GChemPaint/C2/Introduction-to-GChemPaint/Khasi
From Script | Spoken-Tutorial
| Time | Narration |
| 00:01 | Khublei iaphi baroh. |
| 00:02 | Nga pdiang sngewbha iaphi sha kane ka jinghikai kaba iadei shaphang ka GChemPaint. |
| 00:07 | Ha kane ka jinghikai: |
| 00:11 | *Shaphang ka GChemPaint |
| 00:13 | *Ki jingpyndonkam bad ki jingmyntoi |
| 00:16 | *Kumno ban buh lane pynshong |
| 00:17 | *Plie ia ka file thymmai |
| 00:20 | *Menubar, Toolbar bad Status nbar. |
| 00:25 | Ngin sa ioh jinghikai ruh hakaba iadei : |
| 00:28 | *Jaka ban pyni lane pynpaw (Display area) |
| 00:30 | *Document properties |
| 00:32 | *Kumno ban pyndonkam ia ka tool box bad |
| 00:34 | *Kumno ban buh ia ki dur ha ka extension.gchempaint. |
| 00:40 | Hangne nga pyndonkam da ka |
| 00:42 | Ubuntu Linux OS version. 12.04, |
| 00:47 | GChemPaint version 0.12.10. |
| 00:53 | Ban bud lane ban ioh jingtip ba kham bniah |
| 00:59 | Jingtip basdang jong ka Chemistry haduh class VIII(phra). |
| 01:04 | Ngi buh ia ka GChemPaint ha ki computer jong ngi da kaba ngi pyndonkam da ka Ubuntu Software Center. |
| 01:12 | Ia ki jingtip ba kham bniah shaphang ka Ubuntu software Center, |
| 01:16 | Sngewbha leit sha ka websitejong ka Ubuntu Linux Tutorials . |
| 01:23 | Kaei ka GChemPaint? |
| 01:26 | GChemPaint ka dei ka nongpynbeit ia ka two dimensional chemical structure editor. |
| 01:32 | Kadon katto katne ki jaka jong ki jingkynduh ki documents. |
| 01:37 | Ka GChemPaint ka ailad iaphi, |
| 01:40 | *Draw bad pyni ia ki two dimensional chemical structures. |
| 01:46 | *Ban tan bad ban pynhap ia ki templates |
| 01:50 | *Ban pynkylla ia ka jingjlan,ka dong bad ka jingiar jong ka jingiateh hapdeng ki khemikal |
| 01:55 | *ban pyndonkam da ka Chemical Calculator ha kaban khein ia ki molecular weight jong ki compounds. |
| 02:03 | Ka GChemPaint ka iarap ruh hakaba iadei bad ka : |
| 02:05 | *jingsuk ban peit ia ki chemical structures |
| 02:11 | * Ban pynkylla ia ki two dimensional structures sha ki three dimensional structures |
| 02:17 | *Jingpynheh ia ki structure |
| 02:21 | *Ka jingbat ia ki atoms da kaba shu long hi da ka jing iarap jong ka aplikation bad da kaba shu leh hi dalade. |
| 02:26 | Nyngkong eh to ngin ia peit kumno ban plie ia ka aplikation GChemPaint kaba thymmai. |
| 02:33 | Nyngkong nion ia u mouse ha Dash home >> te ka Search bar kan paw >> ha ka Search bar type GChemPaint. |
| 02:41 | Nion ia u mouse ha ka dur jong ka GChemPaint. |
| 02:46 | Ngin lah ruh ban plie ia ka GChemPaint aplikation na ka Terminal. |
| 02:52 | Nion ha kajuh ka por ia u Ctrl, Alt bad T , ban plie ia ka Terminal. |
| 02:58 | Shon ia ki dak(type) GChemPaint bad nion Enter. |
| 03:04 | Ka GChemPaint aplikation ka plie. |
| 03:08 | Ka nuksa ba nyngkong eh jong ka GChemPaint window ka long kumne. |
| 03:13 | Kane kadei ka Menu-bar. |
| 03:15 | Ka GChempaint ka donia ka standard menu-bar kum kiwei pat ki aplikation jong ka windows. |
| 03:22 | Ka Menu bar ka don ia ki bynta ban jied kum ka File, Edit, View, Tools, Windows bad Help(jingiarap). |
| 03:34 | Ka Toolbar ka kynthup ia kita ki jingdonkam kiba ju pyndonkam man la ka pork um ki dur (icons). |
| 03:41 | Kidon ki dur nabynta ban plie ia ka File ba thymmai, |
| 03:45 | Kumno ban plie ia ki file ba la don lypa, |
| 03:48 | Kumno ban buh lane pynrung ha ki komputor ia ka file bad kumno ban shon(print) ia ka. |
| 03:53 | Kane kadei ka jaka ba pyni ia ki dur. |
| 03:56 | Kane ka jaka pyni dur ka pyni ia ki jingshna bad ki jingdon jong ki file ba ngi lah draw bad thoh. |
