GChemPaint/C3/Analysis-of-compounds/Marathi

Time	Narration
00:01	नमस्कार. GChemPaint मधील Analysis of Compounds वरील पाठात आपले स्वागत.
00:07	या पाठात शिकणार आहोत,
00:10	मॉलीक्युर काँटेक्सच्युअल मेनू
00:12	रेणू .mol फॉरमॅटमधे सेव्ह करणे
00:15	रासायनिक क्रिया समाविष्ट करून त्यात बदल करणे</nowiki>
00:18	रीअॅक्शन अॅरोवर रीअॅक्शन कंडिशन्स आणि रीएजंटस समाविष्ट करणे
00:22	रीअॅक्शन मधील रेणूंचे 3D मधे रूपांतर करणे
00:26	त्यासाठी आपण,
00:28	उबंटु लिनक्स OS वर्जन 12.04 आणि
00:32	GChemPaint वर्जन 0.12.10 वापरू.
00:37	तसेच इंटरनेट जोडणी आवश्यक आहे.
00:41	हा पाठ समजण्यासाठी तुम्हाला GChemPaint ची माहिती असावी.
00:46	नसल्यास संबधित पाठांसाठी आपल्या वेबसाईटला भेट द्या.
00:52	GChemPaint ची नवी विंडो उघडलेली आहे.
00:55	Use or manage templates टूलवर क्लिक करा.
00:59	Templates टूलचे प्रॉपर्टी पेज खाली उघडेल.
01:02	Templates च्या ड्रॉपडाऊन मधील Amino Acids वर क्लिक करा.
01:07	सूचीतून Alanine सिलेक्ट करा.
01:11	Templates प्रॉपर्टी पेजवर Alanine ची रचना उघडेल.
01:16	रचनेवर क्लिक करा आणि ती उघडण्यासाठी डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा.
01:21	Alanine रेणूचा काँटेक्सच्युअल मेनू समजून घेऊ.
01:26	रेणूवर राईट क्लिक करा.
01:29	सबमेनू उघडेल.
01:31	Molecule सिलेक्ट करा. शेजारी काँटेक्सच्युअल मेनू उघडेल.
01:36	काँटेक्सच्युअल मेनूमधे ज्या विविध घटकांचा समावेश होतो. त्यापैकी पुढील काही बघू.
01:43	NIST WebBook page for this molecule
01:46	PubChem page for this molecule
01:48	Open in Calculator
01:51	NIST Web page for this molecule वर क्लिक करा.
01:55	Alanine's NIST वेबपेज उघडेल.
01:59	हे वेबपेज Alanine बद्दलची सर्व माहिती दाखवेल.
02:03	GChemPaint एडिटरवर जा.
02:06	PubChem page for this molecule उघडण्यासाठी Alanine वर राईट क्लिक करा.
02:12	ह्या वेबपेजवरील Alanine रचनेवर क्लिक करा.
02:16	2D Structure आणि 3D Conformer असे टॅब्ज असलेले नवे पेज उघडेल.
02:22	त्रिमितिय Alanine बघण्यासाठी 3D Conformer वर क्लिक करा.
02:28	दाखवलेल्या 3D रचनेवर क्लिक करा.
02:31	वरच्या बाजूला व डावीकडे काही कंट्रोल्स सहित रचना असलेली वेगळी विंडो उघडेल.
02:37	वेगवेगळ्या दिशांना रचना फिरवण्यासाठी Rotation आयकॉनवर क्लिक करा.
02:43	त्याच पानावर हायड्रोजन दाखवण्यासाठी H आयकॉन वर क्लिक करा.
02:48	हे हायड्रोजन आहेत.
02:51	पुन्हा GChemPaint विंडोवर जा.
02:53	Alanine वर राईट क्लिक करा. Open in Calculator पर्याय निवडा.
03:00	Chemical calculator विंडो उघडेल.
03:03	नसल्यास Overview पाठात दिल्याप्रमाणे सिनॅप्टिक पॅकेज मॅनेजरद्वारे इन्स्टॉल करा.
03:10	ह्या विंडोमधे खालच्या बाजूला Composition आणि Isotopic Pattern अशा टॅब्ज आहेत.
03:16	Composition टॅब मधील घटक अशाप्रकारे आहेत-
03:19	Formula
03:21	Raw formula
03:23	Molecular weight in g.mol-1 ( gram.mole-inverse)
03:26	Compound's elemental mass percentage(%) analysis.
03:32	Isotropic Pattern टॅबवर क्लिक करा.
03:35	संयुगाच्या Molecular weight ला उच्चतम असलेला mass spectrum चा आलेख दिसेल.
03:42	असाईनमेंट म्हणून, 1. Templates च्या सूचीतून इतर Amino Acids सिलेक्ट करा.
03:46	2. त्यांचे Composition आणि Isotropic pattern मिळवा.
03:51	नवी GChemPaint विंडो उघडली आहे.
03:54	आता 1,3-butadiene ची रचना काढू.
