LaTeX/C2/Report-Writing/Marathi

Time	Narration
00:01	स्पोकन ट्युटोरियलच्या रिपोर्ट रायटिंग LaTeX वरील पाठात आपले स्वागत. मी याचा उच्चार latek करत आहे latex नव्हे.
00:09	कन्नन मौदगल्या ह्या ट्युटोरिअलचे प्रमुख आहेत.
00:13	या पाठात डॉक्युमेंट कसे तयार करावे हे जाणून घेऊ.
00:19	विशेषतः, रिपोर्ट आणि आर्टिकल क्लास कसा वापरावा, सेक्शन्स कसे तयार करावे, सेक्शन्सना स्वयंचलित क्रमांक देणे, अनुक्रमणिका आणि टायटल पेज तयार करणे.
00:38	हा पाठ मी 10,000 रुपयांपेक्षा कमी किंमतीच्या लॅपटॉपवर तयार करत आहे.
00:44	आणि यासाठी मीउबंटु लिनक्स, TeXworks आणि LaTeX वापरत आहे.
00:51	तुम्ही TeXworks विंडोज किंवामॅकवर सुध्दा याचप्रकारे वापरू शकता.
00:57	आपण LaTeX हे TeXworks शिवायही वापरू शकतो.
01:02	तुम्ही यासाठी जास्त किंमतीचे लिनक्स संगणकही वापरू शकता.
01:07	यासाठी पुढील पूर्वतयारीची गरज आहे: या पाठाचा सराव करण्यासाठी LaTeX ची ओळख करून देणारे स्पोकन ट्युटोरियल, report dot tex ही फाईल, side-by-side method ची माहिती असावी.
01:23	spoken tutorial dot org या वेबसाईटवर या सर्वांबद्दल माहिती उपलब्ध आहे.
01:32	आता आपण TeXworks विंडोवर जाऊ.
01:36	मी report.tex ही फाईल आधीच उघडली आहे. कृपया ही डाऊनलोड करून माझ्याबरोबर सराव करा.
01:44	मी 12 point हा फाँट साईज, ‘a4 paper’ आणि article class वापरत आहे.
01:55	'usepackage' कमांडद्वारे समास सेट करण्यासाठी मी geometry package वापरत आहे.
02:02	प्रत्येक कमांडच्या सुरूवातीला reverse slash चिन्ह वापरले जाते.
02:07	मी दरवेळी ह्याचा स्पष्टपणे उल्लेख केला नाही तरी तुम्ही reverse slash देण्यास विसरू नका.
02:13	तसेच मी कंसांचा उल्लेख दरवेळी केला नाही तरी तुम्हाला ते वापरायचे आहेत.
02:20	व्हिडिओमधे दाखवल्याप्रमाणेच तुम्ही कृती करा.
02:25	usepackage कमांडमधे चौकटी कंसात पर्यायी पॅरामीटर्स आहेत.
02:31	पॅकेजचे नाव महिरपी कंसात असते.
02:35	मी आडवा आणि उभा समास प्रत्येकी 4.5 सेमीवर सेट केला आहे.
02:41	डाव्या कोप-यात बाजूला वर असलेल्या "TexWorks" या विंडोमधे पहा.
02:47	pdfLaTeX हा पर्याय निवडलेला नसल्यास कृपया ड्रॉपडाऊन मेनूमधून तो निवडा.
02:55	डाव्या बाजूला बाण असलेले हिरव्या रंगाचे एक वर्तुळ आहे.
02:59	त्या बाणावर क्लिक करून ही फाईल कंपाईल करा.
03:04	‘report.pdf’ ही फाईल मिळेल जी आपण उजव्या बाजूला बघू शकतो.
03:09	आऊटपुट फाईलमधील सेक्शन, सब-सेक्शन आणि सब-सब-सेक्शन ही टायटल्स पहा.
03:18	हे सोर्सफाईलमधे दिलेल्या कमांडस वापरून तयार केले गेले आहे.
03:23	'pdf' फाईलमधील ‘सेक्शन’ या टायटल्सच्या विविध वैशिष्ट्यांकडे लक्ष द्या.
03:30	या टायटल्सचे आकार प्रमाणात आणि आपोआप तयार केले जातात.
03:37	तसेच सेक्शनटायटल सर्वात मोठे आहे आणि सब-सब-सेक्शनटायटल सर्वात लहान आहे.
03:45	सोर्सफाईलमधील रिकाम्या ओळी विचारात न घेता, आऊटपुट तसेच राहते.
03:50	येथील एक ओळ डिलिट करूनकंपाईल करू.
03:55	येथे काहीही बदल झालेला नाही.
03:57	मी पेपरचा साईज बदलून a5 करत आहे.
04:02	हे आऊटपुटमधील प्रत्येक ओळीची रुंदी कमी करेल.
04:06	मागे केल्याप्रमाणे हे टेक्स्ट कंपाईल करू.
04:10	आऊटपुट नीट दिसण्यासाठी control + दाबून हे मोठे करून घेत आहे.
