Linux/C2/Basics-of-System-Administration/Gujarati

Linux – Basics of System Administration

Time	Narration
00:02	Linux સાથે સિસ્ટમ એડમીનીસ્ટરેશન બેઝિક્સ પરના મૌખિક ટયુટોરિઅલમાં તમારું સ્વાગત છે.
00:09	આ ટયુટોરિઅલમાં આપણે નીચેનું શીખીશું.
00:13	adduser, su, usermod, userdel
00:18	id, du, df
00:22	આ ટ્યુટોરીયલમાં હું ઉબુન્ટુ 10 .10 નો ઉપયોગ કરી રહી છું.
00:27	પૂર્વજરૂરિયાત તરીકે “General Purpose Utilities in Linux” પરના મૌખિક ટ્યુટોરીયલ મારફતે જવા માટે વિનંતી છે.
00:35	જે આ વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ છે.
00:39	બતાવેલ આદેશો ચલાવવા માટે તમારી પાસે એડમીન એક્સેસ હોવો જરૂરી છે.
00:47	ચાલો પ્રથમ શીખીએ કે નવા યુઝર કેવી રીતે બનાવવા.
00:53	"adduser" આદેશ આપણા માટે નવું પ્રમાણિત યુઝર લોગીન બનાવશે.
01:01	"sudo" આદેશ ની મદદથી, આપણે કોઇપણ યુઝર નું એકાઉન્ટ ઉમેરી શકીએ છીએ.
01:06	ચાલો હું તમને "sudo" આદેશ વિશે સંક્ષિપ્ત સમજૂતી આપું.
01:11	Sudo આદેશ એડમીનીસ્તરેટીવ યુઝર ને સુપર યુઝર તરીકે આદેશ ચલાવવા માટેની પરવાનગી આપે છે.
01:19	sudo આદેશ ને ઘણા વિકલ્પો છે. જેમ આ ટ્યુટોરીયલ માં આપણે આગળ વધીશું તેમ તેના વિકલ્પો વિશે જાણીશું.
01:27	હવે ચાલો જાણીએ કે કેવી રીતે "New User" બનાવવું.
01:32	કીબોર્ડ પર "Ctrl-Alt, અને t" કળો એક સાથે દબાવી "Terminal" ખોલો.
01:45	મેં અહીં પહેલેથી જ "Terminal" ખોલ્યું છે.
01:49	અહીં "sudo space adduser" આદેશ લખો અને Enter દબાવો.
01:58	તમે પાસવર્ડ માટે પૂછવામાં આવશે.
02:01	અહીં હું "Admin" પાસવર્ડ આપીશ અને Enter દબાવો.
02:07	ટર્મિનલ પર લખેલ પાસવર્ડ દૃશ્યમાન નથી.
02:11	તેથી આપણે પાસવર્ડ કાળજીપૂર્વક લખવું પડશે.
02:16	તે થયા બાદ, “adduser : Only one or two names allowed” સંદેશ પ્રદર્શિત થાય છે.
02:27	તેથી ચાલો "duck" નામનું એક નવું યુઝર અકઉન્ટ બનાવીએ.
02:34	આદેશ લખો:
02:36	sudo space adduser space duck, અને Enter કી દબાવો.
02:45	આપણે "duck" નામનું એક નવું યુઝર બનાવી લીધું છે.
02:49	નવા યુઝર બનાવવાની પ્રક્રિયામાં, તે યુઝર માટે એક અલગ "Home" ડિરેક્ટરી પણ બનાવવામાં આવે છે.
02:58	નોંધ લો કે આપણને યુઝર "duck" માટે નવો પાસવર્ડ પૂછવામાં આવે છે.
03:05	તમારા પસંદગીનો પાસવર્ડ દાખલ કરો, મારા કિસ્સામાં હું પાસવર્ડ તરીકે "duck" દાખલ કરીશ અને Enter કળ દબાવીશ.
03:17	નવો પાસવર્ડ ફરીથી લખો.
03:20	પાસવર્ડ સુરક્ષા ના કારણો અને ખાતરી માટે બે વખત પૂછવામાં આવે છે.
03:26	હવે નવા યુઝર માટે પાસવર્ડ બદલાઈ ગયેલ છે.
03:31	આપણને બીજી વિગતો માટે પણ પૂછવામાં આવશે.