03:58	Add a chain टूलवर क्लिक करा.
04:01	4 कार्बन्सपर्यंत साखळी क्लिक आणि ड्रॅग करा.
04:04	Add a bond टूलवर क्लिक करा. डबल बाँड बनवण्यासाठी पहिल्या व तिस-या बंधावर क्लिक करा.
04:13	प्रत्येक जागेवरील अणू दाखवण्यासाठी त्यावर राईट क्लिक करा.
04:17	Atom वर क्लिक करून नंतर Display symbol वर क्लिक करा.
04:22	1,3-butadiene ची 2D रचना 3D रचनेत रूपांतरित करण्यासाठी टूलबारवरील Save आयकॉन वर क्लिक करा.
04:30	Save as डायलॉग बॉक्स उघडेल.
04:33	File type फिल्डमधे MDL Molfile Format सिलेक्ट करा.
04:39	1,3-butadiene असे फाईलनेम टाईप करा.
04:42	फाईल डेस्कटॉपवर सेव्ह करण्यासाठी Desktop सिलेक्ट करा.
04:47	Save वर क्लिक करा.
04:50	तसेच फाईल .mol किंवा .mdl असे एक्सटेन्शन देऊन सेव्ह करू शकता.
04:56	उदाहरणार्थ 1,3butadiene.mol किंवा .mdl असे फाईलनेम टाईप करा.
05:06	Save वर क्लिक करा.
05:09	3D रचना बघण्यासाठी, रेणूवर राईट क्लिक करा.
05:12	Open With Molecules viewer पर्याय निवडा.
05:17	हा 3D मधील 1,3butadiene आहे.
05:20	आपण रचनेत बदल करू शकत नाही.
05:23	रचना फिरवण्यासाठी त्यावर कर्सर ठेवा. माऊसचे बटण दाबून ठेवून ते ड्रॅग करा.
05:31	असाईनमेंट म्हणून बेंझीनची 2D रचना 3D मधे रूपांतरित करा.
05:36	आता रासायनिक अभिक्रिया आणि रीअॅक्शन कंडिशन्स काढायला शिकू.
05:41	Ethene आणि Ethanol मिळवण्यासाठी ही Ethyl chloride ची अनुक्रमे Alcoholic Potassium hydroxide आणि Aqueous Potassium hydroxide बरोबर रासायनिक अभिक्रिया आहे.
05:52	GChemPaint ची नवी विंडो उघडली आहे.
05:55	प्रथम Ethyl chloride ची रचना काढू.
05:59	Add a chain टूलवर क्लिक करा.
06:01	डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा.
06:04	पहिल्या आणि दुस-या बंधावरील अणू दाखवण्यासाठी साखळीवर राईट क्लिक करा.
06:10	Current element च्या ड्रॉपडाऊन अॅरोवर क्लिक करा.
06:13	टेबलमधून Cl निवडा.
06:16	Add or modify an atom टूलवर क्लिक करा.
06:20	तिस-या बंधावर क्लिक करा.
06:23	Ethyl chloride ची रचना तयार होईल.
06:26	Add or modify a group of atoms टूलवर क्लिक करा.
06:31	डिस्प्ले एरियावर क्लिक करा. टाईप करा Alc.KOH.
06:37	पुन्हा क्लिक करा. Aq.KOH टाईप करा.
06:42	Add an arrow for an irreversible reaction टूलवर क्लिक करा.
06:47	तुम्ही स्क्रोलरद्वारे Arrow length बदलू शकता.
06:51	अॅरोची लांबी वाढवून 280 करू.
06:54	डिस्प्ले एरियावर Ethyl Chloride च्या बाजूला क्लिक करा.
06:58	Ethyl Chloride च्या खाली क्लिक करा.
07:01	माऊसचे बटण धरून ठेवा आणि अॅरो खालच्या दिशेला फिरवा.
07:05	Selection टूलवर क्लिक करा.
07:08	पहिल्या अॅरोच्या वरच्या बाजूला Alcoholic Potassium Hydroxide (Alc.KOH) नेऊन ठेवा.
07:13	दुस-या अॅरोजवळ Aqueous Potassium Hydroxide (Aq.KOH) नेऊन ठेवा.
07:18	Alcoholic Potassium hydroxide(Alc.KOH) सिलेक्ट करा.
07:22	अॅरोवर राईट क्लिक करा. सबमेनू उघडेल.
07:25	Arrow सिलेक्ट करा. Attach selection to arrow वर क्लिक करा.
07:29	Arrow associated असे शीर्षक असलेला डायलॉग बॉक्स उघडेल.
07:34	Role च्या ड्रॉपडाऊन सूचीवर क्लिक करा.
07:37	सूचीतून Catalyst सिलेक्ट करा. Close वर क्लिक करा.
07:42	Alcoholic Potassium Hydroxide (Alc.KOH) अॅरोला catalyst म्हणून जोडले गेल्याची खात्री करण्यासाठी तो अॅरो ड्रॅग करा.
