Difference between revisions of "Scilab/C2/Matrix-Operations/Marathi"

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
(Blanked the page)
Line 1: Line 1:

 
{| style="border-spacing:0;"
 
! <center>Visual Clue</center>
 
! <center>Narration</center>
 
  
|-
 
|  00.02
 
|  Matrix Operations वरील पाठात स्वागत.
 
 
|-
 
|  00.06
 
|  ह्या पाठाच्या शेवटी तुम्ही शिकाल,
 
 
|-
 
|  00.10
 
|  Matrix चे घटक Access करणे.
 
 
|-
 
|  00.13
 
|  matrix चा determinant, inverse आणि eigen व्हॅल्यू निर्धारित करणे.
 
 
|-
 
|  00.18
 
|  विशिष्ट matrices घोषित करणे.
 
 
|-
 
|  00.22
 
|  प्राथमिक row ऑपरेशन्स करणे.
 
 
|-
 
|  00.25
 
|  “linear equations” चे  सिस्टिम सोडवणे.
 
 
|-
 
|  00.28
 
|  prerequisites आहे.
 
 
|-
 
|  00.30
 
| तुमच्या संगणकावर, Scilab इन्स्टॉल केलेले असणे गरजेचे आहे.
 
 
|-
 
|  00.34
 
| या पाठाआधी ''Getting started'' आणि ''Vector Operations'' हे पाठ बघितलेले असावेत.
 
 
|-
 
|  00.42
 
| निर्देशनासाठी  मी  Windows 7 ही ऑपरेटिंग सिस्टीम आणि Scilab 5.2.2 वापरत आहे.
 
 
|-
 
|  00.50
 
|  डेस्कटॉप वर उपस्थित असलेल्या  Scilab आयकॉन वर डबल क्लिक करून Scilab सुरू करा.
 
 
|-
 
|  00.59
 
|  हा पाठ मधे मधे थांबवून त्याचा सराव Scilab वर जरूर करा.
 
 
|-
 
|  01.08 
 
|  'Vector Operations' पाठातील गोष्टी आठवा.
 
 
|-
 
|  01.12
 
|  matrix E घोषित करण्यासाठी E is equal to कंसात 5 space 19 space 15 semicolon 8 space 22 space 36 टाईप करून एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  01.37
 
|  आता matrix मधील घटक वेगवेगळे कसे access करायचे ते पाहू.
 
 
|-
 
|  01.42
 
|  पहिली row आणि दुस-या कॉलम मधील  एलिमेंटस मिळवण्यासाठी टाईप करा E कंसात 1कॉमा 2 आणि एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  01.56
 
|  Scilab मधे matrix ची संपूर्ण row किंवा संपूर्ण कॉलम एक्सट्रॅक्ट करणे  अगदी सोपे आहे.
 
 
|-
 
|  02.03
 
|  उदाहरणार्थ E ची पहिली row मिळवण्यासाठी खालील  कमांड टाईप करा: E1 = E कंसात 1 कॉमा कोलन आणि एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  02.23
 
|  ह्या कमांडद्वारे पहिल्या  row मधील सर्व एलिमेंटस ज्या क्रमाने आहेत त्या क्रमाने दाखवले जातील.
 
 
|-
 
|  02.30
 
|  कॉलम किंवा रो मधील सर्व एलिमेंटस मिळवण्यासाठी कंसात अनुक्रमे पहिली किंवा दुसरी एंट्री म्हणून फक्त कोलनची खूण लिहिली जाते.
 
 
|-
 
|  02.44
 
|  तसेच matrix चा कोणताही subset कोलन (“:”) द्वारे एक्सट्रॅक्ट करता येतो.
 
 
|-
 
|  02.49
 
|  उदाहरणार्थ matrix E च्या दुस-या कॉलमपासून तिस-या कॉलमपर्यंतच्या सर्व एलिमेंटसचा संच खालील कमांडद्वारे मिळवता येतो.
 
