BASH/C3/Basics-of-Redirection-(error-handling)/Punjabi

‘’’Time’’’	‘’’Narration’’’
00:01	ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਦੋਸਤੋ, ਬੈਸ਼ ਵਿੱਚ ‘Basics of Redirection’ ਉੱਤੇ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਹੈ ।
00:07	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂਗੇ
00:10	‘Bash’ ਵਿੱਚ ਇਨਪੁਟ ਅਤੇ ਆਉਟਪੁਟ
00:12	ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ
00:15	ਫ਼ਾਇਲ ਡਿਸਕ੍ਰਿਪਟਰ ਸਟੈਂਡਰਡ ਇਨਪੁਟ
00:18	ਸਟੈਂਡਰਡ ਆਉਟਪੁਟ ਸਟੈਂਡਰਡ ਐਰ੍ਰ
00:22	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ BASH ਵਿੱਚ ‘Shell Scripting’ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
00:28	ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਬੰਧਤ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲਸ ਲਈ ਵਿਖਾਈ ਗਈ ਵੈਬਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਜਾਓ । (http://www.spoken-tutorial.org)
00:34	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਲਈ ਅਸੀਂ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ।
00:36	ਉਬੰਟੁ ਲੀਨਕਸ 12.04 ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ
00:40	‘GNU BASH’ ਵਰਜਨ 4.2
00:43	ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ, ਅਭਿਆਸ ਲਈ ‘GNU Bash’ ‘ਵਰਜਨ 4’ ਜਾਂ ਉਸਤੋਂ ਨਵੇਂ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
00:50	‘GNU/Linux’ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਫ਼ਾਇਲ ਵਿੱਚ ਆਉਟਪੁਟ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਫ਼ਾਇਲ ਤੋਂ ਇਨਪੁਟ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।
00:58	ਹਰ ਇੱਕ ‘Shell’ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਇਨਪੁਟ ਅਤੇ ਆਉਟਪੁਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
01:03	ਇਨਪੁਟ ਅਤੇ ਆਉਟਪੁਟ ‘Shell’ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਰੀਡਾਇਰੈਕਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
01:11	ਇਨਪੁਟ ਜਾਂ ਆਉਟਪੁਟ ਦੇ ਡਿਫਾਲਟ ਪਾਥ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ‘ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
01:18	GNU/Linux ਵਿੱਚ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਸਹਿਤ ਸਭ ਕੁੱਝ ਇਸ ਫ਼ਾਇਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ ।
01:24	ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਰੀਟਰਨ ਵੈਲਿਊਜ਼ ਹਨ:
01:27	‘Input’ ਦੇ ਲਈ ‘0’ ਭਾਵ ‘Keyboard’
01:31	‘Output’ ਦੇ ਲਈ ‘1’ ਭਾਵ ‘Screen’
01:34	‘Error’ ਦੇ ਲਈ ‘2’ ਭਾਵ ‘Screen’
01:38	‘0, 1, 2’ ‘POSIX’ ਉਹ ਨੰਬਰ ਹਨ ਅਤੇ ‘file descriptors’ ‘(FD)’ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
01:46	ਰੀਡਾਇਰੈਕਟ or ‘POSIX’ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਯੂਜਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
01:54	ਸਟੈਂਡਰਡ ਇਨਪੁਟ: ਸਟੈਂਡਰਡ ਇਨਪੁਟ ਡਿਫਾਲਟ ਇਨਪੁਟ ਮੇਥਡ ਹੈ ।
02:00	ਇਨਪੁਟ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਣ ਦੇ ਲਈ ਸਾਰੀਆਂ ਕਮਾਂਡਸ ਦੁਆਰਾ ਸਟੈਂਡਰਡ ਇਨਪੁਟ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
02:04	ਇਸਨੂੰ ਸਿਫ਼ਰ (0) ਤੋਂ ਵਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
02:07	‘stdin (ਸਟੈਂਡਰਡ input)’ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
02:13	ਡਿਫਾਲਟ ਸਟੈਂਡਰਡ ਇਨਪੁਟ ਕੀਬੋਰਡ ਹੈ ।
02:17	‘Less than’ ਸਿੰਬਲ ਇਨਪੁਟ ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਸਿੰਬਲ ਹੈ ।
02:22	ਸੰਟੈਕਸ ਹੈ: ‘Command space less than symbol space filename’
