Difference between revisions of "Linux/C2/Working-with-Linux-Process/Nepali"
From Script | Spoken-Tutorial
(Created page with ' {| border=1 |Time ||Narration |- |0:00 || jls{Ë ljb lngS;\ k|f];];x?sf] o; :kf]sg l6p6f]l/ondf :jfut 5 . |- |0:05 || d pa'G6' =)$ k|of]u ub}{5" . |- |0:09 || xfdLnfO…') |
|||
Line 1: | Line 1: | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
{| border=1 | {| border=1 | ||
− | + | !Time | |
− | + | !Narration | |
− | + | ||
|- | |- | ||
|0:00 | |0:00 | ||
− | | | + | |वर्किंग विड्थ लिनक्स प्रोसेस स्पोकन ट्युटोरियलमा स्वागत छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|0:05 | |0:05 | ||
− | | | + | |म उबुन्टु १०.०४ प्रयोग गर्दैछु |
− | + | ||
|- | |- | ||
|0:09 | |0:09 | ||
− | | | + | |हामी मान्दछौं कि तपाइलाई लिनक्स अपरेटिंग सिस्टममा काम गर्ने र कमाण्डहरुको बारेमा आधारभूत ज्ञान छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|0:16 | |0:16 | ||
− | | | + | |यदि तपाई इच्छुक हुनुहुन्छ भने तलको वेबसाइटमा अर्को स्पोकन ट्युटोरियलमा हेर्न सक्नुहुन्छ |
− | + | http://spoken-tutorial.org | |
|- | |- | ||
|0:28 | |0:28 | ||
− | | | + | |यो पनि याद गर्नुहोस कि लिनक्स केस सेन्सिटिभ छ र यो ट्युटोरियलमा नभने सम्म सबै कमाण्डहरु लोअर केसमा हुन्छन् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|0:38 | |0:38 | ||
− | | | + | |एउटा प्रोसेस भनेको के हो बुझ्न म एउटा छोटो बर्णन गर्दैछु |
− | + | ||
|- | |- | ||
|0:42 | |0:42 | ||
− | | | + | |लिनक्समा चल्ने कुनै पनि चिज एउटा प्रोसेस हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|0:46 | |0:46 | ||
− | | | + | |चलिरहेको शेल र हाम्रो कमाण्ड लिनु पनि प्रोसेस हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|0:51 | |0:51 | ||
− | | | + | |हामीले टर्मिनलमा टाइप गरेका कमाण्डहरु चलिरहेको समयमा प्रोसेस हुन्छन् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|0:56 | |0:56 | ||
− | | | + | | तपाईले यो ट्युटोरियल हेरिरहनुभएको भिडियो एउटा प्रोसेस हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:00 | |1:00 | ||
− | | | + | |तपाइले स्पोकन ट्युटोरियल वेबसाइट खोल्नुभएको ब्राउजर एउटा प्रोसेस हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:05 | |1:05 | ||
− | | | + | |चलिरहेको शेल स्क्रिप्टहरु पनि प्रोसेस हुन् र आदि |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:11 | |1:11 | ||
− | | | + | |प्रोसेसलाई एउटा एक्जिक्युट भइरहेको वा चलिरहेको प्रोग्राम भनि परिभाषित गर्न सकिन्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:17 | |1:17 | ||
− | | | + | |प्रोसेसहरु धेरै मात्रामा हामी जस्तै छन्,तिनीहरु जन्मिन्छन, मर्छन, तिनीहरुको अभिभावक र बच्चा पनि हुन्छन |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:28 | |1:28 | ||
− | | | + | |पहिले शेल प्रोसेसको बारेमा जानौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:31 | |1:31 | ||