04:17	आता हे मध्यभागी आणू.
04:20	उर्वरित पाठासाठी आपण a5 पेपरच वापरणार आहोत. तुम्ही तो बदलून a4 करू शकता.
04:28	कृपया लक्षात घ्या, मी फाईल सेव्ह केलेली नव्हती. याचे कारण TexWorks कंपाईल करण्यापूर्वी फाईल आपोआप सेव्ह करून घेते.
04:37	आता फाँटचा आकार कमी करून तो 10 point ठेवा आणि कंपाईल करा.
04:44	अरेच्या, फाँटचा आकार लहान झाला- आश्चर्य वाटले? पण, आकार प्रमाणबध्द आणि अंतर समान राहिले.
04:54	फाँटचा आकार पुन्हा 12 point करू.
04:59	आता आपण सेक्शनटायटल्सच्या आणखी एका महत्वाच्या घटकाबद्दल जाणून घेऊ.
05:04	हे सेक्शन क्रमांक आपोआप दिले गेलेले आहेत.
05:09	हे अधिक स्पष्ट करण्यासाठी मी इन्सर्टेड सेक्शन हा नवा सेक्शन समाविष्ट करणार आहे.
05:18	कंपाईल केल्यावर येथे अंक योग्य क्रमाने आलेले दिसतील. अशाप्रकारे LaTeX नंबरिंगची देखील काळजी घेते.
05:29	LaTeX टेबल ऑफ कंटेन्टससाठी toc एक्सटेन्शनची फाईल तयार करते.
05:36	‘टेबल ऑफ कंटेन्टस’ हे शब्द येथे समाविष्ट करू.
05:42	कंपाईल करा.
05:44	कंटेन्टस या शब्दाव्यतिरिक्त आऊटपुट फाईलमधे काही दिसत नाही.
05:50	पुन्हा एकदा कंपाईल करू.
05:53	आता टेबल ऑफ कंटेन्टसमधे पेज नंबर सहित सर्व टायटल्स उपलब्ध आहेत.
05:59	योग्य पेज नंबर मिळण्यासाठी आपल्याला तिस-यांदा कंपाईल करणे आवश्यक आहे.
06:05	तीन वेळा कशासाठी? त्यासाठी कृपया असाईनमेंट पहा.
06:09	एकच सांगतो, ‘table of contents’ याची आवश्यकता आहे.
06:14	LaTeX मधे किती आश्चर्यकारक क्षमता आहे.
06:17	टेबल ऑफ कंटेन्टससाठी LaTeX वापरत असलेल्या toc एक्सटेन्शनद्वारे हे केले जाते.
06:24	अनेकवेळा कंपायलेशनच्या प्रक्रियेद्वारे टायटल्समधले बदलही केले जातात.
06:30	सेक्शनटायटल बदलून मॉडिफाईड सेक्शन असे करा.
06:36	हे कंपाईल करा. टेबल ऑफ कंटेन्टस बदलणार नाही.
06:42	पुन्हा एकदा कंपाईल करा आणि हा प्रश्न सुटेल.
06:46	आता येथे मॉडिफाईड सेक्शन आहे.
06:49	आपण या डॉक्युमेंटसाठी टायटल बनवणार आहोत. हे आपण ‘begin document’ च्या आधी बनवू या.
06:57	हे मी टायटल, लेखकाची माहिती आणि तारीख असे बनवणार आहे.
07:13	त्यासाठी मी या तीन कमांडस समाविष्ट केल्या आहेत.
07:17	ह्या कोणत्या क्रमाने येतात किंवा कोणत्या ठिकाणाहून आल्या आहेत ह्याने काही फरक पडत नाही.
07:22	परंतु त्या ‘begin document’ कमांडच्या आधी असल्या पाहिजेत.
07:26	सर्व कमांडस मधे reverse slash द्यायला विसरू नका.
07:31	येथे Double slash म्हणजे पुढील ओळ. हे आपण कंपाईल करू.
07:38	‘pdf’ फाईलमधे कोणताही बदल झालेला नाही.
07:42	याचे कारण आपण LaTeX ला या माहितीचे काय करायचे हे सांगितलेले नाही.
07:47	म्हणून मी ‘begin document’ कमांडच्या लगेच नंतर ‘make title’ हा एक शब्द कमांड म्हणून समाविष्ट करणार आहे.
07:55	हे कंपाईल करू या.
07:58	ज्या ठिकाणी आपण ही कमांड समाविष्ट केलेली होती तेथे आऊटपुटमधे टायटल दिसेल.
08:03	जसे की, डॉक्युमेंटच्या सुरूवातीला.
08:07	आता आपण या डॉक्युमेंटचा article हा class बदलूनतो report करू.
08:15	त्याचबरोबर, 'Chapter First Chapter' कमांडने chapter घोषित करणार आहोत.
08:24	Report style साठी किमान एक chapter असणे आवश्यक आहे.
08:27	हे कंपाईल करून आऊटपुट पाहू.
08:31	आऊटपुटमधे झालेले बदल लक्षात घ्या.
