LaTeX-Old-Version/C2/Inside-story-of-Bibliography/Nepali

Time	Narration
00:00	स्वागत छ सन्दर्भ सूची रचना गर्ने यस ट्युटोरीअल मा
00:06	यसको लागि म BibTeX प्रयोग गर्दैछु , Bibtex , LaTeX भन्दा छुट्टै काम गर्न सक्ने उपयोगी सफ्टवेर हो
00:14	यो ट्युटोरीअल मा हामी कसरी अहिले तपाई ले देख्नुभएको pdf फायल बनाउने भनि हेर्नेछौं
00:20	पहिलो पेजले शिर्षक देखाउछ
00:25	अब दोस्रो पेजमा जाऊ जहाँ टेक्स्ट छ
00:31	सन्दर्भ हरु एक देखि छ सम्म गिन्ती गरिएको छ , र अर्को पेजमा एघार सम्म
00:41	यो ध्यान दिनुहोस कि यी सन्दर्भ हरु वर्ण अनुसार पनि सूचिकृत छ
00:47	तपाई यहाँ देख्न सक्नुहुन्छ
00:52	अब हामीले यसको लागि प्रयोग गरेको स्रोत फायल हेरौं
00:59	अब यो बाट जाऊ
01:07	यो प्रष्ट छ कि यसमा हामीले देख्ने कुनै सन्दर्भ छैन
01:13	हामीसंग स्रोत फायल मा भएको कुनै जानकारी छैन
01:17	त्यसो भए सन्दर्भ कहाँ छ त? तिनीहरु ‘ref’ फयलमा छन् , फायल नाम चाहिँ ‘ref.bib’ हो
01:26	यो bibliography कमाण्ड को लागि डिफल्ट हो
01:34	ल पायौं, ‘ref.bib’
01:39	अब ref.bib मा के छ हेरौं
01:52	यस बिषय मा यहाँ जानकारी हरु राखिएको छ,उदाहरण को लागि यसमा किताब, टेक-रिपोर्ट, हुदै गरेको, बिबिध लगायत लेख पनि रहेको छ
02:09	हामी यो फायल मा पुनः छलफल गर्नेछौं
02:13	अब हामी कसरि आउटपुट मा सन्दर्भ सूची निकाल्ने भनि हेरौं
02:19	अब सन्दर्भहरु, टेक्स ब्याक, स्रोत फायल राखौं
02:31	अब यो पेजको माथि जाऊ
02:36	references भएका फायल हरु को सूची निकालौं
02:44	ल भेटियो
02:47	अब references.tex बाहेक सब फायल मेटौं
03:04	यो पक्का गरौँ,
03:09	हामीसंग references.tex मात्र छ
03:12	म यो कम्पाइल गर्दैछु
03:19	कम्पाइल गर्दा, चेतावनी संदेश पाउछौ,जसले केहि सन्दर्भ परिभाषित नगरिएका र छुटेका छन भन्छ
03:39	हामी यो देख्न सक्छौं कि त्यहाँ pdf.tex कमान्डले बनाएका फायल हरु छन
03:52	त्यहाँ references.pdf सहित थप नयाँ फायल हरु पनि रहेका छ, हामीसंग references.log र references.aux जस्ता फायल पनि छन
04:04	पहिले references.log फायल हेरौं
04:15	यहाँ धेरै जानकारी हरु रहेको छ, यसमा यहाँ भएका सबै संदेश हरु रहनेछन
04:20	अब तल जाऊ र हेरौं, त्यहाँ धेरै जानकारी साथै यी चेतावनीहरु पनि देखा पर्छन
04:36	हामीले प्राय यहाँ केहि फन्ट हरु छैन भनि चेतावनी पाउछौं
04:43	तर केहि सन्दर्भ हरु छैन भन्ने चेतावनी हाम्रो लागि महत्वपूर्ण छ
04:50	अब हामी यी चेतावनी को लागि काम गर्छौं
04:55	अब references.aux नामक अर्को फायल खोलौं
05:04	यसमा विभिन्न उदाहरण कमाण्ड हरु रहेका छन, यी कहाँ बाट आए