 
|-
 
|  03.00
 
|  E2 = E कंसात कोलन कॉमा 2 कोलन 3 आणि एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  03.18
 
|  या कमांडमधे कंसातील दुसरा भाग म्हणजे "2 colon 3"  दुस-या कॉलमपासून तिस-या कॉलमपर्यंतचे घटक दाखवतात.
 
 
|-
 
|  03.28
 
|  matrix चा आकार माहित नसल्यास $ (dollar ) चिन्हाच्या मदतीने matrix ची शेवटची row किंवा त्या मेट्रिक्स चा कॉलम एक्सट्रॅक्ट  येतो.
 
 
|-
 
|  03.38
 
|  उदाहरणार्थ matrix E च्या शेवटच्या कॉलममधील घटक एक्सट्रॅक्ट करण्यासाठी टाईप करा,
 
 
|-
 
|  03.46
 
|  Elast col= E कंसात कोलन कॉमा डॉलर चिन्ह आणि एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  04.06
 
|  आता “det” कमांडद्वारे square matrix चे determinant कसे काढायचे ते पाहू.
 
 
|-
 
|  04.13
 
|  Vector Operations वरील पाठात matrix A अशाप्रकारे घोषित केले होते.
 
 
|-
 
|  04.19
 
|  A = चौकटी कंसात 1 space 2 space minus 1 semicolon -2 space - 6 space 4 semicolon -1 space -3 space 3 टाईप करून एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  04.50
 
|  A चा determinant काढण्यासाठी det कंसात A ही कमांड टाईप करून एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  05.00
 
|  matrix चा inverse आणि eigen व्हॅल्यू काढण्यासाठी अनुक्रमे “inv” आणि “spec” ह्या कमांड वापरल्या जातात.
 
 
|-
 
|  05.09
 
|  उदाहरणार्थ inv कंसात A आपल्याला matrix A चा inverse आणि spec कंसात A आपल्याला matrix A ची eigen व्हॅल्यू देते.
 
 
|-
 
|  05.29
 
|  ह्या कमांडद्वारे eigen vectors कसे मिळवता येतात हे बघण्यासाठी 'help spec' बघा.
 
 
|-
 
|  05.35
 
|  matrix A चा वर्ग किंवा घन केवळ अनुक्रमे A चा वर्ग किंवा A चा घन टाईप करून काढता येतो.
 
 
|-
 
|  05.52
 
|  इतर गणिती क्रियांप्रमाणेच caret ही खूण matrix चा घात दर्शवण्यासाठी वापरतात. आपल्या कीबोर्डवर ही खूण shift+6 दाबून मिळते.
 
 
|-
 
|  06.05
 
|  आता पाठ थांबवून exercise 1 दिलेल्या video  सह सोडवण्याचा प्रयत्न करा.
 
 
|-
 
|  06.17
 
|  काही विशिष्ट matrices सुध्दा Scilab मधे बनवता येतात.
 
 
|-
 
|  06.24
 
|  उदाहरणार्थ 3 rows आणि 4 कॉलम्स मधे शून्य असलेले  matrix “zeros” कमांडद्वारे बनवता येते.
 
 
|-
 
|  06.36
 
|  zeros कंसात 3 comma 4 आणि एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  06.47
 
|  सर्व एलिमेंटस एक असलेले matrix बनवण्यासाठी “ones” कमांड अशी लिहा,
 
 
|-
 
|  06.53
 
|  ones कंसात 2 comma 4 ही सर्व एलिमेंटस 1 असलेले matrix देईल.
 
 
|-
 
|  07.01
 
|  आयडेंटिटी matrix “eye” कमांडद्वारे बनवणे अगदी सोपे आहे.
 
 
|-
 
|  07.07
 
|  ' e y e' कंसात 4 कॉमा 4 आपल्याला 4 गुणिले 4 चा आयडेंटिटी matrix देईल.
 
 
|-
 
|  07.16
 
|  युजरला pseudo random संख्या असलेल्या matrix ची गरज भासू शकते. ते “rand” कमांडद्वारे मिळते.
 
