Scilab/C2/Xcos-Introduction/Marathi

Time	Narration
00:01	Xcos: Scilab Connected Object Simulator वरील पाठात आपले स्वागत.
00:07	Xcos हे एक डायनॅमिक सिस्टीम्सचे मॉडेलिंग आणि सिम्युलेशन करणारे Scilab पॅकेज आहे. यात continuous आणि discrete या दोन्ही प्रकारच्या सिस्टीम्सचा समावेश होतो.
00:17	ह्या पाठात शिकणार आहोत XCOS म्हणजे काय? palette काय आहे, तसेच Xcos मधे ब्लॉक डायग्रॅम्सची निर्मिती.
00:26	ब्लॉक्सचे तसेच सिम्युलेशनचे पॅरामीटर्स सेटअप करणे, कन्स्ट्रक्ट केलेला ब्लॉक डायग्रॅम सिम्युलेट करणे.
00:35	या पाठाचा सराव करण्यासाठी तुमच्या सिस्टीमवर Scilab इन्स्टॉल केलेले असावे.
00:40	प्रात्यक्षिकासाठी मी उबंटु लिनक्स 12.04 आणि Scilab वर्जन 5.3.3 वापरणार आहे.
00:48	तुमच्या संगणकावरील Scilab console विंडो उघडा.
00:52	ऍप्लिकेशन्समधे जाऊन Xcos सिलेक्ट करा किंवा तुमच्या Scilab console विंडोमधे xcos टाईप करून एंटर दाबा.
01:02	असे केल्यावर दोन विंडो उघडतील. त्या दोन विंडो म्हणजे Palette browser आणि Untitled-Xcos विंडो.
01:14	Palette browser मधे विविध प्रकारचे ब्लॉक्स आढळतील जसे की, कॉमनली युज्ड ब्लॉक्स,
01:20	कंटिन्युअस टाईम सिस्टीम ब्लॉक्स, डिस्क्रीट टाईम सिस्टीम्स ब्लॉक्स आणि इतर अनेक.
01:26	दुसरी Untitled-Xcos ही ग्रीडस असलेली रिकामी विंडो आहे.
01:31	आता आपण step input सह first order system सिम्युलेट करू.
01:36	सुरूवात करण्यासाठी मी कंटिन्यूअस टाईम सिस्टीम्स पॅलेटमधून ट्रान्सफर फंक्शन ब्लॉक निवडणार आहे.
01:43	हा ब्लॉक ड्रॅग करून Untitled-Xcos विंडोमधे ठेवा.
01:48	Sources palette मधे आवश्यक सोर्स सिलेक्ट करा. मी खाली स्क्रोल करून स्टेप फंक्शन ब्लॉक निवडणार आहे.
01:56	मी ते ड्रॅग करून ट्रान्सफर फंक्शन ब्लॉकच्या आधी ठेवणार आहे.
02:01	त्याचप्रमाणे CSCOPE ब्लॉकच्या सहाय्याने आऊटपुट दाखवले जाईल जे Sinks palette मधे उपलब्ध आहे.
02:08	CSCOPE ब्लॉक ट्रान्सफर फंक्शन ब्लॉकच्या नंतर ठेवा.
02:13	CSCOPE मधील लाल रंगाचे इनपुट पोर्ट तो ब्लॉक इव्हेंट ड्रिव्हन ब्लॉक असल्याचे दाखवते.
02:19	कार्यान्वित करण्यासाठी ह्याला event इनपुटची आवश्यकता आहे.
02:22	इव्हेंट जनरेटर ब्लॉक हा इव्हेंट हँडलिंग पॅलेटमधे उपलब्ध आहे.
02:29	या ब्लॉकचे नाव Clock underscore c असे आहे.
02:34	हा ब्लॉक ड्रॅग करून CSCOPE ब्लॉकच्या वर ठेवा.
02:39	सिम्युलेशन करण्यासाठी आवश्यक असलेले सर्व ब्लॉक्स आपण जमवले आहेत.
02:44	आता ब्लॉक्स एकमेकांना जोडू.
02:47	स्टेप फंक्शन ब्लॉकचे आऊटपुट पोर्ट सिलेक्ट करून ते ट्रान्सफर फंक्शन ब्लॉकच्या इनपुट पोर्टला जोडा.
02:55	सिलेक्ट केलेले इनपुट पोर्ट हिरव्या रंगाने हायलाईट झालेले दिसेल.
03:00	तसेच येथे दाखवल्याप्रमाणे उर्वरित ब्लॉक्स जोडा.
03:05	आता प्रत्येक ब्लॉकचे पॅरामीटर्स सेट करणार आहोत.
03:10	प्रथम step block वर जाऊन त्यावर डबल क्लिक करा.
03:14	स्टेप टाईम, इनिशिअल व्हॅल्यू आणि फायनल व्हॅल्यूची विचारणा करणारी पॉप अप विंडो उघडेल.
03:23	Step Time म्हणजे अशी वेळ जेव्हा step change घडून येईल. आपण ती 1 ठेवू, जी डिफॉल्ट व्हॅल्यू आहे.
03:32	इनिशिअल व्हॅल्यू ही स्टेप फंक्शनची इनिशिअल आऊटपुट व्हॅल्यू आहे.
03:37	आपण ती व्हॅल्यू 0 ठेवणार आहोत जी डिफॉल्ट व्हॅल्यू आहे.
03:41	Final Value ही Step Time संपल्यानंतरची step function ची आऊटपुट व्हॅल्यू आहे. ही आपण 2 ठेवू.
03:50	OK वर क्लिक करा.
03:52	इतर कुठलाही ब्लॉक कॉनफिगर करण्यासाठी अशाच प्रक्रियेचे अनुसरण करा.