05:13	देखिएका सबै उदाहरण क आर्गुमेंटहरु ‘cite command’ को रुपमा स्रोत फायल मा रहेको हुन्छ
05:18	अहिले हामीले देखे जस्तै, म यो खोल्नेछु
05:26	अब तल जाऊ, यहाँ यसको लागि एउटा स्क्रोल रहेको छ,स्रोत फायल
05:31	उदाहरण हेर्नुहोस, मा संग ‘cite vk 79’ छ, त्यो vk79 यहाँ छ
05:37	‘cite tk 80’,यहाँ आउछ र त्यस्तै गरि अरु ,साथै bibstyle-plain, यो स्रोत फयलमा पनि आउछ
05:51	तपाई माथि जानुहोस, सन्दर्भ शैली – प्लेन, यहाँ प्लेन देखापर्छ
06:00	aux फायल ले भ्यारीएबलको नाम पनि राख्न सक्छ, मानौं म यो खण्डमा केहि नाम राख्दैछु
06:11	म यहाँ जादैछु
06:18	ल, म यो नाम बिना नै गर्दैछु
06:26	अब उदाहरण को लागि, यसलाई मेटौं, यसलाई कम्पाइल गरौँ
06:37	म यो फायल लाई फेरी खोल्छु
06:47	र ध्यान दिनुहोस कि अब हामीसंग यो छैन
06:50	जब म एउटा लेबल राख्छु, ‘label – sec arya’
07:06	यसलाई सेभ गरौँ, कम्पाइल गरौँ र खोलौं
07:13	अनि तपैले यो फायल लाई फेरी खोल्नुपर्छ
07:18	ध्यान दिनुहोस, अब हामीसंग यो कमाण्ड छ, नया लेबल sec arya,
07:23	यो त्यहि लेबल हो जुन हामी संग थियो र यसले यो खण्ड १ हो भन्छ,
07:31	यहाँ देखिए जस्तै, र यो २ ले डकुमेन्ट को पेज नम्बर २ जनाउछ
07:41	अर्को कम्पाइल गर्दा Latexले aux फायल read गर्छ र लेबल को जानकारी लिन्छ
07:48	यसैकारण हामीलाई सहि लेबल पाउनलाई दुइचोटी कम्पाइल गर्नुपर्छ
07:52	म यहाँ कसरि सन्दर्भ सूची बनाइन्छ भनि चर्चा गर्दैछुं, अहिले BibTeX प्रयोग गरौँ
08:01	म यहाँ BibTeX कमाण्ड references दिदैछु , अब कमाण्ड – BibTeX references
08:17	यसले यहाँ भने जस्तै references.aux बाट इन्पुट लिन्छ ,मानौं यहाँ references.aux प्रयोग भयो
08:30	यसले भन्छ कि यसले प्रयोग गर्ने शैली को फायल plain.bst हो
08:39	प्लेन कमाण्ड र ref.bib को मिति जस्तै, हामीले पहिले चर्चा गरिसक्यौं कि डाटाबेस फायल नम्बर १ ref.bib हो
08:51	सम्झिनुहोस कि हामीले प्लेन शैली र ref bib स्रोत फायल मा प्रय्ग गरेका छौं
08:56	अब हेरौ कि कुन फायल बनेको छ
09:00	ल, BibTeX.references कमान्डले बनेका नया फायलहरु यी हुन्
09:10	यसलाई सुच्कृत गरौँ , तपाई यो देख्नुहुन्छ कि पहिले देखेका भन्दा थप,
09:15	दुई नया फायल हरु छ, references.blg रreferences.bbl
09:23	references.blg फायल मा, फर्म्याट गर्ने जानकारी हरु रहेका छन ,हेरौं
09:35	तपाई देख्न सक्नुहुन्छ यसमा केहि फर्म्याट गर्ने जानकारी रहेका छन
09:39	म यो बन्द गर्दैछु
09:41	र References . bbl फायलमा के छ हेरौं, यसमा यी जानकारी हरु रहेका छन , जो हामीले पहिले देखेका थियौं