03:35	પરંતુ થોડા સમય માટે, હું "duck" તરીકે માત્ર "Full Name" દાખલ કરીશ અને બાકીની વિગતો ખાલી છોડી દો અને Enter કળ દબાવો.
03:46	Enter. હું "y" દાખલ કરી આ ખાતરી કરીશ.
03:51	આ એ ખાતરી કરવા માટે છે કે બધી માહિતી સાચી છે.
03:55	ચાલો હવે ચેક કરીએ જો યુઝર અકાઉન્ટ બની ગયેલ હોય.
04:00	આ કરવા માટે, command prompt ઉપર ટાઇપ કરો.
04:04	“ls space /(slash) home”
04:09	અને Enter દબાવો.
04:11	Home ફોલ્ડર માં યુઝરો ની યાદી બતાવવા માટે "ls" આદેશ નો ઉપયોગ થાય છે.
04:17	અને અહીં આપણું નવું બનાવેલ યુઝર "duck" છે.
04:23	ચાલો હું સ્લાઇડ્સ પર ફરીથી જાઉં.
04:26	હવે આગળ નો આદેશ "su" છે.
04:30	"su" નો matlab "Switch User" છે.
04:34	આ આદેશ વર્તમાન યુઝર થી બીજા યુઝર માં બદલવા માટે ઉપયોગી છે.
04:39	ચાલો હવે Terminal ઉપર જઈએ.
04:43	આદેશ દાખલ કરો
04:45	"Terminal" ઉપર “su space hyphen space duck” લખો અને Enter દબાવો.
04:53	તમને પાસવર્ડ માટે પૂછવામાં આવશે.
04:56	હું અહિયાં યુઝર "duck" માટે પાસવર્ડ દાખલ કરીશ, યાદ કરો કે તે પોતે "duck" હતું.
05:04	નોંધ લો કે, ટર્મિનલ પહેલાંના યુઝર જે આ ઉદાહરણ માં "duck" છે , તેને નવા યુઝરમાં બદલાય જશે.
05:14	આ યુઝર માંથી લૉગઆઉટ કરવા માટે, ટાઇપ કરો
05:17	"logout" લખો અને Enter દબાવો.
05:22	હવે ટર્મિનલ વર્તમાન યુઝર "duck" માંથી લોગઆઉટ થાય છે અને પહેલાના યુઝર અકાઉન્ટ માં પાછું આવે છે, જે આપણા કિસ્સા માં "vinhai" છે.
05:31	ચાલો હવે "usermod" આદેશ વિશે શીખીએ.
05:35	“usermod” આદેશ
05:37	સુપર યુઝર અથવા રુટ યુઝર ને બીજા યુઝર અકાઉન્ટ ના સુયોજનો બદલવા માટે સક્રિય કરે છે, જેમ કે
05:46	પાસવર્ડને કોઈ પણ પાસવર્ડ નહી અથવા ખાલી પાસવર્ડ ધ્વારા બદલો.
05:50	તારીખ કે જે પર યુઝર અકાઉન્ટ નિષ્ક્રિય છે તે બતાવો.
05:55	ચાલો આ આદેશ નો પ્રયાસ કરીએ અને જોઈએ.
05:57	ચાલો હવે ટર્મિનલ પર જઈએ.
05:59	ચાલો હું તમને યુઝર અકાઉન્ટ "duck" માટે સમાપ્તિ ની તારીખ કેવી રીતે સુયોજિત કરવું તે બતાઉ.
06:05	અહીં command prompt ઉપર, ટાઇપ કરો
06:09	sudo space usermod space -(hyphen)e space 2012-(hyphen)12-(hyphen)27 space duck
06:33	અને Enter ડબાઓ
06:37	યુઝર અકાઉન્ટ ની સમાપ્તિ તારીખ અહીં આદેશમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે "-e" વિકલ્પની મદદથી સુયોજિત થયેલ છે.
06:46	હવે તમે યુઝર અકાઉન્ટ"duck" માટે સમાપ્તિ તારીખ સુયોજિત કરો.
06:52	ચાલો હવે "UID" અને "gid" આદેશો વિશે ચર્ચા કરીએ.
06:57	"ID - command" બધા યુઝરો અને ગ્રુપો ની ઓળખ ચકાસવા માટે ઉપયોગ થાય છે
07:04	યુઝરોની ઓળખ વિશે જાણવા માટે, આપણે “id space -(hyphen)u” વાપરીશું.
