Difference between revisions of "Linux/C2/Simple-filters/Khasi"

From Script | Spoken-Tutorial
Jump to: navigation, search
(Created page with "{| border=1 |'''Time''' |'''Narration''' |- | 00:00 | Khublei bad Pdiang sngewbha sha ka spoken tutorial halor ka '''Simple Filters''' daka Linux. |- |00:08 | Hangne ngin sa...")
 
(No difference)

Latest revision as of 17:20, 2 February 2018

Time Narration
00:00 Khublei bad Pdiang sngewbha sha ka spoken tutorial halor ka Simple Filters daka Linux.
00:08 Hangne ngin sa pule shaphang head, Tail, sort, cut bad paste.
00:17 Baroh kine kidei ki command line text manipulation tools.
00:22 Lada phi ïohi ïa u symbol hash (#) ha u Terminal, phi donkam ban kylla long root ban pyntreikam ïa kito ki command.
00:29 ka sudo su lane su root, lada phi iohi ïa u dollar symbol ha u Terminal phi lah ban long uno uno u user ban pyntreikam ïakito ki command.
00:38 Nga shim ba phi lahdep leh ka default installation bad phi khlem pynkylla ïa kano kano ka path haka jaka ba save ïaki file.
00:46 nga pyndonkam ka Ubuntu 10.10. Na bynta kane ka tutorial.
00:51 Ki jingdonkam ban don lypa naka bynta kane ka module ki long ba lah ban pyntreikam ïa u mouse , keyboard, ki jingshon maximize bad minimize haka window.
01:02 Ngi pyndonkam ka Head command pynbud da ka ascii file name, ban pyni ïa ki 10 laiñ ba shakhmat jong ka file ba long hi.
01:10 To ngin shna ïaka file. Nga ñion ha u Esc (escape) key ban pyni kumno nga leh ïa kane.
01:17 Leit sha Applications > Accessories > Text Editor.
01:24 Nga la don lypa ïa kine ki number ha kawei pat ka file naka daw ba duna ka por.
01:30 To ngan copy bad paste.
01:38 Nion ha File ,Save.
01:41 Ai kyrteng ïa ka file kum numbers dot txt bad ñion ha Save.
01:48 Khang noh ïa kane ka file.
01:53 Mynta leit sha Applications > Accessories > Terminal.
02:01 To ngin pyrshang ban peit lada ngi lah ne em ban iohi ïaka file kaba ngi lah shna.
02:05 Type ls bad ñion Enter.
02:09 Kaei kaba ngi leh hangne ka long ban list ïa baroh ki folder bad file haka home directory jong ngi.
02:15 Mynta ngi lah ban pyndonkam ïa ka cat command ban pule ïaki content jong ka file kaba ngi la shna.
02:21 Cat n-u-m Nion ha u tab ba kan thep hi dalade ïaka kyrteng ka file. Ñion ha u Enter.
02:29 To ngin leh kumjuh ïaka head command.
02:33 head numbers dot txt, Enter.
02:39 Mynta la pyni ïaki 10 tylli ki laiñ sha khmat.
02:43 Lada ngi kwah ban peit ïaki 5 tylli ki laiñ sha khmat, pyndonkam ka jingjied hyphen n5 hapdeng ka head command bad ka file.
02:52 ñion ha u Up arrow, hyphen n5 bad Enter.
02:58 Mynta la pyni tang ïaki 5 tylli ki laiñ shajrong.
03:02 To ngin phai biang sha ka presentation.
03:08 F5
03:14 Ka tail command ka treikam markhongpong ïaka head command, Dakaba long hi, Ka pyni ïaki 10 tylli ki laiñ khadduh jong ka file.
03:22 Ngi ñion ïa u ALT bad Tab ban leit sha ka terminal.
03:27 tail numbers dot txt
03:31 Lada ngi kwah ban peit tang ïaki 5 tylli ki laiñ khadduh, pyndonkam ïaka option hyphen n5 hapdeng ka tail command bad ka file name.
03:40 hyphen n5, Enter.
03:45 Phai sha ki slides.
03:50 Ka log file ka kynthup ïaki jingjia kiba jia haka system.
03:55 Auth dot log file ka sumar ïaki log naka bynta kito kiba logged in & bad kiba logged out.
04:01 Ka jingjied ba myntoi tam jong ka tail command kadei ban pyndonkam ïa ka option hyphen f ban bud ïa u tdong jong ka log file.
04:09 Lada ïaka laiñ thymmai la bteng sha ka log file, ka tail command kan shim ïaka kum ka laiñ khadduh bad dakaba long hi, kan pyni tang ïaki 10 laiñ sha jrong jong ka..
04:18 Leit sha u terminal.
04:21 tail hyphen f forward slash var slash log slash auth dot log
04:31 To ngan resize ïa u terminal.
04:39 To ngin plie sa ïa u wei u Terminal, Application -> Accessories -> Terminal.
04:46 To ngan resize ïa une u terminal
04:52 Khnang ba ngan lah ban pyni ïa phi ha kawei ka screen kumno ka tail ka bud ïa ka laiñ khadduh haka log file.
05:00 Pyrshang ban su kum ïa lade, ñion Enter.
05:05 Ai katto katne ki password ba bakla bad ñion Enter.
05:08 PHin iohi ba u terminal uba la run ïaka tail la bteng da ka log thymmai.
05:15 Ka tarik bad ka por ka pynthikna ynda ka authentication failure ka jia.