09:55	References.bbl मा हामीले अन्त्यमा pdf फायल मा चाहे जस्तै उदाहरण सामग्री रहेका छन
10:07	प्राय, हामीलाई आफै यी फायलहरु बदल्न पर्दैन वा हेर्न पनि पर्दैन
10:15	अन्तिम कम्पाइल गर्दा, हामीले references.bbl छैन भन्ने चेतावनी पनि पाउछौं
10:23	हामी references.log फायल देख्न सक्छौं , यसलाई खोलौं
10:35	ल, मानौं कि यहाँ references.bbl फायल छन् भन्छ
10:47	पहिले कम्पाइल गर्दा यस्तो भएको थियो
10:55	तर BibTeX प्रयोग गरेर हामीले references.bbl फायल बनेका छौं
11:01	अब फेरी कम्पाइल गरौँ
11:10	अहिले चेतावनी भिन्नै छ,यसले ‘label’s may have changed’ भन्छ
11:15	हामीले references.bbl फायल लाई read गर्दा यसका references हरु यहाँ देखिन्छ
11:27	अनि यसको क्रम references.bbl मा भएको नै छ
11:33	उदाहरण तपाइले अहिले देख्नुहुन्छ
11:37	उदाहरण हेर्नुहोस, पहिलो सन्दर्भमा Chang र Pearson छ ,यहाँ पनि Chang र Pearson छ
11:43	तर यो जानकारी अहिले सम्म सहि छैन, हामीले राम्रोसंग उल्लेख गरिरहेका छैनौं
11:53	अब कम्पाइल गरौँ , यो हामीले पहिले सुरु गरेका थियौं, यसलाई फेरी एकचोटी कम्पाइल गरयो भने यो ठिक हुन्छ
12:03	यसलाई कसरि बर्णन गर्न सकिन्छ, references. aux फायल मा हेरौं
12:15	र ध्यान दिनुहोस कि पहिले उल्लेखित सन्देश बाहेक थप सन्दर्भ हरु छन
12:25	यसले bibcite cp82 र आदि भन्छ
12:33	यसले लेबल cp82 भएको सन्दर्भ सामग्री सन्दर्भ १ हो भन्छ
12:42	हामी यसलाई देख्न सक्छौं जस्तै हामी यसलाई खोल्न सक्छौं , अब फेरी स्रोत फायल खोलौं–
12:52	म cp82 खोल्दैछु
12:56	अँ, यो cp82 हो र यसको सन्दर्भ यहाँ छ जुन यसमा उल्लेखित छ
13:07	सन्दर्भ cp82 यहाँ १ नम्बर सामग्री को रुपमा references.aux फायलको सन्दर्भ सूचीमा उपलब्ध छ
13:24	अब मैले फेरी कम्पाइल गरे भने यो जानकारी आफै यहाँ आउछ
13:41	र हामी यो पनि देख्छौं कि अहिले चेतावनीहरु छैन
13:47	LaTeX ले references.aux बाट सन्दर्भ संख्या लिएर त्यसलाई स्रोत फायल को साइट कमाण्ड को लेबल मा राखिदिन्छ
14:05	अब हामी सन्दर्भ हरु भएका फायल हरु हेर्नेछौं, ref.bib यसमा हेरौं
14:17	ref.bib,
14:24	यो पेजको माथि जाऊ
14:29	इम्याक्स एडिटरमा, हामीले चाहेको सन्दर्भ थप्न तल्लो सुरुको प्रयोग गर्न सक्छौं
14:36	उदाहरण को लागि तपाईले इन्ट्रीका किसिमहरु देख्न सक्नुहुन्छ
14:50	इम्याक एडिटर मा तपाई ले यसो गर्न सक्नुहुन्छ र जब मैले ‘article in journal’ लाई बोलाउछु, मैले भर्न सक्ने खाली रेकर्ड पाउछु
15:09	यदि तपाइको एडिटर मा यस्तो सुबिधा छैन भने तपाइले यो आफै बनाउन सक्नुहुन्छ