− | | | + | | हामीले सिस्टममा लगिन गर्ने बित्तिकै लिनक्स कर्नेलले शेल प्रोसेस सुरु गर्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:36 | |1:36 | ||
− | | | + | |यो समयमा यो जान्नु पर्याप्त हुन्छ कि लिनक्स कर्नेल लिनक्स अपरेटिंग सिस्टमको मुख्य भाग हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:43 | |1:43 | ||
− | | | + | |यसमा लिनक्सलाई रन गराउने अति आवश्यक तत्व हुन्छ,शेलले अन्य सबै युजर कमाण्डहरु बनाउछन वा जन्माउछन |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:53 | |1:53 | ||
− | | | + | |एउटा टर्मिनल खोलौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|1:57 | |1:57 | ||
− | | | + | |हामी एउटा डलर चिन्हको रुपमा कमाण्ड प्रम्प्ट देख्न सक्छौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |||
− | |||
− | |||
|2:03 | |2:03 | ||
− | | | + | |यो शेल प्रोसेसको काम हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|2:07 | |2:07 | ||
− | | | + | |अब कुनै कमाण्ड टाइप गरौँ, मानौं “date” र इन्टर गरौँ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|2:13 | |2:13 | ||
− | | | + | |हामीले यो गर्ने बित्तिक्कै शेल प्रोसेसले एउटा डेट प्रोसेस बनाउनेछ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|2:18 | |2:18 | ||
− | | | + | |अब, शेल प्रोसेसले डेट प्रोसेसको जन्म दिएकोले हामी शेल प्रोसेसलाई डेट प्रोसेसको अभिभावक भन्न सक्छौं र डेट प्रोसेसलाई शेल प्रोसेसको बच्चा भन्न सकिन्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|2:30 | |2:30 | ||
− | | | + | |डेट प्रोसेसले सिस्टमको डेट र टाइम देखाएपछि यो मर्नेछ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|2:40 | |2:40 | ||
− | | | + | |एउटा शेलले अर्को शेल प्रोसेसलाई जन्म दिन सक्छ, कुनै प्रोसेस जन्म दिनु वा बनाउनुलाई एउटा प्रोसेसको स्पनिंग भनिन्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|2:50 | |2:50 | ||
− | | | + | |अर्को शेल प्रोसेस स्पन गर्न, टर्मिनलमा जानुहोस र “sh”टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|3:00 | |3:00 | ||
− | | | + | |हामी टर्मिनलमा नयाँ प्रम्प्ट देख्न सक्छौं, अब हाम्रो मूल शेल मानौं शेल1ले एउटा बच्चा शेल वा सब शेल मानौं शेल 2 जन्माएको छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|3:13 | |3:13 | ||
− | | | + | |अब, तपाइले नयाँ कमाण्ड प्रम्प्टमा एउटा कमाण्ड रन गर्न सक्नुहुन्छ, यो नयाँ कमाण्ड प्रम्प्टमा ls कमाण्ड रन गरौँ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|3:20 | |3:20 | ||
− | | | + | |अब, कमाण्ड प्रम्प्टमा “ls” टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस्, हामी फाइलहरु र डाइरेक्टरिहरुको एउटा सूची देख्न सक्छौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|3:32 | |3:32 | ||
− | | | + | |अहिले एउटा नयाँ ls नामक प्रोसेस बनाईएको छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|3:35 | |3:35 | ||
− | + | |यहाँ, शेल 2 ls को प्यारेन्ट हो भने शेल 1 ls को ग्र्याण्ड प्यारेन्ट हो र ls शेल2 को चाइल्ड हो भने शेल2 आफै शेल1को चाइल्ड हो | |