07:49	हीच क्रिया Aqueous Potassium Hydroxide(Aq.KOH) साठीही करा.
07:58	अॅटॅचमेंट catalyst म्हणून जोडला गेलेला पाहण्यासाठी अॅरो ड्रॅग करा.
08:02	Ethyl chloride ची रचना निवडण्यासाठी Selection टूलवर क्लिक करा.
08:06	रचना CTRL + C ने कॉपी करून CTRL+V द्वारे दोन वेळा पेस्ट करा.
08:11	रचना ड्रॅग करून योग्य त्या ठिकाणी न्या.
08:15	रासायनिक अभिक्रियेत Ethyl chloride ची क्रिया Alcoholic potassium Hyroxide बरोबर होऊन Ethene मिळेल.
08:21	Ethyl chloride ची Aqueous Potassium Hydroxide बरोबर क्रिया होऊन Ethanol मिळेल.
08:27	Ethene मिळवण्यासाठी Eraser टूल वर क्लिक करून Ethyl chloride चा Cl बंध डिलीट करा.
08:34	आपल्याला Ethane मिळेल.
08:37	टूलबॉक्समधे कार्बन हे करंट एलिमेंट असल्याची खात्री करा.
08:42	Add a bond टूलवर क्लिक करून डबल बाँड मिळवण्यासाठी बंधावर क्लिक करा.
08:48	Ethene मिळेल.
08:50	Ethanol मिळवण्यासाठी कीबोर्डवरील कॅपिटल O दाबा.
08:54	Add or modify an atom टूलवर क्लिक करा.
08:58	आणि नंतर Ethyl chloride च्या Cl वर क्लिक करा.
09:02	रीअॅक्टंटस आणि प्रॉडक्टसचे 2D तून 3D मधे रूपांतर करणे.
09:07	नवी फाईल उघडा. Ethyl Chloride कॉपी करून ते नव्या फाईल मधे पेस्ट करा.
09:15	Save वर क्लिक करा.
09:17	Save as डायलॉग बॉक्स उघडेल.
09:20	Ethyl Chloride.mol असे फाईल नेम टाईप करा.
09:24	फाईल डेस्कटॉपवर सेव्ह करण्यासाठी Desktop वर क्लिक करा.
09:28	Save वर क्लिक करा.
09:31	तसेच Ethene नव्या फाईलमधे कॉपी करा.
09:34	फाईल Ethene.mol नावाने Save करा.
09:37	नव्या फाईलमधे Ethanol कॉपी करा.
09:39	फाईल Ethanol.mol नावाने Save करा.
09:42	डेस्कटॉपवर फाईल आधीच सेव्ह करून ठेवल्या आहेत.
09:46	ही विंडो मिनीमाईज करू.
09:49	आणि सेव्ह केलेल्या फाईल्स असलेल्या Desktop फोल्डरमधे जाऊ.
09:54	संयुगाची 3D रचना बघण्यासाठी फाईलवर राईट क्लिक करून Open with Molecules viewer निवडा.
10:02	अशाचप्रकारे Molecules viewer द्वारे मी सर्व फाईल्स उघडत आहे.
10:07	संयुगाची 3D रचना बघू शकता.
10:11	थोडक्यात,
10:14	या पाठात शिकलो,
10:16	NIST WebBook page for this molecule.
10:19	Pub-Chem page for the molecule
10:22	Chemical calculator द्वारे संयुगाचे मॉलिक्युलर वेट काढणे.
10:25	रेणू च्या mass spectrum चा आलेख मिळवणे
10:29	रेणू .mol फॉरमॅटमधे सेव्ह करणे
10:32	रीअॅक्शन अॅरोवर रीअॅक्शन कंडिशन्स आणि रीएजंटस समाविष्ट करणे
10:36	रासायनिक क्रिया समाविष्ट करून त्यात बदल करणे
10:39	रीअॅक्शन मधील रेणूंचे 3D मधे रूपांतर करणे
10:42	असाईनमेंट म्हणून,
10:44	1)Propene (C3H6)(C3H6) आणि Bromine(Br-Br) रेणूंची Carbon tetrachloride(CCl4)ह्या कॅटॅलिस्ट सोबत होणारी रासायनिक अभिक्रिया काढा.
10:51	बेंझिन आणि क्लोरिन (Cl-Cl) रेणूची Anhydrous Aluminum Chloride(AlCl3) ह्या कॅटॅलिस्ट सोबत होणारी रासायनिक अभिक्रिया काढा.
10:57	पूर्ण झालेली असाईनमेंट अशी दिसायला हवी.
11:01	स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा.
11:05	ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल.
11:08	जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता.
11:12	स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम, Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.
11:17	परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
11:20	अधिक माहितीसाठी कृपया contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा.</nowiki>
11:27	"स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे.
11:31	यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
11:36	यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे.
11:41	ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी ------- आपला निरोप घेते . सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Manali, PoojaMoolya, Ranjana