15:16	मलाई यो नचाहिने भएकोले अहिले म यसलाई अन्डू गर्दैछु
15:24	हामी इस्ट्रिंग डिफाइन गरि ref.bib फायलमा भ्यारीएबल को रुपमा प्रयोग गर्न सक्छौं
15:33	उदाहरण को लागि इस्ट्रिंग JWC ले John Wiley and Songs Limited, Chichester जनाउछ जो केहि सन्दर्भ मा प्रयोग गरिएको छ
15:44	उदाहरण को लागि यो सन्दर्भमा, हरेक सन्दर्भ जनाउने एउटा शब्द, रेकर्ड को अगाडी देखापर्छ
15:52	उदाहरण, एउटा सन्दर्भ को, यो रेकर्डमा KMM07 छ र यहाँ पनि देखिन्छ, मैले यो रेकर्ड जनाउ शब्दबाट पाए
16:09	अब म यो चर्चा गर्नेछु कि कसरि BibTeX प्रयोग गरि विभिन्न किसिमका सन्दर्भ हरु राख्न सकिन्छ
16:21	हामीले हेरफेर गरेकाले हामी यो फेरी सम्झिन्छौँ कि सन्दर्भहरु वर्ण क्रमानुसार रहेका छन
16:29	उदाहरण को लागि B. C. Chang and Pearson, नम्बर १ मा देखापर्छ
16:37	पहिलो उल्लेखित सन्दर्भ ३ अनि ११ आदि हो किनकि सन्दर्भ वर्ण क्रमानुसार रहेका छन्
16:50	अब सन्दर्भ ग्रन्थ को शैली पनि फेरौं
16:59	अब यसको शैली u-n-s-r-t बनाऊ, जसले IEEE क प्रकाशन हरु मा प्रयोग गरे जस्तै सूची दिन्छ
17:13	एकचोटी कम्पाइल गर्दा references.aux नया शैली अनुसार अपडेट हुन्छ, र यसमा u-n-s-r-t हुन्छ
17:25	BibTeX.references कमाण्ड प्रयोग गरि BibTeX चलाउदा references.bbl मा सन्दर्भ सूची बन्दछ
17:42	ध्यान दिनुहोस references.bbl बनेको छ
17:47	तर यो u-n-s-r-t नयाँ शैली अनुसार सजिलो हुन्छ
17:52	अब हामी references.tex कम्पाइल गर्छौं
18:02	ध्यान दिनुहोस कि अहिले क्रम फेरिएको छ
18:09	सन्दर्भहरु वर्ण क्रम अनुसार छैन
18:16	तर यहाँ लेबल फेरिएको हुनसक्छ, त्यसैले यसलाई सहि बनाउन फेरी रन गरौँ
18:24	यसलाई फेरी रन गरेपछि यो चेतावनी संदेश हराउछ र ध्यान दिनुहोस कि यहाको सन्दर्भहरु स्रोत को क्रमानुसार रहेको छ
18:40	उदाहरण को लागि सन्दर्भ १ पहिलो, सन्दर्भ २ दोस्रो र त्यसैगरी तेस्रो, चौथो, पाचौं आदि सन्दर्भ हरु रहेका छन
18:54	अब हामी कम्प्युटर बिज्ञान पत्रिका को लागि सन्दर्भ रचना गर्छौं
19:01	अब यहाँ ‘alpha’ कल गरौँ
19:07	यसलाई एकचोटी कम्पील गरौँ
19:10	म BibTeX गर्छु;
19:14	र फेरी एकचोटी कम्पाइल गर्छु
19:17	यो फेरिएको छ तर सन्दर्भ फेरिएको छैन
19:21	यहाँ अब लेबल फेरिएको छ भन्ने सूचना छ
19:25	यदि मैले फेरी एकचोटी कम्पाइल गरे भने यो यस्तै हुन्छ
19:30	उदाहरण को लागि, हामीसंग B C Chang and Pearson छ जसमा CP82 छ ,
19:41	अब यिनीहरुको पनि सन्दर्भ यहाँ छ
19:56	हामीले वेबमा अन्य विभिन्न सन्दर्भशैली हरु पाउन सक्छौं
20:01	अब म ifac र रासायनिक इन्जिनिरियरिंग पत्रिकाहरुमा प्रयोग भएको शैली देखाउछु