− | + | ||
|- | |- | ||
|3:56 | |3:56 | ||
− | | | + | |शेल2 हटाउन, खाली नयाँ प्रम्प्टमा “exit” टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|4:04 | |4:04 | ||
− | | | + | |यसले शेल2 हट्नेछ र हामी हाम्रो मूल कमाण्ड प्रम्प्टमा फर्किनेछौँ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|4:12 | |4:12 | ||
− | | | + | |हाम्रो र प्रोसेसहरुको समानता हेर्ने क्रममा अब, हामीलाई थाहा छ कि हरेकलाई चिनाउने केहि बिशेषताहरु छन् |
− | + | ती विशेषताहरु हाम्रो नाम, अभिभावकको नाम, जन्म मिति,प्यान कार्ड नं आदि हुनसक्छन | |
|- | |- | ||
|4:26 | |4:26 | ||
− | | | + | |यसैगरी, प्रोसेसहरुको अन्य विशेषताहरु जस्तैPID(Process ID), PPID(Parent Process ID), Start time, आदि हुन्छन |
− | + | ||
|- | |- | ||
|4:38 | |4:38 | ||
− | | | + | |एउटा प्रोसेस टेबलमा प्राय यी बिशेषताहरु कर्नेलले ब्यबस्थापन गरेको हुन्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|4:43 | |4:43 | ||
− | | | + | |हरेक प्रोसेस PID नामक एउटा यूनिक इन्टिजरले चिनिन्छ, कुनै प्रोसेसको जन्म भएपछि कर्नेलले PID दिन्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |||
− | |||
− | |||
|4:51 | |4:51 | ||
− | | | + | |कुनै प्यारेन्ट प्रोसेस, जसले एउटा नयाँ मानौं PID P1 भएको प्रोसेस स्पन गरेको छ, त्यसलाई मानौं P1प्रोसेसको PPID भनिन्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|5:00 | |5:00 | ||
− | | | + | |करेन्ट शेलको PID हेर्न, प्रम्प्टमा टाइप गरौँ, “echo स्पेस डलर डलर” र इन्टर थिच्नुहोस् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|5:11 | |5:11 | ||
− | | | + | |एउटा नम्बर देखाइनेछ, यो करेन्ट शेलको PID हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|5:23 | |5:23 | ||
− | | | + | |हामीले प्रोसेसको कुरा गर्दा एकदमै धेरै प्रयोग गर्ने एउटा कमाण्ड ps कमाण्ड हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|5:29 | |5:29 | ||
− | | | + | |psवा प्रोसेस स्ट्याटस एउटा कमाण्ड हो जसले सिस्टममा रन भइरहेको प्रोसेस देखाउछ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|5:34 | |5:34 | ||
− | | | + | |यसलाई कुनै विकल्प बिना रन गरेमा के हुन्छ, हेरौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|5:40 | |5:40 | ||
− | | | + | |अब, कमाण्ड प्रम्प्टमा “ps” टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|5:47 | |5:47 | ||
− | | | + | |यसरी साधारणतया हामी सिस्टममा रन भइरहेका युजरको प्रोसेसहरुको सूची देख्न सक्छौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|5:54 | |5:54 | ||
− | | | + | |तपाई प्रोसेसको नाम CMD हेडिंग मूनि देख्न सक्नुहुन्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|5:58 | |5:58 | ||
− | | | + | |यो बाहेक तपाई PID, TTY वा प्रोसेस रन भइरहेको कन्सोल र TIME देख्न सक्नुहुन्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|6:06 | |6:06 | ||
− | | | + | |जुन प्रोसेस सुरु भएपछी लागेको जम्मा प्रोसेसर टाइम हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|6:12 | |6:12 | ||