| 04:06 | Ngi lah ruh ban shu tan bad ban pynhap pat ia ki jingshna ki jong ngi na ka toolbox sha ka jaka pyni. |
| 04:14 | Ka Status-bar ka pyni ia ki jintip shaphang ki jingtrei lane ki kam ba ka GChemPaint ka dang leh. |
| 04:20 | Ka pyni ruh ia ki jingtip shaphang ki jingiadei hapdeng kiei kiei kiba don ha ka menu. |
| 04:28 | Mynta ngan batai shaphang ka Document Properties. |
| 04:33 | Ban plie ia ka Document Properties window, |
| 04:37 | nion ia u mouse ha ka File menu. |
| 04:39 | Nangta ngi leit sha ka Properties bad lyngba u korsor jong u mouse ngi nion ia ka. |
| 04:43 | Ka Document Properties window ka mih. |
| 04:47 | Ngan tan ia ka Document Properties window ban pynheh ia ka. |
| 04:53 | Ka Document properties window ka don iakine harum. |
| 04:59 | Title -To ngin ia thoh ia ka kyrteng jong ka document jong ngi da ka “Propane”. |
| 05:06 | Author’s Name- ngin iathoh ia ka kyrteng jong ka nongthos da ka Madhuri. |
| 05:14 | Email– Ngin shubuh beit kumto khlem da thoh eiei. |
| 05:17 | History – Kane ka pyni ia ka tarik ba la shna ia ka document. |
| 05:23 | Ka pyni ruh ia ka tarik hadien ba la pynbeit biang ia ka document. |
| 05:28 | Kane ka mut, ba ka pyni ia ka tarik hadien ba lah pyndep ban pynbeit biang ia ka document. |
| 05:35 | Theme- To ngin ia buh iakane ka phang kum ka GChemPaint. |
| 05:39 | Comments -Ha ka jaka jingai jingmut ne batai , ngi lah ban pynrung ia ki dak ba iadei bad ka document. |
| 05:46 | To ngin ia pynrung ia ki kyrteng jong ki compound bad ki formula jongki. |
| 05:51 | Propane CH3-CH2-CH3 |
| 06:01 | To ngin ia nion ia u Close button ban pynlip ia ka window. |
| 06:05 | Hadien pat ngin ioh jinghikai shaphang ka Toolbox. |
| 06:09 | Ka Toolbox ka don iaki button hakiba iadei bad shibun jait ki jingdonkam. |
| 06:14 | Ka Toolbox la pyni ha ka window jong ka document kaba ngi treikam. |
| 06:20 | To mynta ngin ia dro ia ki jingdro daka pyndonkam da ka Toolbox buttons. |
| 06:25 | Nyngkong eh ngin draw ia ka dur jong u propane. |
| 06:30 | Ha ka science u Propane lah kein ba un long kumne CH3-CH2-CH3 |
| 06:36 | Mynat ngin pyndonkam da ka Add a Chain tool naka Tool box ban draw ia ka Carbon chain. |
| 06:42 | Nion ia u mouse ha ka Add a Chain tool, |
| 06:45 | Hadien kata nion ha ka Display area. |
| 06:48 | ka jingiasohlang jong ka Carbon la dro ha ka jaka pyni. |
| 06:53 | Ban pynkylla ia ka jingiasohlang, |
| 06:57 | Nion ha ka Add a Chain tool. |
| 07:00 | Ha ka jaka pyni, nion u mouse na ka liang kadiang ban pynlong ia ka jingiasohlang. |
| 07:07 | Wat num pat pyllait ia u jingkhnion uba don ha ka liang kadiang jong u mouse haduh ba ka phang jong ka jing iasohlang kam pat skhem. |
| 07:15 | pyllait noh ia uto u u mouse hadiend ba la dep pynskhem ia ka phang. |
| 07:20 | Mynta ngi iohi ba ia ka carbon chain la dep ban draw. |
| 07:24 | Kynmaw,shisien ba ngi la nion ha ka jaka pyni, ka jingjrong lane ka jingjlan jong ka jingiasohlang ka la skhem bad yn ym lah shuh ban pynkylla ia ka. |
| 07:33 | To ngin pyni ia ki atoms ha shilynter ka jingiasohlang. |
| 07:39 | Hangne ngi don lai tylli ki jaka ban pyni ia ki atoms. |
| 07:43 | Nion ia u mouse ha ka jaka kaba nyngkong eh. |
| 07:47 | Ka Sub-menu kan sa plie. |
| 07:49 | jied Atom nangta pat nion ha ka Display symbol, ban pyni ia ki atoms ha kato ka jaka. |
| 07:59 | Kumjuh ruh to ngin pyni ia ki atoms halor baroh ki jaka . |
| 08:04 | Nion ia u mouse na kaliang kamon bad jied ia u Atom. |
| 08:07 | Nion ia u Display symbol. |
| 08:12 | Hangne ka rukom long jong u “Propane” la draw. |
| 08:17 | Hadien kata draw ia ka rukom long jong ka pentane hakajuh ka window. |