08:35	संपूर्ण पेजवर टायटल दिसत आहे, ज्याला पेज नंबर नाही.
08:40	Contents देखील संपूर्ण पेजवर दिसत आहेत, ज्याचा पेज नंबर 1 आहे.
08:47	येथे कृपया पॉज करा आणि 'Contents' मधील किती एंट्रीज चुकीच्या आहेत ते शोधा.
08:54	आता पुढील पेजवर जाऊ या. chapter ची सुरूवात कशाप्रकारे झाली आहे याकडे लक्ष द्या.
09:00	आपण किती वेगवेगळी वैशिष्ट्ये ओळखू शकता? तुम्हाला किमान 5 तरी शोधता आली पाहिजेत.
09:08	हे दुस-यांदा कंपाईल करू या.
09:12	आता Contents पेजवर योग्य माहिती आली आहे हे बघा. आता पेज नंबर्स बरोबर दिसत आहेत.
09:21	आता ‘New Chapter’ नावाचा chapter समाविष्ट करू या.
09:32	हे कंपाईल करा.
09:34	हे पुन्हा एकदा कंपाईल करा आणि हे नवीन पेजवर आलेले बघा.
09:47	appendix ही कमांड या नवीन chapter च्या आधी समाविष्ट करा.
09:53	कंपाईल केल्यावर आपल्याला Appendix हा शब्द आलेला दिसेल.
09:59	chapter चा नंबर A आहे.
10:02	आता स्लाईडसवर जाऊ या.
10:05	थोडक्यात, आपण या पाठात काय शिकलो ते पाहू.
10:08	LaTeX मधे डॉक्युमेंट लिहिणे, चॅप्टर आणि सेक्शन टायटल्स स्वयंचलित पध्दतीने तयार करणे, स्वयंचलित नंबरिंग, टेबल ऑफ कंटेंन्टस, टायटल पेज तसेच Appendix तयार करणे.
10:21	ह्या काही असाईनमेंटस करून बघा.
10:24	ही असाईनमेंट a4 पेपर आणि letter paper वर करायची आहे.
10:29	व्हिडिओ पॉज करून स्लाईड वाचा आणि असाईनमेंट करा.
10:35	ही असाईनमेंट font size वर आहे.
10:41	ही report dot toc वर आहे.
10:47	ही कंपायलेशनच्या संख्येवर आधारित आहे.
10:52	ही Table of Contents च्या स्थानावर आधारित आहे.
10:59	ही असाईनमेंट रिपोर्ट आणि आर्टिकलमधे 'chapter' कमांड वापरण्यासंदर्भात आहे.
11:07	ही असाईनमेंट रिपोर्ट class मधे 'appendix' कमांडचा परिणाम बघण्याच्या संदर्भातील आहे.
11:15	ही असाईनमेंट आधी केलेल्या असाईनमेंट सारखीच आहे, परंतु ती article class मधे करायची आहे.
11:22	ही geometry package संदर्भातील आहे.
11:27	ही असाईनमेंट सर्वसाधारण LaTeX classes संदर्भातील आहे.
11:34	अशाप्रकारे आपण या पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत.
11:38	या व्हिडिओमधे स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल. कृपया व्हिडिओ डाऊनलोड करून बघा.
11:46	स्पोकन ट्युटोरिअल प्रोजेक्ट टीम स्पोकन ट्युटोरिअलच्या सहाय्याने कार्यशाळा चालवितो.प्रमाणपत्रही दिले जाते. अधिक माहितीसाठी कृपया आम्हाला लिहा.
11:53	या Spoken Tutorial संदर्भात तुम्हाला काही प्रश्न आहेत का?
11:56	कृपया या साईटला भेट द्या. तुम्हाला ज्या ठिकाणी प्रश्न पडला आहे ते मिनिट आणि सेकंद निवडा.
12:03	तुमचा प्रश्न थोडक्यात मांडा. आमच्या टीम मधील सदस्य याचे उत्तर देतील.
12:09	स्पोकन ट्युटोरियल फोरम या पाठाशी संबंधित प्रश्नांसाठी बनवली आहे.
12:13	कृपया पाठाशी संबंधित नसलेले किंवा जनरल प्रश्न यावर टाकू नयेत.
12:19	यामुळे गोंधळ टाळण्यास मदत होईल. फारशी अव्यवस्था नसल्यास ही चर्चा शैक्षणिक सामग्री म्हणून वापरता येईल.
12:28	या पाठात न आलेल्या टॉपिक्ससाठी या पत्त्यावरील stack exchange वापरावे.
12:35	LaTeX वरील प्रश्नांची उत्तरे मिळवण्यासाठी ही उत्तम जागा आहे. तुम्हाला कार्यशाळा, प्रमाणपत्र इत्यादी संबंधीही प्रश्न असतील.
12:45	त्यासाठी आमच्याशी इमेलद्वारे संपर्क साधा.
12:50	स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्टसाठी अर्थसहाय्य NMEICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेलेआहे.
12:56	हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज रंजना उके यांनी दिला आहे. सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Ranjana