− | | | + | |मेरो मेसिनमा यसले दुई प्रोसेस देखाउछ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|6:16 | |6:16 | ||
− | | | + | |एउटा ब्याश, शेल प्रोसेस जुन हामीले प्रयोग गरिरहेका छौं, अर्को ps प्रोसेस आफै हो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|6:25 | |6:25 | ||
− | | | + | |यहाँ ध्यान दिनुपर्ने अर्को महत्वपुर्ण कुरा भनेको शेल प्रोसेसको PID त्यहि हो जुन इको स्पेस डलर डलर कमान्डमा थियो |
− | + | ||
|- | |- | ||
|6:35 | |6:35 | ||
− | | | + | |यदि हामीले एउटा शेल स्पन गर्यौं भने के हुन्छ हेरौं, टर्मिनलमा “sh”टाइप गरौँ र इन्टर थिच्नुहोस् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|6:42 | |6:42 | ||
− | | | + | |अब, देखापर्ने नयाँ प्रम्प्टको न्यू लाइनमा “ps” टाइप गर्नुहोस् र इन्टर थिच्नुहोस् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|6:51 | |6:51 | ||
− | | | + | |अब, हामी सूचीमा तीन प्रोसेस देख्न सक्छौं, sh प्रोसेस थपिएको छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|6:57 | |6:57 | ||
− | | | + | |यहाँ फेरि सम्झिनुहोस कि ब्याश प्रोसेसको PID पहिलेको जस्तै छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|7:05 | |7:05 | ||
− | | | + | |ps विभिन्न विकल्पहरु सहित आउछ जुन हामी अब हेर्नेछौं, हामीले हेर्ने पहिलो विकल्पले सूचीकृत प्रोसेसहरुको लागि थप विशेषताहरु देखाउनेछ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|7:13 | |7:13 | ||
− | | | + | |अब प्रम्प्टमा यसो टाइप गर्नुहोस्, “ps स्पेस माइनस f” र इन्टर थिच्नुहोस्,यसले फेरि पहिलो केसमा जस्तै तीन प्रोसेसहरु सुचिकृत गर्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|7:28 | |7:28 | ||
− | | | + | |Bash, sh रps -f |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |||
− | |||
− | |||
|7:31 | |7:31 | ||
− | | | + | |खाली भिन्नता भनेको अहिले धेरै बिशेषताहरु सुचिकृत छन |
− | + | ||
|- | |- | ||
|7:36 | |7:36 | ||
− | + | |UID ले प्रोसेस सुरु गर्ने युजरको युजरनेम दिन्छ, यसले प्रोसेस बनाउने प्यारेन्ट प्रोसेसको PID मतलब PPID पनि देखाउछ | |
− | + | ||
|- | |- | ||
|7:47 | |7:47 | ||
− | | | + | |उदाहरणको लागि हेर्नुहोस् कि ब्याश प्रोसेस sh प्रोसेसको प्यारेन्ट हो, त्यसैले ब्याशको PID र sh प्रोसेसको PPID उहीँ हुन् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|8:00 | |8:00 | ||
− | | | + | |यसैगरी, sh प्रोसेसps प्रोसेसको प्यारेन्ट भएकोले sh प्रोसेसको PID र ps –f को PPID उहीँ छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|8:17 | |8:17 | ||
− | + | |C ले प्रोसेसरको सदुपयोगिता जनाउछ, हाल यो, प्रोसेसको लाइफटाइममा प्रोसेसर प्रयोगको प्रतिशत इन्टिजरमा छ | |
− | + | ||
|- | |- | ||
|8:26 | |8:26 | ||
− | | | + | |यदि प्रयोग नगन्य छ भने यसलाई 0 देखाइनेछ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|8:32 | |8:32 | ||
