Difference between revisions of "LaTeX/C2/Mathematical-Typesetting/Marathi"

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
(Created page with " {|border=1 |'''Time''' |''' Narration''' |- |00:01 |लेटेक वापरुन मूलभूत गिणती अक्षर जुळणी करण्या...")
(No difference)

Revision as of 15:23, 2 March 2017

Time Narration
00:01 लेटेक वापरुन मूलभूत गिणती अक्षर जुळणी करण्याच्या या प्रशिक्षणात आपले सवागत.
00:07 तीन चौकटी तुमही पाहू शकता. मॅॅथस डॉट टेक ही मूळ फाईल आहे. दुसरी चौकट ही फाईल संकलित

करणयासाठी वापरली जाते.

00:18 निर्मित फाईल मॅॅथस डॉट पीडीएफ ही पीडीएफ वाचकात दिसते. हा वाचक पीडीएफ फाईल ची नवीनतम आवृती दाखवतो.
00:27 आपण गणीतात वापरल्या जाणार्‍या ग्रीक चिन्हांपासून सुरवात करूया.
00:33 आपल्याला डॉलर चिन्ह वापरुन लेटेक ला आपण गणिती भाषा वापरत आहोत हे सांगावे लागेल.
00:40 उदा. आपण आता डॉलर अल्फा वापरुन अल्फा दाखवू शकतो. संकिलत करू.
00:55 तुम्हाला अल्फा दिसेल. हे पहा याचप्रकारे आपण बीटा, गॅमा डेलटा आणि इतर चिन्हे ही दाखवू शकतो. आपण हे संकलित करून काय होते ते पाहू.
01:19 अश्या सर्व चिन्हांची यादी तुम्हाला लेटेक वरील पुस्तकात किंवा इंटरनेटवर मिळू शकेल.
01:27 यानंतर आपण गणिती संकल्पनांमधील रिकाम्या जागंबाद्दल समजावून घेऊ.
01:35 त्यापूर्वी आपण इथे येऊ. हे खोडून टाकू. संकलित करू. आपण आता अल्फा ए आणण्यासाठी काय करायला पाहिजे ते पाहू.
01:58 अल्फा ए करिता प्रयत्न करू. म्हणजेच अल्फा गुणिले ए.
02:14 अल्फा ए देऊन पाहू. लेटेक तक्रार करते की अल्फा ए हा न समजणारा अनुक्रम आहे. ते म्हणते की ही आज्ञा समजत नाही.
02:30 ही समस्या सोडवण्यासाठी मूळ फाईल मधे रिकाम्या जगांना परवानगी देणे आणि निर्मित फाईलमधे त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करणे आवश्यक आहे.
02:41 आधी यातून बाहेर पडू. पून्हा संकलित करू.


