ExpEYES/C2/Electro-Magnetism/Marathi

From Script | Spoken-Tutorial
Revision as of 15:23, 2 March 2017 by PoojaMoolya (Talk | contribs)

Jump to: navigation, search
Time Narration
00:01 नमस्कार. Electro-magnetic induction वरील पाठात आपले स्वागत.
00:06 या पाठात शिकणार आहोत: इलेक्ट्रो-मॅग्नेटिक इंडक्शन, कॉईल्सचे म्युच्युअल इंडक्शन, फिरत्या मॅग्नेटद्वारे विद्युतदाब इंड्युस करणे

ड्रिव्हन लंबकाचा रेझोनन्स आणि विद्युत मंडलांच्या आकृत्या आपल्या प्रयोगांसाठी दाखवणे.

00:26 ह्या पाठासाठी वापरणार आहोत: ExpEYES वर्जन 3.1.0, उबंटु लिनक्स OS वर्जन 14.10
00:35 या पाठासाठी तुम्हाला, ExpEYES Junior च्या इंटरफेसचे ज्ञान असावे. नसल्यास संबंधित पाठांसाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.
00:47 इलेक्ट्रो-मॅग्नेटिक इंडक्शनच्या प्रात्यक्षिकापासून सुरू करू.
00:52 या प्रयोगामधे, 3000 वेढ्यांच्या कॉईलच्या तारा ग्राऊंड(GND) आणि A1 ला जोडलेल्या आहेत.
01:00 मॅग्नेटिक इफेक्ट दाखवण्यासाठी 5mm व्यासाचे आणि 10mm लांबीचे मॅग्नेट वापरले आहे. ही विद्युतमंडलाची आकृती आहे.
01:11 प्लॉट विंडोवर रिझल्ट पाहू.
01:15 प्लॉट विंडोवर आडवी रेष दिसेल. कागदाची गुंडाळी करून ती कॉईलच्या आत घाला.
01:23 कागदाच्या गुंडाळीत मॅग्नेट टाका आणि ते वर - खाली करा.
01:29 इंड्युस्ड विद्युतदाब मिळेपर्यंत आणि दाखवला जाईपर्यंत असे करत रहा.
01:35 प्लॉट विंडोवरील Experiments बटणावर क्लिक करा.
01:39 सिलेक्ट एक्सप्रिमेंट ही सूची उघडेल. EM Induction वर क्लिक करा.
01:46 इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक इंडक्शन आणि स्किमॅटिक या दोन नव्या विंडो उघडतील. स्किमॅटिक विंडो विद्युत मंडलाची आकृती दाखवेल.
01:56 इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक इंडक्शन विंडोवरील Start Scanning वर क्लिक करा. आडवी रेष वेवमधे बदललेली दिसेल.
02:05 periodic scanning चा विद्युतदाब मॅग्नेटच्या हालचालीशी जुळल्यास असे दिसते.
02:12 हे दर्शवते की हलणा-या मॅग्नेटमुळे कॉईलमधे विद्युतदाब इंड्युस झाला आहे.
02:18 दोन कॉईल्सच्या म्युच्युअल इंडक्शनचे प्रात्यक्षिक पाहू.
02:23 या प्रयोगामधे, A2 हे SINE ला जोडलेले आहे. SINE हे ग्राऊंड (GND) ला तारेच्या सहाय्याने जोडले आहे.
02:31 आणि A1 हे ग्राऊंड(GND) ला तारेच्या सहाय्याने जोडले आहे. ही विद्युतमंडलाची आकृती आहे.
02:37 प्लॉट विंडोवर रिझल्ट पाहू.
02:40 A1 वर क्लिक करून CH1 वर ड्रॅग करा. A1 हे CH1 ला प्रदान केले आहे.
02:47 A2 वर क्लिक करून CH2 वर ड्रॅग करा. A2 हे CH2 ला प्रदान केले आहे.
02:55 अप्लाईड वेवफॉर्म आणि इंड्युस्ड वेवफॉर्म बघण्यासाठी msec/div स्लायडर हलवा.
03:02 मॅग्नेटिक फिल्डमधील बदल हा इंड्युस्ड विद्युतदाबाला कारणीभूत असतो. कदाचित सेकंडरी कॉईलवर कुठलाही इंड्युस्ड विद्युतदाब दिसणार नाही.
03:12 कॉईल्स एकाच अक्षावर ठेवून जवळ आणा. ferromagnetic वस्तू अक्षाशी ठेवा.
03:20 सेकंडरी कॉईलवर विद्युतदाब इन्ड्युस करण्यासाठी स्क्रू ड्रायव्हर आत घातला आहे.
03:26 CH1 वर क्लिक करून FIT वर ड्रॅग करा. CH2 वर क्लिक करून FIT वर ड्रॅग करा.
03:34 A1 आणि A2 चा विद्युतदाब आणि वारंवारता उजव्या बाजूला दिसेल.

A1 आणि A2 मधील विद्युतदाबाचा फरक हा सेकंडरी कॉईलवरील इंड्युस्ड विद्युतदाबामुळे आहे.