02:30	ਅਸੀਂ ‘ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ dot sh’ ਫ਼ਾਇਲ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਾਂ ।
02:34	ਅਸੀਂ ਇਸ ਫ਼ਾਇਲ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਕੋਡ ਟਾਈਪ ਕੀਤੇ ਹਨ ।
02:37	ਇਹ shebang ਲਾਈਨ ਹੈ ।
02:41	ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ‘sort space less than symbol space file dot txt’
02:48	ਇਹ ਇਨਪੁਟ ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ ।
02:52	ਇਨਪੁਟ ‘file dot txt’ ਫ਼ਾਇਲ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ ।
02:57	‘sort’ ਕਮਾਂਡ ‘file dot txt’ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸੋਰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
03:04	‘Save’ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ ।
03:06	‘ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ dot sh’ ਫ਼ਾਇਲ ਨੂੰ ਰਨ ਕਰੋ ।
03:10	ਆਪਣੇ ਕੀਬੋਰਡ ਉੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ‘Ctrl, Alt’ ਅਤੇ ‘T’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਟਰਮੀਨਲ ਖੋਲੋ ।
03:18	ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ‘file dot txt’ ਦਾ ਕੰਟੈਂਟ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ।
03:23	ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ‘cat space file dot txt’.
03:27	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
03:30	ਤੁਸੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਫ਼ਾਇਲ ਵਿੱਚ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ ।
03:35	ਹੁਣ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ‘chmod space plus x space ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ dot sh’
03:43	ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
03:45	ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ‘dot slash ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ dot sh’
03:48	‘ਐਂਟਰ’ ਦਬਾਓ ।
03:51	ਅਸੀਂ ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਦੇ ਬਾਅਦ ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ ਆਉਟਪੁਟ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।
03:56	ਨੰਬਰ ਵੱਧਦੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।
04:00	ਆਪਣੀ ਸਲਾਇਡਸ ਉੱਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਆਓ ।
04:03	ਸਟੈਂਡਰਡ ਆਉਟਪੁਟ:ਸਟੈਂਡਰਡ ਆਉਟਪੁਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਮਾਂਡਸ ਦੁਆਰਾ ਆਉਟਪੁਟ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
04:10	ਡਿਫਾਲਟ ਆਉਟਪੁਟ ਸਕਰੀਨ ਉੱਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ ।
04:14	ਇਹ ਨੰਬਰ ਇੱਕ (1) ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ।
04:17	‘stdout (ਸਟੈਂਡਰਡ output)’ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
04:23	(>) ‘Greater than’ ਸਿੰਬਲ ਆਉਟਪੁਟ ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਸਿੰਬਲ ਹੈ ।
04:28	ਸੰਟੈਕਸ ਹੈ: ‘Command space greater than symbol space filename’
04:35	ਅਸੀਂ ‘ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ dot sh’ ਫ਼ਾਇਲ ਉੱਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ।
04:41	ਪਿਛਲੀ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਕਮੈਂਟ ਕਰੋ: ਜੋ ‘sort’ ਹੈ ।
04:45	ਇਸ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ‘ls space greater than space symbol ls underscore file.txt’
04:55	ਇਹ ਆਉਟਪੁਟ ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ ।
04:59	‘ls’ ਦਾ ਆਉਟਪੁਟ ‘ls_file dot txt’ ਵਿੱਚ ਇੱਕਠਾ ਹੋਵੇਗਾ ।