 
|-
 
|  07.25
 
|  P = rand कंसात 2 कॉमा 3 आणि एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  07.39
 
|  linear systems मधे वापरला जाणारा matrices वरील महत्त्वाच्या क्रियांचा संच म्हणजे रो आणि कॉलम्सवरील प्राथमिक क्रिया होय.
 
 
|-
 
|  07.55
 
|  या क्रियांद्वारे matrixवरील रो ऑपरेशन्स करून शून्य नसलेल्या घटकांच्या खालील घटक शून्य करून घेता येतात. हे Scilab मधे सोप्या रितीने करता येते.
 
 
|-
 
|  08.07
 
|  Vector Operations हा पाठ आठवा. आपण matrix P असे घोषित केले होते.
 
 
|-
 
|  08.17
 
|  P = chaukati कंसात1 space 2 space 3 semicolon 4 space 11 space 6 टाईप करून एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  08.33
 
|  उदाहरणार्थ, दुसरी row व पहिल्या कॉलम मधील एलिमेंट, प्राथमिक row आणि कॉलम क्रियांच्याद्वारा बदलून शून्य करू.
 
 
|-
 
|  08.44
 
|  ही क्रिया करण्यासाठी पहिल्या row ला 4 ने गुणून ती दुस-या row मधून अशी वजा करू शकतो.
 
 
|-
 
|  08.56
 
|  P कंसात 2 कॉमा कोलन is equal to P कंसात 2 कॉमा कोलन वजा 4 गुणिले P कंसात 1 कॉमा कोलन टाईप करून एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  09.28
 
|  हीच पध्दत मोठ्या सिस्टीम्ससाठी आणि इतर प्राथमिक column क्रिया वापरून करता येते.
 
 
|-
 
|  09.35
 
|  Rows आणि कॉलम्स सहजपणे matrices ला जोडता येतात.
 
 
|-
 
|  09.39
 
|  उदाहरणार्थ, [5 5 -2] ही रो P या matrixला जोडण्यासाठी पुढील कमांड वापरता येते.
 
 
|-
 
|  09.48
 
|  T = चौकटी कंस उघडूनP सेमीकोलन, आणखी एका चौकटी कंसात 5 5 -2 हे एलिमेंटस टाईप करून चौकटी कंस बंद करून एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  10.14
 
|  P नंतरच्या सेमीकोलनपुढे जे टाईप करू ते पुढील row वर लिहिले जाईल.
 
 
|-
 
|  10.20
 
|  अपेक्षित असलेले matrix बनले आहे.
 
 
|-
 
|  10.24
 
|  येथे थांबा. exercise म्हणून आत्ता कार्यान्वित केलेल्या कमांडमधे नव्या row साठी वापरलेले कंस गरजेचे आहेत का ते तपासा.
 
 
|-
 
|  10.34
 
|  समीकरणे सोडवताना Matrix notations चा वापर केला जातो.
 
 
|-
 
|  10.40
 
|  ही रेषीय समीकरणे सोडवू.
 
 
|-
 
|  10.44
 
|  x1 + 2 x2 − x3 = 1
 
 
|-
 
|  10.48
 
|  −2 x1 − 6 x2 + 4 x3 = −2
 
 
|-
 
|  10.54
 
|  आणि − x1 − 3 x2 + 3 x3 = 1
 
 
|-
 
|  11.00
 
|  वरील  समीकरणांचा संच Ax = b रूपात देखील लिहिता येतो.
 
 
|-
 
|  11.05
 
|  नंतर A चा inverse गुणिले b असे उत्तर मिळेल.
 
 
|-
 
|  11.11
 
|  ही समीकरणे सोडवू.
 
 
|-
 
|  11.15
 
|  A घोषित करण्यासाठी टाईप करा A = चौकटी कंसात1 space 2 space -1 semicolon -2 space -6 space 4 semicolon -1 space -3 space 3 आणि एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  11.46
 
|  B घोषित करण्यासाठी टाईप करा b is equal to चौकटी कंसात 1 semicoln -2 semicolon 1 आणि एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  12.04
 
|  उत्तर x मिळवण्यासाठी लिहू x = inv (A ) गुणिले b
 
 
|-
 
|  12.19
 
|  'inv' कमांडमधील 'i'हा कॅपिटल नाही हे लक्षात घ्या.
 
