Difference between revisions of "Linux/C2/The-Linux-Environment/Gujarati"

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
 
Line 28: Line 28:
 
|-
 
|-
 
|00:58
 
|00:58
−
|ચાલો આ બધું કેવી રીતે થાય છે તે સમજીએ.
+
|ચાલો આ બધું કેવી રીતે થાય છે તે સમજીએ.શેલની વર્તણુક શેલ વેરીએબલ દ્વારા મેળવી શકાય છે.  
−
|-
+
−
|00:59
+
−
|શેલની વર્તણુક શેલ વેરીએબલ દ્વારા મેળવી શકાય છે.  
+
 
|-
 
|-
 
|01:04  
 
|01:04  

Latest revision as of 17:09, 28 February 2017

Time Narration
00:00 લિનક્સ એન્વાર્નમેન્ટ અને તેના કુશળતાપૂર્વક ઉપયોગના માર્ગો દર્શાવતા આ મૌખિક ટ્યુ્ટોરીઅલમાં સ્વાગત છે.
00:07 આ ટ્યુ્ટોરીઅલમાં રહેલ ઉદાહરણોને પ્રદર્શિત કરવા એક લિનક્સ સિસ્ટમ,જે અહીં ઉબુન્ટુ પસંદ કરેલ છે તેની જરૂર પડશે.
00:13 અમે ધારીએ છીએ કે તમને લિનક્સ ઓપરેટીંગ સિસ્ટમ ઉપર કાર્ય કરવાનો અનુભવ હશે અને આદેશો,ફાઈલ સિસ્ટમ અને શેલ વિશે થોડું જ્ઞાન ધરાવતા હશો.
00:22 જો તમને રસ હોય અથવા આ વિભાવનાઓને વધારે સમજવા માંગતા હોવ તો આ તમે અમારી વેબસાઈટ પરના અન્ય મૌખિક ટ્યુ્ટોરીઅલ ઉપરથી મેળવી શકો છો.
00:32 નોંધ લો કે આ ટ્યુ્ટોરીઅલના ધ્વન્યાલેખન(રેકોર્ડીંગ) માટે ઉબુન્ટુ ૧૦.૧૦નો ઉપયોગ થયેલ છે.
00:36 વળી લિનક્સ અક્ષર-પ્રકાર(સાદા કે કેપિટલ)ને સંવેદનશીલ છે.જ્યાં સુધી કઈ ઉલ્લેખેલ ન હોય ત્યાં સુધી બધા આદેશો સાદા અક્ષરમાં જ લેવાય છે .
00:46 ઓપરેટીંગ સિસ્ટમનો તમારા સાથેનો વર્તાવ,તમારા આદેશોનો જવાબ,તમારી ક્રિયાઓનું અર્થ-ઘટન વગેરેનું નિરાકરણ લિનક્સ એન્વાર્નમેન્ટ લાવે છે.
00:55 શેલની સેટિંગમાં પરિવર્તન કરી લિનક્સને હજી વધુ વૈવિધ્યપૂર્ણ બનાવી શકીએ.
00:58 ચાલો આ બધું કેવી રીતે થાય છે તે સમજીએ.શેલની વર્તણુક શેલ વેરીએબલ દ્વારા મેળવી શકાય છે.
01:04 શેલ વેરીએબલો મુખ્ય બે પ્રકારના છે:

અંદ એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલ અને લોકલ વેરીએબલ

01:12 તેઓ ઉપયોગકર્તાના સંપૂર્ણ એન્વાર્નમેન્ટમાં ઉપલબ્ધ હોવાથી તેને એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલ કહેવાય છે.
01:19 તેઓ શેલ,દાખલા તરીકે શેલ સ્ક્રિપ્ટો પ્રદર્શિત કરનાર શેલ દ્વારા બનાવેલ નિમ્ન-શેલોમાં પણ ઉપલબ્ધ હોય છે.
01:24 લોકલ વેરીએબલ,જેમ તેમનું નામ સૂચવે છે તેઓ