07:12	ગ્રુપ યુઝર ની ઓળખ વિશે જાણવા માટે “id space -(hyphen)g” છે.
07:20	હવે ચાલો આ ઉપર કામ કરીએ.
07:22	ટર્મિનલ પર, ચાલો ટાઇપ કરીએ
07:25	“id” અને Enter ડબાઓ.
07:29	હવે આપણે વાપરી રહ્યા છીએ તે સિસ્ટમ ઉપર User IDs અને Group IDs જોઈ શકીએ છીએ.
07:37	માત્ર user ID મેળવવા માટે, આપણે "- (Hyphen) u" વિકલ્પ ઉપયોગ માં લઈશું.
07:43	ચાલો આદેશ લખીએ, "ID space - (Hyphen) u"
07:49	અને Enter ડબાઓ.
07:50	હવે આપણે યુઝરો ની માત્ર ID જ જોઈ શકીએ છીએ.
07:55	પરંતુ જો આપણે યુઝરો ના નામ જાણવાની જરૂર હોય તો શું?
08:00	તે શોધવા માટે, આપણે ટાઈપ કરીશું
08:02	“id space -(hyphen)n space -(hyphen)u” અહીં ટર્મિનલ ઉપર અને Enter ડબાઓ.
08:13	હવે આપણે તેમના ID ને બદલે યુઝરોના નામ જોઈ શકીએ છીએ.
08:20	ચાલો હવે Group ID માટેના આદેશો શીખીએ.
08:24	ચાલો લખીએ “ id space -(hyphen)g”.
08:29	અહીં આપણે group IDs જોઈ શકીએ છીએ.
08:32	જો આપણે બધા વર્તમાન યુઝરો ની group ID જોવી હોય તો, ટાઈપ કરો
08:38	“id space -(hyphen) (capital)G” અને Enter ડબાઓ.
08:46	નોંધ લો કે મેં કેપિટલ અક્ષરમાં G ટાઇપ કર્યો છે.
08:50	તમારા માટેના પરિણામ જુઓ.
08:53	હવે ચાલો શીખીએ કે યુઝર અકાઉન્ટ કેવી રીતે રદ કરવું.
08:57	આ માટે આપણે "userdel" આદેશ વાપરીશું.
09:00	આપણે "userdel" આદેશ ની મદદ થી યુઝરનું અકાઉન્ટ કાયમ માટે રદ કરી શકીએ છીએ.
09:07	ચાલો ટર્મિનલ પર આ પ્રયાસ કરીએ.
09:09	અહીં ટાઈપ કરો “sudo space userdel space -(hyphen)r space duck”.
09:22	મેં -(Hyphen)r વિકલ્પ નો ઉપયોગ કર્યો છે.
09:25	આ યુઝરને તેની home ડિરેક્ટરી સાથે રદ કરે છે.
09:30	ચાલો Enter દબાવીએ અને જોઈએ કે શું થાય છે.
09:34	હવે યુઝર "duck" રદ થઇ ગયેલ છે.
09:38	આ ટાઇપ કરી ચકાસો.
09:41	“ls space /(slash)home” અને Enter ડબાઓ.
09:47	આપણે જોશું કે , યુઝર અકાઉન્ટ "duck" રદ થયેલ છે.
09:53	ચાલો હું ફરીથી સ્લાઇડ્સ ઉપર પાછી જાઉં.
09:56	Linux સિસ્ટમ સંચાલન માં કેટલાક ઉપયોગી આદેશો “df” અને “du” છે
10:03	"df " આદેશ ડિસ્ક પર ઉપલબ્ધ ખાલી જગ્યા પર રીપોર્ટ આપે છે.
10:08	અને "du" આદેશ કેટલી જગ્યા ફાઇલ એ લીધેલ છે તે પર રીપોર્ટ આપે છે.
10:13	આ બે આદેશો નો પ્રયાસ કરો અને અસાઇનમેન્ટ તરીકે તમારી જાતે આઉટપુટ શોધો.
10:19	ચાલો ટર્મિનલ ઉપર જઈએ, હું તમને "df" આદેશ સાથે વાપરતા અમુક મદદરૂપ વિકલ્પો બતાવીશ.
10:26	ટાઈપ કરો df space -(hyphen)h અને Enter કળ દબાવો.