03:47 आता DC मोटर आणि कॉईल्स वापरून फिरत्या मॅग्नेटने इंड्युस झालेला विद्युतदाब बघू.
03:56 या प्रयोगामधे, A1 हे ग्राऊंड(GND) ला तारेने जोडले आहे.

SQR2 हे ग्राऊंड(GND) ला DC मोटरद्वारे जोडले आहे.

04:06 10mm व्यासाचे आणि 10mm लांबीचे परमनंट मॅग्नेट DC मोटरवर बसवले आहे.

A2 हे तारेच्या सहाय्याने ग्राऊंड(GND) जोडले आहे.

04:18 ही विद्युत मंडलाची आकृती आहे.
04:20 प्लॉट विंडोवर रिझल्ट पाहू.
04:23 Setting Square waves खाली वारंवारतेची व्हॅल्यू 100Hz वर सेट करा. SQR2 चेकबॉक्सवर क्लिक करा.
04:34 A1 वर क्लिक करून CH1 वर ड्रॅग करा. A1 हे CH1 ला प्रदान केले आहे.
04:41 A2 वर क्लिक करून CH2 वर ड्रॅग करा. A2 हे CH2 ला प्रदान केले आहे.
04:47 वेव फॉर्म मिळवण्यासाठी msec/div स्लायडर हलवा. वेव फॉर्म ऍडजस्ट करण्यासाठी volt/div स्लायडर हलवा.
04:57 CH1 वर क्लिक करून FIT वर ड्रॅग करा. CH2 वर क्लिक करून FIT वर ड्रॅग करा.
05:05 उजव्या बाजूला विद्युतदाब आणि वारंवारतेच्या व्हॅल्यू दिसतील. दोन्ही alternating वेव फॉर्मसाठी या व्हॅल्यूज जवळपास सारख्या आहेत.
05:16 कारण की मॅग्नेट फिरताना, कॉईलच्या भोवतालचे मॅग्नेटिक फिल्ड ध्रुवांच्यामधे सतत बदलत असते.
05:24 फिरत्या मॅग्नेटचा परिणाम म्हणून कॉईलमधे alternating इंड्युस्ड emf तयार होते.
05:31 आता driven pendulum म्हणजे संचालित लंबकाचा प्रयोग पाहू.
05:34 इंड्युस्ड मॅग्नेटिक फिल्डद्वारे लंबक हलता ठेवल्यास त्यास driven pendulum म्हणतात.
05:41 या प्रयोगामधे, SQR1 हे ग्राऊंड (GND) ला तारेच्या सहाय्याने जोडले आहे.
05:47 बटण मॅग्नेटसमधे धरलेली कागदाची पट्टी लंबक म्हणून कॉईलच्या समोर हलती ठेवली आहे. ही विद्युतमंडलाची आकृती आहे.
05:58 प्लॉट विंडोवर रिझल्ट पाहू.
06:01 SQR1 चेकबॉक्सवर क्लिक करा.
06:05 Experiments बटणावर क्लिक करा. सिलेक्ट एक्सप्रिमेंट ही सूची उघडेल. Driven Pendulum वर क्लिक करा.
06:15 दोन विंडोज उघडतील- Schematic of Driven Pendulum आणि EYES Junior: Driven Pendulum.
06:23 EYES Junior: Driven Pendulum विंडोवरील स्लायडर ड्रॅग करा. असे ड्रॅग करताना लंबक हलण्यास सुरूवात होईल.
06:33 "2.6 Hz" ते "2.9Hz" मधे लंबक सर्वाधिक एँप्लीट्युडने हलेल.

कारण त्याची resonant वारंवारता ही त्याच्या नैसर्गिक वारंवारते एवढीच आहे.

06:47 थोडक्यात,
06:49 या पाठात आपण शिकलो : इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक इंडक्शन

कॉईल्सचे म्युच्युअल इंडक्शन, फिरत्या मॅग्नेटद्वारे विद्युतदाब इंड्युस करणे, ड्रिव्हन लंबकाचा रेझोनन्स आणि विद्युत मंडलांच्या आकृत्या आपल्या प्रयोगांसाठी दाखवणे.

07:09 असाईनमेंट म्हणून हे करून पहा:

इलेक्ट्रोमॅग्नेट बनवण्याची कृती, एक कॉईल व एक मॅग्नेट मधील म्युच्युअल इंडक्शन पहा , प्रयोगांसाठी विद्युत मंडलांच्या आकृत्या दाखवा.

07:22 या व्हिडिओमधे तुम्हाला स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल. जर तुमच्याकडे चांगली बँडविड्थ नसेल व्हिडिओ डाऊनलोड करून बघा.
07:30 प्रॉजेक्ट टीम, Spoken Tutorials च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते. अधिक माहितीसाठी कृपया आम्हाला लिहा.
07:37 स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्टसाठी अर्थसहाय्य NMEICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे.
07:44 हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते. सहभागासाठी धन्यवाद.

Contributors and Content Editors

Manali, PoojaMoolya, Ranjana