Jmol-Application/C2/Surfaces-and-Orbitals/Gujarati

Time	Narration
00:01	Jmol (જેમોલ) એપ્લીકેશનમાં Surfaces (સરફેસીઝ) અને Orbitals (ઓર્બીટલ્સ) પરનાં આ ટ્યુટોરીયલમાં સ્વાગત છે.
00:07	આ ટ્યુટોરીયલમાં, આપણે શીખીશું,
00:10	Alicyclic (એલીસાયક્લિક) અને Aromatic (એરોમેટીક) પરમાણુઓનાં મોડેલો બનાવવા.
00:14	પરમાણુઓની વિવિધ સપાટીઓ દર્શાવવી.
00:18	એટોમીક અને મોલેક્યુલર ઓર્બીટો દર્શાવવી.
00:22	આ ટ્યુટોરીયલનાં અનુસરણ માટે, તમને જેમોલ એપ્લીકેશનમાં મોલેક્યુલર મોડેલો કેવી રીતે બનાવવા અને એડીટ કરવા તેની જાણકારી હોવી જોઈએ.
00:29	જો નથી તો, અમારી વેબસાઈટ પર ઉપલબ્ધ સંદર્ભિત ટ્યુટોરીયલો નિહાળો.
00:35	આ ટ્યુટોરીયલ રેકોર્ડ કરવા માટે, હું વાપરી રહ્યી છું
00:38	ઉબુન્ટુ ઓએસ આવૃત્તિ 12.04
00:42	Jmol આવૃત્તિ 12.2.2 અને
00:45	Java (JRE) આવૃત્તિ 7
00:48	મેં એક નવો જેમોલ એપ્લીકેશન વિન્ડો ખોલ્યો છે.
00:52	ચાલો સૌ પહેલા cyclohexane (સાયક્લોહેક્ઝેન) નું મોડેલ બનાવીએ.
00:56	modelkit મેનુ પર ક્લિક કરો.
00:59	પેનલ પર methane (મીથેન) નું મોડેલ દ્રશ્યમાન થાય છે.
01:03	cyclohexane (સાયક્લોહેક્ઝેન) બનાવવા માટે, આપણને છ carbon (કાર્બન) અણુઓની એક hydrocarbon (હાઈડ્રોકાર્બન) સાંકળ બનાવવી પડે છે.
01:09	આપણે મોડેલમાં methyl (મિથાઈલ) જૂથ સાથે hydrogen (હાઈડ્રોજન) સબસ્ટીટ્યુટ કરીશું.
01:13	આવું કરવા માટે, આપણે hydrogen (હાઈડ્રોજન) પર કર્સર મુકીશું અને તેના પર ક્લિક કરીશું.
01:18	સ્ક્રીન પર આ ethane (ઈથેન) નું મોડેલ છે.
01:21	આ પગલાંનું ફરી 2 વાર પુનરાવર્તન કરો અને methyl (મિથાઈલ) જૂથ સાથે એક સમયે એક hydrogen (હાઈડ્રોજન) ને ફેરબદલ કરો.
01:28	hydrogens (હાઈડ્રોજનો) પર એ રીતે ક્લિક કરો કે બંધારણ એક વર્તુળ બનાવે.
01:33	હવે, Rotate molecule (રોટેટ મોલેક્યુલ) ટૂલની મદદથી રચનાને સ્ક્રીન પર ફેરવો.
01:38	પેનલ પર આ butane (બ્યુટેન) ની રચના છે.
01:41	modelkit મેનુ પર ક્લિક કરો.
01:45	સાંકળની અંતે આવેલ કોઈપણ carbon (કાર્બન) અણુઓમાં ઉપલબ્ધ hydrogen પર ક્લિક કરો.
01:52	અહીં પેનલ પર pentane (પેન્ટેન) નું મોડેલ છે.
01:55	carbon સાંકળનાં છેડે અડીને આવેલ, કોઈપણ એક hydrogens પર ક્લિક કરો.