02:55 अल्फा आणि ए यांचा गुणाकार अल्फा ए असा दिसतो.
03:00 अश्याप्रकारे आपण पाहिले की मूळ फाईल मधे रिकाम्या जागा अज्ञांना एकमेकांपासून वेगळे ठेवतात.
03:07 या रिकाम्या जागा निर्मितीत दिसत नाहीत.
03:12 आपल्याला निर्मितीत रिकाम्या जागा दिसाव्यात म्हणून काय करायला पाहिजे ते पाहू.
03:18 आपलयाला लेटेक ला तसे स्पष्ट सांगावे लागेल.
03:21 उदाहरणार्थ अल्फा तिरपी रेघ रिकामी जागा ए. संकलित करू, इथे रिकामी जागा दिसली.
03:42 आपण विविध लांबीची रिकामी जागा सोडू शकतो. उदाहरणासाठी पुढील ओळ पाहू.
03:57 कयू यू ए डी ए यामुळे रिकामी जागा मिळते.
04:15 ही पहा अल्फा कयू कयू ए डी ए यामुळे मोठी रिकामी जागा मिळते. ही पहा आता दोन्ही आज्ञा एकत्रित करू. आता या संकलित करू.
04:45 हे पहा हे मोठ झाल.
04:48 आपण आता एच स्पेस ही आज्ञादेखील वापरु शकतो, ही आज्ञा वापरु संकलित करू. म्हणजे ह्याच्यापेक्षा मोठी जागा मिळेल.
05:13 ही पहा आपली इथली पहिली ओळ कश्यासाठी आहे? परीछेदाची सुरवात इथे आहे म्हणून.
05:23 ही इथे हलवू. ठीक आहे. आता मी तुम्हाला छोटी मोकळी जागा कशी सोडायची ते दाखवते.
05:37 हे तिरपी रेघ- स्वल्पविराम-ए याने साधय होते. इथे पहा.
05:51 तिरकी रेघ- स्वल्पविराम वापरुन तयार झालेली छोटी जागा इथे अखेरीस दिसते.
06:14 आता आपण सामान्य लेखन व गणिती लेखनामधील अक्षरप्रकारांमधील बदल पाहूया.
06:20 हे इथे वेवस्थित दिसू शकते. लक्षात घया की आपल्याकडे इथे ए आहे आणि इथे निर्मितीमधेही ए आहे.
06:29 तुम्ही इथे पाहिलेत तर लक्षात येईल की या ए चा अक्षरप्रकार या ए पेक्षा वेगळा आहे.
06:36 वेगवेगळया चलांचा अक्षरप्रकार वेगळा ठेवणे ही नवयाने ले टेक वापरणा-याची सामानय चूक आहे.
06:42 याच्या दुरुस्तीसाठी आपण हा ए डॉलर चिन्हात ठेव. आता पहा,
06:59 हा आणि तो अक्षरप्रकार एकसारखा झाला. या उणे चिन्हसाठी सुधदा आपल्याला आता डॉलर चिन्ह वापरणे गरजेचे आहे.
07:12 या साठी आपण हे काढून टाकू. संकलित करू.
07:32 समजा आपण अल्फा ए ऐवजी उणे अल्फा ए लिहिले तर काय होते ते पाहू.
07:39 हे पहा आता हे संकलित करू. इथे उणे चिन्ह एका छोट्या आडव्या रेघेसारखे दिसत आहे.
08:02 हे नीट करणयासाठी आता आपण हे चिन्ह डॉलर चिन्हाच्या आतमधे घेऊया. नाहीतर आता असे करू.
08:12 तुलना करता यावी म्हणून हे आपण इथेच ठेऊ आणि त्याची प्रत उणे चिहासह इथे ठेऊ.
08:35 हे उणे चिन्ह डॉलर चिन्हात आहे.
08:50 हे पहा ले टेक शिकणार्यांची ही चूक नेहमी होते. गणिती संकेतासाठी हे आवश्यक आहे. ही आडवी रेघ पून्हा वापरली जात नाही.
09:05 आता आपण फ्रॅक ही आज्ञा वापरुन पाहू.
09:18 इथे परत येऊ फ्रॅक ही आज्ञा अपूर्णांकाकरिता वापरली जाते.संकलित करा.
09:25 एफ आर ए सी फ्रॅक ए बी. यामुळे ए भागीले बी दिसू लागेल.
09:39 इथल्या ए भागीले बी मधल्या ए आणि बी चा आकार पहा.
09:44 फ्रॅक ही आज्ञा रिकाम्या जागेने संपते, ह्या आज्ञेत दोन विधाने लागतात.
09:52 ए हे पहिले विधान अंश म्हणून घेतले जाते, तर बी हे दूसरे विधान छेद म्हणून वापरले जाते.
10:15 आपण हे फ्रॅक ए बी असे सांगितले तरी त्याला कळते, आपण मधे रिकामी जागा न सोडलयास त्याने योगय उतर दिले.
10:39 ए आणि बी मधील रिकाम्या जागेने काहीही फरक पडला नाही.
10:52 आपल्याला जर ए बी भागीले सी डी हवे असेल तर? लेटेक मधे यासाठी अशी विधाने चौकटी कंसात देतात.
11:00 उदाहरणार्थ आपण लिहू डॉलर फ्रॅक एबी बाय सी डी, संकलित करू हे पहा एबी भागीले सीडी इथे दिसू लागले.
11:24 या चौकटी कंसातील सर्व काही एक विधान म्हणून घेतले जाते.
11:28 त्यामुळे चौकटी कंसात आपण अनेक जटिल विधाने देऊ शकतो.
11:32 उदाहरणार्थ फ्रॅक एबी मग इथे एक अधिक फ्रॅक सीडी बाय ए एफ हे बंद करू. आता इथे पहा.
12:06 आपण इथे अधिक गुंतागुंतीचे विधान बनवले - एबी भागीले एक अधिक सीडी भागीले इएफ ही आज्ञा सांगते की पहिले विधान एबी हे अंशस्थानी आले पाहिजे.
12:21 एक अधिक सी डी भागीले इ एफ हे विधान छेद म्हणून वापरायचे.
12:25 हे वैशिष्ट्ये वापरुन अतिशय जटील अश्या विधानाची अक्षरजुळनी करणे सोपे होते.
12:32 आता आपण सबस्क्रिप्ट आिण सूपरस्क्रिप्ट हे पाहू,
12:36 हे खोडून टाकू.
12:45 एक्स अंडरस्कोर ए मुळे एक्स ऑफ ए बनते.
12:57 ए चा आकार गरजेप्रमाणे आपोआप लहान होतो.
13:02 ए अंडरस्कोर एबी ने काय होईल आपण करून पाहुया, ए एबी डॉलर चिन्ह आपल्याला एक्स सब एबी हवे असेल तर आपली निराशा होईल,

आपल्याला केवळ एक्स सब ए बी मिळेल.

