding Atom સ્ક્રીન સાથે શરુ કરીએ.
01:49	જે. જે. થોમસને Plum Pudding પરમાણુ મોડેલ પ્રસ્તાવિત કર્યું હતું.
01:53	આ મોડેલ Rutherford ના પરમાણુ મોડેલ પહેલા પ્રસ્તાવિત કરવામાં આવ્યું હતું.
01:58	Plum Pudding Atom સ્ક્રીનને ખોલવા માટે તેના પર ક્લીક કરો.
02:02	સ્ક્રીનની ડાબી બાજુએ Plum Pudding પરમાણુ મોડેલ માટે પ્રાયોગિક સેટ અપ (સુયોજન) આવેલું છે.
02:09	તેમાં Alpha Particles સ્ત્રોતની ઉપર એક ધાતુની પાતળી શીટ (પતરું) આવેલી છે.
02:15	સ્ક્રીનની મધ્યમાં view box આવેલું છે.
02:19	તે એકલ પરમાણુ દર્શાવે છે જે ધરાવે છે 3 into 10 to the power of -10 meter atomic scale.
02:26	પરમાણુમાં, લાલ ભાગ પોઝિટિવ (ઘનાત્મક) charge રજૂ કરે છે જે કે સમાન રીતે વિતરીત કરવામાં આવ્યું છે.
02:33	નાના બ્લુ (ભૂરા) ગોળાઓ ઇલેક્ટ્રોનો રજુ કરે છે જે કે પરમાણુમાં જોડાયેલા હોય છે.
02:39	પરમાણુમાં પોઝિટિવ (ઘનાત્મક) ચાર્જ અને ઇલેક્ટ્રોનો વચ્ચે કોઈપણ જુદાપણું (વિયોગ) નથી.
02:44	જમણી બાજુએ આવેલ Screen 2 બોક્સો દર્શાવે છે, Legend અને Alpha particle.
02:53	Legend બોક્સ પરમાણુના મુખ્ય કંપોનૅન્ટો (ઘટકો) ને ઓળખવામાં મદદ કરે છે.
02:58	Alpha Particle બોક્સ ધરાવે છે- એક Energy સ્લાઇડર જે કે અંદર આવનારા આલ્ફા કણોની ઊર્જામાં ફેરફાર કરવા માટે છે,
03:06	Traces ચેક-બોક્સ એ alpha કણોની ટ્રેજેક્ટરી (આપેલ બળે ક્રિયાન્વિત ઉડતા કણો દ્વારા અનુસરિત માર્ગ) દર્શાવવા માટે છે.
03:11	Traces ચેક-બોક્સને ચેક કરો.
03:14	સ્ક્રીનમાં નીચેની બાજુએ આપણી પાસે છે, Play/Pause બટન,
03:19	Step બટન અને Reset બટન.
03:23	Alpha Particles સ્ત્રોતને ટર્ન ઓન (ચાલુ) કરવા માટે, બ્લુ (ભૂરા) બટન પર ક્લીક કરો.
03:28	નોંધ લો alpha કણોની બીમ (કિરણ) પાતળા ધાતુના પતરાને અથડાય છે.
03:33	પરમાણુ અંતર્ગત alpha કણોના માર્ગનું અવલોકન કરો.
03:37	તમામ alpha કણો જે પરમાણુમાંથી પસાર થાય છે તે વણ-વિચલિત છે.
03:42	આ એટલા માટે કારણ કે ઇલેક્ટ્રોનો સમગ્ર પરમાણુમાં સમાન રીતે વહેંચાયેલા છે.
03:47	પરમાણુમાં ઋણાત્મક અને ઘનાત્મક charge ની તીવ્રતા સરખી હોય છે.
03:53	આ સૌથી સ્થિર electrostatic ગોઠવણી આપે છે.
03:57	તેથી તે પરમાણુને વિદ્યુતીય રીતે તટસ્થ બનાવે છે.
04:01	Plum Pudding મોડેલ પરમાણુની સંપૂર્ણ તટસ્થતાને સમજાવવામાં સક્ષમ હતું.
04:07	પરમાણુનું Plum Pudding મોડેલ આપેલને સમજાવવામાં નિષ્ફળ થયું: પરમાણુની સ્થિરતા,
04:15	પરમાણુમાં ન્યુક્લિઅસ (નાભિ) નું સ્થાન.