02:00	પેનલ પર cyclohexane (સાયક્લોહેક્ઝેન) નું મોડેલ બને છે.
02:04	રચનાને ઓપ્ટીમાઈઝ કરવા માટે modelkit મેનુમાં આવેલ minimize (મીનીમાઈઝ) વિકલ્પનો ઉપયોગ કરો.
02:09	Cyclohexane (સાયક્લોહેક્ઝેન) નું મોડેલ હવે, તેનાં સૌથી સ્થિર “chair” બંધબેસતાપણામાં છે.
02:15	એકાંતરે, ચક્રીય રચનાઓ બનાવવા માટે આપણે modelkit મેનુમાં આવેલ Drag to bond વિકલ્પનો પણ ઉપયોગ કરી શકીએ છીએ.
02:24	આ વિશેષતાને ડેમોનસ્ટ્રેટ કરવા માટે હું pentane (પેન્ટેન) નાં મોડેલને ઉપયોગમાં લઈશ.
02:29	પેનલ પર આ pentane (પેન્ટેન) નું મોડેલ છે.
02:32	આને cyclopentane (સાયક્લોપેન્ટેન) માં પરિવર્તિત કરવા માટે, modelkit મેનુમાંથી Drag to bond વિકલ્પ પસંદ કરો.
02:40	સાંકળની અંતે આવેલ carbon (કાર્બન) પર કર્સર મુકો.
02:45	માઉસનું બટન દબાવી રાખો.
02:47	માઉસનાં બટનને મુક્ત કર્યા વિના ,સાંકળનાં બીજા છેડે આવેલ carbon (કાર્બન) પર કર્સર લાવો.
02:54	હવે માઉસનું બટન મુક્ત કરો.
02:57	આપણી પાસે પેનલ પર cyclopentane (સાયક્લોપેન્ટેન) નું મોડેલ છે.
03:01	હવે ચાલો cyclohexane (સાયક્લોહેક્ઝેન) નાં મોડેલ સાથે જેમોલ પેનલ પર પાછા જઈએ.
03:06	ચાલો હવે cyclohexane (સાયક્લોહેક્ઝેન) ને benzene (બેન્ઝીન) વલયમાં પરિવર્તિત કરીએ.
03:10	આપણને cyclohexane (સાયક્લોહેક્ઝેન) વલયમાં અનુક્રમે આગળ પાછળ સ્થાને બમણા બોન્ડો પરિચય કરાવવા પડશે.
03:16	modelkit મેનુ ખોલો.
03:19	કોઈપણ બે કાર્બન અણુઓ વચ્ચેનાં બોન્ડ પર કર્સર મુકો અને તેના પર ક્લિક કરો.
03:25	આપણી પાસે પેનલ પર હવે cyclohexene (સાયક્લોહેક્ઝીન) છે.
03:29	આગળ, તેને benzene (બેન્ઝીન) માં પરિવર્તિત કરવા માટે, આપણને રચનામાં હજુ વધારાનાં બે બમણા બોન્ડો પરિચય કરાવવા પડશે.
03:36	આગળ આવેલ કોઈપણ બે કાર્બન અણુઓ વચ્ચેનાં બોન્ડ પર ક્લિક કરો.
03:41	આપણી પાસે પેનલ પર benzene (બેન્ઝીન) નું મોડેલ છે.
03:44	સ્થિર બંધબેસતાપણું મેળવવા માટે એનર્જી મીનીમાઈઝની પ્રક્રિયા કરો.
03:49	જેમોલ એપ્લીકેશનનો ઉપયોગ કરીને પરમાણુઓની Surface topology (સરફેસ ટોપોલોજી) દર્શાવી શકાય છે.
03:56	વિવિધ સપાટીઓ જોવા માટે, પોપ-અપ મેનુ ખોલો.
04:01	modelkit મેનુ જો ખુલ્લું હોય તો, તેને બંધ કર્યાની ખાતરી કરી લો.