05:23 Type date, ñion Enter ban pynshisha ïaka tarik bad ka por jong ka system.
05:32 Type Exit ban khang ïa kane ka terminal.
05:36 ñion CTRL C ban khang ïaka tail command ba dang ruh & ban maximize ïaka screen.
05:51 Ngi lah iohi tang ka auth dot log file haka nuksa kaba lahdep.
05:57 Kine ki long ki log files ba ju pyndonkam bha haka Linux.
06:01 Ka Linux system administrator kan peit ïa kine ki log files naka bynta ban tip shuh ban troubleshoot ïaka machine jong u lada don kano kano ka problem.
06:12 Sort command, kum ka kyrteng ka pyni, kan sort ïaka file naka bynta jong ngi haki ascending bad descending order.
06:23 sort numbers dot txt. Kane kan sort ïaki numbers dot txt file jong ngi haka ascending order.
06:31 Peit thuh ba kadon kaba pher hangtei, ka sort ka shu peit tang ïaki dak ba sdang ban sort, te 10,11&12 ki paw shwa ïa u number 2.
06:43 Ban pynlait ïa kane, thep ïaka option jong u hyphen n hyphen n bad Enter.
06:53 Mynta ka sort ka wad ïa baroh uwei u number ban sort ïaki.
06:58 Ban sort ki number dot txt haka order ba phaidien, thep ïaka option jong hyphen r.
07:09 Ngi don ïaki number kiba la ban biang ha kane ka file, ban shim tang ïaki number ba kham pher, thep saka option jong hyphen u .
07:17 Leit sha u Terminal.
07:20 Up Arrow
07:22 U, Enter.
07:26 Mynne, ar tylli ki 2 la pyni. mynta la pyni tang u wei u 2.
07:38 Mynta ngin peit kumno ban sort ïaka file dakaba pynshong haki column.
07:44 To ngin shna ïaka file bad key ha kine ki file kumba la pyni harum.
07:48 Leit sha Applications > Accessories > Text Editor.
07:57 Nga la don lypa ïaki data ha kawei ka file naka daw ba lyngkot ka por, to ngan shu copy & Paste ïaka value, CTRL+C; CTRL+V.
08:11 File, Save ïaka kum marks dot txt, ñion Save.
08:21 Wat khuslai ïaki special character ha kane ka file. Ngam kwah ban don ba hajir ïa nga namar nga ai mark rit ïaki.
08:28 Khang ïa kane ka file.
08:33 To ngin sort dakaba pynshong haka column ba ar jong ka marks dot txt file.
08:40 Leit sha ka terminal.
08:42 sort space marks dot txt space hyphen t space open inverted commas space close inverted commas space
08:53 Hangne, hyphen t ka ieng naka bynta delimiter bad ka space hapdeng ki quotes ka thew ïaka.
09:02 hyphen k2 naka bynta ka column ba ar hakaba ka sort kan leh.
09:14 ñion Enter.
09:20 Cat marks dot txt
09:24 Kane kadei ka original file, lada phi ïohi, la pynkynriah ïa ka Avir bad ka Bala ka wan sha rum lada ngi sort dakaba pynshong tang katkum ka column ba ar.
09:43 La pyndonkam ïaka Cut command ban cut tang ïaki thup jingtip ba thmu naka file.
09:51 To ngin sei ïaki kyrteng naka marks dot txt.
09:55 TO ngin leit sha u terminal ALT Tab,
09:58 cut space marks dot txt space hyphen d space open inverted commas space close inverted commas space.
10:08 Hangne, haka cut command, d u dei u delimiter bad ka space hapdeng jong ki quotes ka thew ïa u delimiter.
10:20 hyphen f2 Naka bynta ka column ba ar. Ñion Enter.
10:31 Ka Paste command kan merge ïaki laiñ babud baïadei bad ki file.
10:36 To ngin pyndonkam mynta ïa ki file numbers dot txt bad marks dot txt baroh ar.
10:41 Leit sha u terminal.
10:43 Paste numbers dot txt marks dot txt, Enter.
10:50 Mynta ka laiñ nyngkong jong ka marks dot txt lah bteng sha ka laiñ nyngkong jong ka laiñ numbers dot txt.
10:57 Ngi lah ban pyndonkam ïa u redirect key ban redirect ïa kane ka jingmih sha kawei ka file ba kyrteng concatfile dot txt.
11:06 Leit sha u terminal.
11:08 ñion ha u Up arrow. Ñion ha u redirect key uba long u Greater than symbol (>) concatfile dot txt. Ñion Enter.
11:18 Cat concatfile dot txt
11:22 To ngin phai biang sha ka slide.
11:25 Lada ngi kwah ïaka paste ba kan print ïaki number serially bala buh kyndon da u tab, ngi lah ban pyndonkam ka option hyphen s.
11:34 Paste hyphen s
11:39 numbers dot txt
11:43 Leit sha ka slide.
11:45 Ka Spoken Tutorials ka dei shi bynta jong ka Talk to a Teacher project
11:49 kyrshan daka National Mission on Education through ICT, MHRD, Sorkar of India.
11:55 Khambun ka jingtip halor kane, kadon haka website leit sha ka link harum.
11:59 ïa kane ka script la pynkylla sha ka Ktien Khasi da I Hezekiah Lyngdoh na Shillong. Khublei ba phi la ïasnohlang.

Contributors and Content Editors

Hezekiah2016