04:19	Plum Pudding મોડેલને પરમાણુ રચના માટે ગણતરીમાં લઇ શકાયુ નથી.
04:24	પરંતુ તેણે અન્ય પરમાણુ રચના મોડેલોના વિકાસ માટે પાયો પૂરો પાડ્યો છે.
04:31	ચાલો Rutherford Atom સ્ક્રીન પર જઈએ.
04:35	Rutherford Atom ને ખોલવા માટે તેના પર ક્લીક કરો.
04:39	Rutherford Atom સ્ક્રીન રૂથરફોર્ડના ગોલ્ડ ફોઈલ (સોનાના પતરા) ના પ્રયોગને પ્રદર્શિત કરવામાં મદદ કરે છે.
04:45	Rutherford Atom સ્ક્રીન Plum Pudding પરમાણુ સ્ક્રીન જેવા જ ટૂલો ધરાવે છે.
04:51	વધારામાં, અહીં Alpha Particle બોક્સની નીચે એક Atom બોક્સ આવેલું છે.
04:56	Atom બોક્સ Protons અને Neutrons સ્લાઇડરો ધરાવે છે જેથી ન્યુક્લિઅસ (નાભિ) ના સંયોજનમાં ફેરફાર કરી શકાય.
05:04	અહીં, protons અને neutrons ની સંખ્યા સોનાના પરમાણુમાના જેટલી જ છે.
05:09	સ્ક્રીનની મધ્યમાં, તમને એક બોક્સ દેખાશે.
05:13	તે સોનાના પતરામાં વિભિન્ન પરમાણુઓનું zoom in વ્યુ (દેખાવ) રજુ કરે છે.
05:19	સ્ક્રીનની ડાબી બાજુ 2 મોડેલ વ્યૂઝ (દેખાવ) ધરાવે છે.
05:23	તે છે atomic view અને nuclear view.
05:27	મૂળભૂત રીતે, atomic view પસંદ થયેલ છે.
05:31	Atomic view એ પરમાણુમાંથી જેમ alpha કણો પસાર થાય તેમ તેમના વર્તન બદ્દલ ખ્યાલ આપે છે.
05:38	Alpha particles સ્ત્રોતને ટર્ન ઓન (ચાલુ) કરવા માટે બ્લુ (ભૂરા) બટન પર ક્લીક કરો.
05:43	નોંધ લો alpha કણોની બીમ (કિરણ) પાતળા સોનાના પતરાથી અથડાય છે.
05:48	alpha કણોની ટ્રેજેક્ટરીઝ નિહાળવા માટે Traces ચેક-બોક્સને ચેક કરો.
05:54	alpha કણો જેમ પરમાણુના નાભિ સુધી પહોંચે તેમ તેના ટ્રેસ (નિશાનો) નું અવલોકન કરો.
06:00	હવે, simulation ને અટકાવો અને Step બટન પર ક્લીક કરો.
06:06	અહીં, ઘણા alpha કણો વણ-વિચલિત છે.
06:11	કેટલાક alpha કણો સેજ વિચલિત થયા છે.
06:15	ખુબ ઓછા alpha કણો પાછા ફેંકાયા છે, એટલે કે, લગભગ 180° વિચલિત થયા છે.
06:22	ચાલો nuclear view માં alpha કણોનું વર્તન જોઈએ.
06:27	nuclear view પર ક્લીક કરો.
06:29	નોંધ લો zoom in view માં, પરમાણુઓ એકલ ન્યુક્લિઅસથી બદલાય છે.
06:35	હવે simulation ને પ્લે કરો.
06:38	alpha કણો જેમ ન્યુક્લિઅસ સુધી પહોંચે તેમ તેનું વિચલન અવલોકન કરો.
06:44	અહીં સોનાના પરમાણુ માટે n/p ગુણોત્તર છે 1.5. તેથી alpha કણો મોટું વિચલન દર્શાવે છે.
06:53	ચાલો એવા પરિબળોનો અભ્યાસ કરીએ જે alpha કણોના સ્કેટરિંગ (વેરવિખેર) ને અસર કરે છે.
06:59	Energy સ્લાઇડરને ડ્રેગ કરીને minimum તરફે લાવો.