04:06	હવે, પોપ-અપ મેનુ ખોલવા માટે, પેનલ પર જમણું-ક્લિક કરો.
04:10	નીચે સ્ક્રોલ કરીને "Surfaces" પસંદ કરો.
04:14	ઘણા વિકલ્પો ધરાવતું એક સબ-મેનુ ખુલે છે.
04:18	Dot Surface (ડોટ સરફેસ)
04:20	van der Waal's
04:21	અને બીજા અન્ય.
04:23	ડેમોનસ્ટ્રેટ કરવાનાં હેતુસર, હું પસંદ કરીશ Molecular surface (મોલેક્યુલર સરફેસ).
04:28	Benzene (બેન્ઝીન) નું મોડેલ molecular surface (મોલેક્યુલર સરફેસ) સહીત ખુલે છે.
04:33	ચાલો તેને બીજી કોઈ સપાટીમાં બદલીએ, માનો કે Dot Surface (ડોટ સરફેસ).
04:38	તો, પોપ-અપ મેનુ ફરીથી ખોલો, અને Dot Surface પસંદ કરો.
04:44	આપણે સપાટી અપારદર્શક કે પારદર્શક પણ બનાવી શકીએ છીએ.
04:48	આવું કરવા માટે, પોપ-અપ મેનુ ખોલો,
04:52	નીચે Surfaces સુધી સ્ક્રોલ કરો અને Make Opaque વિકલ્પ પસંદ કરો.
04:59	અવલોકન કરો benzene (બેન્ઝીન) મોડેલ અપારદર્શક બન્યું છે.
05:03	સરફેસ વિકલ્પને બંધ કરવા માટે, પોપ-અપ મેનુ ખોલો, પસંદ કરો Surfaces.
05:10	નીચે Off સુધી સ્ક્રોલ કરીને તેના પર ક્લિક કરો.
05:15	હવે, આપણી પાસે benzene (બેન્ઝીન) નું મોડેલ કોઈપણ સપાટીઓ વગરનું છે.
05:20	જેમોલ પરમાણુઓનાં atomic (એટમીક) અને molecular orbitals (પરમાણુ કક્ષાઓ) દર્શાવી શકે છે.
05:25	Atomic orbitals (એટમીક ઓર્બીટલ્સ) ને કંસોલ પર કમાંડો લખીને સ્ક્રીન પર દર્શાવી શકાય છે.
05:32	File અને New પર ક્લિક કરીને એક નવો જેમોલ વિન્ડો ખોલો.
05:37	હવે File અને ત્યારબાદ Console પર ક્લિક કરીને કંસોલ વિન્ડો ખોલો.
05:43	સ્ક્રીન પર કંસોલ વિન્ડો ખુલે છે.
05:47	કંસોલ વિન્ડોને વિસ્તૃત કરવા માટે હું KMag Screen magnifier વાપરી રહ્યી છું.
05:53	અણુ કક્ષાઓ માટે કમાંડ લાઈન isosurface phase atomicorbital થી શરુ થાય છે.
06:00	($) dollar prompt (ડોલર પ્રોમ્પ્ટ) પર ટાઈપ કરો isosurface phase atomicorbital.
06:06	આ પછીથી quantum numbers n. (ક્વોન્ટમ ક્રમાંકો n.) l અને m આવે છે જે કે દરેક અણુ કક્ષા માટે વિશિષ્ટ છે.
06:14	's' કક્ષા દર્શાવવા માટે ટાઈપ કરો 2 0 0
06:20	ક્રમાંક 2, 0, 0 અનુક્રમે n, l અને m ક્વોન્ટમ ક્રમાંકો રજુ કરે છે.
06:27	કમાંડ એક્ઝીક્યુટ કરવા માટે Enter કી દબાવો.
06:31	પેનલ પર આપણને s કક્ષા પ્રદર્શિત થયેલ દેખાય છે.