− | | | + | | STIME फिल्डले हामीले प्रोसेस सुरु गरेको समय दिन्छ, बाकी हामीले पहिले नै ps रन गर्दा हेरेका थियौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|8:42 | |8:42 | ||
− | | | + | |प्रोसेस दुई प्रकारका छन्, पहिलो युजर प्रोसेस जसलाई युजरले सुरु गर्छन् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|8:49 | |8:49 | ||
− | | | + | |उदाहरणको लागि 'ps' वा हामी प्राय कमाण्डहरु टर्मिनलमा रन गर्छौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|8:54 | |8:54 | ||
− | | | + | |दोस्रो सिस्टम प्रोसेस हो, जुन सिस्टमले सिस्टम सुरु गर्दा वा युजर लगिन गर्दा सुरु हुने प्रोसेसहरु हुन् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|9:05 | |9:05 | ||
− | | | + | |सिस्टम प्रोसेसको उदाहरण ब्याश हुनसक्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|9:09 | |9:09 | ||
− | | | + | |कहिलेकाहीँ हामी दुबै प्रोसेसहरु, सिस्टम प्रोसेस र युजर प्रोसेस हेर्न चाहन्सक्छौँ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|9:17 | |9:17 | ||
− | | | + | |त्यसको लागि हामी माइनस e वा माइनस क्यापिटल A विकल्प प्रयोग गर्छौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|9:23 | |9:23 | ||
− | | | + | |टर्मिनलमा जानुहोस् र प्रम्प्टमा “ps स्पेस माइनस e”टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|9:32 | |9:32 | ||
− | | | + | |हामी प्रोसेसहरुको ठूलो सूची देख्न सक्छौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|9:35 | |9:35 | ||
− | | | + | |एउटा मल्टिपेज डिस्प्ले पाउन, प्रम्प्टमा यस्तो टाइप गर्नुहोस् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|9:40 | |9:40 | ||
− | + | |“ps स्पेस माइनस e स्पेस भर्टिकल बार स्पेस more” र इन्टर गर्नुहोस् | |
− | + | ||
|- | |- | ||
|9:52 | |9:52 | ||
− | | | + | |पहिले हामीले हेरेजस्तै मोर ले एउटा विन्डोमा अट्न सक्ने जति प्रोसेसहरु सुचिकृत गर्नेछ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|9:58 | |9:58 | ||
− | | | + | |हामीले इन्टर थिचेपछि हामी प्रोसेसको सुचिमा स्क्रोल गर्नेछौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|10:03 | |10:03 | ||
− | | | + | |यो सूचिको पहिलो प्रोसेस चाखलाग्दो छ, यसलाई इनिट प्रोसेस भनिन्छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |||
− | |||
− | |||
|10:09 | |10:09 | ||
− | | | + | |जहाँबाट प्राय सबैजसो अन्य प्रोसेस स्पन भएका छन् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|10:12 | |10:12 | ||
− | | | + | |यसको PID 1 छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|10:16 | |10:16 | ||
− | | | + | |प्रम्प्टमा फर्किन q थिच्नुहोस् |
− | + | ||
|- | |- | ||
|10:24 | |10:24 | ||
− | | | + | |ल, यो ट्युटोरियलमा हामीले प्रोसेस, शेल प्रोसेस, प्रोसेसको स्पनिंग, प्रोसेसको विशेषताहरु र बिभिन्न प्रकारका प्रोसेसहरुका बारेमा जान्यौं |
− | + | ||
|- | |- | ||
|10:37 | |10:37 | ||
− | | | + | |हामीले ps कमान्डको प्रयोग पनि जान्यौं, यसले मलाई यो ट्युटोरियलको अन्त्यमा ल्याएको छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