07:03	અવલોકન કરો ઊર્જાના ઘટાડા સાથે વિચલનનો કોણ વધે છે.
07:09	આગળ આપણે જોઈશું કે, કેવી રીતે ન્યુક્લિઅસના સંયોજનમાં ફેરફાર કરવાથી alpha કણોના સ્કેટરિંગ (વેરવિખેર) ને અસર થાય છે.
07:16	ચાલો એવી નાની ન્યુક્લિઅસથી શરૂઆત કરીએ જેમાં protons અને neutrons ની સંખ્યા ઓછી છે.
07:22	Energy સ્લાઇડરને ડ્રેગ કરીને તેના મૂળભૂત સ્થાને લાવો.
07:27	ત્યારબાદ Protons અને Neutrons સ્લાઇડરને ડ્રેગ કરીને 20 તરફે લાવો.
07:32	ન્યુક્લિઅસનું માપ નાનું થાય છે.
07:35	alpha કણોના વિચલન કોણનું અવલોકન કરો.
07:39	પ્રોટોન અને ન્યુટ્રોનની સંખ્યા ઘટવાથી વિચલન કોણ ઘટે છે.
07:45	અહીં પરમાણુ સ્થિર છે કારણ કે n /p ગુણોત્તર 1 છે.
07:50	અવલોકન કરો alpha કણો જે કે ન્યુક્લિઅસથી ખુબ દૂર છે લગભગ શોધી ન શકાય તેવું વિચલન ધરાવે છે.
07:57	જ્યારે કે જે alpha કણો ન્યુક્લિઅસની પાસે આવેલા છે તે વિચલિત થયા છે.
08:02	એસાઈનમેન્ટ તરીકે, પ્રોટોન અને ન્યુટ્રોનનાં વિવિધ સંયોજનો અજમાવી જુઓ અને વિચલનો તપાસો.
08:10	alpha કણોના વર્તનમાં થતા ફેરફાર માટે સમજૂતી આપો.
08:16	ચાલો સારાંશ લઈએ.
08:19	આ ટ્યુટોરીયલમાં, આપણે ડેમોનસ્ટ્રેટ કર્યું કે કેવી રીતે Rutherford Scattering, PhET simulation વાપરવું છે.
08:28	આ simulation વાપરીને, આપણે આપેલ શીખ્યા: Plum pudding અને Rutherford પરમાણુ મોડેલ વિશે,
08:37	રૂથરફોર્ડ ગોલ્ડ ફોઈલ પ્રયોગને પ્રદર્શિત કરવો,
08:41	alpha કણોના વર્તન વિશે,
08:45	alpha કણોના વિચલનને પ્રભાવિત કરતા પરિબળોને ઓળખવું.
08:51	આપેલ લીંક પર ઉપલબ્ધ વિડિઓ Spoken Tutorial પ્રોજેક્ટનો સારાંશ આપે છે. કૃપા કરી તેને ડાઉનલોડ કરીને નિહાળો.
09:00	Spoken Tutorial Project ટીમ સ્પોકન ટ્યુટોરીયલોનો ઉપયોગ કરીને વર્કશોપો આયોજિત કરે છે અને ઓનલાઇન પરીક્ષા પાસ થવા પર પ્રમાણપત્રો આપે છે.
09:09	વધુ વિગતમાં જાણવા માટે, કૃપા કરીને અમને લખો.
09:13	કૃપા કરી તમારા પ્રશ્નો આ ફોરમમાં પોસ્ટ કરો.
09:17	આ પ્રોજેક્ટને આંશિક ફાળો શિક્ષકો અને શિક્ષા પર પંડિત મદન મોહન માલવિયા નેશનલ મિશન દ્વારા આપવામાં આવ્યો છે.
09:25	Spoken Tutorial પ્રોજેક્ટને ફાળો NMEICT, MHRD, ભારત સરકાર દ્વારા આપવામાં આવ્યો છે. આ મિશન પર વધુ માહિતી આ લીંક પર ઉપલબ્ધ છે.
09:38	IIT Bombay તરફથી ભાષાંતર કરનાર હું, જ્યોતિ સોલંકી વિદાય લઉં છું. જોડવાબદ્દલ આભાર.

Contributors and Content Editors

Jyotisolanki