06:35	અહીં અણુ કક્ષાઓ અને તેને સંદર્ભિત સ્ક્રીપ્ટ કમાંડોનાં કેટલાક વધુ ઉદાહરણો છે.
06:41	તમામ અણુ કક્ષાઓ માટે કમાંડ લાઈન એકસમાન છે.
06:45	કંસોલ પર પહેલાનો કમાંડ દર્શાવવા માટે, કીબોર્ડ પર up arrow (અપ એરો) કી દબાવો.
06:51	n, l અને m આ ક્વોન્ટમ ક્રમાંકોને 2 1 1 એડીટ કરો.
06:58	Enter કી દબાવો અને જેમોલ પેનલ પર px' કક્ષા જુઓ.
07:05	અપ એરો કીને ફરીથી દબાવો અને n, l અને m ને 3 2 અને -1 એડીટ કરો.
07:13	Enter કી દબાવો અને જેમોલ પેનલ પર dxy' કક્ષા જુઓ.
07:19	આપણે આ ઈમેજોને વિભિન્ન ફાઈલ ફોર્મેટોમાં પણ સંગ્રહી શકીએ છીએ જેમ કે jpg, png અથવા pdf.
07:27	અહીં તમામ atomic orbitals (s, p, d, અને f) માટે કમાંડોની યાદી દર્શાવી છે.
07:35	આ સ્લાઈડ પર દર્શાવેલ એ atomic orbitals નું મોડેલ છે.
07:40	આ બધાને કંસોલ પર સ્ક્રીપ્ટ કમાંડો લખીને બનાવવામાં આવ્યા હતા.
07:45	molecular orbitals (મોલેક્યુલર ઓર્બીટલ્સ) કેવી રીતે દર્શાવવા તે બતાવવા માટે અહીં મેં નવું જેમોલ પેનલ અને કંસોલ ખોલ્યું છે.
07:53	Hybridized molecular orbitals (હાયબ્રિડાઇઝ્ડ મોલેક્યુલર ઓર્બીટલ્સ) જેમ કે sp3, sp2 અને sp ને જેમોલ દ્વારા દર્શાવી શકાય છે.
08:02	પેનલ પર આપણી પાસે methane (મીથેન) નું મોડેલ છે.
08:06	Methane (મીથેન) નાં molecular orbitals નો પ્રકાર છે sp3.
08:11	Linear Combination of Atomic Orbitals (લીનીયર કોમ્બીનેશન ઓફ એટોમિક ઓર્બીટલ્સ) એટલે કે LCAO આ પદ્ધતિનો ઉપયોગ molecular orbitals બનાવવા માટે થાય છે.
08:21	તેથી, કમાંડ લાઈન 'lcaocartoon' થી શરુ થાય છે, ત્યારબાદ create અને orbital નું નામ આવે છે.
08:30	ડોલર પ્રોમ્પ્ટ પર ટાઈપ કરો lcaocartoon create sp3
08:36	Enter દબાવો.
08:38	sp3 hybridized molecular orbitals સાથે methane (મીથેન) નાં મોડેલનું અવલોકન કરો.
08:45	sp2 hybridized molecular orbitals દર્શાવવા માટે, આપણે ethene (ઇથીન) ને ઉદાહરણ તરીકે લેશું.
08:52	પેનલ પર આ ethene (ઇથીન) નો પરમાણુ છે.
08:56	Ethene (ઇથીન) પરમાણુ ત્રણ sp2 hybridized molecular orbitals ધરાવે છે. જે આ પ્રકારે છે sp2a, sp2b અને sp2c.
09:08	ડોલર પ્રોમ્પ્ટ પર, ટાઈપ કરો lcaocartoon create sp2a , અને Enter દબાવો.
09:17	પેનલ પર ethene મોડેલમાંનાં sp2 કક્ષાનું અવલોકન કરો.
09:22	અપ એરો કી દબાવો અને sp2a ને sp2b માં બદલો, Enter દબાવો.