વધુ પ્રતિબંધિત અથવા મર્યાદિત ઉપલબ્ધતા ધરાવે છે

01:31 તેઓ શેલ દ્વારા સર્જેલા નિમ્ન-શેલોમાં ઉપલબ્ધ નથી હોતા.
01:36 આ ટ્યુ્ટોરીઅલમાં આપણે મુખ્ય રીતે એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલોની વાત કરીશું,તો ચાલો પહેલા જોઈએ કે આ શેલ વેરીએબલોની કિંમત કેવી રીતે જોઈ શકાય.
01:48 વર્તમાન શેલમાં ઉપલબ્ધ બધા વેરીએબલો જોવા,આપણે આદેશ 'set' આપીશું.
01:53 ટર્મિનલ ઉપર "set ખાલી જગ્યા 'ઉભી લીટી' more" લખી એન્ટર દબાવીએ.
02:00 આપણે વર્તમાનના બધા શેલ વેરીએબલો જોઈ શકીએ છીએ.
02:04 ઉદાહરણ તરીકે,હોમ એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલ જુઓ અને તેને સોંપાયેલ કિંમત જુઓ.
02:15 યાદીમાં જોવા એન્ટર દબાવીએ અને બહાર આવવા q દબાવીએ.
02:21 વેરીએબલોની યાદીને વિવિધ પૃષ્ઠોમાં વ્યવસ્થિત રીતે પ્રદર્શિત કરવા અહીં સેટના આઉટપુટને ક્રમમાં લીધેલ છે.
02:38 માત્ર એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલો જોવા આદેશ env આપીએ.
02:45 ટર્મિનલ ઉપર "env ખાલી જગ્યા 'ઉભી લીટી' more" લખીએ અને એન્ટર દબાવીએ.
02:52 ઉદાહરણ તરીકે,શેલ વેરીએબલને જુઓ જેની કિંમત /bin /bash છે.
03:00 ફરી,યાદીમાંથી બહાર આવવા તમારે q દબાવવું પડશે.
03:07 હવે ચાલો લિનક્સના થોડા મહત્વના એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલ વિશે ચર્ચા કરીએ.
03:11 આપણે આપણા બધા પ્રદર્શન માટે બેશ શેલનો ઉપયોગ કરીશું.
03:15 વિવિધ શેલો સહેજ અલગ રીતે વૈવિધ્યપૂર્ણ છે.
03:19 વેરીએબલ હકીકતમાં શેનો સંગ્રહ કરે છે તે જોવા આપણને તે વેરીએબલના નામની આગળ '$' ચિહ્ન રાખી તેની સાથે echo આદેશનો ઉપયોગ કરવો પડશે.
03:30 પ્રથમ એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલ આપણે જોઈશું તે શેલ વેરીએબલ છે.
03:35 તે વર્તમાન શેલનું નામ સંગ્રહ કરે છે.
03:37 શેલ વેરીએબલની કિંમત જાણવા,ટર્મિનલ ઉપર "echo ખાલી જગ્યા $(કેપિટલમાં)S-H-E-L-L" લખી એન્ટર દબાવીએ.
03:55 અહીં /bin /bash શેલ છે જ્યાં આપણે હમણાં કાર્ય કરી રહ્યા છીએ.
04:02 બીજો વેરીએબલ હવે હોમ છે.
04:05 જયારે આપણે લિનક્સમાં લોગઇન થઈએ,ત્યારે તે આપણને સામાન્ય રીતે આપણા ઉપયોગકર્તા નામ પછી આવતી ડિરેક્ટરીમાં સ્થાપિત કરે છે.
04:11 આ ડિરેક્ટરી હોમ ડિરેક્ટરી કહેવાય છે અને આ એ છે જે હોમ વેરીએબલમાં ઉપલબ્ધ છે.
04:17 કિંમત જોવા,ટર્મિનલ ઉપર "echo ખાલી જગ્યા $કેપિટલ માં H-O-M-E" લખી એન્ટર દબાવીએ.
04:29 બીજો એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલ "પાથ" છે.
04:32 પાથ વેરીએબલ ડિરેક્ટરીઓના એબ્સોલ્યુટ પાથ ધરાવે છે જેને શેલ પ્રદર્શિત થતા આદેશને સ્થાનીત કરવા શોધે છે.