|10:45 | |10:45 | ||
− | | | + | |स्पोकन ट्युटोरियल टक टू अ टिचर प्रोजेक्टको एक भाग हो, यसलाई नेशनल मिसन अन एजुकेसन थ्रु ICT, MHRD,भारत सरकारको सहयोग रहेको छ |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |10:55 |
− | | | + | |यो सम्बन्धि थप जानकारी तलको लिंकमा उपलब्ध छ |
− | + | http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro. | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
|11:07 | |11:07 | ||
− | | | + | |यो ट्युटोरियलमा मन्दिरा थापाको योगदान रहेको छ |
− | + | सहभागिताको लागि धन्यवाद | |
− | + | ||
− | + | ||
|} | |} |
Revision as of 15:38, 15 September 2013
Time | Narration |
---|---|
0:00 | वर्किंग विड्थ लिनक्स प्रोसेस स्पोकन ट्युटोरियलमा स्वागत छ |
0:05 | म उबुन्टु १०.०४ प्रयोग गर्दैछु |
0:09 | हामी मान्दछौं कि तपाइलाई लिनक्स अपरेटिंग सिस्टममा काम गर्ने र कमाण्डहरुको बारेमा आधारभूत ज्ञान छ |
0:16 | यदि तपाई इच्छुक हुनुहुन्छ भने तलको वेबसाइटमा अर्को स्पोकन ट्युटोरियलमा हेर्न सक्नुहुन्छ |
0:28 | यो पनि याद गर्नुहोस कि लिनक्स केस सेन्सिटिभ छ र यो ट्युटोरियलमा नभने सम्म सबै कमाण्डहरु लोअर केसमा हुन्छन् |
0:38 | एउटा प्रोसेस भनेको के हो बुझ्न म एउटा छोटो बर्णन गर्दैछु |
0:42 | लिनक्समा चल्ने कुनै पनि चिज एउटा प्रोसेस हो |
0:46 | चलिरहेको शेल र हाम्रो कमाण्ड लिनु पनि प्रोसेस हो |
0:51 | हामीले टर्मिनलमा टाइप गरेका कमाण्डहरु चलिरहेको समयमा प्रोसेस हुन्छन् |
0:56 | तपाईले यो ट्युटोरियल हेरिरहनुभएको भिडियो एउटा प्रोसेस हो |
1:00 | तपाइले स्पोकन ट्युटोरियल वेबसाइट खोल्नुभएको ब्राउजर एउटा प्रोसेस हो |
1:05 | चलिरहेको शेल स्क्रिप्टहरु पनि प्रोसेस हुन् र आदि |
1:11 | प्रोसेसलाई एउटा एक्जिक्युट भइरहेको वा चलिरहेको प्रोग्राम भनि परिभाषित गर्न सकिन्छ |
1:17 | प्रोसेसहरु धेरै मात्रामा हामी जस्तै छन्,तिनीहरु जन्मिन्छन, मर्छन, तिनीहरुको अभिभावक र बच्चा पनि हुन्छन |
1:28 | पहिले शेल प्रोसेसको बारेमा जानौं |
1:31 | हामीले सिस्टममा लगिन गर्ने बित्तिकै लिनक्स कर्नेलले शेल प्रोसेस सुरु गर्छ |
1:36 | यो समयमा यो जान्नु पर्याप्त हुन्छ कि लिनक्स कर्नेल लिनक्स अपरेटिंग सिस्टमको मुख्य भाग हो |
1:43 | यसमा लिनक्सलाई रन गराउने अति आवश्यक तत्व हुन्छ,शेलले अन्य सबै युजर कमाण्डहरु बनाउछन वा जन्माउछन |
1:53 | एउटा टर्मिनल खोलौं |
1:57 | हामी एउटा डलर चिन्हको रुपमा कमाण्ड प्रम्प्ट देख्न सक्छौं |
2:03 | यो शेल प्रोसेसको काम हो |
2:07 | अब कुनै कमाण्ड टाइप गरौँ, मानौं “date” र इन्टर गरौँ |
2:13 | हामीले यो गर्ने बित्तिक्कै शेल प्रोसेसले एउटा डेट प्रोसेस बनाउनेछ |
2:18 | अब, शेल प्रोसेसले डेट प्रोसेसको जन्म दिएकोले हामी शेल प्रोसेसलाई डेट प्रोसेसको अभिभावक भन्न सक्छौं र डेट प्रोसेसलाई शेल प्रोसेसको बच्चा भन्न सकिन्छ |
2:30 | डेट प्रोसेसले सिस्टमको डेट र टाइम देखाएपछि यो मर्नेछ |
2:40 | एउटा शेलले अर्को शेल प्रोसेसलाई जन्म दिन सक्छ, कुनै प्रोसेस जन्म दिनु वा बनाउनुलाई एउटा प्रोसेसको स्पनिंग भनिन्छ |