03:56	transfer function ब्लॉकसाठी पुढील कॉनफिगरेशनची गरज आहे. laplace domain मधे Numerator व्हॅल्यू एंटर करावी लागेल.
04:05	आपण ती 1 ठेवणार आहोत जी त्याची डिफॉल्ट व्हॅल्यू आहे.
04:09	laplace domain मधे Denominator व्हॅल्यू एंटर करावी लागेल. आपण ती 2 asteric, s plus 1 अशी बदलू. OK वर क्लिक करा.
04:20	पुढील पॅरामीटर्स कॉनफिगर करण्यासाठी CSCOPE ब्लॉकवर डबल क्लिक करा.
04:25	आलेख काढण्यासाठी वापरलेल्या व्हेरिएबल व्हॅल्यूच्या रेंजनुसार Ymin आणि Ymax या व्हॅल्यूज सेट करू.
04:34	Ymin साठी 0 ही व्हॅल्यू सेट करा.
04:38	मी step input व्हॅल्यू 2 दिलेली असल्याने, आलेख आऊटपुट दाखवण्यासाठी, मला Ymax ची व्हॅल्यू यापेक्षा जास्त द्यावी लागेल.
04:46	आपण ती बदलून 3 करू.
04:50	refresh period च्या डिफॉल्ट व्हॅल्यूची मनात नोंद ठेवा. ही डिफॉल्ट व्हॅल्यू 30 आहे.
04:57	आपण इतर पॅरामीटर्समधे कोणतेही बदल करणार नाही. OK वर क्लिक करा.
05:02	आता मेनूबारमधील Simulation वर जा आणि Setup वर क्लिक करा.
05:08	पॉप अप विंडो उघडलेली दिसेल.
05:11	आपण Final integration time ची व्हॅल्यू बदलणार आहोत. ते सिम्युलेशन किती वेळ चालेल हे ठरवते.
05:20	CSCOPE ब्लॉकच्या refresh period ची व्हॅल्यू लक्षात घ्या.
05:24	मी CSCOPE ब्लॉकच्या refresh period ची व्हॅल्यूच Final integration time ची व्हॅल्यू म्हणून ठेवणार आहे.
05:30	म्हणून मी ही व्हॅल्यू बदलून 30 करत आहे.
05:34	इतर पॅरामीटर्स तसेच ठेवा. OK वर क्लिक करा.
05:39	फाईल सेव्ह करण्यासाठी Control S दाबा आणि फाईलला योग्य नाव द्या. मी फाईल firstorder.xcos नावाने सेव्ह करत आहे.
05:50	सिम्युलेशन सुरू करण्यासाठी, Xcos विंडोच्या मेनूबारवरील Start बटणावर क्लिक करा.
05:58	फर्स्ट ऑर्डर ट्रान्सफर फंक्शनचा स्टेप रिस्पॉन्स दाखवणारी ग्राफिक विंडो उघडेल.
06:04	हा प्लॉट आपण इमेज फाईल म्हणून सेव्ह करू शकतो.
06:06	ग्राफ सेव्ह करण्यासाठी File मेनूवर जाऊन Export to या पर्यायावर क्लिक करा.
06:12	मी firstorder.png नाव देत आहे. OK वर क्लिक करा.
06:20	काही विशिष्ट पॅरामीटर्स आपण डिफॉल्ट व्हॅल्यू म्हणून ठेवतो. हे बदलता येऊ शकतात.
06:26	जसे की, Clock underscore c ब्लॉकमधे, period, म्हणजेच sampling period आणि initial time सेट करता येतील.
06:36	CSCOPE ब्लॉकमधे आऊटपुट विंडो नंबर,
06:40	पोझिशन, साईज, बफर साईज, ग्राफ कलर इत्यादीही सेट करता येतील.
06:46	येथे व्हिडिओ पॉज करून व्हिडिओमधे दिलेले उदाहरण सोडवा.
06:52	damping ratio 0.5 आणि angular frequency 1 असलेले second order transfer function सिम्युलेट करा.
07:01	आऊटपुट ग्राफचा रंग बदलून बघा.
07:04	सिंगल प्लॉट विंडोमधे पहिल्या उदाहरणातील Step input आणि आऊटपुट यांचा आलेख काढा.
07:11	या पाठात आपण काय शिकलो ते थोडक्यात पाहू. पॅलेट ब्राऊजर वापरून Xcos simulation डायग्रॅम्स तयार करणे.
07:18	प्रत्येक ब्लॉक सिम्युलेशनच्या गरजेनुसार कॉनफिगर करणे.
07:22	सिम्युलेशनचे पॅरामीटर्स सेटअप करणे. आऊटपुट प्लॉट सेव्ह करणे.
07:26	पुढील लिंकवरील व्हिडिओ पहा. हा स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्टचा सारांश देतो. जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर व्हिडिओ डाऊनलोड करूनही पाहू शकता.
07:37	स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम, Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते.
07:46	अधिक माहितीसाठी कृपया contact at spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा.
07:52	"स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे. यासाठी नॅशनल मिशन ऑन एज्युकेशन थ्रू आय. सी. टी., एम .एच. आर. डी. गव्हरमेण्ट ऑफ इंडिया कडून अर्थसहाय्य मिळाले आहे.
08:02	अधिक माहितीसाठी spoken hyphen tutorial dot org slash NMEICT hyphen Intro ला भेट द्या.
08:12	आशा आहे की हा पाठ तुम्हाला उपयुक्त वाटला असेल. हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज .... यांनी दिला आहे. सहभागाबद्दल धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Manali, Ranjana