04:40 ચાલો પાથ વેરીએબલની કિંમત જોઈએ.
04:43 ફરી ટર્મિનલ ઉપર "echo ખાલી જગ્યા $ P-A-T-H"(કેપિટલમાં) લખી એન્ટર દબાવીએ.
04:51 મારા કમ્પ્યુટર ઉપર તે ડિરેક્ટરીઓ /user /local /sbin /user /local /bin /user /sbin /user /bin વગેરે બતાવે છે.
05:04 આ એક સિસ્ટમથી બીજામાં સહેજ બદલાય શકે છે.
05:07 તે હકીકતમાં ડિરેક્ટરીઓની યાદી છે જે વિરામચિહ્ન(:) દ્વારા અલગ કરેલ છે,જેમાંથી શેલ આ ક્રમમાં પ્રદર્શિત થતા આદેશને શોધે છે.
05:18 આપણે આપણી ડિરેક્ટરી પણ આ યાદીમાં ઉમેરી શકીએ જેથી આપણી ડિરેક્ટરી પણ શેલ દ્વારા શોધાય છે.
05:25 આપણી પોતાની ડિરેક્ટરી ઉમેરવા ટર્મિનલ ઉપર લખો.
5:29 'કેપિટલમાં'P-A-T-H '=' $'ફરી કેપિટલ માં'P-A-T-H  : /home/મારા હોમ ડિરેક્ટરીનું નામ" એન્ટર દબાવીએ.
05:54 હવે જો આપણે પાથની કિંમતને echo કરીએ તો
06:04 આપણી ઉમેરેલી ડિરેક્ટરી પણ પાથ વેરીએબલનો એક ભાગ થઇ જશે.
06:10 જુઓ હવે ડિરેક્ટરી અહીં હાજર છે.
06:16 અન્ય રસપ્રદ વેરીએબલ લોગનેમ છે.
06:20 તે હાલમાં સક્રિય રહેલા ઉપયોગકર્તાનું ઉપયોગકર્તા નામ સંગ્રહ કરે છે.
06:24 આની કિંમત જાણવા "echo ખાલી જગ્યા $LOGNAME" લખી એન્ટર દબાવીએ.
06:35 જયારે આપણે ટર્મિનલ ખોલીએ છીએ આપણે ડોલર ચિહ્ન જોઈએ છીએ,જે પ્રોમ્પ્ટ છે જ્યાં આપણે આપણા બધા આદેશો આપીશું.
06:42 આ પ્રાથમિક પ્રોમ્પ્ટ શબ્દમાળા છે જે એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલ PS1 દ્વારા રજુ થયેલ છે.
06:47 વળી માધ્યમિક પ્રોમ્પ્ટ શબ્દમાળા પણ છે.
06:50 જો આપણો આદેશ લાંબો છે અને તે એકથી વધુ લીટી લે છે તો બીજી લીટીથી આપણે ">" ચિહ્નને પ્રોમ્પ્ટ રૂપે જોઈશું.
07:00 આ માધ્યમિક પ્રોમ્પ્ટ શબ્દમાળા છે જે એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલ PS2 દ્વારા રજુ થયેલ છે.
07:05 માધ્યમિક કમાંડ પ્રોમ્પ્ટની કિંમત જોવા ટર્મિનલ ઉપર "echo ખાલી જગ્યા $PS2" લખી એન્ટર દબાવીએ.
07:20 આપણે આપણી પ્રાથમિક પ્રોમ્પ્ટ શબ્દમાળા બદલી શકીએ છીએ જેમકે "એટ ધી રેટ"<@> પ્રોમ્પ્ટ રીતે લઈએ.
07:28 આ કરવા "PS1 '=' હવે અવતરણની અંદર જ 'at the rate'" લખી એન્ટર દબાવીએ.
07:41 હવે ડોલર ચિહ્નની જગ્યાએ આપણે 'એટ ધી રેટ' ચિહ્ન પ્રોમ્પ્ટ સ્વરૂપે જોઈ શકીએ છીએ.
07:50 આપણે કઈ રસપ્રદ કરી શકીએ.જેમકે આપણે આપણું ઉપયોગકર્તા નામ પ્રોમ્પ્ટ ઉપર પ્રદર્શિત કરી શકીએ.
07:56 have "PS1 કેપિટલમાં '=' અવતરણની અંદર જ $LOGNAME " લખી એન્ટર દબાવીએ.
08:12 હવે મારુ ઉપયોગકર્તા નામ મારુ પ્રોમ્પ્ટ છે.
08:16 "આગલી સ્થિતિમાં પાછા ફરવા "PS1 '=' અવતરણોમાં $" લખી એન્ટર દબાવીએ.