05:06	‘ls’ ਕਮਾਂਡ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ ਵਿਚਲੀਆਂ ਫਾਈਲਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
05:14	ਹੁਣ ਫ਼ਾਇਲ ਨੂੰ ਸੇਵ ਕਰੋ: ਅਤੇ ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ ਜਾਓ ।
05:19	ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਮੋਟ ਨੂੰ ਕਲੀਅਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ । ਪਹਿਲਾਂ ‘ls’ ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ਅਤੇ ਆਉਟਪੁਟ ਵੇਖੋ ।
05:28	ਹੁਣ ‘uparrow’ ਕੀਜ (key) ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦਬਾਓ ।
05:33	ਪਿਛਲੀ ਕਮਾਂਡ ‘dot slash ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ dot sh’ ਨੂੰ ਰੀਕਾਲ ਕਰੋ ।
05:38	ਅਤੇ ਐਂਟਰ ਦਬਾਓ ।
05:41	ਹੁਣ ਚੈੱਕ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਆਉਟਪੁਟ ਠੀਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰੀਡਾਇਰੈਕਟ ਹੈ ।
05:46	ਟਾਈਪ ਕਰੋ:‘gedit space ls underscore file dot txt’ ਅਤੇ ‘Enter’ ਦਬਾਓ ।
05:56	ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਆਉਟਪੁਟ ਨੂੰ ਇਸ ਫ਼ਾਇਲ ਵਿੱਚ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ । ਇਸ ਲਈ:ਸਾਡਾ ਰੀਡਾਇਰੈਕਟ ਸਫਲ ਸੀ ।
06:03	ਆਪਣੀ ਸਲਾਇਡਸ ਉੱਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਆਓ ।
06:06	‘ਸਟੈਂਡਰਡ error’ ਡਿਫਾਲਟ ਆਉਟਪੁਟ ਐਰ੍ਰ ਹੈ ।
06:12	ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਾਰੇ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਐਰ੍ਰਸ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
06:16	ਇਹ ਨੰਬਰ ਦੋ (2) ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ।
06:20	‘stderr (ਸਟੈਂਡਰਡ error)’ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
06:25	ਡਿਫਾਲਟ ‘ਸਟੈਂਡਰਡ error’ ਆਉਟਪੁਟ ਸਕਰੀਨ ਜਾਂ ਮਾਨੀਟਰ ਉੱਤੇ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
06:32	‘2 greater than symbol (2 >)’ ਐਰ੍ਰ ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਸਿੰਬਲ ਹੈ ।
06:36	ਸੰਟੈਕਸ ਹੈ: ‘command space 2 greater than space error dot txt’
06:44	ਅਸੀਂ ਫ਼ਾਇਲ ‘ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ dot sh’ ਉੱਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ।
06:49	ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੀ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਕਮੈਂਟ ਕਰਾਂਗੇ ਭਾਵ ‘ls’
06:54	ਇਸ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਟਾਈਪ ਕਰੋ ‘rm space backslash tmp backslash 4815 dot txt space 2 greater than symbol space error dot txt’
07:11	ਐਰ੍ਰ ਆਉਟਪੁਟ ‘error dot txt file’ ਵਿੱਚ ਰੀਡਾਇਰੈਕਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
07:17	ਹੁਣ ‘Save’ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ: ਅਤੇ ਟਰਮੀਨਲ ਉੱਤੇ ਜਾਓ ।
07:22	ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਐਰ੍ਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮਾਂਡ ਟਾਈਪ ਕਰਾਂਗੇ ।
07:26	ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ‘rm space backslash tmp backslash 4815 dot txt’
07:36	‘ਐਂਟਰ’ ਦਬਾਓ ।
07:38	ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਐਰ੍ਰ ਹੈ:
07:40	‘rm: cannot remove slash tmp slash 4815 dot txt: No such file or directory’
07:49	ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਫ਼ਾਇਲ ਨੂੰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ।
07:53	‘uparrow’ ਕੀ (key) ਦਬਾਓ ।
07:55	ਅਤੇ ਪਿਛਲੀ ਕਮਾਂਡ ‘dot slash ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ dot sh’ ਨੂੰ ਰੀਕਾਲ ਕਰੋ ।
08:01	‘ਐਂਟਰ’ ਦਬਾਓ ।