10:33	અહીં તે ફાઇલ સિસ્ટમ નું માપ બતાવે છે, અને જગ્યા જે વપરાયેલ છે.
10:38	તે માઉન્ટ થયેલ જગ્યા પણ માનવ વાંચનીય બંધારણમાં બતાવે છે.
10:46	ચાલો હવે "du" આદેશ સાથે કેટલાક વિકલ્પો પ્રયાસ કરીએ.
10:50	હું અહીં ધારું છું કે તમે તમાર હોમ ફોલ્ડરમાં અમુક ટેક્સ્ટ ફાઈલો બનાવી છે.
10:57	જો ન બનાવેલ હો તો "General Purpose Utilities in Linux" પરના ટ્યુટોરીયલ સંદર્ભ લો.
11:04	મેં પહેલેથી જ મારી હોમ ડિરેક્ટરીમાં અમુક ટેક્સ્ટ ફાઈલો આદેશો રન કરવા માટે બનાવી છે.
11:11	ટર્મિનલ પર આ ટાઇપ કરી "હોમ ફોલ્ડર" ઉપર જાઓ.
11:15	“cd space /(slash) home” અને Enter ડબાઓ.
11:20	પછી લખો du space -(hyphen)s space *. (astrix dot) txt અને Enter ડબાઓ.
11:33	આ આદેશ તમને ડિરેક્ટરીમાં ઉપલબ્ધ txt ફાઈલો no રીપોર્ટ તેના કદ સાથે આપશે.
11:43	અસાઇનમેન્ટ તરીકે, command prompt ઉપર ટાઇપ કરો
11:47	“du space -(hyphen)ch space *.(astrix dot)txt” અને જુઓ શું થાય છે
11:59	ચાલો હું ફરીથી સ્લાઇડ્સ પર પાછી જાઉં.
12:01	સારાંશ માટે, આપણે શીખ્યા:
12:03	નવું યુઝર બનાવવા માટે “adduser” આદેશ.
12:06	એક યુઝર થી અન્ય યુઝર ઉપર ફેરબદલી કરવા માટે "su" આદેશ.
12:09	યુઝર એકાઉન્ટ સુયોજનો બદલવા માટે "usermod" આદેશ.
12:12	યુઝર એકાઉન્ટ રદ કરવા માટે "userdel" આદેશ.
12:15	user id અને group id ID વિશે માહિતી જાણવા માટે id આદેશ.
12:20	ફાઈલ સિસ્ટમ નું માપ અને તેની ઉપલબ્ધતા ચકાસવા માટે "df" આદેશ.
12:24	ફાઈલ દ્વારા લીધેલ જગ્યા ચકાસવા માટે "du" આદેશ.
12:27	અહીં "સિસ્ટમ સંચાલનના બેઝિક્સ" ઉપર ના આ ટ્યુટોરીયલ સમાપ્ત થાય છે.
12.33	આ URL પર ઉપલબ્ધ વિડિયો,
12:37	મૌખિક ટ્યુટોરીયલ યોજના માટે સારાંશ આપે છે
12:40	જો તમારી પાસે સારી બેન્ડવિડ્થ ન હોય, તો તમે તે ડાઉનલોડ કરી જોઈ શકો છો.
12:44	મૌખિક ટ્યુટોરિયલોનું જૂથ ,મૌખિક ટ્યુટોરિયલોની મદદથી વર્કશોપ આયોજિત કરે છે. જેઓ ઓનલાઇન ટેસ્ટ પાસ કરે છે તેમને પ્રમાણપત્રો પણ આપીએ છીએ. વધુ વિગતો માટે અમને સંપર્ક કરો.
12:53	મૌખિક ટ્યુટોરીયલ યોજના એ ટોક ટુ અ ટીચર યોજનાનો ભાગ છે, જે આઇસીટી,એમએચઆરડી,ભારત સરકાર દ્વારા શિક્ષણ પર નેશનલ મિશન દ્વારા આધારભૂત છે.
13:03	આ મિશન વિશે વધુ જાણકારી આ લિંક ઉપર ઉપલબ્ધ છે.
13:08	IIT -Bombay તરફ થી ભાષાંતર કરનાર હું કૃપાલી પરમાર વિદાય લઉં છું
13:12	જોડવા બદલ આભાર

Contributors and Content Editors

Chandrika, Jyotisolanki, PoojaMoolya