08:28 આપણે ઘણા એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલોને કિંમતો સોપી.
08:32 પણ યાદ રાખો કે આ ફેરફાર માત્ર વર્તમાન સત્ર માટે જ લાગુ પડે છે.
08:37 જેમકે આપણે હમણાં જ આપણી ડિરેક્ટરીને પાથ વેરીએબલમાં ઉમેરી.
08:40 જો આપણે ટર્મિનલ બંધ કરી અને તેને ફરી ખોલીએ અથવા તેની સાથે એક નવું ટર્મિનલ ખોલીએ અને echo દ્વારા પાથ વેરીએબલની કિંમત ચકાસીએ
09:00 તો આપણે જોઈશું કે આપણે કરેલા ફેરફારો હવે અસ્તિત્વ ધરાવતા નથી.
09:05 આપણા ફેરફારોને સ્થાયી રાખવાના તરીકાઓનો બીજા અદ્યતન ટ્યુટોરીયલમાં સમાવેશ થયેલ છે.
09:13 ઘણીવાર આપણને,આપણે ભૂતકાળમાં અમલમાં મુકેલા આદેશોને ફરી અમલમાં મુકવાની જરૂર પડતી હોય છે.તો શું કરવું?શું આપણે આખો આદેશ ફરી લખીશું?
9:22 ના,તેના માટે ઘણા ઉકેલો છે.
09:26 પ્રથમ રીત,જો તમે કીબોર્ડની 'અપ કળ' દબાવો તો તમે ભૂતકાળમાં આપેલો છેલ્લો આદેશ જોઈ શકો છો.
09:33 અપ કળ દબાવતા રહો તો તમને ભૂતકાળના આદેશો મળતા રહેશે.
09:37 પાછા ફરવા 'ડાઉન કળ' દબાવીએ.
09:42 પણ જયારે તમને ઘણા આદેશો મારફતે સ્ક્રોલ કરવું પડે તો આ ઘણું કંટાળા જનક અને જટિલ થઇ જતું હોય છે.આનાથી સારો વિકલ્પ છે હિસ્ટરી આદેશનો ઉપયોગ કરવો.
09:52 પ્રોમ્પ્ટ ઉપર "history" લખો.
09:58 અને એન્ટર દબાવીએ,જુઓ પહેલા અમલમાં મુકેલા આદેશોની યાદી પ્રદર્શિત થાય છે.
10:04 જો વિશાળ યાદીને બદલે તમે છેલ્લા દસ આદેશો જોવા માંગતા હોવ તો
10:08 "history ખાલી જગ્યા 10" લખી એન્ટર દબાવીએ.
10:20 નોંધલો,આ યાદીમાં,ભૂતકાળમાં અમલમાં મુકાયેલ દરેક આદેશોને એક આંક સોંપાયેલ છે.
10:27 કોઈ ચોક્કસ આદેશને ફરી અમલમાં મુકવા
10:32 આશ્ચર્યચિહ્ન સાથે આદેશનો આંક લખો જેમકે હું 442 લઉં તો તે "echo ખાલી જગ્યા $path" આદેશ અમલમાં મુકે છે.
10:51 જો તમારે છેલ્લો આદેશ અમલમાં મુકવો હોય તો માત્ર બે વાર આશ્ચર્યચિહ્ન લખી એન્ટર દબાવો.
11:03 હવે આપણે જોઈશું તેને ટીલ્ડ સબસ્ટીટ્યુશન કહેવાય છે. ટીલ્ડ અક્ષર હોમ ડિરેક્ટરી માટે શોર્ટહેન્ડ છે.
11:12 તો તમારી પાસે હોમ ડિરેક્ટરીમાં ટેસ્ટટ્રી નામની ડિરેક્ટરી છે.તે ઉપર પહોંચવા "cd ખાલી જગ્યા 'ટીલ્ડ' /testtree" લખીએ.
11:25 વર્તમાનમાં વપરાય રહેલી ડિરેક્ટરી અને છેલ્લી વાપરેલી ડિરેક્ટરી વચ્ચે ટોગલ કરવા આદેશ "cd 'ટીલ્ડ' હાઈફન અથવા માત્ર cd હાઈફન"
11:35 હવે આપણે ટેસ્ટટ્રી ડિરેક્ટરીમાં છીએ,છેલ્લી ડિરેક્ટરી જે આપણે જોઈ એ હોમ ડિરેક્ટરી હતી.
11:41 જો આપણે "cd ખાલી જગ્યા બાદબાકીનું ચિહ્ન" આપીએ અને એન્ટર દબાવીએ તો તે હોમ ડિરેક્ટરીમાં જશે.