 
|-
 
|  12.26
 
|  याऐवजी Scilab मधे backslash द्वारे तोच रिझल्ट मिळवू शकतो.
 
 
|-
 
|  12.33
 
|  Scilab मधे हे करण्यासाठी टाईप करा x is equal to A backslash b आणि एंटर दाबा.
 
 
|-
 
|  12.44
 
|  हे आपल्याला तोच रिझल्ट देईल. Scilab "help backslash" आणि "help inv" टाईप करून त्याचे फायदे व तोटे याबद्दल जाणून घ्या.
 
 
|-
 
|  12.55
 
|  उत्तराचा ताळा करून पाहण्यासाठी Ax-b हे समीकरण करून पाहू.
 
 
|-
 
|  13.05
 
|  A गुणिले x वजा b
 
 
|-
 
|  13.10
 
|  याद्वारे उत्तर बरोबर आहे हे दिसले.
 
 
|-
 
|  13.14
 
|  लक्षात घ्या की कधीकधी आपल्याला घटकांसाठी हवे असणारे शून्य उत्तर न मिळता अंतर्गत floating pointऑपरेशन्समुळे खूप छोट्या संख्या दिसतील.
 
 
|-
 
|  13.27
 
|  अर्थात ह्या संख्या खरोखरच खूपच लहान म्हणजेच 10 चा -16 वा घात यासारख्या असतील.
 
 
|-
 
|  13.34
 
|  व्हिडिओ थांबवा आणि exercise 2 सोडवण्याचा प्रयत्न करा.
 
 
|-
 
|  13.49
 
|  Matrix Operation पाठाच्या अंतिम टप्प्यात आहोत.
 
 
|-
 
|  13.53
 
|  Scilab मधील अनेक फंक्शन्सबद्दल पुढील पाठात जाणून घेऊ.
 
 
|-
 
|  13.59
 
|  Scilab links पाहत रहा.
 
 
|-
 
|  14.02
 
|  या पाठात शिकलो,
 
 
|-
 
|  14.04
 
|  colon ऑपरेटरद्वारे matrix चे एलिमेंट access करणे.
 
 
|-
 
|  14.07
 
|  'inv' कमांड किंवा बॅकस्लॅश द्वारे matrix चा इनव्हर्स काढणे.
 
 
|-
 
|  14.14
 
|  'det' कमांडद्वारे matrix चा derterminant काढणे.
 
 
|-
 
|  14.18
 
|  'spec' कमांडद्वारे matrix ची eigen व्हॅल्यू काढणे .
 
 
|-
 
|  14.23
 
|  सर्व एलिमेंटस एक असलेले matrix, Null Matrix, Identity matrix आणि random एलिमेंटस असलेले matrix अनुक्रमे ones(), zeros(), eye(), rand() ह्या फंक्शनद्वारे घोषित करणे.
 
 
|-
 
|  14.39
 
|  रेषीय समीकरण सोडवणे.
 
 
|-
 
|  14.42
 
|  हा पाठ Free and Open Source Software in Science and Engineering Education (FOSSEE) ने तयार केला आहे.
 
 
|-
 
|  14.51
 
|  FOSSEE प्रोजेक्ट संबंधी अधिक माहिती fossee.in किंवा scilab.in द्वारे मिळवू शकता.
 
 
|-
 
|  14.58
 
|  यासाठी National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India कडून अर्थसहाय्य मिळाले आहे.
 
 
|-
 
|  15.05
 
|  अधिक माहितीसाठी spoken hyphen tutorial dot org slash NMEICT hyphen intro ला भेट द्या.
 
 
|-
 
|  15.14
 
|  हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते.
 
 
|-
 
|  15.18
 
|  सहभागाबद्दल धन्यवाद.
 
 
|}
 

Revision as of 23:33, 3 April 2014

Contributors and Content Editors

Kavita salve, Pratik kamble, Ranjana