| 08:23 | Nion ia ka Add a Chain tool, |
| 08:26 | Nangta pat nion biang ha ka jaka ba pyni. |
| 08:29 | Ban pynheh iaka jaka iasohlang, nion ia u budam ba shaphang kadiang jong u mouse bad sa tan.. |
| 08:36 | Pynkylla iaka rukom shong kumba kwah bad sa pyllait ia u budam. Change orientation in the desired direction and release the left mouse button. |
| 08:43 | To ngin pyni atoms ha baroh ki jaka. Let's display atoms on all positions. |
| 08:47 | Hangne ngi don 5 tylli ki jaka ban pyni iaki atoms. Here we have 5 positions to display atoms. |
| 08:52 | Ban pyni iaki atoms ha ka jaka ba nyngkong, nion ia u budam ba shaphang kamon. Kawei ka menu ka mih. To display atoms on the first position, right click. A sub-menu opens. |
| 08:58 | Jied Atoms bad nion Display symbol. Select Atoms and then click on Display symbol. |
| 09:03 | Ha kajuh ka rukom ngin pyni iaki atoms ha baroh ki jaka. Like wise let's display atoms on all positions. |
| 09:17 | Hangne iaka dur jong ka pentane la ring dur. Here the structure of pentane is drawn. |
| 09:21 | Mynta ngin buh iaka file. Let's now save the file. |
| 09:24 | Nion ha Menu jied Save as. click on File Menu select Save as . |
| 09:27 | Ka synduk Save As kan plie. Save As dialog box opens. |
| 09:30 | Na ka bynta ka File type, nion ha u khnam banoh shapoh. For File type, click on the drop down arrow. |
| 09:35 | Kiwei ki rukom ban buh lah ban iohi. |
| 09:39 | Jied 2D Chemical structure. |
| 09:43 | Thoh iaka kyrteng ka file propane.gchempaint. |
| 09:52 | Bad nion ha u budam Save. |
| 09:55 | Iaka file la buh haka extension .gchempaint. |
| 10:00 | Da kane ngi la poi sha kaba kut jong kane ka jing ai jinghikai. With this, we come to the end of this tutorial. |
| 10:04 | To ngin pyn kynmaw biang. |
| 10:06 | Ha kane ka jing ai jinghikai ngi la ioh jinghikai, |
| 10:09 | *shaphang ka GChempaint |
| 10:10 | *Ki jing pyndonkam bad ki jing myntoi |
| 10:12 | *Ki rukom ban pynthep |
| 10:14 | *Ban plie iaka file ba thymmai |
| 10:16 | *Menu-bar, Tool-bar bad Status-bar Menu-bar, Toolbar bad Status bar |
| 10:20 | Ngi la ioh jinghikai ruh hakaba iadei bad: |
| 10:23 | *Ka jaka pyni |
| 10:25 | *Ki jingdon ha ka document |
| 10:26 | *Ka jing pyndonkam iaka toolbox |
| 10:28 | *Buh iaka jing ring dur haka extension .gchempaint |
| 10:33 | Kum ka jing pyrshang nga kwah ba phin leh kine harum: |
| 10:36 | 1. Dro iaka dur jong u n-hexane bad n-octane |
| 10:41 | 2. Pynkylla iaka rukom shong jong ki khemikal |
| 10:43 | 3. Pyni iaki atom ha man la ki jaka |
| 10:47 | Ka bynta hadien ba la pyndep ia ka jing pyrshang ka dei ban long kumne. |
| 10:53 | Peit ia ka durim/video kaba lah ban ioh ha kane ka URL: |
| 10:57 | Ka pynkynmaw iaka jinghikai ba la iakren. |
| 11:00 | Lada phim don ia ka jingstet jong ka internet kaba biang, phi lah ban shu download bad sa peit iaka. |
| 11:05 | Ka kynhun jong ka spoken tutorial: |
| 11:07 | Ka ai jinghikai lyngba ki jingkren kumne harum |
| 11:10 | Ai certificates ia kito kiba pyndep iaka online test. |
| 11:14 | Iaki jingtip kiba kham bniah, sngewbha thoh sha ka contact@spoken-tutorial.org. |
| 11:21 | Ka Spoken Tutorial Project ka dei shi bynta jong ka Talk to a Teacher Project. |
| 11:26 | La kyrshan ia ka da ka National Mission on Education lyngba ka ICT, MHRD, jong ka sorkar India. |
| 11:34 | Ia kiwei ki jingtip kiba kham bniah halor kane ka mission lah ban ioh nakane ka link. |
| 11:40 | Nga ka Madhuri Ganpathi na IIT Bombay ban pynkut noh. Khublei Shibun iaka jingiashim bynta jong phi. |