13:29 कारण सबस्क्रिप्ट ही आज्ञा एकच विधान पहाते. ए हे विधान ओळखले जाते. आपल्याला एबी हे संपूर्ण सबस्क्रिप्ट हवे असेल तर आपण ते कंसात देणे गरजेचे आहे.
13:44 उदाहरणार्थ आपण हे सर्व कंसात घेऊ. हे पहा हे कंसात घेतल.
13:59 हे असे झाले
14:03 सूपरस्क्रिप्ट हे कॅरट किंवा वरची दिशा दाखवणारा बाण दाखवून बनते.
14:08 उदाहरणार्थ तुम्हाला जर ए चा तिसरा घात दाखवायचा असेल तर लिहा एक्स वरचा बाण तीन.
14:18 सामान्य संपादकामधये हे असे दिसेल, एक्स वरचा बाण तीन. आपण डॉलर चिन्ह देऊ आणि संकलित करू.
14:35 आपल्याला एक्स चा तिसरा घात दिसेल.
14:40 पून्हा एकदा आपण कांसाचा वापर करून सूपरस्क्रिप्ट व सबस्क्रिप्ट असलेली जटील विधाने बनवू शकतो.
14:47 उदाहरणार्थ एक्सचा तिसरा घात, त्याचा ए वा घात आणि त्याचा दोन पूर्णांक पाच दशांशवा घात.
15:05 यामुळे एक्सचा या सर्व संख्या इतका घात दिसेल.
15:20 आता आपल्याला हा तीन नको आहे म्हणून तो इथून काढून टाकू.
15:26 आता आपल्याला दिसेल एक्सचा ए वा घात आणि त्याचा दोन पूर्णांक पाच दशांशवा घात.
15:41 आपण यामधे सबस्क्रिप्ट ही देऊ शकतो, सबस्क्रिप्ट, बीटा, को सबस्क्रिप्ट सी ई, हे सबस्क्रिप्ट संपवू.
15:57 पुढली पायरी, डॉलर चिन्ह हे इथे असे दिसेल. एकस टू द पॉवर ए टू द पॉवर टू पॉइट फाइवह
16:12 सबिसकपट बीटा, को सबस्क्रिप्ट सी.ई. आता आपण सामान्य चिन्हांकडे वळूया. संकिलत करा.
16:26 आपण कोऱया पाटीपासून सुरूवात करू. ए बरोबर बी, ए व बी समान नाहीत. हे संकिलत करा.
16:41 हे पहा बी समान नाही. पूढच्या ओळीवर जाऊ. ए बी पेक्षा मोठा . ए बी पेक्षा मोठा किंवा समान , ए ग्रेटर ग्रेटर दॅन बी . संकिलत करा.
17:07 ए ग्रेटर दॅन बी, ए ग्रेटर दॅन ऑर इकवल टू बी, बी पेक्षा बराच मोठा.त सेच त्यापेक्षा लहान चिन्हांसाठी.
17:18 बी पेक्षा लहान, ए बी पेक्षा लहान किंवा समान , ए बी पेक्षा बराच लहान. हे पहा, लेस दॅन ऑर

इकवल टू, मच लेस दॅन बी.

17:39 ए उजवा बाण बी , ए डावा बाण बी, ए डावा -उजवा बाण बी. उजवा बाण डावा बाण, डावा व उजवा बाण.

आपण अजून काही घालू.