11:47 ફરી તે આદેશ આપવાથી તે પાછું ટેસ્ટટ્રી ડિરેક્ટરી ઉપર લઇ જશે.
11:55 છેલ્લો પણ ઘણો મહત્વનો આદેશ આપણે જોઈશું તે છે "એલીયાસ આદેશ".
11:59 એવું થઇ શકે છે તમારી પાસે લાંબો આદેશ છે જેને વારંવાર ઉપયોગમાં લેવાય છે.
12:04 આ સ્થિતિમાં આપણે તે આદેશને એક નાનું ઉપનામ એટલે કે એલીયાસ આપી શકીએ અને તેને અમલમાં મુકવા આ ઉપનામ નો ઉપયોગ કરી શકીએ.
12:11 ધારોકે તમારી પાસે એક લાંબુ ડિરેક્ટરીઓનું સ્તરીકરણ છે જેનો તમે સંગીત માટે વારંવાર ઉપયોગ કરો છો,તો તેના માટે તમે આ પ્રમાણે ઉપનામ બનાવી શકો.
12:20 "alias ખાલી જગ્યા cdMusic '=' બે અવતરણ ચિહ્નોમાં cd ખાલી જગ્યા સ્લેશ home સ્લેશ arc સ્લેશ files સ્લેશ entertainment સ્લેશ music" લખી અને એન્ટર દબાવીએ.
12:47 હવે દર વખતે જયારે તમારે આ ડિરેક્ટરી ઉપર જવું હોય માત્ર cdMusic લખી એન્ટર દબાવવાનું રહેશે.
12:55 જુઓ, હવે આપણે મ્યુઝીક ડિરેક્ટરીમાં છીએ.
12:58 આગલી વપરાય રહેલી ડિરેક્ટરીમાં પાછા ફરવા પ્રોમ્પ્ટ ઉપર "cd ખાલી જગ્યા minus" લખીએ.
13:08 આપેલા ઉપનામને રદ કરવા માત્ર "unalias ખાલી જગ્યા cdMusic" લખી એન્ટર દબાવીએ.
13:20 હવે જો તમે ટર્મિનલ ઉપર cdMusic આપો તો તમને "આદેશ અસ્તિત્વમાં નથી" એવો એરર સંદેશ મળે છે.
13:30 ધારોકે આપણી હમણાં વપરાતી ડિરેક્ટરીમાં બે ફાઈલો,test1 અને test2 છે.
13:38 અને જો આપણે "rm test1" આપીએ તો test1 રદ થઇ જાય છે.
13:45 આપણે જાણીએ છીએ કે rm આદેશનો "-i" વિકલ્પ રદ પ્રક્રિયાને ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરનાર બનાવે છે.
13:52 તો આપણે આ રીતે ઉપનામ સેટ કરી શકીએ,"alias rm="rm ખાલી જગ્યા -i"
14:03 હવે જયારે આપણે "rm" આપીશું,તે હકીકતમાં "rm -i" અમલમાં મુકશે.
14:13 તો આપણે જોયું કે જયારે test1 રદ થાય છે,સિસ્ટમ test2 રદ કરતા પહેલા પૂછે છે.
14:20 તો તમે આ ટ્યુ્ટોરીઅલમાં એન્વાર્નમેન્ટ વેરીએબલ,હિસ્ટરી અને એલીયાઝીંગ વિશે શીખ્યા.
14:25 અહીં આ ટ્યુ્ટોરીઅલ સમાપ્ત થાય છે.
14:28 મૌખિક ટ્યુ્ટોરીઅલ ટોક ટુ અ ટીચર યોજનાનો ભાગ છે.જેને રાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા મિશને ICT ના માધ્યમથી સમર્થિત કરેલ છે.
14:36 મિશન વિષે વધુ જાણકારી આ લિંક ઉપર ઉપલબ્ધ છે.
14:39 આ ટ્યુ્ટોરીઅલની સ્ક્રીપ્ટ અનીરબન દ્વારા બનાવેલ છે.
14:42 IIT Bombay તરફથી હું શિવાની ગડા વિદાય લઉં છું.ટ્યુ્ટોરીઅલમાં ભાગ લેવા આભાર.

Contributors and Content Editors

Chandrika, PoojaMoolya, Pravin1389

Retrieved from "https://script.spoken-tutorial.org/index.php?title=Linux/C2/The-Linux-Environment/Gujarati&oldid=31981"