08:03	ਹੁਣ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਐਰ੍ਰ ਰੀਡਾਇਰੈਕਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
08:07	ਟਾਈਪ ਕਰੋ: ‘gedit space error dot txt’ ਅਤੇ ‘ਐਂਟਰ’ ਦਬਾਓ ।
08:15	ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਫ਼ਾਇਲ ‘error dot txt’ ਲਈ ਰੀਡਾਇਰੈਕਟੈਡ ਐਰ੍ਰ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।
08:22	ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਦੇ ਆਖੀਰ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
08:26	ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ,
08:28	ਇਸ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖਿਆ
08:31	Bash ਵਿੱਚ ਇਨਪੁਟ ਅਤੇ ਆਉਟਪੁਟ
08:35	ਰੀਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਫ਼ਾਇਲ descriptors
08:38	< (less than) ਸਿੰਬਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਟੈਂਡਰਡ ਇਨਪੁਟ
08:42	> (greater than) ਸਿੰਬਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਟੈਂਡਰਡ ਆਉਟਪੁਟ
08:47	2 > (2 greater than) ਸਿੰਬਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਟੈਂਡਰਡ ਐਰ੍ਰ ।
08:52	ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੰਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ,
08:54	ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੈਂਗਵੇਜ਼ ਜਿਵੇਂ- C, C++, Java ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਿਖੋ ।
08:59	ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਫ਼ਾਇਲ ਵਿੱਚ ਆਉਟਪੁਟ ਜਾਂ ਐਰ੍ਰ ਰੀਡਾਇਰੈਕਟ ਕਰੋ ।
09:04	ਜਾਂ ਕੁੱਝ ਕੰਟੈਂਟ ਜਿਵੇਂ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਮ, ਪਤੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਟੇਕਸਟ ਫ਼ਾਇਲ ਬਣਾਓ ।
09:11	ਨਵੀਂ ਫ਼ਾਇਲ ਲਈ ਕੰਟੈਂਟ ਨੂੰ ਰੀਡਾਇਰੈਕਟ ਕਰੋ ।
09:15	ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਲਿੰਕ ਉੱਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਵੀਡਿਓ ਨੂੰ ਵੇਖੋ ।
09:19	ਇਹ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਦਾ ਨਿਚੋੜ ਕੱਢਦਾ ਹੈ ।
09:23	ਚੰਗੀ ਬੈਂਡਵਿਡਥ ਨਾ ਮਿਲਣ ਉੱਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਡਾਊਂਨ ਲੋਡ ਕਰਕੇ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ।
09:28	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਟੀਮ,
09:30	ਇਹ ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਚਲਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ।
09:34	ਆਨਲਾਇਨ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣ-ਪੱਤਰ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
09:38	ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਦੇ ਲਈ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ contact @ spoken - tutorial.org ਉੱਤੇ ਲਿਖੋ ।
09:46	ਸਪੋਕਨ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਟਾਕ-ਟੂ-ਅ ਟੀਚਰ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ।
09:50	ਇਹ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਐਮਐਚਆਰਡੀ ਦੇ “ਆਈਸੀਟੀ ਵਲੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਖਰਤਾ ਮਿਸ਼ਨ” ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ ।
09:58	ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਲਿੰਕ ਉੱਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ ।
10:10	ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ.ਬੰਬੇ ਤੋਂ ਹੁਣ ਅਮਰਜੀਤ ਨੂੰ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿਓ । ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ।	}

Contributors and Content Editors

Harmeet, PoojaMoolya