2:50 | अर्को शेल प्रोसेस स्पन गर्न, टर्मिनलमा जानुहोस र “sh”टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस् |
3:00 | हामी टर्मिनलमा नयाँ प्रम्प्ट देख्न सक्छौं, अब हाम्रो मूल शेल मानौं शेल1ले एउटा बच्चा शेल वा सब शेल मानौं शेल 2 जन्माएको छ |
3:13 | अब, तपाइले नयाँ कमाण्ड प्रम्प्टमा एउटा कमाण्ड रन गर्न सक्नुहुन्छ, यो नयाँ कमाण्ड प्रम्प्टमा ls कमाण्ड रन गरौँ |
3:20 | अब, कमाण्ड प्रम्प्टमा “ls” टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस्, हामी फाइलहरु र डाइरेक्टरिहरुको एउटा सूची देख्न सक्छौं |
3:32 | अहिले एउटा नयाँ ls नामक प्रोसेस बनाईएको छ |
3:35 | यहाँ, शेल 2 ls को प्यारेन्ट हो भने शेल 1 ls को ग्र्याण्ड प्यारेन्ट हो र ls शेल2 को चाइल्ड हो भने शेल2 आफै शेल1को चाइल्ड हो |
3:56 | शेल2 हटाउन, खाली नयाँ प्रम्प्टमा “exit” टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस् |
4:04 | यसले शेल2 हट्नेछ र हामी हाम्रो मूल कमाण्ड प्रम्प्टमा फर्किनेछौँ |
4:12 | हाम्रो र प्रोसेसहरुको समानता हेर्ने क्रममा अब, हामीलाई थाहा छ कि हरेकलाई चिनाउने केहि बिशेषताहरु छन्
ती विशेषताहरु हाम्रो नाम, अभिभावकको नाम, जन्म मिति,प्यान कार्ड नं आदि हुनसक्छन |
4:26 | यसैगरी, प्रोसेसहरुको अन्य विशेषताहरु जस्तैPID(Process ID), PPID(Parent Process ID), Start time, आदि हुन्छन |
4:38 | एउटा प्रोसेस टेबलमा प्राय यी बिशेषताहरु कर्नेलले ब्यबस्थापन गरेको हुन्छ |
4:43 | हरेक प्रोसेस PID नामक एउटा यूनिक इन्टिजरले चिनिन्छ, कुनै प्रोसेसको जन्म भएपछि कर्नेलले PID दिन्छ |
4:51 | कुनै प्यारेन्ट प्रोसेस, जसले एउटा नयाँ मानौं PID P1 भएको प्रोसेस स्पन गरेको छ, त्यसलाई मानौं P1प्रोसेसको PPID भनिन्छ |
5:00 | करेन्ट शेलको PID हेर्न, प्रम्प्टमा टाइप गरौँ, “echo स्पेस डलर डलर” र इन्टर थिच्नुहोस् |
5:11 | एउटा नम्बर देखाइनेछ, यो करेन्ट शेलको PID हो |
5:23 | हामीले प्रोसेसको कुरा गर्दा एकदमै धेरै प्रयोग गर्ने एउटा कमाण्ड ps कमाण्ड हो |
5:29 | psवा प्रोसेस स्ट्याटस एउटा कमाण्ड हो जसले सिस्टममा रन भइरहेको प्रोसेस देखाउछ |
5:34 | यसलाई कुनै विकल्प बिना रन गरेमा के हुन्छ, हेरौं |
5:40 | अब, कमाण्ड प्रम्प्टमा “ps” टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस् |
5:47 | यसरी साधारणतया हामी सिस्टममा रन भइरहेका युजरको प्रोसेसहरुको सूची देख्न सक्छौं |
5:54 | तपाई प्रोसेसको नाम CMD हेडिंग मूनि देख्न सक्नुहुन्छ |
5:58 | यो बाहेक तपाई PID, TTY वा प्रोसेस रन भइरहेको कन्सोल र TIME देख्न सक्नुहुन्छ |
6:06 | जुन प्रोसेस सुरु भएपछी लागेको जम्मा प्रोसेसर टाइम हो |
6:12 | मेरो मेसिनमा यसले दुई प्रोसेस देखाउछ |
6:16 | एउटा ब्याश, शेल प्रोसेस जुन हामीले प्रयोग गरिरहेका छौं, अर्को ps प्रोसेस आफै हो |
6:25 | यहाँ ध्यान दिनुपर्ने अर्को महत्वपुर्ण कुरा भनेको शेल प्रोसेसको PID त्यहि हो जुन इको स्पेस डलर डलर कमान्डमा थियो |
6:35 | यदि हामीले एउटा शेल स्पन गर्यौं भने के हुन्छ हेरौं, टर्मिनलमा “sh”टाइप गरौँ र इन्टर थिच्नुहोस् |
6:42 | अब, देखापर्ने नयाँ प्रम्प्टको न्यू लाइनमा “ps” टाइप गर्नुहोस् र इन्टर थिच्नुहोस् |
6:51 | अब, हामी सूचीमा तीन प्रोसेस देख्न सक्छौं, sh प्रोसेस थपिएको छ |