20:08	पहिले, मैले देखाए जस्तै प्याकेज प्रयोग गर्न Harvard थप्नुहोस
20:19	शैली पनि ifac मा बदल्नुहोस
20:28	यिनीहरु प्राय दुई फायल प्रयोग गरि लागु गरिन्छ, Harvard,sty र ifac.bst
20:48	यी फायलहरु वेबमा भएकोले तपाई डाउनलोड गर्न सक्नुहुन्छ
20:53	यसलाई कम्पाइल गरौँ, pdf-LaTeX-references, र BibTeX चलाऊ,
21:09	दुईचोटी कम्पाइल गरौँ
21:14	हामीले यहाँ देखे जस्तै सन्दर्भ सूची पाउछौ जहाँ सन्दर्भहरु वर्ण क्रमानुसार सिरियल नम्बर बिना नै देखिन्छन
21:23	सिरियल नम्बरहरु हराए
21:25	सन्दर्भमा स्पष्ट संग लेखकको नाम दिइन्छ जस्तै ,बिद्यासागर र १९८५ साल
21:39	हामी अर्को पेज मा सन्दर्भ देख्न सक्छौं, यहाँ वर्ण क्रमानुसार छ
21:58	हामीले यो सन्दर्भ शैली प्रायोग गरेपछि cite कमाण्ड ले पुरै सन्दर्भ लाई ब्राकेट भित्र राखिदिन्छ
22:06	उदाहरण को लागि स्रोत फायलमा हेर्नुहोस
22:12	अब यहाँ हेरौं, cite KMM07 को टेक्स्ट बुक ले ‘the textbook by (Moudgalya, 2007b)’ देखाउछ
22:27	यहाँ Moudgalya नाम लाई ब्राकेटमा राख्नु हुदैन, खाली साल मात्रै ब्राकेट भित्र राख्नुपर्छ
22:35	यो काम cite-as-noun कमान्डले गर्दछ
22:43	म यो सेभ गर्दैछु
22:45	कम्पाइल गरौँ
22:48	ल अब नाम Moudgalya ब्राकेट बाहिर आएको छ, साल मात्र ब्राकेटभित्र छ
23:00	यो cite-as-noun यो समस्या समाधान गर्दछ, यो महत्वपूर्ण छ कि cite-as-noun सन्दर्भ शैली जनाउने बिशेष कमाण्ड हो
23:12	यसले अरु सन्दर्भ शैली हरु संग काम नगर्न सक्छ
23:16	पहिले भने जस्तै हामीसंग धेरै सन्दर्भ शैली हरु छ
23:20	खाली हामीलाई उपयुक्त sty र bst फायल डाउनलोड गर्नुपर्छ, जस्तै मैले Harvard.sty र ifac.bst फायल हरु प्रयोग गरे
23:37	तपाइले रामरी सोच्नुभयो भने यो थाहा पाउनुहुन्छ कि हामीले सन्दर्भहरु, जस्तै ref.bib को कुनैपनि तथ्यांक फेरेका छैनौं
23:47	यो BibTeX को बिशेषता हो
23:50	हामीले धेरै समय सन्दर्भ सूची रचना गर्न खर्चे पनि वास्तवमा यो निकै सजिलो छ
24:02	पहिलो, तथ्यांक रचना गर्ने, जस्तै .bib फायल, .sty र .bst फायलहरु निकालौं
24:10	यी मध्ये धेरै इन्स्टल गर्न पहिले नै तयार छन
24:15	फेरी एकचोटी स्रोत फायल कम्पाइल गरौँ , pdf LaTeX एकचोटी चलाऊ , स्रोत फायल दुई चोटी कम्पाइल गरौँ
24:24	तपाई मान्नुहुन्छ नि यो प्रकृया एकदमै सजिलो छ?
24:30	अब तपाई Bibtex र Latex को प्रसंशा गर्नुहुन्छ
24:35	हामी यो ट्युटोरीअलको अन्तयमा आइपुगेका छौं
24:38	सुन्नुभएको मा धन्यबाद
24:40	म मन्दिरा थापा बिदा हुदैछु, नमस्कार

Contributors and Content Editors

Mandira, Nancyvarkey, PoojaMoolya