18:05 ए बी वेळा. आता काय होते ते पाहू.
18:14 इथे ए बी वेळा मिळाले. ए अधिक सी डॉटस अधिक बी.
18:36 ए स्वल्पविराम एल डॉटस स्वल्पविराम बी.
18:41 ठीक आहे.हे संकलित करू. सी डॉटस म्हणजे डॉटस् मध्यभागी येतात. एल डॉटस मुळे डॉटस् खाली येतात.
18:55 अशयच प्रकारे वही डॉटस् आणि डी डॉटस् बनवणे शक्या आहे. आपण आय एन एफ टी वाय ही आज्ञा वापरुन अनंत हे चिन्ह बनवू शकतो. हे पहा ते चिन्ह.
19:19 बेरजेसाठी सम ही आज्ञा तयार करता येते. ही सम आज्ञा पहा. समेशन चिन्ह. आपण यामधे सूपरस्क्रिप्ट आणि सबस्क्रिप्ट वापरु शकतो. आय बरोबर एक, वरचा बाण शंभर यामुळे सूपरस्क्रिप्ट मिळेल.
19:48 हे पहा आय ईक्वल्स वन थ्रू हंड्रेड.
19:54 असाच तुम्ही गुणाकारही दाखवू शकता.
20:09 हे पाय चे चिन्ह पहा. आपण इंटीग्रॅल बनवू शकतो.
20:17 आणि सबस्क्रिप्ट वापरुन बीटाचा वर्ग.
20:28 इंटीग्रॅल, सबस्क्रिप्ट ए, सूपरस्क्रिप्ट बीटा वर्ग.
20:36 आता आपण मेट्रिक्स कडे वळूयात. आधी हे सर्व काढून टाकू. हे संकलित करू आणि पून्हा नवीन सुरूवात करू.
20:54 सर्वप्रथम यासाठी आपल्याला यूज पॅकेज ए एम एस मॅथस ही आज्ञा वापरावी लागेल.
21:05 आपण वापरणार असलेल्या काही अधिक आज्ञा या पॅकेजमुळे निशीत होतात.
21:12 अॅॅमपरसँड म्हणजेच अँड चे चिन्ह या आज्ञा अलग करण्यासाठी वापरतात. आपण आता मेट्रिक्स बनवूया.
21:21 सुरूवात करू. मेट्रिक्स, ए, बी, मेट्रिक्स संपवू. इथे डॉलर चिन्ह देऊ.
21:44 तुम्हाला हे ए बी दिसेल.
21:48 आता समजा आपल्याला यामधे दुसरी ओळ हवी आहे. ही दोन तिरक्या रेघा वापरुन तयार करता येईल.
21:56 दोन ओळी या दोन तिरक्या रेघानी एकमेकांपासून वेगळया होतात. आपण आता म्हणू सी अँड डी अँड ई.
22:05 दुसर्या ओळीत तीन गोष्टी असतील हे पहा सी, डी ई. हे अश्या पदतीने लिहीणे ही शकय आहे. पहिली ओळ, दुसरी ओळ, तिसरी ओळ, परिणाम तोच राहिला.
22:32 समजा आपण इथे पी मेट्रिक्स लिहिले , तर काय होईल ते पाहू. संकलित करू, हे पहा, बी मेट्रिक्स हे लिहून पाहू, संकलित करू, हे मिळाले.
22:57 अधिक जटील मेट्रिक्स खालील प्रकारे बनवता येतात. हे सर्व काढून टाकू. माझ्याकडे इथे पूर्वनिर्मित आज्ञा आहे.
23:15 हे पहा ही इथे कॉपी पेस्ट करू. हे अगोदरच्या संकलनात दिसले नाही कारण हे एंड डॉक्युमेंट या अज्ञेनंतर होते. एंड डॉक्युमेंट अज्ञेनंतरच्या गोष्टी विचारात घेतल्या जात नाहीत.
23:33 आपण आता हे अधिक जटील बनवले . इथे चार ओळी आहे. पहिली ओळ ए बी अशी झेड पर्यंत आहे.
23:39 दुसर्या ओळीत ए वर्ग, बी वर्ग असे झेड वर्ग आहे. तिसर्या ओळीत फक्त वही डॉट दिसत आहे. चौथ्या ओळीत हे आहे.
23:48 सामान्यपणे लेटेक आज्ञा या केस सेनसेिटवह असतात. म्हणजे समजा मी हा बी कॅपिटल केला तर काय होईल ते पाहू. हा बी कॅपिटल करू, संकलित करू.
24:10 सामान्यपणे लेटेक मधल्या सार्‍या आज्ञा लोवर केस मधे असतात, आणि त्या अप्पर केस मधे चालत नाहीत.
24:16 विंडोज ऑपरेटिंग सिस्टम मधे लेटेक वापरणार्‍यांनी हे लक्ष्यात ठेवणे गरजेचे आहे.
24:23 याच बरोबर आपले हे प्रशिक्षण संपले. लेटेक नवयाने वापरणार्‍या लोकांनी प्रतेक बदलानंतर संकलन करून तो बदल योग्य आहे का नाही हे तपासणे आवशयक आहे.
24:35 हे प्रशिक्षण पाहिल्याबद्दल धन्यवाद. मी चैत्राली आइ. आइ. टी मुंबई आपली रजा घेते.

Contributors and Content Editors

Nancyvarkey, PoojaMoolya, Ranjana

Retrieved from "https://script.spoken-tutorial.org/index.php?title=LaTeX/C2/Mathematical-Typesetting/Marathi&oldid=32243"