6:57 | यहाँ फेरि सम्झिनुहोस कि ब्याश प्रोसेसको PID पहिलेको जस्तै छ |
7:05 | ps विभिन्न विकल्पहरु सहित आउछ जुन हामी अब हेर्नेछौं, हामीले हेर्ने पहिलो विकल्पले सूचीकृत प्रोसेसहरुको लागि थप विशेषताहरु देखाउनेछ |
7:13 | अब प्रम्प्टमा यसो टाइप गर्नुहोस्, “ps स्पेस माइनस f” र इन्टर थिच्नुहोस्,यसले फेरि पहिलो केसमा जस्तै तीन प्रोसेसहरु सुचिकृत गर्छ |
7:28 | Bash, sh रps -f |
7:31 | खाली भिन्नता भनेको अहिले धेरै बिशेषताहरु सुचिकृत छन |
7:36 | UID ले प्रोसेस सुरु गर्ने युजरको युजरनेम दिन्छ, यसले प्रोसेस बनाउने प्यारेन्ट प्रोसेसको PID मतलब PPID पनि देखाउछ |
7:47 | उदाहरणको लागि हेर्नुहोस् कि ब्याश प्रोसेस sh प्रोसेसको प्यारेन्ट हो, त्यसैले ब्याशको PID र sh प्रोसेसको PPID उहीँ हुन् |
8:00 | यसैगरी, sh प्रोसेसps प्रोसेसको प्यारेन्ट भएकोले sh प्रोसेसको PID र ps –f को PPID उहीँ छ |
8:17 | C ले प्रोसेसरको सदुपयोगिता जनाउछ, हाल यो, प्रोसेसको लाइफटाइममा प्रोसेसर प्रयोगको प्रतिशत इन्टिजरमा छ |
8:26 | यदि प्रयोग नगन्य छ भने यसलाई 0 देखाइनेछ |
8:32 | STIME फिल्डले हामीले प्रोसेस सुरु गरेको समय दिन्छ, बाकी हामीले पहिले नै ps रन गर्दा हेरेका थियौं |
8:42 | प्रोसेस दुई प्रकारका छन्, पहिलो युजर प्रोसेस जसलाई युजरले सुरु गर्छन् |
8:49 | उदाहरणको लागि 'ps' वा हामी प्राय कमाण्डहरु टर्मिनलमा रन गर्छौं |
8:54 | दोस्रो सिस्टम प्रोसेस हो, जुन सिस्टमले सिस्टम सुरु गर्दा वा युजर लगिन गर्दा सुरु हुने प्रोसेसहरु हुन् |
9:05 | सिस्टम प्रोसेसको उदाहरण ब्याश हुनसक्छ |
9:09 | कहिलेकाहीँ हामी दुबै प्रोसेसहरु, सिस्टम प्रोसेस र युजर प्रोसेस हेर्न चाहन्सक्छौँ |
9:17 | त्यसको लागि हामी माइनस e वा माइनस क्यापिटल A विकल्प प्रयोग गर्छौं |
9:23 | टर्मिनलमा जानुहोस् र प्रम्प्टमा “ps स्पेस माइनस e”टाइप गर्नुहोस् र इन्टर गर्नुहोस् |
9:32 | हामी प्रोसेसहरुको ठूलो सूची देख्न सक्छौं |
9:35 | एउटा मल्टिपेज डिस्प्ले पाउन, प्रम्प्टमा यस्तो टाइप गर्नुहोस् |
9:40 | “ps स्पेस माइनस e स्पेस भर्टिकल बार स्पेस more” र इन्टर गर्नुहोस् |
9:52 | पहिले हामीले हेरेजस्तै मोर ले एउटा विन्डोमा अट्न सक्ने जति प्रोसेसहरु सुचिकृत गर्नेछ |
9:58 | हामीले इन्टर थिचेपछि हामी प्रोसेसको सुचिमा स्क्रोल गर्नेछौं |
10:03 | यो सूचिको पहिलो प्रोसेस चाखलाग्दो छ, यसलाई इनिट प्रोसेस भनिन्छ |
10:09 | जहाँबाट प्राय सबैजसो अन्य प्रोसेस स्पन भएका छन् |
10:12 | यसको PID 1 छ |
10:16 | प्रम्प्टमा फर्किन q थिच्नुहोस् |
10:24 | ल, यो ट्युटोरियलमा हामीले प्रोसेस, शेल प्रोसेस, प्रोसेसको स्पनिंग, प्रोसेसको विशेषताहरु र बिभिन्न प्रकारका प्रोसेसहरुका बारेमा जान्यौं |
10:37 | हामीले ps कमान्डको प्रयोग पनि जान्यौं, यसले मलाई यो ट्युटोरियलको अन्त्यमा ल्याएको छ |
10:45 | स्पोकन ट्युटोरियल टक टू अ टिचर प्रोजेक्टको एक भाग हो, यसलाई नेशनल मिसन अन एजुकेसन थ्रु ICT, MHRD,भारत सरकारको सहयोग रहेको छ |
10:55 | यो सम्बन्धि थप जानकारी तलको लिंकमा उपलब्ध छ |
11:07 | यो ट्युटोरियलमा मन्दिरा थापाको योगदान रहेको छ
सहभागिताको लागि धन्यवाद |