09:31	ફરીથી, અપ એરો કી દબાવો અને sp2b ને sp2c માં બદલો, Enter દબાવો.
09:41	છેવટે pi બોન્ડ માટે, કક્ષાનું નામ pz તરીકે એડીટ કરો.
09:48	પેનલ પર, આપણી પાસે ethene (ઇથીન) પરમાણુ તમામ molecular orbitals સહીત છે.
09:55	આ સ્લાઈડ molecular orbitals સહીત બીજા કેટલાક પરમાણુઓનાં ઉદાહરણો દર્શાવે છે.
10:01	વધુ માહિતી માટે જેમોલ સ્ક્રીપ્ટ ડોક્યુંમેંટેશનની વેબસાઈટનું અન્વેષણ કરો.
10:08	ચાલો સારાંશ લઈએ.
10:10	આ ટ્યુટોરીયલમાં આપણે શીખ્યા
10:12	cyclohexane (સાયક્લોહેક્ઝેન) અને cyclopentane (સાયક્લોપેન્ટેન) નું મોડેલ બનાવવું
10:17	benzene નું મોડેલ બનાવવું
10:19	મોલેક્યુંલોની surface topology (સરફેસ ટોપોલોજી) દર્શાવવી.
10:23	તેમજ આપણે શીખ્યા
10:24	Atomic orbitals (s, p, d, f) દર્શાવવી
10:29	console' (કંસોલ) પર script commands (સ્ક્રીપ્ટ કમાંડો) લખીને Molecular orbitals (sp3, sp2 and sp) દર્શાવવી.
10:38	અહીં એક એસાઇનમેંટ છે
10:40	2-Butene (2-બ્યુટીન) નું મોડેલ બનાવો અને molecular orbitals (મોલેક્યુલર ઓર્બીટલ્સ) દર્શાવો.
10:45	molecular orbitals (મોલેક્યુલર ઓર્બીટલ્સ) નાં રંગ અને માપ બદલવા માટે lcaocartoon કમાંડનું અન્વેષણ કરો.
10:52	કમાંડોની યાદી માટે આપેલ લીંકનો સંદર્ભ લો.
10:57	આ લીંક પર ઉપલબ્ધ વિડીયો નિહાળો. http://spoken-tutorial.org/What_is_a_Spoken_Tutorial.
11:01	તે સ્પોકન ટ્યુટોરીયલ પ્રોજેક્ટનો સારાંશ આપે છે.
11:04	જો તમારી પાસે સારી બેન્ડવિડ્થ ન હોય તો, તમે વિડીયો ડાઉનલોડ કરીને જોઈ શકો છો.
11:09	સ્પોકન ટ્યુટોરીયલ પ્રોજેક્ટ ટીમ:
11:11	સ્પોકન ટ્યુટોરીયલોનાં ઉપયોગથી વર્કશોપોનું આયોજન કરે છે.
11:15	જેઓ ઓનલાઈન પરીક્ષા પાસ કરે છે તેઓને પ્રમાણપત્રો આપે છે.
11:19	વધુ વિગતો માટે, કૃપા કરી, contact@spoken-tutorial.org પર લખો.
11:26	સ્પોકન ટ્યુટોરીયલ પ્રોજેક્ટ ટોક ટુ અ ટીચર પ્રોજેક્ટનો એક ભાગ છે.
11:30	જેને આઈસીટી, એમએચઆરડી, ભારત સરકાર મારફતે શિક્ષણ પર નેશનલ મિશન દ્વારા આધાર અપાયેલ છે.
11:37	આ મિશન પર વધુ માહિતી આપેલ લીંક પર ઉપલબ્ધ છે. http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro
11:42	IIT Bombay તરફથી હું, જ્યોતી સોલંકી વિદાય લઉં છું. જોડાવાબદ્દલ આભાર.

Contributors and Content Editors

Jyotisolanki